Tunus Krallığı
Tunus | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1956-1957 | |||||||||
 Bayrak | |||||||||
 | |||||||||
| Başkent | Tunus | ||||||||
| Yaygın dil(ler) | Tunus Arapçası, Arapça ve Fransızca | ||||||||
| Hükûmet | Anayasal monarşi | ||||||||
| Bey | |||||||||
| |||||||||
| Tarihçe | |||||||||
| |||||||||
| |||||||||
Tunus Krallığı (Arapça: El -Mamlka et-Tūnsīya), Tunus'un bağımsızlığından sonra 20 Mart 1956'da kurulan ve 25 Temmuz 1957'de cumhuriyetin ilanına kadar süren kısa ömürlü bir krallıktı.
Kuruluşundan öncesindeki durum
1954'te Tunus'ta rahatsızlıklar ortaya çıktı. Bu rahatsızlıklar sonucunda Tunus işçi sendikaları ve Arap Birliği tarafından desteklenen Habib Burgiba liderliğindeki Yeni Düstur Partisi ile Fransa arasında özerklik görüşmeleri yapıldı. 1955 yılının Nisan ayında kabul edilen sözleşme ile Fransa, ordu ve dışişleri kontrolünü elinde bulundurduğu, diğer işleri özerk yönetime devrettiğini kabul ediyordu. Bu özerklik anlaşması bir sonraki yıl yürürlüğe sokulacaktı. Ancak anlaşma Yeni Düstur Partisi'ni böler. Salah ben Yusuf liderliğindeki partililer Habib Burgiba'nın Yeni Düstur Partisi'ni ılımlılaştırdığını düşünüyordu. Bu karşı çıkış onların sonu oldu ve Salah ben Yusuf Mısır'a kaçmak zorunda kaldı.
Kuruluşu
Fransa, Cezayir meselesi yüzünden Fas ve Tunus'ta etkisini azalttı. Tunus halkı kamuoyu baskısı ile Habib Burgiba'yı bağımsızlık konusunda sıkıştırıyordu. Tunus'ta bulunan Fransız yerleşimcilerin ısrarlarına rağmen Fransa, Tunus'un bağımsızlığını kabul etmiştir. 20 Mart 1956'da Tunus tam egemenliğini elde etti. Temmuz ayında Tunus'un Birleşmiş Milletler'e üyelik başvurusu kabul edildi.
Fransa, Tunus'u bağımsızlığını tanırken Osmanlı döneminden beri var olan "Bey"lik kurumunun yanında anayasal monarşinin tesis edilmesini istiyordu. Dönemin "Bey"i VIII. Muhammed Amin Bey, önceki "Bey" ve popüler bir milliyetçi olan VII. Muhammed Münsif Bey'in aksine Fransızlara daha ılımlıydı.
Yıkılışı
İlk seçimler 25 Mart 1956'da yapıldı. Monarşi karşıtı Habib Burgiba'nın partisi Yeni Düstur Partisi, birinci parti oldu. 25 Temmuz 1957'de monarşi kaldırıldı ve Tunus Cumhuriyeti ilan edildi. Kurul daha sonra Habib Burgiba'yı ilk başkan olarak seçti.[1][2][3][4][5]
Kaynakça
- ^ Kenneth J. Perkins, A History of Modern Tunisia (Cambridge University 2004) at 125-129, 131-133.
- ^ Lisa Anderson, The State and Social Transformation in Tunisia and Libya, 1830-1980 (Princeton University 1986) at 231-235.
- ^ Ivan Hrbek, "North Africa and the Horn" 127-160, at 129-132, [under section "The struggle for political sovereignty: from 1945 to independence"], in Ali A. Mazrui, editor, General History of Africa. VIII Africa since 1935 (UNESCO 1993).
- ^ Jane Soames Nickerson, A Short History of North Africa (New York: Devin-Adair 1961) at 162-165.
- ^ Richard M. Brace, Morocco Algeria Tunisia (Prentice-Hall 1964) at 114-116, 121-123.
