İçeriğe atla

Tuna Lejyonu

Tuna Lejyonu
Etkin8 Eylül 1799 - 1802
Ülke Batavya Cumhuriyeti
Fransa Birinci Fransız Cumhuriyeti
BağlılıkKara Kuvvetleri
TipiPiyade, Süvari
Büyüklük3. Polonya Yarı Tugayı,
113. Fransız Yarı Tugayı
SavaşlarıNapolyon Savaşları
Komutanlar
İlkKarol Otto Kniaziewicz
SonWladyslaw Franciszek Jablonowski

Tuna Lejyonu (Lehçe: Legia Naddunajska), Birinci Fransız İmparatorluğu'nun hizmetindeki bir Polonyalı birliğiydi. 3. Polonya Lejyonu olarak da biliniyordu.

Kuruluşu

8 Eylül 1799'da Batavya Cumhuriyeti'nde, çoğu Fransızlar tarafından Avusturya Ordusu'ndan savaş esiri olarak alınan Polonyalı gönüllülerden kuruldu. Yaklaşık 6.000 kişiden oluşan lejyona general Karol Kniaziewicz komuta ediyordu.

Lejyon, Marengo Muharebesi ve Hohenlinden Muharebesi'nde savaştı. Ancak Fransızlar ve Avusturyalılar arasındaki antlaşma müzakereleri sırasında Fransızlar Polonya meselesini bir sorun olarak görüyorlardı; Polonyalılar, Fransızların Polonya'yı bölenlere karşı savaşmaya devam etmesini istediler; Józef Wybicki tarafından yaratılan geleceğin Polonya milli marşı Mazurek Dąbrowskiego, 'Polonya ordusunun İtalya'dan Polonya'ya dönüşü' sözü vermişti.[1] Bunun yerine Fransızlar, Polonya birliklerini fethedilen bölgelerdeki ayaklanmaları bastırmak için kullandı ve bu, Polonya birlikleri arasında büyük bir huzursuzluğa yol açtı. Huzursuzluğun bir başka kaynağı da Napolyon'un I. Louis'i Etrurya Kralı olarak atamasıydı. Polonyalılar cumhuriyetçi akımını benimsemişlerdi ve Fransa'nın klasik Helvetia, Ligurya veya Roma gibi "kardeş cumhuriyetler" yaratma politikasından sonra, Etrurya Krallığı Napolyon'un büyüyen monarşik eğilimlerini işaret ediyordu.[2] Napolyon Polonya birliklerini fethedilen bölgelerdeki ayaklanmaları bastırmak için kullandıktan sonra onları Haiti Devrimi'ni bastırmak için yeniden görevlendirdi. Sonunda General Jan Henryk Dąbrowski Milano'daki karargahından şikayette bulundu. Ancak daha sonra razı oldu. Stanisław Fiszer, Polonya'ya dönme lehine emri geri çevirdikten sonra, bir Fransız olan Fortunat Bernard atandı. Tuna Lejyonu'nun limandan ayrılma girişimi fırtına nedeniyle engelledikten sonra, 3. Polonya Yarı Tugayı 17 Mayıs 1802'de Livorno'dan ayrıldı ve 11 Temmuz'a kadar Cadiz'e ulaştı. Filo 24 Temmuz'da yeniden yelken açtı ve ancak bu aşamada Polonyalıların çoğuna Haiti'ye gidecekleri bilgisi verildi.[1]

113. Yarı Tugayı

4 Eylül 1802'de, 3. Polonya Yarı Tugayı Haiti'nin Cap-Haïtien kentinde vardığında Fransız Savaş Bakanı Louis-Alexandre Berthier tugayın adını 113. Yarı Tugayı olarak değiştirdi. Ancak bu isim değişikliğinin haberi, Kasım ayına kadar Haiti'ye ulaşmadı ve bu sırada yarı tugay büyük kayıplar verdi. Sonunda, savaş zayiatları ve tropikal hastalıklar (Sarıhumma gibi), iki yıldan kısa bir süre içinde 5.280 askerlik lejyonun mevcudiyeti birkaç yüze indi. Fransız kuvvetleri 1803'te adadan geri çekildiğinde, yaklaşık 4.000 Polonyalı (ya hastalıktan ya da savaştan) ölmüştü, birkaç yüz kişi taraf değiştirip adada kalmayı seçmişti.[3]

