İçeriğe atla

Tulumbacı Bahriye

Tulumbacı Bahriye
Doğum1875
İstanbul, Osmanlı İmparatorluğu
Ölüm?
MeslekTulumbacılık
Tanınma nedeniTürkiye'nin bilinen tek kadın tulumbacısı

Tulumbacı Bahriye (d.1875, İstanbul- ö. ?), tulumbacı

Türkiye'nin bilinen tek kadın tulumbacısıdır. Hayat öyküsü, itfaiyecilik mesleğinin cinsiyeti olmadığını gösteren bir mesel olarak anlatılmaktadır.[1][2] Üsküdarlı Vasıf Hoca (Vasıf Hiç) ve Üsküdarlı Aşık Razi, Tulumbacı Bahriye’yi anlatan ve destan yazan halk şairleridir.

Yaşamı

1875 yılında İstanbul'da doğdu.[3] Annesi Fitnat Hanım, babası Baha Bey'dir. Küçüklanga'da bir kulübede büyüdü.[4] Annesini küçük yaşta kaybetti. Bir Paşa oğlu olan Baha Bey, geçmişte bir randevu evinde çalışan Fitnat Hanım ile yaptığı evlilikten ötürü ailesinin konağına alınmadığı için badanacılık, hamallık gibi işler yapardı ve içkiye çok düşkün idi.[5] Bahriye ve ağabeyi Bahri ile ilgilenmedi. Bahriye, mahallenin erkek çocukları ile oynayarak büyüdü. Dokuz-on yaşlarında iken tulumbacıların arasına girdi, yangınlara gitmeye başladı. Kavgacı, küfürbaz, eli sopalı biri olarak yetişti.

Bahriye'nin karakterini ve güzelliğini tulumbacı kahvesi işletmiş olan halk şairi Vasıf Hoca (Vasıf Hiç) abartılı bir şekilde anlatmıştır.[4] Üsküdarlı Aşık Razi ise tahmini 1890 yılında, Tulumbacı Bahriye 16-17 yaşlarında iken onun yaşantısını ve özelliklerini anlatmıştır.[4] Anlatılanlara göre Yenikapı iskelesinde denize düşen bir neferi denize atlayıp kurtarması başlangıçta mutaassıp insanlar tarafından tepki ile karşılandı ise de sonradan tahlisiye (can kurtarma) madalyası ile ödüllendirildi.

Tahminen 1893 yılında babasını kaybeden Bahriye, babasından kalan han ve dükkânların kirası ile geçindi. Sakalık yapan İlyas adında bir genç ile evlendirildi. İlyas Efendi, evlendikten sonra Rumeli Demiryolu idaresinde bekçilik yaptı. 1894 yılında İsmail adını verdikleri oğulları doğdu. Çocukları üç yaşında iken eşi memleketine gidip Bahriye'yi terk etti.

Tulumbacı Bahriye, oğlu İsmail'i tek başına büyüttü. İsmail, 1912'de gönüllü olarak Balkan Savaşı'na katıldı, Edirne'nin işgalinden sonra kurşuna dizilerek öldürüldü. Bahriye, oğlunun ölümünden kısa bir süre sonra kendisini asarak intihar etti. Pertevniyal Camisi'nde kılınan namazın ardından kaldırılan cenazesine binlerce tulumbacının katıldığı anlatılır.[5]

Kaynakça

  1. ^ "Trabzon'da geleceğin itfaiyecileri yetişiyor". Haber61.net. 16 Şubat 2021. 6 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mart 2022. 
  2. ^ "Tulumbacı Bahriye'nin torunları geri döndü". Cumhuriyet. 21 Ekim 2021. 21 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mart 2022. 
  3. ^ Kılıç, Abdurrahman (Nisan 2020). "İlk Kadın İtfaiyeci Tulumbacı Bahriye". Yangın ve Güvenlik Dergisi 214. Sayı (Nisan 2020). 18 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mart 2022. 
  4. ^ a b c Kılıç, Abdurrahman (Haziran 2020). "İlk Kadın İtfaiyeci Tulumbacı Bahriye". Toplumsal Tarih dergisi. 6 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  5. ^ a b "İlk kadın itfaiyeci Tulumbacı Bahriye". Bianet. 22 Ağustos 2020. 23 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. 

