İçeriğe atla

Triisodontidae

Triisodontidae
Yaşadığı dönem aralığı: 66-56,8 myö
Senozoyik-Klarkforkiyen[1] 
Triisodon quivirensis
Biyolojik sınıflandırma Bu sınıflandırmayı düzenle
Âlem:Animalia
Şube:Chordata
Sınıf:Mammalia
Takım:Mesonychia (?)
Familya:Triisodontidae
Trouessart, 1904
Tip cins
Triisodon
(Cope, 1881)
Cinsler
Eoconodon
Goniacodon
Stelocyon
Triisodon

Triisodontidae, soyu tükenmiş, muhtemelen parafiletik veya geçersiz bir mesonychian plasentalı memeli familyasıdır. Çoğu triisodontid cinsi Kuzey Amerika'da Paleosen sırasında yaşadı, ancak Andrewsarchus cinsi (eğer bir mesonychian ise ve bir çift toynaklı değilse) Asya'nın orta Eosen'inden bilinmektedir.[2] Triisodontidler, kuş olmayan dinozorların neslinin tükenmesinin ardından Kuzey Amerika'da ortaya çıkan ilk nispeten büyük yırtıcı memelilerdi.[3] Daha az özelleştirlmiş dişlere sahip olmaları bakımından diğer mesonychian ailelerden farklıdırlar.[4]

Nispeten daha basit dişleri nedeniyle, Triisodontidler bazal mesonychianlar olarak kabul edilir. Yakın zamanda yapılan bir çalışma, onların kök-mesonychianların parafiletik bir grubu olduğunu buldu.[5]

Kaynakça

  1. ^ "Triisodontidae". paleobiodb.org. 27 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ağustos 2021. 
  2. ^ Classification of Mammals Above the Species Level. Columbia University Press. 1997. ISBN 0-231-11012-X. 
  3. ^ Clemens, W.A. (2005). "A new species of Eoconodon (Triisodontidae, Mammalia) from the San Juan Basin, New Mexico". Journal of Vertebrate Paleontology. 25 (1): 208-213. doi:10.1671/0272-4634(2005)025[0208:ANSOET]2.0.CO;2. ISSN 0272-4634. 
  4. ^ Matthew, W.D. (1937). "Paleocene faunas of the San Juan Basin, New Mexico". Transactions of the American Philosophical Society. American Philosophical Society. 30 (3532): 1-510. doi:10.2307/1005521. 
  5. ^ Sarah L. Shelley, Thomas E. Williamson, Stephen L. Brusatte, Resolving the higher-level phylogenetic relationships of “Triisodontidae” (‘Condylarthra’) within Placentalia, October 2015, Society of Vertebrate Paleontology (abstract)

Dış bağlantılar

Wikimedia Commons'ta Triisodontidae ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur.
Wikispecies'te Triisodontidae ile ilgili detaylı taksonomi bilgileri bulunur.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Viverravidae</span> etçillere yol açtığı düşünülen memeli familyası

Viverravidae, Kuzey Amerika, Avrupa ve Asya'da erken Paleosen'den geç Eosen'e kadar yaşayan, Carnivoramorpha kladı içinde soyu tükenmiş Viverravoidea üst familyasından soyu tükenmiş bir monofiletik memeli ailesidir. Bir zamanlar en eski etoburlar ve mevcut etoburların ataları oldukları düşünülür, ancak şimdi mevcut etoburların bir akrabası olarak kraniyal morfolojiye dayalı olarak Carnivora takımının dışına yerleştirilirler.

<span class="mw-page-title-main">Dinosauromorpha</span>

Dinosauromorpha veya dinozoromorf, dinozorları ve ona yakın bir takım akrabalarını da içeren avemetatarsalian arkozorların bir kladı. Başlangıçta dinosauriformları ve lagerpetidleri içerecek şekilde tanımlandı ancak daha sonra yapılan çalışmalar teruzorları bu tanımdan çıkarmıştır. Kuşlar günümüzde hayatta kalan tek dinozoromorftur.