1. Tabur

1. Tabur, Wodzinski tarafından komuta edildi ve General Jean Boudet liderliğindeki Fransız Kuzey Tümeni'ne katıldı, ancak kısa süre sonra yerini General Bertrand Clausel alacaktı. 2 Eylül'de vardıklarında Charles Leclerc güçlerini 984 olarak hesapladı. Kasım ayı sonunda, 74. Fransız Yarı Tugayına bağlı olan 80 kişi oldukları tahmin ediliyordu. 23 Eylül 1803'te Fransız askeri kayıtları, yalnızca 6 subay ve 14 askerin hala hayatta olduğunu belirtiyor.[4]

2. Tabur

2. Tabur, Wojciech Bolesta tarafından komuta edildi ve Jean-Jacques Dessaline'in karma tümenine atandı. Sekiz düzenli bölük ve toplamda 775 kişiden oluşan el bombacılarından oluşuyordu.

3. Tabur

3. Tabur, Frannciszek Grabski tarafından komuta edildi. General Jean Baptiste Brunet komutasındaki Sağ Kuzey Tümeni'ne atandılar. 21 subay ve 768 askerden sadece 634'ü Brunet'in tümenine katıldı, geri kalanı hastanedeydi. 3. Bölük, çok az Fransızca bilen Yüzbaşı Sangowski'nin komutası altındaydı. Sangowski çok büyük hata yaparak tahkim edilmemiş bir çiftlik olan Dubrail'de açık bir konuma getirdi. Bundan istifade etmek isteyen isyancılar da açık konumda olan askerlere saldırdı. Birlik cephaneleri bittikten sonra teslim oldu ancak isyancıların onları katletmeye başladığını gördüler. Birlikten sadece dördü hala hayattaydı. Geç saatlerde bir bataklıkta saklanarak kaçan Sangowski zatürreden öldü ve böylece askeri mahkemeden kurtuldu.

Kaynakça

  1. ^ a b "Arşivlenmiş kopya". 11 Nisan 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Şubat 2023. 
  2. ^ Charles J. Esdaile (2003). The Peninsular War. Internet Archive. Palgrave MacMillan. ISBN 978-1-4039-6231-7. 
  3. ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 3 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 3 Şubat 2023. 
  4. ^ "Wayback Machine". web.archive.org. 20 Ekim 2001 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mayıs 2023. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Tümen</span>

Tümen, Tugaydan büyük, Kolordudan küçük olan taktik askerî birimdir. Ayrıca modern ordularda herhangi bir harekâtı kendi başına bağımsız olarak yapabilmek için gerekli tüm silahları ve hizmetleri bünyesinde barındıran en küçük askerî birliktir. Savaş şartlarına ve ülkelere göre değişmekle beraber mevcudu genelde 10,000 ile 20,000 kişiden oluşur ve bir tümgeneral komutasındadır. Çeşitli harekât şekillerine göre tümenler temelde zırhlı tümenler ve piyade tümenleri olmak üzere iki biçimde teşkilatlandırılırlar. Piyade tümenleri ise personelin ve malzemenin sevk araçlarına göre motorize ve mekanize olarak yapılandırılırlar. "Tümen" (𐱅𐰇𐰢𐰤) kelimesi, Eski Türkçede ve Orhun Yazıtları'nda "on bin" (10.000) anlamına gelmekteydi. Bir tümende de yaklaşık on bin kişi olduğu için bu kelime kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">İkinci Kirte Muharebesi</span>

İkinci Kirte Muharebesi I. Dünya Savaşı sırasındaki Çanakkale Savaşı’nda, İtilaf kuvvetleri’nin Kirte Köyü ve hemen gerisindeki Alçıtepe’yi ele geçirmek için giriştikleri taarruzla 6 Mayıs - 8 Mayıs 1915 tarihleri arasında yaşanan muharebelerdir.

