İçeriğe atla

Tunus başbakanları listesi

Tunus başbakanı, 1800'de makamın kurulmasından 1957'de cumhuriyetin ilanıyla kaldırılmasına kadar Tunus hükûmetinin başıdır. Pozisyon 1969'da cumhuriyetçi sistem altında yeniden canlandırıldı. Tunus'ta başbakanlık makamının ortaya çıktığı 1759 yılından bu yana 43 başbakan görev yaptı.

Bu makam bağımsızlıktan önce Tunus Kralı'nın hükûmet başkanı olarak bir başbakan atamasıyla mevcuttu. Receb Haznedar, 1759 yılında Tunus tarihinin ilk başbakanı olmuştur.

1957'de cumhuriyetin ilan edilmesiyle makam yürürlükten kaldırıldı. 1959 Tunus Anayasası, cumhurbaşkanının hem devlet başkanı hem de hükûmet başkanı olduğu bir başkanlık sistemi kurdu. Kasım 1969'da devlet başkanı Habib Burgiba, Bahi Ladgam'ı cumhuriyetçi sistemdeki ilk başbakan olarak atayarak pozisyonu geri getirdi.

2011 devriminden önce başbakanın rolü devlet başkanına yardım etmekle sınırlıydı. 2014 yılında yeni anayasanın kabul edilmesiyle, başbakanın anayasal yetkileri genişletildi ve başbakan önemli iç politikalardan sorumlu hale getirildi.

En genç başbakan 28 yaşındaki Mustafa bin İsmail, en yaşlısı 85 yaşındaki El-Beci Kaid es-Sibsi oldu. Muhammed Aziz Buattur'un (1882-1907) görev süresi yaklaşık 25 yıl ile bir başbakan için en uzun süre iken, Zeynel Abidin Bin Ali'nin görev süresi (1987) 36 gün ile en kısadır.

Üç başbakan daha sonraları devlet başkanı oldu: Habib Burgiba, Zeynel Abidin Bin Ali ve El-Beci Kaid es-Sibsi.

Şu anda hayatta olan 10 eski başbakan var. Ölen son eski başbakan ise 20 Temmuz 2023'te Raşid Sefer'di.

Tunus
Bu kategoride yer alan maddeler
Tunus hükûmeti ve siyasetinin
bir parçasıdır.
Anayasa
Hükümet
Yasama
Yargı
  • Yargıtay
Seçimler
  • son seçimler
    • Genel: 2004
    • 2009
    • Parlamento: 2014
    • 2019
    • Kurucu Meclis: 2011
  • Siyasi partiler
İdari bölümler
Dış ilişkiler

Tunus başbakanları

Monarşi

№ Resim Ad
(Doğum-Ölüm)		Görev süresi Parti Seçim Hükümdar
(Bey / Kral)
1 Receb Haznedar
Arapça: رجب خزندار
(y. 1720-1797)		12 Şubat 1759 26 Mayıs 1782 BağımsızYokII. Ali
Arapça: علي الثاني

(1759-1782)
2 Mustafa Hoca
Arapça: أبو النخبة مصطفى خوجة
(y. 1720-1800)		26 Mayıs 1782 1800 I. Hammuda
Arapça: حمودة الأول

(1782-1814)
3 Yusuf Sahib et-Tabi
Arapça: يوسف صاحب الطابع
(y. 1765-1815)		1800 23 Ocak 1815 I. Osman
Arapça: عثمان الأول

(1814)
4 Muhammed Arbi Zarruk Haznedar
Arapça: محمد العربي زروق خزندار
(1760-1822)		1815 1822 I. Mahmud
Arapça: محمود الأول

(1814-1824)
5 Hüseyin Hoca
Arapça: حسين خوجة
(y.1780-1857)		1822 1829 II. Hüseyin
Arapça: حسين الثاني

(1824-1835)
6 Reşid eş-Şakir Sahib et-Taba'a
Arapça: شاكير صاحب الطابع
(y. 1790-1837)		1829 1837 I. Mustafa
Arapça: مصطفى الأول

(1835-1837)
7 Mustafa Sahib Ettaba
Arapça: مصطفى صاحب الطابع
(1784-1861)		1837 1855 I. Ahmed
Arapça: أحمد الأول

