Troyalı Kadınlar
| Troyalı Kadınlar | |
|---|---|
 Astyanax'ın ölümünü tasvir eden bir gravür | |
| Yazar | Euripides |
| Karakterler | Hekabe Kassandra Andromache Talthybius Menelaos Truvalı Helen Poseidon Athena |
| Orijinal dil | Grekçe |
| Tür | Tragedya |
Troyalı Kadınlar, MÖ 415 yıllarında Euripides tarafından kaleme alınmış tragedyadır.[1] Euripides’in Truva Savaşı'nı konu alan üçlemesinin üçüncü kitabı olan eser, Atina ve Sparta halklarını karşı karşıya getiren ve on yıl süren Peloponez Savaşı ortamında yazılmıştır.[2] Bu oyun, şehirleri yağmalandıktan, kocaları öldürüldükten ve kalan aileleri köle olarak götürüldükten sonra geriye kalmış Troyalı kadınların kaderini anlatmaktadır.
Arka plan
Truvalı Kadınlar, Euripides’in Truva Savaşı'nı konu alan üçlemesinin üçüncü kitabır.[3] Birinci kitap Alexandros’tur ve Paris’in ailesi tarafından terkedilip, gençliğinde tekrar ailesini bulup kabul edilmesini anlatır. İkinci kitap Palamedes’tir. Palamedes, Odisseus’u Truva Savaşı’na getirmeyi başaran kişidir. Yine Palamedes, Odysseus’un ona oyun oynaması yüzünden Truva Savaşı esnasında, Akhalar tarafından öldürülmüştür. Euripides bu üçlemesi ile, antik Atina’da Dionysos adına yapılan Dionysia festivalinde ikincilik ödülünü almıştır.
Karakterler
- Hekabe: Troya kraliçesi
- Kassandra: Troya prensesi, Hekabe ve Priamos'un bilici/kahin kızı
- Andromakhe: Hektor'un karısı
- Helen: Troya'ya kaçarak savaşı başlatan Sparta kraliçesi
- Menelaos: Helen'in kocası, Akha ordusu komutanı, Sparta kralı
- Poseidon
- Athena
- Koro: Troyalı kadınlar
Konu
Poseidon ile Athena'nın diyaloğu
Kitap Poseidon ile Athena'nın diyaloğu ile başlar. Truva Savaşı boyunca Poseidon, Truva tarafında olmuşken; Athena Akha'ları desteklemiştir.
Poseidon ilk önce şunları anlatır. Truva’nın surlarını Apollo ile yaptığını, Truva’nın bir Frigya şehri olduğunu, Fokisli Epeios'un (Truva atını inşa eden kişi, savaştan sonra İtalya’da Lagaria kentini kurmuştur.) Athena’nın yardımıyla tahta at hazırlayıp surun içine gönderdiğini, Dor Atı’nın içine gizlenmiş askerler olduğunu, Priamos’un Zeus tapınağında katledildiğini, Akhaların, Truva zenginliklerini aldıklarını, Hera ve Athena tarafından yenildiğinden, Komutanların birçok Truvalı kadını köle olarak aldığından, Helen’in de tutsak olduğundan, Polyksene’nin Akhilleus’un mezarında öldürüldüğünden, Kassandra’ya ise Agememnon tapınakta zorla beraber olduğundan bahseder.
Yanına Athena gelir ve Poseidon ile aynı tarafa yani Akhaların karşısına geçtiğini söyler. Çünkü Telamon oğlu Aias, Kassandra’ya Athena tapınağında saldırmış ancak Akhalar bu saygısızlığa dur dememiştir. Athena, Zeus’un yardımı ile eve dönen Akhalara fırtınalar çıkaracağını anlatır ve Poseidon’un da Ege’den geçerken denizin dalgaları ve kasırgalarla Akhalara felaketler getirmesini ister. Poseidon da kabul eder.