<i>Shonisaurus</i> tarih öncesi sürüngen cinsi

Shonisaurus, Geç Triyas döneminde yaşamış bir ihtiyozor cinsi.

<i>Majungasaurus</i> boynuzlu teropod

Majungasaurus, 70 Milyon yıl öncesinden 66 milyon yıl öncesine kadar yaşamış bir seratozoriyen teropod dinozor cinsidir. Fosilleri Madagaskar'da bulunmuştur. Madagaskar'daki kalıntıları –ayrıca Madakskar'da bulunan ilk teropod kalıntıları– 1890'larda bir Fransız askerî personeli tarafından keşfedildi ve daha sonra Charles Depéret (1896) tarafından tanımlandı. Uzunluk tahminleri 6-7 metre arasındadır.

<span class="mw-page-title-main">Mezonikid</span> soyu tükenmiş toynaklı familyası

Mezonikidler, Paleosen ile Oligosen devirleri arasında Avrupa, Asya ve Kuzey Amerika'da yaşamış etçil toynaklıları içeren bir familyadır.

<span class="mw-page-title-main">Plesiadapidae</span>

Plesiadapidae, Kuzey Amerika, Avrupa ve Asya'nın Paleosen ve Eoseni'nden bilinen erken primat familyasıdır. Geç Paleosen'de plesiadapidler boldu ve onların fosilleri genellikle fosil hayvanların yaşlarını belirlemek için kullanılıyor.

<span class="mw-page-title-main">Plesiadapoidea</span> plesiadapiform üst familyası

Plesiadapoidea, Kanada, Avrupa ve Asya'da Paleosen ile Eosen dönemleri arasında yaşamış bir plesiadapiform üst familyasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Carnivoraformes</span> memeli kladı

Carnivoraformes, çağdaş Carnivora takımını ve soyu tükenmiş kök akrabalarını içeren plasentalı memelilerin bir kladıdır.

<span class="mw-page-title-main">Carnivoramorpha</span> memeli kladı

Carnivoramorpha, çağdaş Carnivora takımını ve soyu tükenmiş kök akrabalarını içeren plasentalı memelilerin bir kladıdır.

<span class="mw-page-title-main">Palaeanodonta</span>

Palaeanodonta, soyu tükenmiş bir kök pangolin kladıdır. Böcekçildiler, muhtemelen kazıcılardı ve Kuzey Amerika, Avrupa ve Doğu Asya'da Erken Paleosen'den Erken Oligosen'e kadar yaşadılar.

<i>Remingtonocetus</i> tarih öncesi balina cinsi

Remingtonocetus, Eosen döneminde antik Tethys Okyanusu kıyı şeridine endemik olan Remingtonocetidae familyasının erken tatlı su memelilerinin soyu tükenmiş bir cinsidir. Adını doğa bilimci Remington Kellogg'dan almıştır.

Chronolestes, Erken Eosen döneminde, Kuzey Çin'de (Şantung) yaşamış plesiadapiform cinsi.

<span class="mw-page-title-main">Hapalodectidae</span> tarih öncesi toynaklı familyası

Hapalodectidae (literal çeviri hapalos:, dêktês nispeten küçük gövdeli Kuzey Amerika ve Asya'nın Paleosen ve Eosen'den mesonychian toynaklı familyası. Hapalodektidler, daha büyük ve daha iyi bilinen mezonikidlerden, kesme için özelleşmiş dişlere sahip olmaları nedeniyle farklılık gösterirken, Mesonyx veya Sinonyx gibi diğer mezonikidlerin dişleri, kemikleri kırmak için evrimleşmiştir. Hapalodektidler bir zamanlar Mesonychidae'nin bir alt familyası olarak kabul edildi, ancak Hapalodectes hetangensis'in bir kafatasının keşfi, ayrı bir familyaya yerleştirmeyi haklı kılan ek farklılıklar gösterdi. Özel olarak H. hetangensis, bir postorbital çubuğu arka kapatma göz çukuruna sahiptir, bu, mezonikidlerde eksik bir özelliktir. Hapalodektidlerin iskeletleri çok az bilinmektedir ve postkraniyal elementlerden sadece humerus tanımlanmıştır. Bu kemiğin morfolojisi, karasal hareket için mezonikdlere göre daha az uzmanlaşmaya sahip olduğunu gösterir.

