İçeriğe atla

Trivium (eğitim)

Trivium, yedi özgür sanatın alt bölümüdür ve gramer, mantık ve retorikten oluşur.[1]

Gramer ve Mantık/Diyalektik Alegorisi. Perugia, Fontana Maggiore.

Trivium, Martianus Capella'nın De nuptiis Philologiae et Mercurii ("Filoloji ve Merkür'ün Evliliği Üzerine") adlı eserinde üstü kapalı bir şekilde yer alır, ancak bu terim daha önceki quadrivium'un taklidi olarak ortaya atıldığı Karolenj Rönesansına kadar kullanılmamıştır.[2] Platon'un diyaloglarında açıklandığı üzere, gramer, mantık ve retorik klasik bir eğitimin temel unsurlarıdır. Bu üç ders Orta Çağ boyunca trivium kelimesiyle ifade edilmiştir, ancak bu üç dersin ilk olarak öğrenilmesi geleneği Antik Yunan'da kurulmuştur. Çağdaş uygulamalar, bazı İngiliz ve Amerikan üniversitelerinde (bazıları Klasik eğitim hareketinin bir parçasıdır) ve Birleşik Krallık'taki bağımsız Oundle Okulu'nda bulunanlar da dahil olmak üzere çeşitli biçimler almıştır.[3]

Etimoloji

Etimolojik olarak Latince trivium kelimesi "üç yolun birleştiği yer" anlamına gelir (tri + via), dolayısıyla trivium'un konuları; aritmetik (soyut kavramlar olarak sayılar), geometri (mekandaki sayılar), müzik (zamandaki sayılar) ve astronomiden (mekan ve zamandaki sayılar) oluşan Orta Çağ liberal sanatlar eğitiminin üst bölümü olan quadrivium'un temelini oluşturur. Eğitimsel olarak, trivium ve quadrivium öğrenciye klasik antik çağın yedi özgür sanatını aktarırdı.

Gramer Alegorisi. Soldaki Priscian, sağdaki öğrencilerine Latince gramer öğretiyor. Luca della Robbia'dan Relief. Floransa, Museo dell'Opera del Duomo.

Tanım

Gramer öğrenciye dilin mekaniğini öğretir. Bu, öğrencinin beş duyu tarafından algılanan nesneleri ve bilgileri tanımlayarak "terimlere ulaştığı" adımdır. Dolayısıyla, Özdeşlik Yasası: bir ağaç ağaçtır, kedi değil.

Mantık (aynı zamanda diyalektik), düşüncenin ve analizin "mekaniği", sağlam argümanlar oluşturma ve yanlış argümanları ve ifadeleri belirleme ve böylece çelişkileri sistematik olarak ortadan kaldırma ve böylelikle güvenilebilecek olgusal bilgi üretme sürecidir.

Retorik, dinleyiciyi ve okuyucuyu eğitmek ve ikna etmek için dilin uygulanmasıdır. Artık anlaşılan (mantık) ve dışarıya bilgelik (retorik) olarak aktarılan bilgidir (gramer).

Aristoteles, Retoriği "her şeyde ikna üretme yeteneğine sahip olanı algılama gücü" olarak tanımlamıştır.[4]

Rahibe Miriam Joseph, The Trivium: The Liberal Arts of Logic, Grammar, and Retoric (2002) kitabında triviumu şöyle tanımlar:

Gramer, düşünceyi ifade etmek için semboller icat etme ve bunları bir araya getirme sanatıdır; mantık, düşünme sanatıdır; retorik ise düşünceyi bir zihinden diğerine iletme, dili duruma uyarlama sanatıdır.

. . .