İkinci Kerevizdere Muharebesi veya Kanlı Dere Muharebesi, Çanakkale Savaşı'nda, Seddülbahir Cephesi'nin merkez ve sağ kanadında İngiliz ve Fransız birliklerince girişilen taarruzlarla birlikte 12 Temmuz 1915 tarihinde başlayan, 13 Temmuz 1915 günü sonlanan muharebedir. İngilizler tarafından "Kanlı Dere Muharebesi," Fransızlar tarafından ise "5. Kerevizdere Muharebesi" olarak adlandırılır. Müttefik taarruzu, daha önce Zığındere Muharebesi ile ileri çıkan sol kanat ile geride kalan sağ kanadı ve orta kesimi aynı hizaya getirmek amacıyla, Osmanlı mevzilerini ele geçirmeyi hedeflemiştir. Cephenin sağ kanadını oluşturan Fransız bölgesinde hedeflere ulaşılmış, İngiliz kesiminde ise ufak bir alanda başarı sağlanabilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Alman Kara Kuvvetleri</span>

Alman Kara Kuvvetleri, Almanya Federal Cumhuriyeti'nin kara kuvvetleridir. Geleneksel Alman Ordusu 1955 yılında yeni yapılanmaya gitti ve Batı Almanya'nın ordusu olan Bundeswehr bünyesinde kara kuvvetleri kuruldu. Daha öncesinde hava kuvvetleri ve kara kuvvetleri aynı branş içindeydi. Almanya'nın Yeniden Birleşmesi'nden sonra Doğu Almanya Ordusu Batı Almanya Ordusu'na katıldı ve bugünkü Alman Kara Kuvvetleri oluştu.

<span class="mw-page-title-main">1. Komando Tugayı</span> Kayseride bulunan tugay

1. Komando Tugayı veya bilinen adıyla Hava İndirme Tugayı, Türk Kara Kuvvetleri'ndeki 16 komando tugayından biri ve Türkiye'nin ilk komando tugayıdır. 4. Kolordu komutası altında olup karargâhı Kayseri'dedir.

<span class="mw-page-title-main">Shingle Harekâtı</span> 1944te İtalyada yaşanmış savaş

Shingle Harekâtı, Müttefikler'in Monte Cassino Muharebesi'ndeki birliklerini desteklemek için yaptığı çıkartmadır. Müttefikler Almanlara karşı Monte Cassino için çatışmaya girdiler. Fakat şehir, kurulan Gustav Hattı'nın gerisindeydi ve bu hattı yaramamışlardır. Bu yüzden Wehrmacht askerî gücünü ikiye bölmek ve Roma'ya daha hızlı ulaşabilmek için bu çıkartmayı yapmışlardır.

Stanisław Franciszek Sosabowski (d. 8 Mayıs 1892, İvano-Frankivsk II. Dünya Savaşı'nda Polonyalı general. Polonya 1. Bağımsız Paraşüt Tugayı Komutanı olarak 1944 yılında Arnhem Muharebesi'nde savaştı.

<span class="mw-page-title-main">Wielkopolska Ayaklanması</span>

Wielkopolska Ayaklanması veya 1918-1919 Büyük Polonya Ayaklanması , Alman hakimiyetinde bulunan Poznań'daki Polonyalıların Weimar Cumhuriyeti'ne karşı ayaklanmasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Pierre Augereau</span> Fransız siyasetçi

Charles Pierre François Augereau, Castiglione dükü, Fransız mareşal ve Yüksek meclis üyesi.

<span class="mw-page-title-main">Jean Victor Marie Moreau</span> Fransız general (1763 – 1813)

Jean Victor Marie Moreau, Napolyon Bonapart'ın iktidara gelmesine yardım eden ancak daha sonra bir rakip haline gelen ve ABD'ye sürgün edilen Fransız general.

Ermeni Lejyonu, I. Dünya Savaşı sırasında ve sonrasında Osmanlı İmparatorluğu'na karşı savaşan Fransız Ordusu ile yapılan antlaşma. Lejyonun asıl adı "La Légion d'Orient" idi. Adı 1 Şubat 1919'da "La Légion Arménienne" olarak değiştirildi. Bu lejyondaki askerlere gayri resmi olarak Ermeniler arasında Gamavor (Gönüllü) adı verildi.