Himalayacetus, Erken Eosen döneminde kuzey Hindistan'da yaşamış, bilinen en eski balina cinsi. Subathu Oluşumu'nda bulunan kalıntıları 53.5 milyon yıl öncesine tarihlendi. Bu kalıntılar tek ve tip türü olan Himalayacetus subathuensis'e atandı.

<i>Ichthyolestes</i> tarih öncesi balina cinsi

Ichthyolestes, Erken Eosen döneminde Kuzey Pakistan'da yaşamış arkaik balina cinsi. Cins, tek ve tip türü Ichtyolestes pinfoldi ile bilinir. Ichthyolestes, Pakicetidae familyasının diğer üyelerinden daha küçüktü.

<i>Adelobasileus</i>

Adelobasileus, kesin olarak Mammaliamorpha'nın bir üyesi olan en eski sinodonttur, Teksas'ın Üst Triyas'ından eksik ve kötü korunmuş bir örnekle temsil edilir. Bilinen diğer en eski memelilerden yaklaşık 10 milyon yıl önce, yaklaşık 225 milyon yıl öncesine tarihlenen Karniyen çağındaki kayalardan alınmıştır. Bu küçük kafatasının sadece arka kısmı aslında mevcuttur ve bu bile kötü bir şekilde ezilmiştir. Çenelerin veya dişlerin hiçbirinden belirti yoktur. Bununla birlikte, korunan kısım kesinlikle bir mammaliamorf'a aittir.

Vinitasaura, Virginia'nın Geç Triyas döneminden soyu tükenmiş bir bazal lepidosauromorph cinsidir. Richmond Havzası'nın Karniyen yaşlı Vinita Formasyonundan alınan tam bir çene ve çene parçasına dayanan tek bir tür olan Vinitasaura lizae'yi içerir. Vinitasaura, sphenodontiyen Micromenodon ve tanımlanmamış bir pleurodont taksonu da dahil olmak üzere diğer birkaç lepidosauromorfla birlikte yaşadı. Vinita Formasyonu, Kuzey Amerika'da bulunan en eski lepidosauromorf topluluğuna sahiptir ve bu sürüngen grubunun erken çeşitlenmesine ve dağılmasına ışık tutar.

Lanthanolania, Rusya'nın Arhangelsk Eyaletindeki Orta Permiyen yataklarından soyu tükenmiş bir bazL diapsid cinsidir. Holotipten ve sadece PIN 162/56 katalog numaralı örnekten bilinmektedir: Mesen Bölgesi'ndeki Mezen nehri, Glyadnaya Shchelya mevkiinden neredeyse eksiksiz bir kafatası. İlk olarak 2003 yılında Sean P. Modesto ve Robert R. Reisz tarafından isimlendirilmiştir ve tip türü Lanthanolania ivakhnenkoi'dir.

Nalacetus, Lütesiyen'de Kuzey Pakistan'da yaşamış arkaik balina cinsi.

Orta Jura, Jura döneminin ikinci aşamasıdır. Yaklaşık 174,1 milyon yıl öncesinden 163,5 milyon yıl öncesine kadar sürdü. Dinozorlar gibi karada yaşayan hayvanların fosilleri Orta Jura'da nispeten nadirdir. Öte yandan, bu döneme ait kara hayvanı fosilleri içeren jeolojik oluşumlardan bazıları İngiltere'deki Orman Mermer Formasyonu, İskoçya'daki Kilmaluag Formasyonu, Fransa'daki Calcaire de Caen, Çin'deki Daohugou Yatakları, Rusya'daki Itat Formasyonu, Nijer'deki Tiouraren Formasyonu, ve batı Madagaskar'daki Isalo III Formasyonu'dur.