Gramer, sembolize edildiği haliyle şeyle ilgilenir. Mantık, bilindiği haliyle şeyle ilgilenir. Retorik, iletildiği haliyle şeyle ilgilenir.[5]

John Ayto, Dictionary of Word Origins'de (1990) trivium (gramer, mantık ve retorik) eğitiminin quadrivium (aritmetik, geometri, müzik ve astronomi) eğitimi için gerekli hazırlık olduğunu yazmıştır. Orta Çağ öğrencisi için trivium, yedi liberal sanatın kazanılmasının müfredat başlangıcıydı; bu nedenle, temel lisans eğitimiydi. Trivial kelimesi, daha basit olan trivium ile daha zor olan quadrivium arasındaki zıtlıktan doğmuştur.[6]

Kaynakça

  1. ^ Onions, C.T., (Ed.) (1991). The Oxford Dictionary of English Etymology. s. 944. 
  2. ^ Marrou, Henri-Irénée (1969). "Les arts libéraux dans l'Antiquité classique". pp. 6–27 in Arts libéraux et philosophie au Moyen Âge. Paris: Vrin; Montréal: Institut d'études médiévales). pp. 18–19.
  3. ^ See Martin Robinson, Trivium 21st century 22 Eylül 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Each of these iterations was discussed in a conference at King's College London on the future of the liberal arts at schools and universities; see and Boarding Schools Association,Oundle School - improving intellectual challenge 15 Ağustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi..
  4. ^ Taylor, Thomas (1811). The Rhetoric, Poetic and Nicomachean Ethics of Aristotle. Londra: Robert Wilks. s. 6. 
  5. ^ Joseph, Sister Miriam (2002). "1, The Liberal Arts". The Trivium: The Liberal Arts of Logic, Grammar, and Rhetoric. Paul Dry Books. ss. 3, 9. ISBN 9781589882737. 
  6. ^ Ayto, John (1990). Dictionary of Word Origins. University of Texas Press. s. 542. ISBN 1-55970-214-1. 

Daha fazla okuma

  • McLuhan, Marshall (2006). The Classical Trivium: The Place of Thomas Nashe in the Learning of His Time. (McLuhan's 1942 doctoral dissertation.) Gingko Press. 1-58423-067-3ISBN 1-58423-067-3.
  • Michell, John, Rachel Holley, Earl Fontainelle, Adina Arvatu, Andrew Aberdein, Octavia Wynne, and Gregory Beabout. "Trivium: The Classical Liberal Arts of Grammar, Logic, & Rhetoric. New York: Bloomsbury, 2016. Print. Wooden Books".
  • Robinson, Martin (2013). Trivium 21c: Preparing Young People for the Future with Lessons from the Past. London: Independent Thinking Press. 978-178135054-6ISBN 978-178135054-6.
  • Sayers, Dorothy L. (1947). "The Lost Tools of Learning" 16 Aralık 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Essay presented at Oxford University.
  • Winterer, Caroline (2002). The Culture of Classicism: Ancient Greece and Rome in American Intellectual Life, 1780–1910. Baltimore: Johns Hopkins University Press.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Noam Chomsky</span> Amerikalı filozof ve dil bilimci

Avram Noam Chomsky (,

<span class="mw-page-title-main">Fârâbî</span> Türk filozof, bilim adamı

Fârâbî, 8. ve 13. yüzyıllar arasındaki İslam'ın Altın Çağı'nda yaşamış ünlü filozof ve bilim insanıdır. Aynı zamanda gök bilimci, mantıkçı ve müzisyendir.

Retorik ya da eski ismiyle Belagat, etkileyici ve ikna edici konuşma sanatıdır. Sözcük güncel kullanımda "etkileyici ve ikna edici olmakla beraber içtenlikten veya anlamlı içerikten yoksun lisan" anlamında da kullanılır. Kavram Yunanca rhētorikos (ῥητορικός) "hitabet" kavramından türemiştir. Antik Yunanistan'da MÖ 5. yüzyılda Sokrates çevresindekiler tarafından kullanılmış olan bu kelime, ilk kez Platon’un Gorgias adlı eserinde geçmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Metohites</span> Bizanslı alim (1270-1332)

Theodoros Metokhites (1270-1332) Bizans İmparatoru II. Andronikos Mesazon'udur. Hora Kilisesi'nin onarımını üstlenen entelektüel, aydın ve sanatsever bir kişidir.

