İçeriğe atla

Troya Tarihî Millî Parkı

Koordinatlar: 39°57′22″K 26°14′26″D / 39.95611°K 26.24056°D / 39.95611; 26.24056
Troya Tarihî Millî Parkı
Kapladığı alan 13.517,19ha[1]
Kuruluş tarihi 7 Kasım 1996
Dünya Mirası Evet
İnternet sitesi troya.tabiat.gov.tr

Troya Tarihî Millî Parkı, Türkiye'nin Çanakkale kentinde bulunan bir millî park.

Antik Troas bölgesindeki Troya ören yeri ve çevresindeki tarihî- kültürel dokuyu korumak amacıyla 1996 yılında milli park olarak ilan edilmiş bir alandır.[2] Ezine ilçe sınırları içerisinde, Çanakkale Boğazı'nın girişinde yer alır. Troya Tarihî Milli Parkı içinde 1. derece Arkeolojik SİT alanı olarak ilan edilmiş 2 adet antik kent 4 tümülüs, 3 anıt eser, 3 tescilli mezar bulunur.

Troya Tarihi millî parkının ana değeri, Dünya miras listesinde yer alan Troya antik kenti ve arkeolojik zenginlikleridir. Bu alan Homeros'un destanlarında anlattığı Truva Savaşı'nın mekanı olarak bilinir ve dünyaca tanınır.

Troya, Aralık 1998'de UNESCO Dünya Mirası Listesi'ne eklemiştir.[3] 2018 yılı, Troya'nın UNESCO Dünya Miras Listesi'ne girişinin 20. yılı nedeniyle Türkiye'de Troya Yılı olarak ilan edilmiş; Troya ve Troas kentlerinden elde edilen eserleri sergilemek üzere Milli Park içindeki Troya Müzesi'nin açılışı 2018 yılı Ekim ayında gerçekleşmiştir.

Konumu

Milli Park, kabaca batıdan Ege Denizi, kuzeyden Çanakkale Boğazı ile sınırlanır; güneyde Üvecik Tepe'ye, doğuda Çanakkale-İzmir karayoluna kadar uzanan bir sahaya yayılır.

Millî parkın ana kaynak değerini oluşturan arkeolojik yapı ve jeomorfolojik oluşumlar, kısmen veya tamamen millî park içinde bulunan yerleşim alanları ekolojik yapının devamı niteliğinde olan sahalar millî parkın ayrılmaz parçasıdır. Doğal yapı bakımından birbirinden ayrı olarak değerlendirme olanağı olmayan bu bölgeler, millî park alanının doğal kaynaklarının, sosyoekonomik ve demografik yapısının ortaya çıkarılabilmesi için millî park kapsamına alınmıştır.

Önemli doğal kızılçam ormanları, kıyı ekosisteminin önem arz ettiği alanlar endemik bitkiler ve yaban hayatı için önemli olan Karamenderes Nehri deltası yer almaktadır. Kumkale- Erenköy (İntepe) mevkii ve Yeniköy manzara seyir noktaları, parkın gözlemlenebildiği alanlardır. Günübirlik kullanım alanlarından Papaz plajı ve Yeniköy kumsalı deniz turizmi alanlarındandır.

Troya Tarihî Milli Parkı'na en yakın yerleşimler: Kumkale Tevfikiye, Çıplak, Halileli köyleridir.[4]

SİT alanları

Milli Park içinde yer alan 1. derece SİT alanı ilan edilmiş yerler şunlardır:[5]

  • Troya Antik Kenti
  • Achilleon Antik Kenti
  • Hanay Tepe Höyüğü
  • Paşa Tepe Tümülüsü
  • Caracalla Tümülüsü
  • Achilleus Tümülüsü
  • Cezayirli Hasan Paşa Köşkü
  • Kumkale Kalesi
  • Topçamlar Bataryası
  • Kumkale Tek top Bataryası
  • Kumkale Orhaniye Tabyası
  • Halileli Köyü Mezarlığı
  • Eski Kumkale Osmanlı Mezarlığı
  • Eski Kumköy Mezarlığı

