İçeriğe atla

Tubas

Tubas
طوباس
Tubas'tan bir görünüm
Filistin Ulusal Yönetimi üzerinde Tubas
Tubas
Tubas
ÜlkeFilistin Devleti Filistin
ValilikTubas
Nüfus
 (2006)[1]
 • Toplam16.087

Tubas, Filistin'in Batı Şeria bölgesinin kuzeydoğusunda bir şehirdir. Nablus'un 21 km kuzeydoğusunda, Şeria Nehri'nin batısında, nehre yakın bir konumda bulunur. 16,000 kişilik bir şehir olan Tubas, Tubas valiliğinin idari ve ekonomik merkezidir. 2005 yılı itibarı ile arazisinin toplamı 295,123 dönüm olan Tubas'ın arazisinin yaklaşık 180 bin dönümü İsrail denetimindedir, bunun dışında kalan 150 bin dönüm tarım amaçlı, 2271 dönüm ise yerleşim alanı olarak kullanılmaktadır.[2]

Edward Robinson, Tubas'ın antik Thebez şehriyle aynı şehir olduğu tahmin etmiştir;[3] ama Thebez şehri hakkında İncil'de geçenlerden başka herhangi bir bilgiye ulaşılamamıştır.[4] Şehirde Roma döneminde de yerleşim var olmuştur.[5] Çağdaş Tubas, Osmanlı döneminde, 19. yüzyıl sonlarında Daragme aşiretine mensup Arapların verimli toprakları nedeniyle Ürdün Vadisi'nden bölgeye göç etmesi sonucu kurulmuştur.[5] 1948 Arap-İsrail Savaşı sırasında Arap Kuruluş Ordusu'na mensup 750 kişilik bir birlik şehri Ürdün kuvvetlerinden aldı ve bir üs olarak kullandı, Tubas savaş boyunca Arap Kurtuluş Ordusu'nun Merkezi Filistin'deki merkezi olarak kullanıldı.[6] Savaş sonucunda Ürdün egemenliğine geçen şehir, 1967'deki Altı Gün Savaşı sonucunda İsrail tarafından ele geçirildi. Şehir 1995 yılında Filistin Ulusal Yönetimi denetimine geçti. 1996'ya kadar şehir Nablus valiliğinin bir parçasıydı, 1996'da Tubas valiliği kuruldu.[7]

Kaynakça

  1. ^ Projected Mid -Year Population for Tubas District by Locality 2004- 2006 24 Nisan 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Filistin Merkezi İstatistik Bürosu) Erişim tarihi: 14 Eylül 2011.
  2. ^ Tubas City Fact Sheet 4 Ekim 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Uygulamalı Araştırma Enstitüsü - Kudüs.
  3. ^ Robinson, Edward. Smith, Eli. (1856). Later Biblical Researches in Palestine and the Adjacent Regions: A Journal of Travels in the Year 1852 4 Temmuz 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. J. Murray, sf. 305-306.
  4. ^ Bromiley, Geoffery. (1995). International Standard Bible Encyclopedia Q-Z Wm. B. Eerdmans Publishing, sf. 825.
  5. ^ a b Tubas City Profile 1 Nisan 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Uygulamalı Araştırma Enstitüsü - Küdüs. Şubat 2006.
  6. ^ Pipes, Daniel. (1990). Greater Syria: The History of an Ambition 11 Kasım 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Middle East Forum, sf. 57.
  7. ^ Bio Data - Tubas 29 Şubat 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Birleşmiş Milletler İnsani Yardım Koordinasyon Ofisi


İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Batı Şeria</span> Filistinde bulunan bir bölge

Batı Şeria (Cisürdün) (Arapça: الضفة الغربية‎,, İbranice: הגדה המערבית‎,, Orta Doğu'da batı, kuzey ve güneyinde İsrail, doğusunda ise, Şeria nehri ve Lût Gölü ile çevrili bölgedir.

<span class="mw-page-title-main">Filistin Ulusal Yönetimi</span> Batı Şeria ve Gazze Şeridini yöneten bir idari örgüt

Filistin Ulusal Yönetimi, Batı Şeria ve Gazze Şeridi'ni yöneten bir idari örgüt ve devlet yapılanmasıdır.

<span class="mw-page-title-main">1948 Arap-İsrail Savaşı</span> İsrail ile Arap ülkeleri arasında yapılan ilk savaş

1948 Arap–İsrail Savaşı veya Birinci Arap–İsrail Savaşı, Filistin'de İngiliz manda rejiminin sona ermesinin hemen ardından 14 Mayıs 1948'de Tel-Aviv'de toplanan Yahudi Millî Konseyi'nin, İsrail Devleti’nin kurulduğunu ilan etmesinden birkaç saat sonra Arap Birliği'nin İsrail'e savaş ilanıyla başlayan savaştır. Yeni kurulan devletin sınırlarıyla ilgili, “Eretz İsrail” dışında hiçbir bildiri yoktu. Bunun hemen ardından ABD ve ertesi gün de Sovyetler Birliği İsrail'i tanıdığını açıkladı. Bu gelişmelerin öncesinde ise İngiliz birlikleri bölgeyi terk etmeye başlamışlardı.