İlgili Araştırma Makaleleri

Fitnat Mehveş Hanım, Osmanlı divan edebiyatının son dönemdeki önemli bir kadın şairidir. Çok sayıda gazeli bulunur. Edebiyatın yanı sıra hattatlıkta da ünlüdür.

<span class="mw-page-title-main">Leylâ Saz</span> Türk şair

Leyla Saz, Türk besteci, yazar, şair.

<span class="mw-page-title-main">Bahriye Üçok</span> Türk akademisyen ve siyasetçi

Bahriye Üçok, Türk tarihçi, ilahiyat akademisyeni ve siyasetçidir. Türkiye'nin ilk kadın ilahiyatçısı olan Üçok, Türkiye'de İslam tarihi, İslam'da kadınların yeri ve laiklik gibi konular üzerine çalışmalar yürüttü ve çeşitli kitaplar yayımladı. Siyasete girdiği 1971 yılından itibaren 1990 yılına kadar cumhuriyet senatörlüğü, milletvekilliği gibi görevler üstlendi. Aktif siyaset yaptığı dönemde hem mecliste hem senatoda laiklik, irtica ve Türkiye'deki dinî konularla ilgili konuşmalar yaptı ve çözüm önerileri sundu.

<span class="mw-page-title-main">İsmail</span>

İsmail veya Yişmael, Tanah ve Kur'an'da bahsedilen İbrani din büyüğü. Yahudilikte, Hristiyanlıkta ve İslamda, İbrahim'in ilk oğlu olarak geçer. Özellikle İslam'da önemi oldukça yüksektir.

<i>Selvi Boylum Al Yazmalım</i> (film)

Selvi Boylum Al Yazmalım, yönetmenlik koltuğunda Atıf Yılmaz'ın oturduğu, başrollerinde Türkan Şoray, Kadir İnanır ve Ahmet Mekin'in yer aldığı, 1977 yapımı dram türündeki sinema filmi. Türk sinemasının başyapıtlarından birisi olarak kabul edilen filmin hikâyesi, Kırgız yazar Cengiz Aytmatov'un 1970 yılında yayımlanan Kırmızı Eşarp adlı romanından uyarlandı. Filmin özgün müziğini Cahit Berkay besteledi. Filmde köylü kızı Asya ile kamyon şoforü İlyas’ın dağlarda başlayıp, daha sonrasında kısa bir süre mutlu bir evliliğe dönüşen aşkı anlatılmaktadır.

İsmailağa Cemaati, Mahmut Ustaosmanoğlu'nun İstanbul Fatih'te Çarşamba semtindeki İsmailağa Camii merkez olmak üzere oluşturduğu, Nakşibendiliğin Halidî koluna bağlı bir cemaat ve tarikattır. Ehl-i Sünnet İslam anlayışını benimsediğini iddia eden cemaatte tasavvufî söylemler ağırlıklıdır. Cemaat, Türkiye'deki en kalabalık ve en etkili cemaatlerden biri olmaya devam etmektedir.

II. İzzeddin Keykavus Türkiye Selçuklu Sultanı ve II. Gıyaseddin Keyhüsrev'in büyük oğludur.

<span class="mw-page-title-main">Mühendishane-i Berrî-i Hümâyûn</span> Osmanlı İmparatorluğu’nda askeri mühendislik eğitimi veren okul

Mühendishane-i Berrî-i Hümâyûn, İstanbul'da 1795 yılında kurulan; Osmanlı ordusu için topçu ve istihkâm subayı yetiştiren askerî okul. III. Selim devrinde yeniden yapılanmanın en önemli kurumlarından biri olarak 1795‘te Hasköy’de açılmıştır. 1773’te kurulan Mühendishâne-i Bahrî-i Hümâyun’dan sonra imparatorluğun ikinci mühendishanesidir. Örneklerini, Fransa’da Mouradgea D’Ohsson’un ve özellikle Viyana’da Ebûbekir Râtib Efendi’nin gözlemlediği askerlik ve mühendislik akademilerinden almıştır. Kuruluş sebebi Nizâm-ı Cedîd ordusunun teşkil edilmesiyle bağlantılıdır. İlk dönemiyle ilgili belgelerde Fünûn-i Harbiyye Tâlimhânesi, Mekteb-i Fünûn-i Harbiyye veya Mühendishâne-i Sultânî gibi isimlerle, ardından da Mühendishane-i Berrî-i Hümâyûn olarak anılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Vasıf Çınar</span> Türk devlet adamı

Hüseyin Vasıf Çınar, Türk öğretmen, gazeteci, siyasetçi ve diplomattır.