Kadınların paylaştırılması
Agamemnon’un çadırında bulunan Hekabe (Truva Kraliçesi) sahneye girer. Durumuna feryat eder ve her şeyin sorumlusu olarak Helen’i gösterir. Kızı Kassandra’nın bahtsızlığından dert yanar. Helen’in hizmetçisi olmaktan korktuğundan, onun yerine Thesues’un ülkesine gitmeyi tercih edeceğinden bahseder.
Sonra haberci Talthybios girer ve Hekabe’ye Truvalı kadınların kimler arasında paylaştırıldığını anlatır. Kassandra’yı kendine eş yapmak için Agamemnon almıştır. Ardından da diğer kızı Polyksene’nin Akhilleus’un mezarına kurban edildiğini öğrenir. Hektor’un karısı Andromakhe’yi ise Akhilleus’un oğlu Neoptolemos almıştır. Hekabe’nin kendisi de Odysseus’a düşmüştür.
Kassandra
Kassandra sahneye girer ve yas içindeki annesine üzülmemesini; babasını ve kardeşini öldüren Agamemnon’u öldürerek ondan intikam alacağını anlatır. Sonra da annesini alan Odysseus’un başına geleceklerin kehanetini verir. (Bütün bu hikaye Homeros’un Odessa’sında anlatılmıştır.) Ardından Kassandra, Agamemnon’a gelin olmak için sahneden haberciyle çıkar.
Koro, Truva Atını anlatmaya başlar. Halkın nasıl bilmeden ahşap atı aldığını, Athena tapınağına getirip nasıl sevinç içinde dans ettiklerini anlatır. Sahneye Andromakhe girer ve Hekabe ile kaderlerine ağlaşırlar. Kocasını öldüren adamın oğlunun yatağına girecektir.
Andromakhe ve oğlunun akıbeti
Haberci tekrar sahneye girer ve Andromakhe’ye oğlunu öldüreceklerinin haberini verir. Odysseus, cesur adam Hektor’un çocuğunun büyümemesi gerektiğini önererek, Truva surlarından aşağı atılmasını söylemiştir. Haberci Andromakhe’ye metanetle karşılamasını aksi takdir de Akhaların bebeği gömmesine bile izin vermeyeceğini de ekler. Böylece haberci ve Andromakhe sahneden çıkar.
Koro, Salamis Adasının kralı Telamon’un (Akhilleus’un babası Peleus’un kardeşi), Alkmena’nın doğurduğu Herakles ile İlion’u yıkmak için geldiklerini ve İlion’un kralı Laomedon’u öldürüp İlion’u yağmaladıklarını anlatır. Laomedon’un oğlu Priamos’un ülkesini ikinci kez Hellas mızrakları yıkmıştır.
Helen ile Menalous
Sahneye Menelaos girer ve karısı Helen’i esir alacağını söyler. Paris’in ve ülkesi Truva’nın cezasını bulduğunu belirtir. Helen’i alıp memleketine götürecek ve cezasını orada İlion’da ölenlerin yakınları verecektir. Hekabe, Menelaous’a karısı Helen’i öldürmesini çünkü cazibesiyle erkekleri esir alıp kentleri yıktığını söyler. Helen, Menalous ve Hellenlerin kendisi hakkındaki kararını sorar. Menalous ona, öldürülmesi için kendisine verildiğini söyler. Helen sözü alır ve asıl suçlunun Hekabe olduğunu anlatır. Çünkü Paris’i doğuran odur. Ayrıca rüyasında gördüğü yakıcı ateşten dolayı, kocası’nın Paris’i öldürememesinden de kaynaklı Paris hem Truva’nın hem de kendisinin felaketi olmuştur. Çünkü Paris, üç tanrıçanın hakemi seçilmiştir. Athena ona Frig komutanlığı ve Hellas’ı yağmalama sözü vermiş; Hera Asya ve Avrupa’nın hükümdarlığını vadetmiş, Afrodit ise Helen’i vereceğini söylemiştir. Paris, Afrodit’i en güzel tanrıça seçerek bu kötü bahtı getirmiştir. Kendisini değil Afrodit’i suçlamasını ister kocasından. Kendisi, Truva’dan kaçmak için uğraşsa da izin verilmemiştir ve üstüne üstlük bir de sonradan Priamos ve Hekabe’nin diğer oğlu Deifobos ile evlendirirmiştir.