<span class="mw-page-title-main">1. Zırhlı Tümen (Polonya)</span>

Polonya 1. Zırhlı Tümeni, II. Dünya Savaşı sırasında Batı'daki Polonya Silahlı Kuvvetlerinin zırhlı bir tümenidir. Şubat 1942'de İskoçya'daki Duns içinde oluşturuldu, Tümgeneral Stanislaw MACZEK komutasında görevde bulundu ve yaklaşık 18.000 asker görevlendirildi. Tümen, Totalize Operasyonu ve Chambois Muharebesi sırasında ve Ağustos 1944'te Normandiya Savaşı'nın son aşamalarında görev yaptı ve daha sonra Kuzey Avrupa'da, başta 1. Kanada Ordusu'nun parçası olarak Batı Cephesi boyunca savaşmaya devam etti.

<span class="mw-page-title-main">Hırvat Savunma Konseyi</span>

Hırvat Savunma Konseyi, 1991 ve 1996 yılları arasında Bosna-Hersek'te var olan ve tanınmayan bir devlet olan Hırvat Hersek-Bosna Cumhuriyeti'nin resmi askeri oluşumuydu. HVO, Bosna-Hersek'teki Hırvatlar'ın ana askerî gücüydü.

Levant Ordusu, iki savaş arası dönemde ve İkinci Dünya Savaşı'nın başlarında Levant'taki Fransız Mandası altındaki toprakları işgal eden ve kısmen bu topraklardan toplanan, Fransa'nın ve ardından Vichy Fransası'nın silahlı kuvvetlerini tanımlamaktadır. Bu kuvvetin yerel olarak askere alınan Suriyeli ve Lübnanlı birlikleri Levant Özel Birlikleri olarak adlandırılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Hoogstraten Muharebesi</span>

Hoogstraten Muharebesi, 11 Ocak 1814'te François Roguet liderliğindeki bir Fransız ordusu ile Friedrich Wilhelm Freiherr von Bülow liderliğindeki bir Rus-Prusya-İngiliz ordusu arasında yapıldı. Prusya zaferiyle sonuçlanan savaş, Essen ve Turnhout arasında yer alan bir dizi çatışmadan oluşuyordu. Savaş, adını Kempen bölgesinin ana kasabası olan Hoogstraten'den almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Vistül Lejyonu</span>

Vistül Lejyonu, 31 Mart 1808 tarihli kararname ile Napolyon Bonapart tarafından krallık ordusunun Polonya ve İtalyan Lejyonu tarafından kurulan bir Polonya askerî birliğiydi. Vestfalya Krallığı'nın Jérôme Bonaparte tarafından inşa edilmesinden bir yıl önce kuruldu. 18 Haziran 1813'te feshedildi.

<span class="mw-page-title-main">Polonya Lejyonları</span>

Napolyon döneminde Polonya Lejyonları, bazı birimler 1815'e kadar hizmet vermeye devam etse de, esasen 1797'den 1803'e kadar Fransız Ordusunda hizmet veren birkaç Polonya askeri birimiydi.

<span class="mw-page-title-main">Jan Henryk Dąbrowski</span>

Jan Henryk Dąbrowski, Polonyalı general, Mason, Kościuszko Ayaklanmasına (1794) katılan, İtalya'daki Polonya Lejyonlarının kurucusu, 1806 Polonya Ayaklanması'nın başlatıcısı, 1813'te Polonya ordusunun başkomutanı, 1815'te senatör, Kongre Polonyası voyvodası, 1815'te Kongre Krallığı Ordusunun süvari generaliydi.

Doğu Planı, 1920'lerde ve 1930'larda Sovyetler Birliği'ne karşı savaş durumunda oluşturulan bir Polonya savunma askeri planıydı. Batı Planı'nın aksine, İkinci Polonya Cumhuriyeti hükûmeti Sovyetler Birliği'ni tam ölçekli bir savaş başlatabilecek en büyük potansiyel askeri tehdit olarak gördüğü için, tüm savaş arası dönemde hazırlanıyordu. Bununla birlikte, bugün orijinal plandan yalnızca birkaç tarihi belge kalmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Montebello Savaşı (1859)</span>

Montebello Muharebesi 20 Mayıs 1859 tarihinde günümüzde Lombardiya, Kuzey İtalya'da gerçekleşmiştir. İkinci İtalyan Bağımsızlık Savaşı'nın ilk büyük çarpışması olan bu savaş, Mareşal Karl von Urban komutasındaki Avusturya birlikleri ile Piyemonte süvarileri ve General Élie Foray komutasındaki Fransız piyadeleri arasında gerçekleşmiştir.