İçeriğe atla

Triangle Gömlek Fabrikası yangını

Yangın ve söndürülme çalışmaları

Triangle Gömlek Fabrikası Yangını, 25 Mart 1911'de New York'ta Triangle Gömlek Fabrikası'nda meydana gelmiş ve çoğu Yahudi, Almanya, İtalya, İrlanda ve Doğu Avrupa'dan ABD'ye yeni göçmüş 123 kadın ve 23 erkek işçinin ölümü ile sonuçlanmış yangın.

Asch Building

Yangın, New York şehrinde 20. yüzyılda gerçekleşen en büyük facia olarak anılan olaydır.[] Asch Building veya Brown Building olarak tanınan ve fabrikanın en üst üç katını işgal ettiği on katlı bina günümüzde de varlığını sürdürmektedir ve "Ulusal Sit Alanı" ilan edilmiştir.

Yangın esnasında fabrikaya giden atlı itfaiye arabası.
Cesetlerin tabutlara konuluşu.
Yangın kurbanları anısına yürüyüş

Yangın şartları

Fabrikada çalışan bazıları küçük yaşta (12-13) ve çok zor şartlarda çalışan (haftada 6-7 Dolar ücret için 60-72 saat mesai) yaklaşık beş yüz işçinin üçte bire yakını yangında öldü. "Triangle Shirtwaist" 1909'da ABD konfeksiyon sanayii neredeyse tamamını kapsayan ve bazı işyerlerinde dört ay kadar süren bir genel grevin bu fabrikada başlamış olması nedeniyle, yangın öncesinde de gündemde yer etmiş ve tanınan bir isimdi.

Yangın

Bu görüntü, Triangle Gömlek Fabrikası yangınını ve bu trajik olayın ardından yaşananları simgeleyen tarihi bir anı temsil etmektedir.

25 Mart 1911 günü öğleden sonra henüz sebebi kesin olarak belirlenememiş bir nedenle sekizinci katta başlayan yangın sonrasında, sekizinci ve onuncu katlarda çalışanlar fabrikayı güvenli bir şekilde terk edebilmişti. Yangın başladığında binada bulunan fabrika sahipleri Max Blanck ve Isaac Harris ise bina çatısına çıkarak kurtuldular. Ancak dokuzuncu kat işçileri, bilinmeyen bir nedenden dolayı, yangın uyarısını zamanında almadılar. Çalışanlar yangını fark ettiklerinde dokuzuncu katın iki çıkış kapısından birinin duman ve alevlerden dolayı bloke olmuş durumda olduğunu, diğerinin ise kilitli olduğunu gördüler. Yangın merdiveni içeridekilerin paniği nedeniyle kısa sürede çökmüş, asansör aşağıdan durdurulmuştur. Ölen işçi kadınların 62'si pencerelerden atlamayı seçtikleri için yaşamlarını yitirmişlerdir. Asansör boşluğundaki kablolara tutunarak aşağıya inmeye çalışanlardan sadece biri kurtulmuştur. Yüz kadar işçi de bina içinde yanarak can vermiştir.

Can kaybının yüksekliği, yangının çıkış nedenlerinin belirsizliği ve acil durum önlemlerinin yetersizliği ve ayrıca ölenlerin tamamının kadın olması, olayın bir "skandal" olarak tarihe geçmesine zemin oluşturmuştur.

Kaynakça

Filmler

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Frederick Winslow Taylor</span>

Frederick Winslow Taylor, Amerikan makine mühendisi ve endüstriyel idâre uzmanı. Endüstriyel verimliliği artırmak için sistematik bir şekilde çalışan ilk kişi olarak bilinmektedir. İşletme Yönetimi'nin babası olarak kabul edilir. Taylor'un çalışmaları ve geliştirdiği Bilimsel Yönetim ilkeleri Endüstri mühendisliği'nin temellerinden olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Tekfur Sarayı</span>

Tekfur Sarayı veya Porfiroğenitus Sarayı, bütün Dünya'da geç Bizans mimarisinin nispeten bozulmamış örneklerinden biridir. İstanbul'da Fatih ilçesi sınırları içerisinde, Edirnekapı semtinde bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Pentagon</span> ABDde Savunma Bakanlığı ve Silahlı Kuvvetlerinin merkez binası

Pentagon, Amerika Birleşik Devletleri Savunma Bakanlığı'nın genel merkez binasıdır. Pentagon ifadesi sıklıkla Savunma Bakanlığı ve bakanlık yöneticileri için mecazen kullanılır ve Amerika Birleşik Devletleri Silahlı Kuvvetleri'ni temsil eder.