<span class="mw-page-title-main">Gazze</span> Filistinde bir şehir

Gazze, Filistin'in güneybatısında bulunan, Gazze Şeridi'nin en büyük şehri. Akdeniz sahilinden 4 km içeride kurulmuş olan Gazze'nin nüfusu yaklaşık 650 bindir.

<span class="mw-page-title-main">Karameh Muharebesi</span>

Karameh çarpışması, 21 Mart 1968 tarihinde İsrail birliklerinin Karameh Kampı'na yaptıkları saldırılarla El Fetih örgütünün gösterdiği direnişe verilen isim.

<span class="mw-page-title-main">Nablus</span>

Nablus Batı Şeria Filistin Otoritesinin idaresinde olan büyük bir şehir.

<span class="mw-page-title-main">Filistin Devleti</span> Batı Asyada yer alan bir ülke

Filistin, resmî adıyla Filistin Devleti, Orta Doğu'da ve Batı Asya'da, Akdeniz kıyısındaki tarihî Kenan Bölgesi'nde bulunan ve Batı Şeria ile Gazze Şeridi'nde belirtilen bölgelerde de facto olarak hüküm süren bir Arap devletidir. Devletin başkenti her ne kadar Doğu Kudüs olarak belirlense de Kudüs tamamen İsrail'in kontrolünde olduğu için başkenti Ramallah'ta yani Batı Şeria'da bulunmaktadır. Filistin toprakları 1948'den 1967'ye kadar Mısır ve Ürdün tarafından ele geçirilmişken 1967'deki Altı Gün Savaşı'ndan sonra ise İsrail tarafından ele geçirilmiştir. Şubat 2020 itibarıyla 5.051.493 nüfusla dünyada en çok nüfusa sahip 121. devlet olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Filistin Mandası</span> 1920-1948 yılları arasında varlığını sürdüren Birleşik Krallık yönetimi

Birleşik Krallık Filistin Mandası, Birleşik Krallık'ın Filistin'deki Osmanlı Devleti hakimiyetine son vermesiyle İtilaf Devletleri tarafından kararlaştırılan ve Milletler Cemiyeti tarafından Haziran 1922'de resmen onaylanarak kurulan manda cumhuriyeti.

<span class="mw-page-title-main">Halid Meşal</span> Filistinli siyasetçi

Halid Meşal, 2004'ten beri İslami Direniş Hareketi'nin (Hamas) siyasi lideri olan Filistinli siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">Ürdün'deki Yahudilerin tarihi</span>

Ürdün'deki Yahudilerin tarihi, bugünkü Ürdün coğrafyasının büyük bir bölümü bir zamanlar İsrail Diyarı'ndaki Yahudilerin tarihi ile çakıştığı için antik döneme kadar uzanır.

<span class="mw-page-title-main">İsrail-Ürdün Barış Antlaşması</span>

İsrail–Ürdün Barış Antlaşması, iki ülke arasında devam eden çeşitli sorunları ve toprak anlaşmazlıkları çözmek amacıyla 1994 yılında imzalanan barış antlaşmadır. İki ülke arasında yaşanan sorunlardan dolayı toplamda 18.3 milyar dolarlık bir kayıp meydana gelmişti. Bu barış antlaşması İsrail ile Filistin Ulusal Yönetimi arasında devam eden Ortadoğu Barış Süreci'nin bir kolu olmuştur. Antlaşma, 26 Ekim'de Arava Vadisi'nin güney sınırlarında imzalanmıştır. Bu antlaşmayla Ürdün, Mısır'dan sonra İsrail ile ilişkilerini normalleştiren 2. Arap ülkesi olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Doğu Kudüs</span> Kudüsün doğusu

Doğu Kudüs veya Doğu Yeruşalim ,1948 Arap-İsrail Savaşı'nda Ürdün'ün ve 1967'deki Altı Gün Savaşı'nda İsrail'in eline geçen Kudüs'ün doğusudur. İçinde, Eski Şehri ve Yahudilik, İslam ve Hristiyanlıkta kutsal yerler olan Tapınak Dağı, Ağlama Duvarı, Mescid-i Aksa, Kutsal Kabir Kilisesi gibi yerleri barındırır. "Doğu Kudüs" terimi, bazen 1949'dan 1967'ye kadar Ürdün'ün hakimiyeti altında olan fakat 1967'den sonra İsrail hakimiyeti altında Batı Kudüs ile birlikte tek bir belediye altında birleştirilen 70 km²'lik alanı bazen de 1967 öncesi bir Ürdün belediyesi olan 6.4 km²'lik alanı tasvir eder. Filistin Devleti, Doğu Kudüs'ü başkent yapmak istemektedir fakat Kudüs tamamen İsrail'in kontrolünde olduğu için şu andaki fiili başkenti Ramallah'tır. İsrail ise 30 Temmuz 1980'de Kudüs Yasası ile Batı Kudüs ve Doğu Kudüs olmak üzere Kudüs'ün tamamını ebedi başkent ilan etmiştir.