Dış bağlantılar

Kaynakça

  1. ^ "Ülkemizin Milli Parkları (45 Adet)" (PDF). Tarım Orman Bakanlığı web sitesi. 24 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Haziran 2021. 
  2. ^ Uysal, Ali Osman. "Troya (Truva) Millî Parkında Osmanlı Arkeolojisi". Gastroia: Journal of Gastronomy and Travel Research Cilt 3 ,Sayı 1, Yıl :2019. 13 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Haziran 2021. 
  3. ^ "Archaeological Site of Troy". UNESCO Dünya Kültür Mirası Listesi tanıtım sayfası. 8 Aralık 2005 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Haziran 2021. 
  4. ^ Nemutlu, Füsun Erduran. "Kırsal Alan Kültürel Peyzaj Değerlerinin Belirlenmesi: Troya'dan Dört Köy Örneği (Çanakkale-Turkey)". ÇOMÜ Zir. Fak. Derg. Cilt 5, Ayo 1, Yıl: 2017. 26 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Haziran 2021. 
  5. ^ "Troya Milli Parkı". www.troya2018.com. 24 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Haziran 2021. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Troya</span> Anadolunun kuzeybatısında Homeros döneminden kalma antik kent

Truva, Kaz Dağı (İda) eteklerinde tarihî bir kenttir. Çanakkale il sınırları içinde, günümüzde Hisarlık olarak adlandırılan arkeolojik bölgede yer alır.

Türkiye'deki millî parklar listesi, Türkiye'de bulunan millî parkların derlendiği listedir. Türkiye'de millî park kavramı ilk kez Selahattin İnal tarafından gündeme getirilmiş, "doğa koruma alanlarının millî park statüsü taşıması gerektiği ve doğal güzellik ile turistik potansiyel kıstaslarına göre belirlenmesi gerektiği" savunulmuştur. Kavram, 31 Ağustos 1956 tarihinde kabul edilen Orman Kanunu'nun 25. maddesinde yer bularak ilk kez yasal düzlemde yer almıştır. Kanunla millî parkların sorumluluğu kendisine verilen Orman Genel Müdürlüğü, gerekli gördüğü ormanlık bölgelerin fauna ve florasının korunması şartıyla bilimsel ve halka açık spor ile mesire alanı olarak kullanılması amaçlarıyla herhangi bir bölgeyi millî park ilan etmekle yetkili kılınmış, iki yıl sonra kurulan Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü ile görev bu kuruma devredilmiştir. 1983 yılına kadar yalnızca orman örtüsüne sahip olan yerler millî park dâhilinde değerlendirilirken 9 Ağustos 1983 tarihinde kabul edilen Millî Parklar Kanunu ile ormanlık olmasa bile tarihî, turistik ya da kültürel değeri haiz alanların da millî park ilan edilmesi sağlanarak tabiat parkı, tabiat koruma alanı, tabiat anıtı gibi yeni koruma statüleri tesis edilmiştir. Kanunun güncel hâline göre Tarım ve Orman Bakanlığı tasarrufunda olan millî park alanlarının belirlenmesi bu bakanlığın yanı sıra imar konularında Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı ve tarihî ile turistik konularda Kültür ve Turizm Bakanlığının görüşleri alınarak sağlanmakta olup cumhurbaşkanlığı kararnamesinin yayımlanmasıyla resmiyete kavuşmaktadır.

Manfred Osman Korfmann, Alman arkeolog.

<span class="mw-page-title-main">Nemrut Dağı Millî Parkı</span>

Nemrut Dağı Millî Parkı, Adıyaman ili; Kâhta ilçesinde bulunan ve içinde Kommagene Krallığı'nın bir antik kentini barındıran millî park ve ören yeri. Adıyaman il merkezinde Kâhta'ya bağlantı sağlayan karayolu ile ulaşım sağlanmakta olup, Millî Park Adıyaman il sınırları içerisindedir. Adıyaman hava alanından ulaşım oldukça rahat ve kolaydır. Adıyaman ve Kahta ilçesinden Nemrut dağına ve diğer tarihi yerlere servisler vardır.