Chrysler Binası New York şehrinde yer alan Art deco tarzında bir gökdelendir. Manhattan'nın doğu tarafındaki Turtle Bay bölgesinde yer alan bina, 42. Cadde ile Lexington Caddesi'nin kesiştiği noktadan yükselmektedir. 319 metre yüksekliğe sahip olan gökdelen, açılışından 11 ay sonra tamamlanan Empire State Binası onu geçene kadar, dünyanın en yüksek binası unvanına sahipti. 1973'te Dünya Ticaret Merkezi'nin İnşaatsıyla New York'taki en yüksek üçüncü bina konumuna gelen Chrysler Binası, 11 Eylül saldırıları sırasında Dünya Ticaret Merkezi'nin yıkılmasının ardından yeniden şehrin en yüksek ikinci binası oldu. Aralık 2007'de Bank of America Kulesi'ne anteninin de eklenmesiyle 365,8 metreye yükseldiğinde, Chrysler, tekrar şehrin en yüksek üçüncü binası oldu. Yine 2007'de açılan New York Times Binası da Chrysler Binası ile aynı yüksekliğe sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">Empire State Binası</span> Manhattan, New Yorkta bir gökdelen

Empire State Building, New York'ta bir gökdelen. Bina, Manhattan, Fifth Avenue'de 33. ve 34. caddelerin arasında yer alır. Tam olarak adresi 350 Fifth Avenue, New York, N.Y. 10118 şeklindedir. 10118 aynı zamanda binanın posta kodudur. 1 Mayıs 1931 tarihinde, o güne kadar dünyanın en yüksek binası olan Chrysler Binası'nın bu unvanını elinden almıştır. Yapımı 1932 yılında bitmiştir. 1931 yılında inşa edilen binanın büroları büyük Bunalım yılları boyunca boş kalmıştır; bina vergi giderlerini manzara seyretmeye gelenlerden karşılayabilmiştir. Bina 102 katlı olup, 1576 merdiven basamağına sahiptir. Yüksekliği 381 m, anten ile beraber 443,2 m'dir. Dünya Ticaret Merkezi binasının 1972 tarihindeki açılışına kadar dünyanın en yüksek binası olarak kalmıştır. 11 Eylül 2001 tarihindeki terör saldırıları sonucu World Trade Center binaları yıkılınca New York'taki en yüksek bina olma unvanını geri kazanmıştır. 30 Nisan 2012'de One World Trade Center, Empire State Binası'ndan daha fazla bir yüksekliğe ulaşmış ve bina o günden beridir ABD'nin tamamlanmış en yüksek dördüncü gökdeleni konumuna gerilemiştir. Kışın bazı günler, alt katlarının hizasında yağmur yağarken en üst katına kar yağdığı görülmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Dünya Kadınlar Günü</span> uluslararası kadınlar günü

Dünya Kadınlar Günü, Birleşmiş Milletler tarafından bu şekilde tanımlanmış olarak her yıl 8 Mart'ta kutlanan uluslararası bir gündür. İnsan hakları temelinde kadınların siyasi ve sosyal bilincinin geliştirilmesine, ekonomik, siyasi ve sosyal başarılarının kutlanmasına ayrılmaktadır. Dünya Kadınlar Günü, kadın hakları hareketinde bir odak noktasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Sacco ve Vanzetti</span>

