İçeriğe atla

Tungurahua

Kontrol Edilmiş
Tungurahua
Kuzeyden Tungurahua, Kasım 2003
Harita
En yüksek noktası
Yükseklik5.016 M
Çıkıntı1.561 metre (5.121 ft)
Koordinatlar01° 28′ 12 G 78° 26′ 41 B 
Coğrafya
KonumEkvador
Jeoloji
Dağ türüStratovolkan
Tırmanma
İlk tırmanan1873, Alfons Stübel ve Wilhelm Reiß

Tungurahua, (Quechua dilinde tunguri -(gırtlak) rahua-(ateş) Ateş Gırtlağı), Ekvador 'da 5.016 M yükseklikte bir volkan. İsmi büyük ihtimalle Quechua dilinden gelir. Ambato şehrinin güneydoğusunda, Ekvador Andlarının doğusunda, Amazon Bölgesi 'nde yükselir.

Son büyük faaliyeti 1999 yılında olup, eteklerinde bulunan Baños şehri ve çevresindeki 22.000 kişinin bölgeden boşaltılmasına sebep olur. Kül bulutları atmosferde 10 km ye kadar yükselir, tekrar aşağı düşüşte 500 km² den fazla bir alanı örter. Çamurlu çığ yolları tahrip eder. O zamanda beri devamlı, büyüklü küçüklü duman salınımları ve küçük patlamalar kaydedilmiştir.

Ağustos 2006 patlaması

17 Ağustos 2006'nın sabah erken saatlerinde volkan yeniden patlar ve 1999 'dan beri en güçlü lav salımlarını gösterir. Beş köye lavlar dökülür ve bu köyler yanar. Palitahua köyünden altı kişi hayatını kaybeder, on üç kişi de yaralanır. Çevrede bulunan köyler ve Baños şehrinden toplam 3200 kişi boşaltılır. Tungurahua ve Chimborazo eyaletleri afet bölgesi olarak ilan edilir.Quito'ya ve çok sayıda uçuş toz ve kül bulutundan dolayı iptal edilir.

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Erciyes</span> Türkiyede, Kayseride bir yanardağ

Erciyes, İç Anadolu Bölgesi'nde yer alan sönmüş bir yanardağ. Kayseri'nin 25 km güneybatısındaki Sultansazlığı ovaların'ın yanından yükselen büyük kütleli bir stratovolkandır.

<span class="mw-page-title-main">Yanardağ</span> Magmanın yer içinden yüzeye çıktığı veya geçmişte çıkmış olduğu, genellikle koni biçiminde, tepesinde bir püskürme ağzı bulunan dağ

Yanardağ ya da volkanik dağ, magmanın yeryüzünden dışarı püskürerek çıktığı coğrafi yer şekilleridir. Güneş Sistemi'nde bulunan kayalık gezegen ve uydularda birçok yanardağ olmasına rağmen, bu olgu, en azından Dünya'da, genellikle tektonik plaka sınırlarında görülür. Ne var ki, sıcak nokta yanardağlarında önemli istisnalar vardır. Yanardağların araştırıldığı bilim dalına volkanoloji denir.

<span class="mw-page-title-main">Erebus Dağı</span>

Erebus Dağı, Antarktika'daki Ross Adası'nın batısında bulunan ve dünyadaki etkin yanardağlar içinde en güneyde yer alan bir stratovolkandır. Ross Adası'nı oluşturan dört yanardağdan Erebus dışındakiler, sönmüş yanardağlardır.

<span class="mw-page-title-main">Keçuva dilleri</span>

Keçuva dilleri veya İnka dilleri veya topluca Keçuvaca, Güney Amerika'nın And Dağları'nın ortalarındaki bölgelerde konuşulan bir dil ailesi veya lehçe sürekliliğidir. Keçuvaca dil ailesinin bilinen bir akrabası yoktur ve Amerikan yerli dilleri içinde en çok konuşulan dil ailesidir.