<span class="mw-page-title-main">Çanakkale Savaşları Gelibolu Tarihî Alanı</span> Türkiyede bir tarihî alan

Çanakkale Savaşları Gelibolu Tarihî Alanı, Çanakkale ili sınırları içerisinde, Gelibolu yarımadasının güney ucunda, Eceabat ilçesinin hemen hemen tamamını kapsayan ve Çanakkale Boğazı'nın Avrupa yakasında 33.000 hektarlık bir alanı içeren büyük bir alandır. 1973'te millî park olarak kurulmuş olup imara açılabilmesi amacıyla 2014 yılında millî park statüsünden çıkartılmış ve tarihî alan olarak sınıflandırılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Nemrut Dağı</span> Adıyaman ilindeki Kahta ilçesi yakınlarında Ankar dağları civarında bir dag

Nemrut Dağı, Türkiye'nin Adıyaman ilinde yer alan 2.150 metre yüksekliğinde bir dağdır. Adıyaman'ın Kahta ilçesinde yer alan Nemrut Dağı, Ankar Dağları civarında Toros dağ silsilesinde bulunur. 1987'de UNESCO tarafından Dünya Mirası ilan edilen Nemrut Dağı, 1988 yılında tesis edilen Nemrut Dağı Millî Parkı ile korumaya alınmıştır. Nemrut Dağı Kültür rotası Adıyaman merkezde bulunan Perre Antik Kenti ile başlayıp sonrasında Kahta ilçesinde bulunan Karakuş Tümülüsü, Cendere Köprüsü ve Kanyonu, Komagene Medeniyeti'nin yazlık başkenti olan Arsemia Ören Yeri, Kahta Kalesi, Şeytan Köprüsü ve nihayetinde Nemrut Dağı'nda son bulur.

<span class="mw-page-title-main">Biga Yarımadası</span> Türkiye de yarımada

Biga Yarımadası, antik ismiyle Troas ya da Troad, Çanakkale Boğazı'nın ikiye böldüğü Anadolu ve Rumeli bağlantısının doğu kısmıdır. Boğazın kuzeyinde Gelibolu Yarımadası, güneyinde ise Biga Yarımadası yer alır. Bugün Çanakkale ilinin topraklarının bütünü Biga Yarımadası'nı oluşturur. Bölge adını Cumhuriyet Dönemi'nde önce bölge merkezi olan fakat günümüzde Çanakkale'nin ilçesi olan Biga'dan almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Çıplak, Çanakkale</span> Çanakkale ilinin Merkez ilçesine bağlı bir köy

Çıplak, Çanakkale ilinin Merkez ilçesine bağlı bir köydür.

<span class="mw-page-title-main">Tevfikiye, Çanakkale</span> Çanakkalenin merkez ilçesine bağlı bir köy

Tevfikiye, Çanakkale ilinin merkez ilçesine bağlı bir köydür.

<span class="mw-page-title-main">Kaz Dağı</span>

Kaz Dağı ya da İda Dağı, Edremit Körfezi'nin kuzeyinde Çanakkale ve Balıkesir illeri arasında yer alan bir dağ.

<span class="mw-page-title-main">Çanakkale Savaşları Gelibolu Tarihî Alanı'ndaki şehitlikler ve eserler listesi</span>

Gelibolu Yarımadası'ndaki anıt ve düzenlemelerin bugünkü görünümünü alması 1970 yılında Gelibolu Yarımadası Tarihi Milli Parkı'nın kurulması ve devamında 19.06.2014 yılında Çanakkale Savaşları Gelibolu Tarihi Alan Başkanlığının faaliyete geçmesiyle oluşmuştur. Öncesinde,1916 Şevki Paşa haritasının hazırlanması ve Muharebeler sırasında ve hemen sonra yapılmış birkaç mütevazı anıt ve tekil şehitlikler dışında, 1940'lara varıncaya kadar Gelibolu Tarihi alanında önemli bir faaliyet olmadı. 1940'larda Nuri Yamut Anıtı (1943), Çanakkale Şehitler Abidesi proje yarışması (1944) ve başka girişimlerle başlayan ilgi 1970'lere kadar yavaş bir tempoyla sürdü. 1973 yılında Gelibolu Yarımadası Tarihi Milli Parkı ilanı anıtlarla ilgili faaliyetlerde gelişmeler yaşanmasına olanak sağladı.