Nicola Sacco ve Bartolomeo Vanzetti, ABD'nin Massachusetts eyaletine göç etmiş iki İtalyan'dır. Bir cinayet ve gasp olayı ile ilgili olarak suçlanmış ve 7 yıllık mahkûmiyet sonrasında 23 Ağustos 1927'de idam edilmişlerdir. Ancak suçlulukları konusunda derin şüpheler mevcuttur ve Amerikan adalet sisteminin ayıbı olarak hatırlanan davalardan biridir Sacco ve Vanzetti davası. Papa XI. Pius da dahil olmak üzere dünyanın dört bir yanından tepki gösterilmesine, Albert Einstein, H. G. Wells, George Bernard Shaw gibi dönemin birçok önemli isminin imzaladığı bildirgeye rağmen, yükselişte olan İtalyan, göçmen ve anarşistlere olan antipati ve nefret, Sacco ve Vanzetti'nin hayatına mal olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Manhattan</span> New York şehrinin bir bölgesi

Manhattan, Brooklyn, Queens, Bronx ve Staten Island ile birlikte New York şehrini oluşturan 5 ana bölgeden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Whitehall Sarayı</span>

Whitehall Sarayı 1530 yılından 1689 yılına kadar İngiltere Kralları'nın ikâmetgâhı olan saraydır. Döneminde Avrupa'daki en büyük saray, 1.500 odası ile dünydadaki en büyük yapıydı. 1622 yılında çıkan bir yangında büyük bir bölümü zarar gören saray 1666 yılında çıkan Büyük Londra Yangını'ndan zarar görmeden çıkmıştır. Bu yangın döneminde tahtta bulunan II. Charles sarayda küçük değişiklikler yaptırmış ve babası gibi bu sarayda ölmüştür. Yerine geçen kardeşi II. James de dönemin tanınmış mimarı Christopher Wren'e verdiği emirler doğrultusunda, saraya aralarında bir şapel ve kraliçenin özel yaşamını sürdürebileceği daha geniş alanlar ekletmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Margaret Fuller</span> Amerikalı yazar (1810 – 1850)

Sarah Margaret Fuller Ossoli, Amerikan transandantalizm akımı ile ilişkilendirilmiş Amerikalı gazeteci, eleştirmen ve kadın hakları savunucusu idi. Gazetecilikteki ilk tam zamanlı kadın kitabı eleştiricisiydi. Kitabı Woman in the Nineteenth Century, Amerika Birleşik Devletleri'ndeki ilk büyük feminist çalışma olarak kabul edilir.

<span class="mw-page-title-main">Flatiron Binası</span> New York, Manhattandaki tarihi üçgensel iş merkezi gökdeleni

Flatiron Binası, Amerika Birleşik Devletleri'nde New York Manhattan'da yer almaktadır ve yapıldığı tarihte büyük bir çığır açıcı gökdelen olarak kabul edilir. 1902 yılında tamamlanmasının ardından, 14 ncü sokağın kuzeyinde bulunan şehrin en yüksek yapılarından birisi oldu. Bina Broadway ile doğu 22 ve 23 ncü sokakların birleştiği alanda, üçgen bir yapıdır. Ütü'ye benzediği için, İngilizcede bu anlama gelen Flatiron olarak adlandırılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Birinci Rumen-Amerikan cemiyeti</span>

Birinci Rumen-Amerikan cemiyeti veya Şaarey Şomayim cemiyeti, 89-93 Rivington Street, Manhattan, New York'taki tarihi bir binada 100 yılı aşkın süreyle yer almış Ortodoks Yahudi cemiyetidir.

Hon Hai Precision Industry Co., Ltd. merkezi Tayvan'da bulunan ve elektronik imalat hizmetleri (EMS) sektöründe faaaliyet gösteren bir çok uluslu şirket'tir. Şirket dünyanın en büyük elektronik imalat hizmetleri sağlayıcısıdır. ve Çin'in en büyük ihracatçılarındandır.

<i>Sabotör</i>

Sabotör, Alfred Hitchcock'un yönettiği 1942 ABD yapımı filmdir. Özgün adı Saboteur olan film Nisan 1999'da 18. Uluslararası İstanbul Film Festivali'nde, "Hitchcock 100 Yaşında" adlı özel bir toplu gösteri kapsamında diğer on beş Hitchcock filmiyle birlikte Türkiye'de de gösterildi.

