Trentino'nun işgali (1866)

Trentino'nun İşgali, Avusturya-Prusya Savaşı'nın bir parçası olarak, 1866 Üçüncü İtalyan Bağımsızlık Savaşı sırasında İtalyan'ların, Avusturya'ya karşı gerçekleştirdiği bir dizi askerî harekâtı idi.

23 Haziran 1866'da Üçüncü İtalyan Bağımsızlık Savaşı'nın patlak vermesiyle Giuseppe Garibaldi, İtalyanca "Corpo Volontari Italiani" adı verilen gönüllü kuvvetleri ile Lombardiya ile Trentino eyaletinin güney cephesi hattı boyunca mevzilenme emri aldı.

Garibaldi başlangıçta sadece dört tabur toplayabilmişti, ancak Avusturyalı General Baron Franz Kuhn von Kuhnenfeld komutasındaki 15.000 düzenli askeriyle karşılaşacak 38.000 kadar adam toplamayı başardı. Ayrıca Avusturya'nın Garda Gölü'nden filo desteği dahi vardı.^[1]

Garibaldi'nin kuvvetleri, 21 Haziran 1866'da çarpışmalara başladı. Başlangıçta küçük çatışmalardan sonra, Custoza Muharebesi'ndeki İtalyan yenilgisi nedeniyle 25 Haziran'da Garda Gölü'nün güneybatı ucuna çekilmeleri emredildi. Avusturyalılar onları takip etmemeyi tercih edince, Garibaldi 3 Temmuz'da ilerleyişini hızlandırdı ancak bir düşman dağ mevzisine yapılan saldırı sırasında yaralandı. Buna rağmen, İtalyan "Cacciatori" avcı taburlarının ilerleyişi başarılı oldu ve 12 Temmuz'da Storo ve Condino işgal edildi.

Eşzamanlı olarak, 3.000 Avusturyalının Vezza d'Oglio ve Temù arasında bir savunma hattı kurduğu Tonale Geçidi yakınlarında çatışmalar yaşandı. Vezza d'Oglio muharebesi sırasında, 4 Temmuz'da, Avusturya kuvvetleri ağır kayıplar veren İtalyan düzenli Bersaglieri piyadelerinin saldırısıyla mevzilerinden çıkarıldılar. 2 Temmuz'da bir Avusturya kolu Stelvio Geçidi'ni geçerek Bormio ve Mortirolo Geçidi'ni ele geçirdi, ancak daha sonra İtalyan Ulusal Muhafızları'ndan bir kuvvet tarafından yenilgiye uğratıldı.

Görünüşte zayıf olsa da, Kuhn'un planladığı hamleler, Garibaldi'nin Lardaro ve Bezzecca'daki mevzilerini aşmayı amaçlayan daha büyük bir taarruzun parçasıydı. 16 Temmuz'da bir Avusturya kolu, İtalyanları Cimego'dan çıkardı. Şimdi Condino'da üç kol İtalyanları kuşatıyordu, ancak 16 Temmuz'da Garibaldi, sayısal üstünlüğünden ve savunma pozisyonunun gücünden yararlanarak saldırıyı püskürtmeyi başardı ve Avusturyalılar başlangıç pozisyonlarına geri çekilmek zorunda kaldı.

Takip eden günlerde İtalyanlar, 20 Temmuz'da Bezzecca'yı işgal edene kadar kuzeye doğru ilerlediler. Avusturya Königgrätz Muharebesi'nde kesin bir yenilgiye uğradığından, Kuhn'un birliklerinin bir kısmı Viyana savunmasını desteklemek üzere geri gönderildi. Bu durumdan yararlanan İtalyanlar, Giacomo Medici komutasındaki bir tümenin Trento şehrine doğru taarruz etmek üzere Padova'dan gönderilmesiyle güney cephesinde İtalyanlar lehine ilerleyiş başlamış oldu.

21 Temmuz'da iki Avusturya kuvveti, Bezzecca Muharebesi'nde İtalyan "Cacciatori" avcı taburları ile çarpıştı. Avusturya'nın ilk baştaki başarılarına rağmen İtalyanlar, Garibaldi'nin karşı saldırıları sonunda onları Bezzecca'nın yanı sıra Cimego ve Condino'dan da geri çekilmek zorunda bıraktı.

İtalyan kuvvetleri Trento yolunu açmış, Medici ise Avusturya birliklerini Valsugana'dan başarıyla püskürterek 25 Temmuz'da Trento'dan yakınlarındaki Civezzano'ya ulaşmıştı. Kuhn, Trento'da kuşatılmaya hazırlanıyordu ve yenilgi ihtimaline karşın Güney Tirol'ün savunmasına yoğunlaşması için emir almıştı.

İtalyanlar 25 ve 26 Temmuz'da Riva del Garda yakınlarında saldırıya geçtiler ama yenildiler. Ancak 24 Temmuz'da imzalanan bir ateşkes tüm harekâtları sona erdirdi. 9 Ağustos'ta İtalyan birlikleri Trentino'yu terk etme emri aldı, çünkü İtalya ile Avusturya arasında bir barış anlaşması imzalanacaktı. Muharebe sonrası Garibaldi, muharebe meydanında meşhur "Obbedisco" ("İtaat edeceğim") sözleriyle cevap verdi. Çatışmalar nihayet Cormons Mütarekesi (12 Ağustos 1866) ile sona erdi.