<span class="mw-page-title-main">Talampaya Millî Parkı</span> Arjantinde milli park

Talampaya Milli Parkı, Arjantin'in La Rioja eyaleti'nin orta-doğusunda bulunan milli parktır. 1975 yılında koruma alanı, 1997'de milli park ve 2000 yılında UNESCO Dünya Mirası olarak ilan edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Teide Millî Parkı</span>

Teide Ulusal Parkı, İspanya'ya bağlı Kanarya Adaları'ndaki Tenerife'de bulunan ulusal bir parktır.

<span class="mw-page-title-main">Rio Abiseo Millî Parkı</span>

Rio Abiseo Milli Parkı, Peru'nun San Martín bölümünde bulunur. Milli park, UNESCO tarafından 1990 yılında bir Dünya Mirası olarak ilan edilmiştir. Park, eşsiz flora ve faunanın yanı sıra 30'dan fazla Kolomb öncesi arkeolojik alana ev sahipliği yapmaktadır. 1986 yılından bu yana, doğal ve arkeolojik çevrenin kırılgan doğası nedeniyle park turizme kapalıdır.

<span class="mw-page-title-main">Champaner-Pavagadh Arkeolojik Parkı</span>

Champaner-Pavagadh Arkeolojik Parkı, Hindistan'daki Gucerat Eyaletinin Panchmahal Bölgesinde yer alan bir UNESCO Dünya Mirası alanıdır. Gucerat Sultanı Mahmud Begada tarafından yaptırılan tarihi Champaner şehri etrafında yer alır. Miras alanı, Pavagadh tepelerinden başlayarak Champaner şehrine uzanan burçlarla kaplıdır. Parkın peyzajı, kalkolitik alanlar, erken bir Hindu başkentine ait bir tepe kalesi ve Gucerat eyaletinin 16. yüzyıl başkentinin kalıntıları gibi arkeolojik, tarihi ve canlı kültürel mirasa ait anıtları içerir. 8. yüzyıldan 14. yüzyıla kadar uzanan basamaklı kuyular ve sulama havuzları gibi sulama sistemleri, saraylar, giriş kapısı ve kemerler, camiler, mezarlar ve tapınaklar, konut kompleksleri, tarımsal yapılar bulunmaktadır. 800 metre yüksekliğindeki Pavagadh Tepesi'nin üzerinde bulunan Kalika Mata Tapınağı, bölgedeki önemli bir Hindu tapınağıdır ve yıl boyunca çok sayıda hacının ilgisini çekmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Beit She'arim Ulusal Parkı</span>

Beit She'arim, antik Yahudi şehri Bet She'arāyim ya da Kfar She'arāyim için günümüzde kullanılan isimdir. Üzerinde durduğu tepenin Arapça adı Sheikh Ibreik ya da Sheikh Abreik'tir.

<span class="mw-page-title-main">Troya Müzesi</span> Türkiyenin Çanakkale ilinde bir müze

Troya Müzesi, Türkiye'nin Çanakkale ilinde Troya antik kentinden ve Troas bölgesinin diğer antik kentlerinden çıkarılmış eserlerin sergilendiği arkeoloji müzesidir.

<span class="mw-page-title-main">Çanakkale Arkeoloji Müzesi</span>

Çanakkale Arkeoloji Müzesi, 1984 yılı ile 2018 yılları arasında Çanakkale ve çevresindeki arkeolojik bulunduların sergilendiği müze. 2020 yılı Ocak ayında iyibaren Mehmet Akif Ersoy İl Halk Kütüphanesi olarak hizmet veren bina.

<span class="mw-page-title-main">Si Satchanalai Tarihî Parkı</span>

Si Satchanalai Tarihi Parkı Kuzey Tayland'ın Sukotay ili, Si Satchanalai semtinde yer alan tarihi bir parktır. Park, Si Satchanalai ve Chaliang kalıntılarını kapsamaktadır. Birebir çeviri ile "iyi insanların şehri" anlamına gelen Si Satchanalai, 1250 yılında Sukotay Krallığı'nın ikinci merkezi ve 13. ve 14. yüzyıllarda veliaht prensin ikametgâhı olarak kuruldu.

<span class="mw-page-title-main">Buvahdime Millî Parkı</span>

Buvahdime Millî Parkı, Tunus'un Kafsa ve Sidi Bu Zeyd illerinde bulunan bir millî parktır. Park, 18 Aralık 1980 tarihinde kurulmuştur.