İçeriğe atla

Tren istasyonu

Haydarpaşa Garı
Sirkeci Garı

Tren istasyonu, trenlerin yolcu veya yük alıp bırakmak için düzenli olarak durdukları demiryolu tesisidir. Genellikle en az bir platform ve bilet satışı ile bekleme odalarının olduğu bir istasyon binasına sahiptir. Daha büyük tren istasyonları gar olarak adlandırılır.

Tren istasyonları hemzemin, yer altında veya yerden yüksekte olabilir. Mevcut olması durumunda kesişen tren hatları ile otobüs, metro ya da tramvay gibi diğer ulaşım hatlarına aktarma yapılabilir.

Tarihçe

Dünyadaki bilinen ilk tren istasyonu, Swansea, Galler'de 1807'de hizmete giren The Mount Tren İstasyonu'dur.[1][2]

İstasyon türleri

Frankfurt Merkez Tren İstasyonu, terminus istasyonlarına bir örnek
  • Merkez istasyon/Gar : Bir şehirde birden fazla tren istasyonunun bulunmasına rağmen merkez istasyon diğerlerinden büyüklük farkı gösterir. Bunun yanında peron sayısı genelde daha fazladır ve şehirdeki diğer istasyonların aksine aktarmalı yolculuk daha kolaydır ve böylece "Aktarma İstasyonu" olarak da adlandırılabilir.
  • Bölgesel istasyon: Şehir semtlerinde veya küçük şehirlerde bulunan ve sadece banliyö veya her istasyonda duran trenlerin ama hızlı veya yüksek hızlı trenlerin durmadığı istasyonlar, örneğin "Durak".
  • Aktarma istasyonu: Yolcu ve eşyaların bir trenden başka bir trene veya bir vagondan başka bir vagona aktarılmasını yapan istasyonlara denir. Aktarma yapılırken yolcu ve eşyaların gidecekleri yönlere dikkat edilmelidir. Aktarma istasyonlarında doğrudan tren teşkili yapılmaz.
  • Kavşak istasyonu: Değişik yönlerden gelen demir yollarının bir noktada birleştiği istasyonlara denir (Eskişehir Garı, Afyonkarahisar gibi).
  • Banliyö istasyonu: Şehir içi yolcu taşımasını kolaylaştırmak amacıyla ve kısa aralıklarla kurulmuş ve sadece banliyö trenlerine hizmet veren istasyonlara denir (Kartal, Gazi ve Şirinyer gibi).
  • Durak: Sadece yolcu taşımalarında yolculara hizmet veren tesislerin bulunduğu yerlere denir.
  • Terminus: İstasyon yollarının sonlandığı veya başladığı yerlerdeki istasyonlara (son istasyon) denir. Bu raylara köryol adı verilir ve raylar tampon tesisatı veya beton duvar ile son bulur. Böylelikle trenler istasyona girdikleri yönden çıkmaları gerekir. (Haydarpaşa Garı, Frankfurt Merkez Tren İstasyonu, Paris Kuzey Garı vb) .
  • Sınır istasyonu: Bir ülkeden diğer bir ülkeye demir yolu bağlantısının sağlandığı istasyonlara denir. Örneğin; Kapıkule-Kapitan Andreevo (Bulgaristan), Uzunköprü-Pithiu (Yunanistan).
  • Triyaj garı (Dağıtım İstasyonu): Değişik istasyonlardan gelen eşya yüklü vagonların, gidecekleri yönlerin saptandığı ve bu şekilde tren oluşturularak gönderildiği istasyonlara denir. Triyaj istasyonları özellikle kavşak noktalarda bulunur (Eskişehir, Afyon, Kayseri vb.).

Resimler

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ Hughes, Stephen (1990), The Archaeology of an Early Railway System: The Brecon Forest Tramroads, Royal CoFmmission on Ancient and Historical Monuments in Wales, s. 333, ISBN 978-1871184051, 30 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 9 Şubat 2014 
  2. ^ "Mumbles Railway". bbc.co.uk. 25 Mart 2007. 22 Şubat 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mayıs 2015. 
Wikimedia Commons'ta Tren istasyonu ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.


İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Marmaray</span> İstanbul ve Kocaelide faaliyet gösteren ve İstanbul Boğazının altından geçen banliyö treni sistemi

Marmaray veya B1 Banliyö Treni, İstanbul ve Kocaeli illerinde hizmet veren banliyö treni sistemidir. Halkalı – Gebze arasında 75,771 kilometre (47,082 mi) uzunluğundaki banliyö hattında 43 istasyon bulunmaktadır. Marmaray Tüneli aracılığıyla İstanbul Boğazı'nın iki yakasını birbirine bağlayan Marmaray'da yolcu taşımacılığına 29 Ekim 2013'te başlanmış, hattaki son genişletme ise 12 Mart 2019'da tamamlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">EsTram</span> Eskişehir Şehir İçi Raylı Sistemi

EsTram, 8 hattan oluşan, şehrin hastanelerini ve üniversitelerini birbirine bağlayan toplam 74 istasyondan oluşan Eskişehir'deki tramvay sistemidir. EsTram'a binişlerde Eskart kullanılır. Toplam hat uzunluğu 55 km'dir ve Yapı Merkezi tarafından anahtar teslim olarak inşa edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Ankara Garı</span> Altındağ, Ankaradaki ana tren istasyonu

Ankara Garı, Türkiye'nin başkenti Ankara'nın Altındağ ilçesi Hacı Bayram Mahallesi'nde yer alan TCDD'ye ait hemzemin ana tren istasyonudur.

<span class="mw-page-title-main">Haydarpaşa banliyösü</span> İstanbulun eski ana ulaşım hatlarından biri

Haydarpaşa banliyösü ya da B2 Banliyö Treni, İstanbul'un Anadolu Yakası'ndaki Haydarpaşa Garı'ndan başlayıp Gebze Tren İstasyonu'nda sona eren ve İstanbul ve Kocaeli'nin ana ulaşım hatlarından biri olan eski banliyö trenidir. Sefer süresi 65 dakika sürmekteydi.

<span class="mw-page-title-main">İZBAN</span> İzmirde faaliyet gösteren banliyö treni sistemi

İzmir Banliyö Sistemi ya da kısaca İZBAN, diğer adıyla Egeray, Türkiye'nin İzmir ilinde hizmet veren banliyö treni sistemidir. Selçuk – Aliağa arasındaki 136 kilometre (85 mi) uzunluğundaki banliyö hattında 41 istasyon bulunmaktadır. İzmir Büyükşehir Belediyesi ile TCDD ortaklığında hayata geçirilen sistem, Türkiye'nin en uzun şehir içi banliyö hattıdır. İZBAN'da yolcu taşımacılığına 30 Ağustos 2010'da başlanmış, hattaki son genişletme ise 8 Nisan 2019'da tamamlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Başkentray</span> Ankarada faaliyet gösteren banliyö treni sistemi

Başkentray veya B1 Banliyö Treni, Ankara ilinde hizmet veren banliyö treni sistemidir. Sincan – Kayaş arasında 37,472 kilometre (23,284 mi) uzunluğundaki banliyö hattında 24 istasyon bulunmaktadır. Başkentray'da yolcu taşımacılığı 12 Nisan 2018'de başlamıştır.

Marşandiz - Kırıkkale Bölgesel Treni, Marşandiz ile Kırıkkale Garı arasındaki 99,448 km (61,8 mi) uzunluğundaki güzergâhta TCDD tarafından her gün karşılıklı 2 sefer olarak işletilmiş olan eski bir bölgesel trendir.

İstanbul-Haydarpaşa – Ankara demiryolu, İstanbul-Haydarpaşa – Ankara arasında yer alan TCDD'ye ait demiryolu hattıdır. Hat, Marmara Bölgesi'nden İç Anadolu Bölgesi'ne giden ana konvansiyonel yük ve yolcu treni rotasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Toros Ekspresi</span>

Toros Ekspresi, Adana Garı ile Konya Garı arasında, Adana, Mersin, Niğde, Konya, Karaman olmak üzere toplam 5 ilin sınırları içerisinden geçerek ve toplam 26 istasyona ulaşım hizmeti sağlayan, TCDD Taşımacılık tarafından işletilen anahat treninidir. Eskiden bu anahat treni Haydarpaşa - Halep - Bağdat arası işlerdi. Ancak o dönemde trenin rotası Ankara'dan geçmekteydi. Daha sonra güzergahı Konya'ya yönlendirilmiş, Haydarpaşa-Gaziantep arasında hizmet vermiş ve haftada bir gün Haydarpaşa-İslahiye-Halep-Şam uluslararası treniyle bağlantılı olarak çalışmıştır. Haydarpaşa'nın geçici olarak kapatılması, İstanbul-Konya Yüksek Hızlı Treni'nin inşaatı ve Gaziray çalışmaları nedeniyle tren önce Eskişehir-Adana hattına kısaltılmıştır. İstanbul-Konya Yüksek Hızlı Treni açıldıktan sonra şu anda Konya-Adana hattında işlemektedir.