<span class="mw-page-title-main">Cotopaxi</span>

Cotopaxi, Ekvador'un 5.897 m yüksekliği ile ikinci en yüksek dağı ve ülkenin en yüksek aktif volkanı. Aynı zamanda Dünya 'nın en yüksek aktif volkanlarından biridir. Bir Ekvador dağı olarak 6310 m ile Chimborazo daha yüksek olsa da artık volkanik olarak aktif değildir. Dünya çapında en yüksek aktif volkan olarak şu an 6887 m yükseklikle Arjantin/Şili'deki Ojos del Salado kabul edilir. Cotopaxi Doğu-Andlar'a ait olarak, merkez Ekvador'da, kendi ismiyle anılan milli parkın sınırları içinde, Quito'un yaklaşık 50 km güneyinde yer alır. Faal bir volkan olmasına rağmen, ülkenin en çok tırmanılan dağı ve büyük ihtimalle tüm Güney Amerika'nın en çok ziyaret edilen zirvesidir.

<span class="mw-page-title-main">Pichincha</span> Ekvador un başkenti Quitoda bir volkan

Pichincia, Ekvador 'un başkenti Quito'da bir volkan. Dağın iki zirvesi vardır. Bunlardan, Rucu Pichincha, kendisinden daha yüksek kardeşi Guagua Pichincha ' a göre şehre daha yakında bulunur. En son 1999 yılında çok faal olan dağ, patlaması sonucu şehirde kül yağmuruna sebep olmuştur. Quito'nun coğrafi konumu sebebiyle, muhtemel lav akıntılarının şehre tehlike arz etmeyeceği farzedilir. Rucu Pichincha'a çıkan yol şehrin fakir mahallelerinden geçtiği için tamamen tehliksiz olmasa da, günlük tur ile kolayca çıkılır. Buna karşın, Quito'nun dışındaki Lloa köyünden ulaşılan Guagua Pichincha'a tırmanış tamamen güvenlidir.

<span class="mw-page-title-main">Chimborazo</span> Ekvatordaki en yüksek dağ ve volkan; Dünya merkezinden, Dünya yüzeyindeki en uzak nokta

Chimborazo, 6310 metre yüksekliğinde sönmüş bir volkan. Ekvador'un en yüksek dağıdır. Zirvesi Yeryüzü'nün en uç noktasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Cerro Hudson</span>

Cerro Hudson, Şili'de 1.905 metre yüksekliğinde strato tipi faal bir volkandır. Aisén Bölgesi'nde Chile Chico şehrinin 100 km kuzeybatısında yer alır.

<span class="mw-page-title-main">Stratovolkan</span> lav, tüf ve kül tabakasından oluşmuş, yüksek, konik biçimli bir volkan

Stratovolkan, pek çok sertleşmiş lav, tüf ve kül tabakasından oluşmuş, yüksek, konik biçimli bir volkandır. Bu volkanlar dik yamaçlarıyla ve periyodik patlamalarıyla tanınırlar. Bunlardan fışkıran lavın akışkanlığı azdır ve çok uzağa yayılmadan önce soğur ve sertleşir. Magmaları asidik ya da yüksek-orta düzeyde silika içeriklidir. Buna karşın bazik içerikli magmanın akışkanlığı yüksektir ve Hawaii'deki kalkan biçimli Mauna Loa dağı gibi yayvan dağları oluşturur. Pek çok stratovolkanın yüksekliği 2500 metreden fazladır. Türkiye'den Ağrı Dağı ve Nemrut Dağı birer stratovolkan tipindeki volkanlardır.

<span class="mw-page-title-main">Pasifik ateş çemberi</span>

Pasifik ateş çemberi veya Pasifik deprem kuşağı, birçok volkanik patlamanın ve depremin meydana geldiği Pasifik Okyanusu kıyısının büyük bir kısmını ve etrafını içine alan bir bölgedir. Ateş Çemberi, yaklaşık 40.000 km (25.000 mi) uzunluğunda ve yaklaşık 500 km (310 mi) genişliğinde ve at nalına benzer şekilde bir kemerdir.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye'deki yanardağlar</span> Vikimedya liste maddesi

Bu, Türkiye'deki uykuda ve sönmüş yanardağların listesidir.