<span class="mw-page-title-main">Charles Sanders Peirce</span> Amerikalı filozof, mantıkçı ve matematikçi (1839–1914)

Charles Sanders Peirce, pragmatizm akımının isim babası olmuş, daha sonra da pragmatist yöntemin ana hatlarını çizmiş olan Amerikalı filozoftur. Felsefede bilgi konusuna öncelik vermiş başlamış ve Aristoteles'in düzeni doğada bulan nesnel yaklaşımı ile Kant'ın bilgideki düzenin zihnin eseri olduğunu dile getiren öznel yaklaşımının bir sentezini yapmıştır. Kavram, fikir ve kuramlarımızın doğruluklarını, onların yararlılıklarıyla özdeşleştiren Peirce'e göre, yöntem öncelikle düşüncelerimizi açık ve seçik hale getirmekten oluşur ve bu yöntem sayesinde felsefe bir bilime dönüşecektir.

<span class="mw-page-title-main">Pierre Abélard</span>

Pierre Abélard veya Pierre Abailard veya Pierre Abeilard, Fransız skolastik düşünürü, tanrıbilimci; dil, diyalektik ve ahlak filozofu. Tümeller sorununa getirdiği çözüm ve diyalektiği özgün kullanım biçimiyle tanınan Fransız ilahiyatçı ve felsefeci. Ayrıca şiirleri ve Héloise ile yaşadığı aşk macerasıyla da ünlüdür.

<span class="mw-page-title-main">Yedi özgür sanat</span>

Yedi özgür sanat, antikçağ okul ve eğitim dünyasında öğretilen çeşitli bilim ve sanat alanlarını belirtir. Daha sonra Orta Çağ felsefesinde de Skolastik okullarda öğretilen bölümler olmuştur bunlar. Bahsedilen yedi özgür sanat ve bilim alanları şunlardır:

  • Gramer
  • Mantık
  • Retorik gelmektedir.
  • İkinci olarak da Quadrivium denilen Dörtlü Grup gelmektedir.Bunlar da,
  • Aritmetik
  • Geometri
  • Müzik
  • Gökbilim'den meydana gelmektedir.

Sözdizim, söz dizimi ya da Fransızcadan ödünçleme biçimiyle sentaks, doğal dillerdeki cümle kurma ilke ve kurallarını inceleyen ve bu dildeki cümlelerin esnekliğini inceleyen dilbilim dalıdır.
Eski Yunanca "birlikte düzenleme, dizme" anlamına gelen sentaks terimi dilbilimde, doğal dillerde nasıl cümle oluşturulacağına dair bir kurallar ve prensipler çalışmasıdır. Bir bilim dalına ait olmasına ek olarak “Modern İrlandacanın Sözdizimi"nde olduğu gibi, sözdizim terimi herhangi bireysel bir dilin cümle yapısına hâkim olan kurallara ve prensiplere de doğrudan ilgili olarak da kullanılır. Sözdizim, dilin yatay, yani satır şeklinde dizilen bir sistem olduğunu gösterir. Bu diziliş, sesten, morfemlere, morfemlerden daha büyük öbeklere dilin her seviyesinde mevcuttur. Sözdizimin yalnız cümle seviyesini gösteren bir terim olarak kullanılması doğru ama eksik bir kullanımdır.

Bu madde, Friedrich Nietzsche'nin bibliyografyasını içermektedir.

  1. David Strauss: der Bekenner und der Schriftsteller, 1873
  2. Vom Nutzen und Nachteil der Historie für das Leben, 1874
  3. Schopenhauer als Erzieher, 1874
  4. Richard Wagner Bayreuth'da, 1876

Beşerî bilimler, doğal ve sosyal bilimlerin temel ampirik yöntemlerinden ayrılan, büyük oranda analitik, eleştirel veya spekülatif yöntemler kullanarak insan durumunu inceleyen disiplinlerdir.

Programlama paradigmaları, programlama dillerini özelliklerine göre sınıflandırmanın bir yoludur. Diller birden fazla paradigma içinde sınıflandırılabilir.

