Holokost, Yahudi Soykırımı veya HaŞoah, Nazi Almanyası döneminde 1941 ve 1945 yılları arasında, Adolf Hitler ve Heinrich Himmler'in liderliğindeki SS güçleri tarafından işgal edilen sınırlar içerisinde yaklaşık 6 milyon Yahudi'nin sistemli bir şekilde öldürüldükleri soykırımdır.
Nazi toplama kampları veya konsantrasyon kampları, Nazi Almanyası tarafından II. Dünya Savaşı döneminde Almanya'da ve işgal edilen bölgelerde, Nazilerce topluma faydasız olarak görülen kişileri zorunlu çalıştırmak üzere kurulmuşlardı. Aynı zamanda terim Yahudiler başta olmak üzere Nazilerin siyasi ya da ideolojik düşmanlarını kitlesel olarak imha etmek amacıyla kurulmuş olan imha kamplarını da ifade etmek için kullanılır. Buralara daha çok Yahudilerin getirilmesiyle birlikte, Romanlar, bazı Slav ırklarından olanlar ve akıl hastası olduğu düşünülenler de kurbanlar arasındadır. Eşcinsel insanlar da burada öldürüldüler. Öldürülme sebepleri ise üremeye bir katkıları olmamalarıydı. Büyük bir kısmı Polonya'da bulunmaktaydı.
Majdanek toplama kampı, II. Dünya Savaşı'nda Polonya'nın Alman işgali sırasında Schutzstaffel tarafından Lublin şehrinin eteklerinde inşa edilen ve işletilen bir Nazi toplama ve imha kampıydı. Yedi gaz odası, iki ahşap darağacı ve toplam 227 yapısıyla Nazi toplama kamplarının en büyükleri arasında yer alıyordu. Başlangıçta imhadan ziyade zorla çalıştırma amaçlı olsa da, Almanların işgal altındaki kendi anavatanlarındaki tüm Polonya Yahudilerini öldürme planı olan Reinhardt Operasyonu sırasında insanları endüstriyel ölçekte öldürmek için kullanıldı. 1 Ekim 1941'den 22 Temmuz 1944'e kadar faaliyette olan kamp neredeyse hiç bozulmadan ele geçirildi. Bagration Harekâtı sırasında Sovyet Kızıl Ordusu'nun hızlı ilerleyişi SS'lerin altyapısının çoğunu yok etmesini engelledi.
Treblinka imha kampı, II. Dünya Savaşı sırasında Nazi Almanyası tarafından işgal altındaki Polonya'da inşa edilen ve işletilen en ölümcül ikinci imha kampıydı. Varşova'nın kuzey doğusunda, günümüzde Mazovya voyvodalığı olan Treblinka köyünün 4 km güneyindeki bir ormanda bulunuyordu. Kamp, Nihai Çözüm'ün en ölümcül aşaması olan Reinhardt Operasyonu'nun bir parçası olarak 23 Temmuz 1942 ile 19 Ekim 1943 tarihleri arasında faaliyet göstermiştir. Bu süre zarfında gaz odalarında 700.000 ila 900.000 Yahudi'nin ve 2.000 Roman'ın öldürüldüğü tahmin edilmektedir. Treblinka'da Auschwitz-Birkenau dışındaki diğer Nazi imha kamplarından daha fazla Yahudi öldürülmüştür.
Reinhardt Operasyonu, Nazi planına Polonya Genel Valiliği 'ndeki Polonyalı Yahudiler'i öldürmek için verilen kod isimdi ve toplama kamplarında yakarak kurban etmenin en ölümcül evresinin başlangıcının işaretiydi. Belzec, Majdanek, Sobibor ve Treblinka'da çalışma esnasında, neredeyse iki milyondan çok yahudi öldürüldü.
Belzec, Polonya'nın güney doğusunda bulunan Nazi Almanyası tarafından II. Dünya Savaşı yıllarında özellikle Çingene soykırımı (Porajmos) ve Yahudi soykırımı (Holokost) için kullanılmış imha kampı ve toplama kampı. Günümüzde Polonya'nın Lublin Voyvodalığı'nın güney sınırına yakın bir köyde bulunmaktadır. Auschwitz-Birkenau ve Treblinka'nın ardından en büyük katliamın yaşandığı üçüncü toplama ve imha kampıdır.