(1837-1855)
8 Mustafa Haznedar
Arapça: مصطفى خزندار
(1817-1878)		1855 22 Ekim 1873 II. Muhammed
Arapça: محمد الثاني

(1855-1859)
9 Hayreddin Paşa
Arapça: خير الدين باشا التونسي
(1822-1890)		22 Ekim 1873 21 Temmuz 1877 III. Muhammed
Arapça: محمد الثالث الصادق

(1859-1882)
10 Muhammed Haznedar
Arapça: محمد خزندار
(y. 1810-1889)		21 Temmuz 1877 24 Ağustos 1878
11 Mustafa Bin İsmail
Arapça: أبو النخبة مصطفى بن اسماعيل
(y. 1850-1887)		24 Ağustos 1878 12 Eylül 1881
(10)Muhammed Haznedar
Arapça: محمد خزندار
(y. 1810-1889)		12 Eylül 1881 Ekim 1882
12 Aziz Buattur
Arapça: محمد العزيز بوعتور
(1825-1907)		Ekim 1882 4 Şubat 1907 III. Ali
Arapça: علي الثالث

(1882-1902)
IV. Muhammed
Arapça: محمد الرابع الهادي

(1902-1906)
13 Mehmed Celuli
Arapça: امحمّد جلولي
(1834-1908)		18 Şubat 1907 Haziran 1908[a]V. Muhammed
Arapça: محمد الخامس الناصر

(1906-1922)
14 Yusuf Cahit
Arapça: يوسف جعيط
(1830-1915)		Haziran 1908 Haziran 1915
15 Tayyib Celuli
Arapça: الطيب جلولي
(1857-1944)		Ekim 1915 Mayıs 1922
16 Mustafa Dingizli
Arapça: مصطفى الدنقزلي
(1865-1926)		Mayıs 1922 20 Ekim 1926[a]VI. Muhammed

Arapça: محمد السادس الحبيب

(1922-1929)

17 Halil Buhagib
Arapça: خليل بوحاجب
(1863-1942)		3 Kasım 1926 2 Mart 1932
18 Hedi Lahua
Arapça: الهادي الأخوة
(1872-1949)		2 Mart 1932 31 Aralık 1942 II. Ahmed
Arapça: أحمد الثاني

(1929-1942)
19 Muhammed Cenik
Arapça: محمد شنيق
(1889-1976)		1 Ocak 1943 15 Mayıs 1943 Düstur VII. Muhammed
Arapça: محمد السابع المنصف

(1942-1943)
20 Selahaddin Bakkuş
Arapça: صلاح الدين البكوش
(1883-1959)		15 Mayıs 1943 21 Temmuz 1947 BağımsızVIII. Muhammed el-Emin
Arapça: محمد الثامن الأمين

(1943-1956)
21 Mustafa Kaak
Arapça: مصطفى الكعاك
(1893-1984)		21 Temmuz 1947 17 Ağustos 1950
(19)Muhammed Cenik
Arapça: محمد شنيق
(1889-1976)		17 Ağustos 1950 26 Mart 1952 Düstur
(20)Selahaddin Bakkuş
Arapça: صلاح الدين البكوش
(1883-1959)		12 Nisan 1952 2 Mart 1954 Bağımsız
22 Muhammed Selah Mzali
Arapça: محمد الصالح مزالي
(1896-1984)		2 Mart 1954 6 Temmuz 1954
Makam boş kaldı (6 Temmuz 1954 - 7 Ağustos 1954)
Hükûmetin genel sekreteri Georges Dupoizat işlerden sorumluydu
23 Tahar Bin Ammar
Arapça: الطاهر بن عمار
(1889-1985)		7 Ağustos 1954 11 Nisan 1956 Düstur Yok
24 Habib Burgiba
Arapça: حبيب بورقيبة
(1903-2000)		11 Nisan 1956 25 Temmuz 1957[b]Yeni Düstur1956

Cumhuriyet

№ Resim İsim
(Doğum-Ölüm)		Görev süresi Parti Seçim Cumhurbaşkanı
Başkanlık sistemi sebebiyle makam boş kaldı (25 Temmuz 1957 - 7 Kasım 1969)1959
1964 		Habib Burgiba
Arapça: حبيب بورقيبة