<span class="mw-page-title-main">Boris İofan</span>

Boris Mihailoviç İofan, Yahudi Sovyet mimar. Sovyetler Sarayı mimarlığı, İşçi ve Çiftçi Kadın Heykeli'nin ideolojik tasarımını yapması gibi pek çok önde gelen Sovyet mimarisi eserine olan katkılarıyla bilinir. İofan, ayrıca Moskova Metrosu'nun Arbatsko-Pokrovskaya Hattı'nda yer alan Baumanskaya istasyonunun ve 1939 New York Dünya Fuarı'nda sergilenen Stalin kabartmasının da tasarımcısıdır. Bu sergide Sovyetler Birliği'ni temsil etmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Lever Brothers</span>

Lever Brothers, 1885 yılında William Lever (1851-1925) ve James Darcy Lever (1854–1916) kardeşleri tarafından kurulan bir İngiliz imalat şirketidir. Kimyager William Hough Watson tarafından icat edilen yeni bir sabun yapımı sürecine yatırım yaptılar ve başarılı bir şekilde teşvik ettiler. Lever Brothers, 1895'te Amerika Birleşik Devletleri pazarına girdi. 1925'te T. Wall & Sons'un sahibi Mac Fisheries'i satın aldı.

L'Ambiance Plaza'nın çökmesi, modern Connecticut tarihindeki en kötü felaketlerden biriydi. L'Ambiance Plaza, Bridgeport, Connecticut'ta Washington Bulvarı ve Coleman Caddesi'nin köşesinde yapım aşamasında olan bir konut projesiydi.

<span class="mw-page-title-main">New York askere alım ayaklanması</span>

New York askere alım ayaklanması ABD'nin New York kentinin Lower Manhattan bölgesinde Amerikan İç Savaşı sırasında Kongre tarafından çıkarılan Birlik Ordusu için askere alım yasasına tepki olarak çıkan şiddetli olayları anlatır. Olaylar modern ABD tarihindeki en büyük ve ırkçı şiddet içeren en kanlı olayların başında gelir. Kentteki silahlı birliklerin cepheye gönderilmiş olmasının da etkisiyle uzun sayılabilecek bir süre kentte kaos yaşanmış ve toplumsal hayatta çözülememiş sorunlar askere alım gündemiyle yıkıcı bir şekilde su yüzüne çıkmıştır.

55 Wall Street, eski adıyla National City Bank Building, Amerika Birleşik Devletleri'nin New York şehrinde Aşağı Manhattan'ın Financial District bölgesinde William ve Hanover caddeleri arasında Wall Street üzerinde yer alan sekiz katlı bir binadır. En alttaki üç kat 1841 ya da 1842'de dört katlı Merchants Exchange olarak tamamlanmış ve Isaiah Rogers tarafından Yunan canlandırmacılığı tarzında tasarlanmıştır. 1907 ve 1910 yılları arasında, McKim, Mead & White orijinal dördüncü katı kaldırmış ve mevcut binayı oluşturmak için beş kat eklemiştir. Binanın cephesi ve iç kısmının bir bölümü New York Şehri'nin belirlenmiş simge yapılarıdır ve bina hem New York Eyaleti Tarihi Yerler Sicili hem de Ulusal Tarihi Yerler Sicili (NRHP) listesinde Ulusal Tarihi Simgesel Yapı olarak yer almaktadır. Aynı zamanda NRHP'de listelenen Wall Street Tarihi Bölgesi'ne katkıda bulunan bir mülktür.

Baca etkisi, hava basıncındaki farklılıklar nedeniyle binalarda bulunan hava ile dışarıdaki hava arasındaki yoğunluk farkından kaynaklanan hava hareketini ifade eder. Bu yoğunluk farkı ise sıcaklık ve nem değişikliklerinden kaynaklanır. Sonuç olarak, olumlu ya da olumsuz yönde bir basınç kuvveti oluşur. Sıcaklık farkı ve yapının yüksekliği ne kadar fazlaysa, basınç kuvveti ve dolayısıyla baca etkisi de o kadar güçlü olur. Baca etkisi, doğal havalandırma, hava sızması ve yangınların oluşumunda rol oynar.