<span class="mw-page-title-main">Ali Çetinkaya Garı</span> Merkez, Afyonkarahisarda bir tren istasyonu

Afyonkarahisar Ali Çetinkaya Garı, eskiden Afyonkarahisar Garı, Afyonkarahisar'ın il merkezi Ali Çetinkaya Mahallesi'nde yer alan TCDD'ye ait hemzemin ana tren istasyonudur.

<span class="mw-page-title-main">Menemen Tren İstasyonu</span> Menemen, İzmirde bir tren istasyonu

Menemen Tren İstasyonu, İzmir'in Menemen ilçesinde yer alan TCDD'ye ait tren istasyonudur.

<span class="mw-page-title-main">Halkapınar Aktarma Merkezi</span> Konak, İzmirde bir aktarma merkezi

Halkapınar Aktarma Merkezi, TCDD'ye ait hemzemin tren istasyonu, İzmir Metro A.Ş.'ye ait hemzemin metro ve tramvay istasyonları ve ESHOT ve İZULAŞ otobüslerine hizmet veren otobüs duraklarından oluşan aktarma merkezidir.

<span class="mw-page-title-main">Hilal Tren İstasyonu</span> Konak, İzmirde bir tren istasyonu

Hilal Tren İstasyonu, eskiden İstavroz Tren İstasyonu, İzmir'in Konak ilçesi Hilal Mahallesi'nde yer alan TCDD'ye ait eski hemzemin tren istasyonudur.

<span class="mw-page-title-main">Helsinki Garı</span>

Helsinki Garı, Finlandiya'nın başkenti Helsinki'de bulunan ana tren istasyonudur. Helsinki banliyö demiryolu ağı içindeki tüm trenlerin yanı sıra Finlandiya'daki Helsinki'ye giden tüm uzun mesafeli trenlerin de son durağıdır.

<span class="mw-page-title-main">Bakü Garı</span> Bakünün ana garı

Bakü Garı,, Azerbaycan'ın başkenti Bakü'nün ana tren istasyonudur. İstasyon, 1880 yılında Sabuncu Garı adıyla açılmış olup Nesimi semtinde yer almaktadır. Bakü Garı ayrıca Bakü banliyö demiryolunun başlangıç ve son durak noktasıdır ve Bakü metrosuna 28 May metro istasyonuyla aktarma vardır.

Ankara'da ulaşım, şehir içi ulaşım ve şehirlerarası ulaşım olmak üzere iki kategoriye ayrılabilir. Şehir içi ulaşımlar metro, hafif raylı sistem, otobüs, teleferik ve banliyö gibi toplu ulaşım araçlarıyla gerçekleştirilebilirken; şehirlerarası ulaşımda ise havaalanlarından, tren istasyonlarından, otogarlardan ve otoyollardan yararlanılmaktadır. Toplu ulaşımda ücret tahsilatı AnkaraKart ile yapılır.

<span class="mw-page-title-main">Afyonkarahisar Şehir Garı</span> Merkez, Afyonkarahisarda bir tren istasyonu

Afyonkarahisar Şehir Garı, eskiden Afyonkarahisar Garı ya da halk arasındaki adıyla İzmir İstasyonu, Afyonkarahisar'ın il merkezi Selçuklu Mahallesi'nde yer alan TCDD'ye ait eski hemzemin ana tren istasyonudur.

<span class="mw-page-title-main">Sincan-Kayaş Banliyö Treni</span> Ankarada faaliyet gösteren eski banliyö treni sistemi

Sincan – Kayaş Banliyö Treni, Ankara'da Sincan Tren İstasyonu'ndan başlayıp Kayaş Tren İstasyonu'nda sona eren ve Ankara'nın ana ulaşım hatlarından biri olan eski banliyö trenidir.

<span class="mw-page-title-main">Halkalı-Bahçeşehir Raylı Sistemi</span> İstanbulda hizmet veren bir raylı sistem

Halkalı – Bahçeşehir Raylı Sistemi ya da B2 Banliyö Treni, İstanbul'da Halkalı Tren İstasyonu ile Bahçeşehir Tren İstasyonu arasında hizmet vermekte olan banliyö treni sistemidir.

Gaziray, Gaziantep ilinde hizmet veren banliyö treni sistemidir. Başpınar – Taşlıca arasında 25,532 kilometre (15,865 mi) uzunluğundaki banliyö hattında 16 istasyon bulunmaktadır. Gaziray'da yolcu taşımacılığı 5 Kasım 2022'de başlamıştır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.