Sonra Hekabe alır ve Helen’in yalan konuştuğunu anlatmaya başlar. Üç güzeller yarışmasında Hera’nın ya da Athena’nın vadettiği öldüllerin anlamsız olduğunu ve onların amaçları ile çeliştiğini söyler. Hera ya da Athena ne diye güzellik sevdasına kapılmışlardır ki? İda Dağına gelmelerinin tek sebebi, eğlence içindir. Helen’i oğlu Paris’i görür görmez Afroditleşmekle suçlar yani düşüncesizce ona aşık olduğunu söyler. Paris’in ve İlion’un lüksünü ve şatafatını istediği için Paris’le kaçtığını iddia eder. Paris onu kaçırmış olsaydı, neden bağırıp Spartalılara duyurmamıştı? Henüz yıldız olmamış olan Kastor orada değil miydi? Ayrıca Hekabe, Helen’e kaç kere git dememiş miydi? Kaçmaya kalkmadığı buradan belliydi. Çünkü kendisi Truva Sarayında özgürdü. Ama şimdi İlion düşünce süslenip püslenip kocasının yanına geliyordu. Sonra Menalous’a döner ve Hellas’ı onurlandırmak için Helen’i öldürmesini; ayrıca kocasını terk eden kadınlarında öldürülmesi gereken bir yasa koymasını tavsiye der. Koro, yani truvalı kadınlar da Hekabe’yi destekler. Menalos’a Helen’le aynı gemi de Akha’ya dönmeme sözü verdirtir. Helen’in kocası Menalos’u etkilemesinden korkmaktadır. Sonra Menalous ve Helen çıkarlar. Koro yine geleceklerine ağıtlar yakar.
Andromakhe'nin gidişi ve ağıtlar
Sonra haberci gelir tekrar. Peleas yeni felaketleri duyunca, Pelas’ın oğlu Akastos Neoptolemos’u (Akhilleus’un oğlu) ülkeden kovmuştur. Bunun üzerine Neoptolemos ve Andromakhe alelacele gitmişlerdir. Andromakhe öldürülmüş oğluna cenaze düzenlensin diye Hekabe’ye vermiştir. Haberci ölü bebeği, Hekabe’ye verir ve gider. Hekabe de küçücük bebekten korkan Akhalar’ın katline dert yanmaya başlar. Koro da yani çadırdaki Truvalı kadınlarda ona eşlik eder.
Haberci tekrar girdiğinde, Truva’nın yakılmak üzere ateşe verildiği, borazan çaldığında ise çadırdan kadınların ikişer ikişer çıkarak Akha gemilerine gitmeleri gerektiğini söyler. Hekabe ise Odysseus’un hediyesidir. Hekabe devam eder, Dardanos soyunun başına nasıl bu gelmiştir. Ilion’un yandığını Pergamon’un yıkıldığını söyler. Truvalı kadınlar ve Hekabe, başlarına gelenlere, Priamos’un mezarsız ölüsüne bir kez daha ağıt yakar.
Kaynakça
- ^ Fontaine, Michael (2014). The Oxford handbook of Greek and Roman comedy. Oxford: Oxford University Press. ISBN 978-0190887216.
- ^ Marconi, Clemente (2015). The Oxford handbook of Greek and Roman art and architecture. New York: Oxford University Press. ISBN 978-0190887124.
- ^ Loney, Alexander (2018). The Oxford handbook of Hesiod. New York, NY: Oxford University Press. ISBN 978-0190209032.