<span class="mw-page-title-main">Hacı Bektaş-ı Veli</span> Anadolu ermişi

Hacı Bektâş Velî ; mistik, seyyid, mutasavvıf, âlim ve İslam filozofu. Alevi-Bektâşiliğin fikir ve isim öncülerindendir. Kendisinin yolunu takip edenlere Bektâşi adı verilir.

<span class="mw-page-title-main">Necip Okaner</span> Türk asker, sporcu ve akademisyen

Enver Necip Okaner Türk asker, sporcu ve akademisyen. Ziya Songülen ve Şevkipaşazade Ayetullah ile birlikte Fenerbahçe Spor Kulübü'nü kuran 3 kişiden birisidir ve kulübün 3 numaralı üyesi olup, Fenerbahçe'nin tarihteki ilk takım kaptanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Baha Akşit</span>

Mehmet Bahattin Baha Akşit, Türk siyasetçi, doktor, eski milletvekili ve senatör. 27 Mayıs Darbesi sonrasında yapılan Yassıada Yargılamaları'nda idama mahkûm edilen 15 kişiden biridir. Cezası daha sonra müebbet hapse çevrildi.

Mehmed Şevket Efendi. Osmanlı şehzadesi. Sultan Abdülaziz'in 4. oğludur. Annesi Neşerek Kadınefendi'dir.

<span class="mw-page-title-main">Altay SK</span> Türk spor kulübü

Altay Spor Kulübü, 16 Ocak 1914'te İzmir'de Altay İdman Yurdu adıyla kurulan bir spor kulübüdür. Altay Spor Kulübü, Türk futbol tarihinde ilk deplasman yapan takımdır. Türkiye Kupası'nı kazanan ikinci, Anadolu'dan ise ilk takım olarak tarihe geçmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Asım Mehmed Paşa</span>

Asım Mehmed Paşa (Nurizade) valilik, Şûrâ-yı Devlet başkanlığı ve çeşitli hükûmet görevlerinde bulunmuş bir Osmanlı devlet adamıdır.

<i>O Hayat Benim</i> Türk televizyon dizisi

O Hayat Benim, yapımını Pastel Film'in üstlendiği, 16 Şubat 2014 tarihinde FOX'ta yayınlanmaya başlayan aşk ve dram türündeki Türk televizyon dizisi. Yönetmenliğini dokuzuncu bölüme kadar Merve Girgin onuncu bölümden itibaren Yıldız Hülya Bilban, otuz birinci bölümden itibaren Hamdi Alkan ve sonraki kalan bölümleri ise Sadullah Şentürk üstlenmiştir. Başrollerini Ezgi Asaroğlu, Ceren Moray ve Keremcem paylaşmaktadır. 4 sezondan oluşan dizi, 2 Mayıs 2017 akşamı yayınlanan 131. bölümüyle final yaparak ekranlara veda etmiştir.

<i>Poyraz Karayel</i> Türk televizyon dizisi

Poyraz Karayel, Limon Film imzalı, başrollerini İlker Kaleli, Burçin Terzioğlu ve Musa Uzunlar'ın paylaştığı, 2015-2017 yılları arasında Kanal D'de yayımlanan polisiye, komedi, dram ve aşk türündeki Türk televizyon dizisidir.

İngiliz Said Paşa veya Eğinli Said Paşa veya Büyük Said Paşa, Askeri mühendis okulu öğretmeni, siyasetçi, mabeyn müşiri, Bahriye nazırı. Eyalet valisi.

Kayıkçı Laz Daniyal, Üsküdarlı Vâsıf Hoca ve Tophane katiplerinden Üsküdarlı Âşık Razî'nin hakkında destan yazdığı kayıkçı ve tulumbacıdır. Destanlar, yaşlı, zengin ve dul bir kadının Laz Daniyal'a aşık olmasını konu alır.

<span class="mw-page-title-main">Laz Dimitri</span>

Laz Dimitri veya Trabzonlu Laz Dimitri, Üsküdarlı Vasıf Hoca'nın hakkında destan yazdığı kayıkçı ve tulumbacıdır. Destan, Laz Dimitri'nin şabb-ı emred Yani'yi öldürmesini konu alır. Destanın ilgi çeken yanlarından biri, bu dönemde eşcinsel ilişkilerin yaygın ve normal karşılandığını göstermesidir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.