<span class="mw-page-title-main">Volkan kemeri</span>

Volkan kemeri. Stratovolkan, aynı zamanda kompozit volkan olarak da bilinir, uzun boylu konik volkan birçok lav, tefra, pamis ve volkanik kül katmanları tarafından sertleşerek inşa edilmiştir. Kalkan volkanların aksine strato volkanlar ve dik profilleri ve periyodik patlamalı püskürmeler ile karakterize edilirler. Bazı çökmüş kraterler ile kalderalarda bu şekilde adlandırılır. Genellikle stratovolkanlar yüksek viskoziteden dolayı uzağa yayılmadan önce soğur ve katılaşırlar. Bu lav oluşturan magma daha az bir miktarda viskoz mafic magma ile yüksek-orta derecede silika içermektedir. Geniş felsik, lav akıntıları nadirdir,15 km (9,3 mi) kadardır. Stratovolkanlar erüptif malzemelerin sıralı dökülmeleri itibaren inşa edilen kendi kompozit yapısı nedeniyle bazen “kompozit volkan” da denir. Onlar daha az yaygın olan kalkan volkanların aksine volkan tipleri arasında en yaygın olanlardandır. İki önemli Stratovolkan olan Krakatoa en iyi bilineni ve Vezüv 1883'teki patlama Pompei ve Herculaneum kasabalarnı önemli oranda tahrip etti. Aynı zamanda bu patlama binlerce kişinin ölümüne sebep olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Novarupta</span>

Novarupta, ABD'nin Alaska eyaletinin güneybatısında ve Alaska Yarımadası üzerinde bulunan bir aktif yanardağdır.

<span class="mw-page-title-main">Azas Platosu</span> Rusyada yer alan volkanik bir alan

Azas Platosu, Rusya'da yer alan volkanik bir alandır. Doğu Tuva Platosu, Khamsara-Biykhem Platosu ve Kuzeydoğu Tuva Platosu olarak da bilinir. Baykal Gölü'nün batısında 2.000 kilometrekare (770 sq mi) alan kaplamaktadır. Bölgedeki volkanik aktivite Oka Platosu ve Jom-Bolok volkanik sahasının meydana gelmesinin de nedenidir.

<span class="mw-page-title-main">Tunkin Depresyonu</span>

Tunkin Depresyonu, Rusya'da yer alan volkanik bir alandır.

<span class="mw-page-title-main">2021 La Palma yanardağ patlaması</span> Kanarya adalarında volkanik patlama

2021 La Palma volkan patlaması, İspanya'nın La Palma adasında bulunan Kanarya Adalarındaki en etkin yanardağlardan biri olan Cumbre Vieja yanardağında oluşan bir çatlak boyu yanardağı patlamasıdır. 85 günle, La Palma'da bilinen en uzun süreli yanardağı patlaması olarak kayda geçmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Ol Doinyo Lengai</span>

Ol Doinyo Lengai, Maasai dilinde "Tanrı'nın Dağı" anlamına gelen adıyla, Tanzanya'nın Arusha Bölgesi'ndeki Natron Gölü'nün güneyinde, Gregory Rift'te bulunan aktif bir yanardağdır. Doğu Afrika rift'i volkanik sisteminin bir parçası olarak, natrokarbonatit lav üretir. Ol Doinyo Lengai'nin 1960 patlamasıyla, karbonatit kayaçlarının magmadan türetildiği görüşünü doğrulayan jeolojik araştırmalara yol açtı.

<span class="mw-page-title-main">Pico Dağı</span>

Pico Dağı, Azor Adaları'nın orta Atlantik takımadalarında, Pico Adası'ndaki ve halen sessiz durumda olan bir stratovolkan'dır. Deniz seviyesinden 2.351 metre (7.713 ft) yükseklikte Portekiz'deki en yüksek dağdır ve Atlantik'teki en yüksek dağlardan biridir; Azor Adaları'ndaki diğer herhangi bir zirvenin iki katından fazla yüksekliktedir. 1972'den beri doğa koruma alanıdır.

Liamuiga Dağı ya da Misery Dağı, Karayipler ülkesi Saint Kitts ve Nevis'in Saint Kitts adasında bulunan, 1156 metre yüksekliğindeki stratovolkan.

<span class="mw-page-title-main">Marapi Dağı</span>

Marapi veya Marapi Dağı, Endonezya'nın Batı Sumatra kentinde kompleks yanardağdır ve Sumatra'daki en aktif yanardağdır. Java'daki Merapi Yanardağı gibi "Ateş Dağı" anlamına gelir. Yüksekliği 2.885 metre (9.465,2 ft)'dir. Bukittinggi, Padang Panjang ve Batusangkar dahil olmak üzere dağın çevresinde birçok şehir ve kasaba bulunmaktadır. Volkan yürüyüşçüler arasında da popüler bir yanardağdır.