<span class="mw-page-title-main">Filozof</span> kapsamlı bir felsefe bilgisi olan kişi

Filozof, felsefe ile uğraşan kişidir. Filozof kelimesi Antik Yunanca bilgelik aşığı anlamına gelen φιλόσοφος (filasofos) kelimesinden gelir. Cicero ve Diogenes Laertius’un, Eflâtun’un öğrencisi Herakleides Pontikos’un bugün elde bulunmayan bir eserine dayanarak verdikleri pek kesin olmayan bir rivayete göre filozof kelimesini ilk kullanan düşünür Pisagor olmuştur.

Roy LaGrone 1966'da ABD'de doğmuş bir dijital yeni medya sanatçısıdır. Fotomontaj, animasyon ve video enstalasyonlarından oluşan çalışmaları zaman zaman çok detaylı üç boyutlu nesnelerin karmaşık ilüzyonlarını da içerir.

<span class="mw-page-title-main">Bilim insanı</span> bilimsel çalışmalarla uğraşan kimse

Bilim insanı, bilimci veya bilimadamı-bilimkadını, evrene ilişkin olgulara ve değişkenlere yönelik bilimsel veri elde etme yöntemlerini kullanarak sistematik bir şekilde bilgi elde etmeye çalışan kişidir. Daha sınırlı anlamda ise bilimsel yöntem kullanan bir bireydir. Kişi bilimin bir veya birden fazla alanında uzman olabilir. Bilim insanları; fiziksel, matematiksel ve sosyal alanlar da dâhil olmak üzere bilimin tüm alanlarında araştırmalar yaparlar. Onlar olaylar hakkında soru soran ve bu soruları sistematik olarak cevaplama yoluna giden insanlardır. Doğaları gereği meraklı ve iyi organize insanlardır. Diğer insanların aksine, bilim insanları bir şeyleri gözlemleme yeteneğine ve gözlemlediklerinde bir şeyler görebilme yetisine sahip olurlar.

<i>Atina Okulu</i> Raffaello Sanzioya ait fresk (1509-1511)

Atina Okulu, İtalyan ressam Raffaello Sanzio tarafından 1509-1511 yılları arasında yapılmış fresk. Atina Okulunda ana konu felsefe ve astrolojiyi ilahiyat ile bağdaştırmaktır. Fresk Vatikan'da Stanza della Segnatura'da bulunmaktadır.

Nikeforos Blemmides, 13. yüzyıl Bizans yazın adamı.

Theoria: A Swedish Journal of Philosophy and Psychology, akran denetimli akademik bir felsefe dergisidir. 1935'te Åke Petzäll tarafından kurulmuştur. Bugün ise basımını Wiley-Blackwell üstlenmektedir. Halihazırdaki editörü Sven Ole Hansson'dur. Theoria makaleler, incelemeler ve daha kısa notlar ve tartışmalar yayınlar.

<span class="mw-page-title-main">Georgios Trapezuntios</span> Yunan filozof  ve hümanist (1396-1472)

Trabzonlu Georgios yunan filozof, alim ve hümanist.

<span class="mw-page-title-main">Alexander Bain (filozof)</span>

Alexander Bain, İngiliz empirizm ekolüne mensup İskoç filozof, eğitimci ve bilim adamı. Psikoloji, dil bilimi, mantık, ahlak felsefesi ve eğitim reformu alanlarında önde gelen ve yenilikçi bir figürdür. İlk psikoloji ve analitik felsefe dergisi Mind'ın kurucusu olan Bain, bilimsel yöntemin psikolojiye uygulanmasında önde gelen isimdir. Aberdeen Üniversitesinde mantık, ahlak felsefesi ve İngiliz edebiyatı profesörlükleri yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Yan yana getirme</span>

Yan yana getirme veya juxtaposition, iki öğenin bir etki yaratması amacıyla yan yana getirilmesi eylemidir. Bunun yanı sıra iki ya da daha fazla öge arasındaki ayrım ve benzerlikleri belirginleştirmek için de kullanılır.