(1957-1987)
25 Bahi Ladgam
Arapça: الباهي الأدغم
(1913-1998)		7 Kasım 1969 2 Kasım 1970 Sosyalist Düstur Partisi1969
26 Hadi Amara Nuira
Arapça: الهادي نويرة
(1911-1993)		2 Kasım 1970 23 Nisan 1980 1974
1979
27 Muhammed Mzali
Arapça: محمد مزالي
(1925-2010)		23 Nisan 1980 8 Temmuz 1986 1981
28 Raşid Sfar
Arapça: رشيد صفر
(1933-)		8 Temmuz 1986 2 Ekim 1987 1986
29 Zeynel Abidin Bin Ali
Arapça: زين العابدين بن علي
(1936-2019)		2 Ekim 1987 7 Kasım 1987
30 Hadi Bakkuş
Arapça: الهادي البكوش
(1930-2020)		7 Kasım 1987 27 Eylül 1989 Sosyalist Düstur Partisi
(1988'e kadar)		Zeynel Abidin Bin Ali
Arapça: زين العابدين بن علي

(1987-2011)
Demokratik Anayasa Hareketi
31 Hamid Karvi
Arapça: حامد القروي
(1927-2020)		27 Eylül 1989 17 Kasım 1999 1989
1994
32 Muhammed Gannuşi
Arapça: محمد الغنوشي
(1941-)		17 Kasım 1999 27 Şubat 2011[c]Demokratik Anayasa Hareketi
(18 Ocak 2011'e kadar)[1]		1999
2004
2009
BağımsızFuad Mebazaa
Arapça: فؤاد المبزع

(2011)
33 El-Beci Kaid es-Sibsi
Arapça: الباجي قائد السبسي
(1926-2019)		27 Şubat 2011 24 Aralık 2011 Yok
34 Hammadi Cibali
Arapça: حمادي الجبالي
(1949-)		24 Aralık 2011 14 Mart 2013 Nahda Hareketi2011 Munsif Marzuki
Arapça: المنصف المرزوقي

(2011-2014)
35 Ali el-Ureyd
Arapça: علي العريّض
(1955-)		14 Mart 2013 29 Ocak 2014
36 Mehdi Cuma
Arapça: مهدي جمعة
(1962-)		29 Ocak 2014 6 Şubat 2015 Bağımsız
37 Habib Essid
Arapça: حبيب الصيد
(1949-)		6 Şubat 2015 27 Ağustos 2016 2014 El-Beci Kaid es-Sibsi
Arapça: الباجي قائد السبسي

(2014-2019)
38 Yusuf Şahid
Arapça: يوسف الشاهد
(1975-)		27 Ağustos 2016 27 Şubat 2020 Nida Tunus
Tahya Tunus
Muhammed en-Nasır
Arapça: محمد الناصر

(2019)
39 İlyas el-Fahfah
Arapça: إلياس الفخفاخ
(1972-)		27 Şubat 2020 2 Eylül 2020 Ettakatol 2019 Kays Said
Arapça: قَيس سَعِيد‎

(2019-)
40 Hişam el-Meşişi
Arapça: هشام المشيشي
(1974-)		2 Eylül 2020 25 Temmuz 2021 Bağımsız
Siyasi kriz sebebiyle makam boş kaldı.
Kriz boyunca cumhurbaşkanı hükûmeti geçici olarak yönetti (25 Temmuz 2021 - 11 Ekim 2021)
41 Necla Budin Ramazan
Arapça: نجلاء بودن رمضان
(1958-)		11 Ekim 2021 2 Ağustos 2023 Bağımsız2022-23
42 Ahmed Haşşani
Arapça: أحمد الحشاني
(1957-)		2 Ağustos 2023 7 Ağustos 2024
43 Kemal Meduri
Arapça: كمال المدوري
(1974-)		7 Ağustos 2024 Görevde

Notlar

  1. ^ a b Görev başında öldü.
  2. ^ Parlamento monarşiyi lağvetmek ve Burgiba'yı devlet başkanı olarak atamak için oy kullandı.
  3. ^ Yasemin Devrimi sırasında istifa etti.

Kaynakça

  1. ^ "Tunisia: New government leaders quit ruling party". BBC News. 18 Ocak 2011. 2 Şubat 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Kasım 2016. 