Nazilerin Sovyet savaş esirlerine karşı işledikleri suçlar, Nazi Almanyası'nın II. Dünya Savaşı'nın Doğu Cephesi'ndeki çatışmalar sırasında 1941-1945 yılları arasında teslim olan veya zorla yakalanan Sovyet savaş tutsaklarına karşı kasıtlı olarak kötü muamele uygulamasıdır. Bu uygulamaların sonucunda esir alınan yaklaşık 5,7 milyon Kızıl Ordu askerinden 3,1 ila 3,5 milyon arası kişi yaşamını yitirdi.
Chełmno imha kampı, II. Dünya Savaşı sırasında inşa edilen ilk Nazi imha kampı. Kamp Chełmno'nun 50 kilometre kuzeyinde yer alan Łódź yakınlarında yer alır. Nazi Almanyası 1939'da Polonya’yı işgalini takiben, ülkeyi yeni bir bölgeye ekledi. Kamp özellikle kitlesel katliamlar ve etnik temizlik yapmak için kuruldu. Bu dönemde ayrıca holokostun ve Reinhard Operasyonu'nın da en ölümcül dönemleriydi. Polonyalı Yahudiler ve yerel kişiler bu kampta yok edildi. 1943 yılında kampın ölüm yöntemlerinde değişiklikler yapıldı.
Untermensch veya alt insan, Naziler tarafından sık sık "Doğu’dan gelen kitleler" olarak adlandırılan, Aryan olmayan kitleleri alt insan olarak betimleyen terim. Yahudiler, Romanlar, Slavlar bu tanımlama içerisine sokulmuştur. Terim aynı zamanda Siyahlar, Mulattolar ve Fin-Asya'ya da uygulandı. Nihai Çözüm ile Yahudilerin Holokost ile Polonyalı ve Romanların, ayrıca fiziksel ve zihinsel engelli insanların yok edilme planları bu fikre dayanır. Generalplan Ost’a göre, Doğu-Orta Avrupa’nın Slav nüfusu kısmen Holokost’taki toplu cinayetlerle azaltılacaktı, çoğunluğu Asya’ya sürüldü ve Almanya'da köle emeği olarak kullanıldı. Bu kavram Nazi ırk politikasının önemli bir parçasıydı.
İmha kampları, II. Dünya Savaşı dönemindeki Holokost sırasında Nazi Almanyası tarafından milyonlarca Yahudiyi sistematik bir şekilde öldürmek için inşa ettirilmiştir. Polonyalılar, savaştaki Sovyet esirleri ve Çingeneler gibi diğer etnik gruplar da imha kamplarında öldürülmüştür. İmha kamplarındaki kurbanlar en çok gaz odalarında öldürülmüştür. Öldürülmeler ya bu özel amaç için yapılmış kalıcı tesislerde ya da gaz kamyonetlerinde gerçekleşmiştir. Auschwitz-Birkenau ve Majdanek gibi bazı Nazi toplama kampları, 1945 yılında savaşın bitiminden önceki dönemde ikili bir amaca hizmet etmiştir: zehirli gazla imha ve açıktan ölmek üzere olan insanları çok yoğun bir şekilde çalıştırma.
Mihver Devletleri ile işbirliği, II. Dünya Savaşı'nda Mihver Devletleri'nin işgal ettiği ülkelerde, milliyetçilik, etnik nefret, komünizm karşıtlığı, antisemitizm, oportünizm gibi amaçlarla bir araya gelerek işgal güçleri ile işbirliği içinde olan örgütlenmelerdir. Bu grupların birçoğu savaş suçu, insanlığa karşı suçlar veya Holokost kapsamında katliamlar gerçekleştirdi. Sovyetler Birliği içerisinde Hiwi, Trawniki, Schutzmannschaft, Doğu lejyonları gibi işbirlikçi lejyonlar oluşturdu. Bu işbirlikçi Sovyet yurttaşları Nazilerin Sovyet savaş esirlerine karşı işledikleri suçlara dahil olarak pek çok insanın ölümünden sorumlu oldu.
Volksdeutsche , Nazi Almanca terminolojisinde vatandaşlıktan bağımsız olarak “insan veya ırk bakımından Almanlar” tanımlası idi. Bu terim Naziler tarafından Almanları vatandaşlıktan ziyade ırkları temelinde tanımlamak için kullanıldı ve böylece Yahudi kökenli olmadıkları sürece Nazi Almanyası sınırlarının ötesinde yaşayan Almanları da içeriyordu.