Filistin Otoritesi pasaportu 1993 Oslo Anlaşması kapsamında Filistin Yönetimi'nin 2 Nisan 1995 yılından bu yana uluslararası seyahat amacı ile Filistin topraklarında yaşayan Filistin vatandaşları için Filistin Otoritesi tarafından verilen seyahat belgesidir. Sadece Batı Şeria'daki Filistin vatandaşlarına verilir. Filistin Otoritesi pasaportu, Filistin'de doğduğunu gösteren bir doğum belgesi ibraz eden herkes tarafından kullanılabilir. Kudüs'te yaşayan Filistinliler ancak Ürdün'den alınan geçici pasaport ve İsrail'den geçici alınma seyahat belgesi taşıyabilmektedirler. Filistin dışında doğan Filistinliler için pasaportun geçerli olup olmadığı hâlen net değildir. Bununla birlikte, pasaport verilmesi İsrail hükûmeti tarafından getirilen ek kısıtlamalara tabidir. İsrail, Geçici Anlaşma uyarınca güvenlik ihtiyaçları için gerekli olduğunu kabul etmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Cenin, Filistin</span> Filistinde bir şehir

Cenin, Filistin'in Batı Şeria bölgesindeki üçüncü en büyük şehirdir. Batı Şeria'nın kuzeyinde bulunur ve o yörenin en büyük şehir olma özelliğini taşır. Filistin Ulusal Yönetimi'nin Cenin valiliğinin merkezidir. Nablus'un 43 km kuzeyindeki şehir sebzesi ve meyvesi ile ünlüdür.

<span class="mw-page-title-main">Tubas valiliği</span>

Tubas valiliği, Filistin Ulusal Yönetimi'nin valiliklerinden biridir. Batı Şeria'da bulunur. Merkezi Tubas şehridir. Filistin Merkezi İstatistik Bürosu'na göre 2007 yılında valiliğin nüfusu 48,771'di ve 9135 hane vardı.

<span class="mw-page-title-main">Cenin valiliği</span> Filistin Ulusal Yönetimi valiliği

Cenin valiliği, Filistin Ulusal Yönetimi'nin valiliklerinden biridir. Batı Şeria'da bulunur. Merkezi Cenin şehridir. Filistin Merkezi İstatistik Bürosu'na göre 2007 yılında valiliğin nüfusu 256,619'du ve 47,437 hane vardı. Valilikte yaşayanların 100,701'i (%39) 15 yaşın altındaydı ve 80,263 kayıtlı mülteci vardı. 1997 nüfus sayımına göre ise valiliğin nüfusu 195,074'tü

<span class="mw-page-title-main">Salfit</span>

Salfit, Batı Şeria'nın merkezinde yer alan ve Salfit valiliğinin merkezi olan bir Filistin şehri.

<span class="mw-page-title-main">Tulkarim</span>

Tulkarim, Filistin'in Batı Şeria bölgesinin kuzey batısında bulunan bir şehir.

Filistin'de turizm Doğu Kudüs, Batı Şeria ve Gazze Şeridi'ndeki turizmi ifade eder. 2010 yılında, 2009'daki 2.6 milyona kıyasla 4.6 milyon kişi Filistin topraklarını ziyaret etti. Bu rakamdan 2.2 milyonu yabancı turist, 2.7 milyonu yerli idi. 2012'nin son çeyreğinde, Batı Şeria otellerinde 150.000'den fazla turist konakladı; % 40'ı Avrupa, % 9'u ABD ve Kanada'dan geliyordu. Büyük seyahat rehberleri "Batı Şeria seyahat etmek için en kolay yer değil ama yapılan gayretler zengin bir şekilde ödüllendirilir" şeklinde yazmıştır.

Kafr Kaddum, Batı Şeria'nın kuzeyinde, Nablus'un 13 kilometre batısında ve Kalkilya Valiliği'nde Kalkilya'nın 17 kilometre doğusunda yer alan bir Filistin kasabasıdır. Filistin Merkezi İstatistik Bürosu'na (PCBS) göre 2006 yılı ortalarında kasabanın nüfusu yaklaşık 3.500 kişiydi.