Ayrıca bakınız

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Tunus</span> Kuzey Afrika ülkesi

Tunus, resmî adıyla Tunus Cumhuriyeti, Kuzey Afrika'da, Akdeniz'e kıyısı olan bir ülkedir. Kurucusu Habib Burgiba'dır. Batısında Cezayir, doğusunda Libya ve Akdeniz, Kuzeyinde de Akdeniz yer alır. Ülkenin güney kısmını Büyük Sahra Çölü kaplar.

<span class="mw-page-title-main">Başkanlık sistemi</span> ülke yönetim sistemi

Başkanlık sistemi, kuvvetler ayrılığının uygulandığı sistemlerde hükûmet başkanının yasama organından ayrı bir yürütme organına liderlik ettiği bir yönetim şeklidir. Hükümet başkanı çoğu ülkede aynı zamanda devlet başkanıdır. Yasama, yürütme ve yargı ilkeleri arasında katı bir ayrılık olur. Parlamenter sisteme göre farklarından biri, yürütme ile yasama arasındaki ayrımdan dolayı hükûmet başkanının direkt halk oyuyla iktidara gelerek, seçilmiş bir yasama organının güvenini kazanmadan bunu sağlamasıdır. Parlamenter sistemde ise yürütme ile yasama arasında güçlü bir işbirliği bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Habib Burgiba</span> Tunusun ilk devlet başkanı

Habib bin Ali Burgiba, Tunus Cumhuriyeti'nin kurucusu ve ilk devlet başkanıdır (1957-1987). Arap dünyasında ılımlılık ve aşamalı ilerlemenin önde gelen savunucularından olmuştur. İdeolojisi Burgibaizm olarak adlandırılır.

<span class="mw-page-title-main">Zeynel Abidin Bin Ali</span> 2. Tunus devlet başkanı

Zeynel Abidin Bin Ali, Tunuslu siyasetçidir. 1987-2011 yılları arasında Tunus'un devlet başkanlığını yaptı.

<span class="mw-page-title-main">El-Beci Kaid es-Sibsi</span> 4. Tunus devlet başkanı

El-Beci Kaid es-Sibsi, Tunuslu avukat ve politikacı. 27 Şubat 2011 - 24 Aralık 2011 tarihleri arası Tunus Başbakanıdır. 22 Aralık 2014'te yapılan seçimler ile Tunus Devlet Başkanı seçildi. Ölümüne kadar bu görevi sürdürdü.

<span class="mw-page-title-main">Munsif Merzuki</span> 3. Tunus devlet başkanı

Munsif Marzuki, Tunuslu insan hakları savunucusu, siyasetçi ve hekim. 2011-2014 yılları arasında Tunus Devlet Başkanı olarak görev yaptı.

<span class="mw-page-title-main">Ali el-Ureyd</span>

'Ali el-Ureyd Tunuslu siyasetçi, Tunus İçişleri Bakanı ve eski başbakanı.

<span class="mw-page-title-main">Habib Essid</span> Tunuslu politikacı ve Tunusun ilk başbakanı

Habib Essid, 6 Şubat 2015-27 Ağustos 2016 tarihleri arası Tunus Başbakanı olmuş bir Tunuslu siyasetçi. İkinci Tunus Cumhuriyeti'nin ilk başbakanı olarak kabul edilerek, yeni anayasanın kabulü ile atanan ilk başbakan oldu. Daha önce 2011 yılında İçişleri Bakanı olarak görev yaptı.

<span class="mw-page-title-main">Tunus cumhurbaşkanları listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Tunus cumhurbaşkanı, Tunus'un devlet başkanıdır ve doğrudan halk tarafından beş yıllık bir dönem için seçilir. Makam sahibi, başbakanla birlikte Tunus hükümetinin yürütme organına liderlik eder ve Tunus Silahlı Kuvvetlerinin başkomutanıdır.

Gana başbakanı, Afrika ülkesi Gana'nın bağımsızlığın kazanıldığı 1957 yılından sonra hükûmetin başında yer alan kişi olarak bu makama getirilen kişiye verilen unvandır. Söz konusu makam 1960 ile 1969 yılları arasında kaldırılsa da, 1969 yılında yeniden oluşturulmuştur. 1969 yılından itibaren ikinci süreci başlayan başbakanlık makamı 1972 yılına kadar devam etmiş, söz konusu yıl tekrar kaldırılarak tüm yetki devlet başkanında toplanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Tunus Krallığı</span>

Tunus Krallığı, Tunus'un bağımsızlığından sonra 20 Mart 1956'da kurulan ve 25 Temmuz 1957'de cumhuriyetin ilanına kadar süren kısa ömürlü bir krallıktı.

<span class="mw-page-title-main">Azerbaycan başbakanı</span> Azerbaycanın hükûmet başkanı

Azerbaycan Başbakanı, Azerbaycan hükûmetinin başıdır. Günümüzdeki Başbakan Ali Esedov'dur.

<span class="mw-page-title-main">Nida Tunus</span> Tunusta bulunan seküler bir parti

Nida Tunus, Tunus'ta sekülarist bir siyasi parti. Parti 2012'de kurulduktan sonra, Ekim 2014 parlamento seçimlerinde çok sayıda sandalye kazandı.

<span class="mw-page-title-main">Sırbistan cumhurbaşkanı</span>

Sırbistan cumhurbaşkanı, resmî olarak Cumhuriyet cumhurbaşkanı olarak adlandırılan Sırbistan devletinin başı.

<span class="mw-page-title-main">Muhammed en-Nasır</span>

Muhammed en-Nasır, Muhammed Nasır, Devlet Başkanı El-Beci Kaid es-Sibsi'nin ölümünün ardından 25 Temmuz 2019'da Tunus'un geçici Başkanı olan Tunuslu siyasetçi. 2014'ten beri Halk Temsilcileri Meclisi Başkanı ve yönetimdeki Nida Tunus partisinin lideri olarak görev yapıyor. Daha önce 1970'lerde ve 1980'lerde devlet başkanı Habib Burgiba başkanlığında Sosyal İşler Bakanı olarak ve 2011'de de geçici Gannuşi ve Es-Sibsi hükûmetlerinde görev yaptı.

<span class="mw-page-title-main">Şazliye Saide Ferhat</span> eski Tunus first ladysi

Şazliye Saide Ferhat es-Sibsi, eski Tunus first lady'si.

<span class="mw-page-title-main">2019 Tunus cumhurbaşkanlığı seçimi</span> Tunusta cumhurbaşkanlığı seçimi

2019 Tunus cumhurbaşkanlığı seçimi, Tunus'ta 15 Eylül 2019 tarihinde birinci turu yapılan cumhurbaşkanlığı seçimidir. 2011 devriminden bu yana devlet başkanlığı için ikinci doğrudan oylamadır. Seçimler ilk olarak 17 ve 24 Kasım'da planlanmıştı, ancak görevdeki başkan El-Beci Kaid es-Sibsi'nin ölümünden sonra yeni devlet başkanının anayasanın gerektirdiği şekilde 90 gün içinde göreve gelmesini sağlamak için 25 Temmuz 2019 tarihinde öne alındı.

<span class="mw-page-title-main">2014 Tunus cumhurbaşkanlığı seçimi</span> Tunusta cumhurbaşkanlığı seçimi

2014 Tunus cumhurbaşkanlığı seçimi, Tunus'ta Parlamento seçimlerinden bir ay sonra 23 Kasım 2014 tarihinde yapılan devlet başkanlığı seçimidir. Ülkenin 1956'da bağımsızlığını kazandığından bu yana ilk serbest ve adil cumhurbaşkanlığı seçimi, 2011 Tunus Devrimi'nden sonra ilk cumhurbaşkanlığı seçimi ve Ocak 2014'te yeni bir Anayasa kabul edilmesi ile oldu.

<span class="mw-page-title-main">Tunus başbakanı</span> Tunusun hükûmet başkanı

Tunus başbakanı Tunus hükümetinin yürütme organının başıdır. Başbakan, cumhurbaşkanı ile birlikte yürütme organını yönetir ve başbakanın kabinesi ile birlikte Halk Temsilcileri Meclisine, başbakanın siyasi partisine ve nihayetinde yürütme ve yasamanın politikaları ve eylemleri için seçmenlere karşı sorumludur.

<span class="mw-page-title-main">Tunus'ta siyaset</span>

Tunus'ta siyaset, çok partili bir cumhuriyet çerçevesinde yürütülmektedir. Tunus, demokratik ve üniter bir yarı başkanlık sistemine sahip bir cumhuriyettir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.