Schutzmannschaft, Yardımcı Polis (kelimenin tam anlamıyla: "koruyucu" veya "bekçi birimleri"; veya kısaca Schuma, Heinrich Himmler'in II. Dünya Savaşı'nda Sovyetler Birliği ve Baltık devletlerinin işgali sırasında Ordnungspolizei'e bağlı olarak 25 Temmuz 1941'de kurduğu işbirlikçi yardımcı polis birimi. 1941’in sonunda Schutzmannschaft birimlerinde yaklaşık 45.000 kişi görev yaptı. 1942 yılında yaklaşık 300.000 Schutzmannschaften mensubu sayısıyla, savaşta çatışanların yaklaşık yarı sayısına ulaştı.
Hiwi, Almanca Hilfswilliger kelimesinin kısaltmasından türetilen, II. Dünya Savaşı sırasında Nazilerin Sovyetler Birliği'ni işgal girişimi sırasında Mihver Devletleri ile işbirliği yapan Sovyet grupları tanımlayan terim. Daha sonra işgal edilen Doğu Avrupa bölgelerindeki yerli halklardan için de kullanıldı. Adolf Hitler, işgal girişimi sırasında Sovyet vatandaşlarının Nazi tarafına ait geri bölgelere çalıştırılmasına izin vermeye gönülsüzce karar verdi. Kısa bir süre içinde birçoğu savaş birimlerine taşındı.
Poniatowa toplama kampı, Nazi Almanyası işgali altındaki Polonya'da Lublin'in 36 kilometre batısındaki Poniatowa kasabasında yer alan Nazi toplama kampı. SS tarafından 1941'in son yarısında Barbarossa Operasyonu'ndan sonra Sovyet savaş esirlerini tutmak için kuruldu. Nazilerin Sovyet savaş esirlerine karşı işledikleri suçlar kapsamında yaklaşık 20.000 Sovyet esir bu kampta açlık, hastalık ve infazlar sonucu öldü. Kamp o zamanlar Stalag 359 Poniatowa olarak biliniyordu. Stalag 359 bünyesinde dizanteri salgını meydana gelmesi üzerine 21-29 Eylül 1941 tarihleri arasında ilk gün 3.261 olmak üzere toplam 6 bin civarında Sovyet askeri Ordnungspolizei tarafından infaz edildi. Daha sonra 1930'ların sonlarında kurulan savaş öncesi Polonya telekomünikasyon ekipmanı fabrikası zemininde SS Ostindustrie (Osti) tarafından Stammlager olarak Nazi savaş çabalarını destekleyen köle emeği sağlamak için genişletilmiş bir toplama kampı olarak yeniden tasarlandı. Poniatowa, 1943 sonbaharının başlarında Majdanek toplama kamplarına bağlı alt kampların bir parçası oldu. Kamptaki Yahudi katliamı çoğunlukla Aktion Erntefest sırasında gerçekleşti ve böylece Genel Hükûmet Reinhard Operasyonu'nu sonuçlandırdı.
Litvanya'da Holokost, Nazi işgâli altındaki Litvanya SSC'nde kurulmuş Reichskommissariat Ostland'a bağlı Generalbezirk Litauen alanında yaşayan Litvanya (Litvak) ve Polonya Yahudileri'nin neredeyse tümünün imha edilmesine sebep oldu. Yaklaşık 208.000-210.000 Yahudinin arasında tahminen 190.000-195.000'i, çoğu Haziran ile Aralık 1941 arasında öldürülmek üzere İkinci Dünya Savaşı'nın sonundan önce öldürüldü. Üç senelik Alman işgâli boyunca Litvanya'daki Yahudi nüfusunun %95'inden fazlası katledildi; bu, Holokost'un yer aldığı tüm diğer ülkelerden daha eksiksiz bir yıkımdı. Tarihçiler, bu imha oranını Yahudi olmayan yerel paramiliter oluşumlarının soykırımda Nazilerle kitlesel oranda işbirliklerinde bulunmalarına bağlamıştır, ancak bu işbirliklerinin nedenleri tartışılmaya devam etmektedir. Holokost, Litvanya tarihinde bu kadar kısa bir sürede şimdiye kadarki en büyük can kaybıyla sonuçlandı.
Polonya'da Holokost, Nazi Almanyasının Avrupa çapında çoğunlukla 101.Yedek Ordnungspolizei Taburu eliyle işlediği Holokost'un o dönem Alman işgâlinde bulunan Polonya'daki tezahürlerini kapsar. Bu soykırım kapsamında üç milyon Polonya Yahudisi, yani Holokost'ta katledilmiş tüm Yahudilerin yarısı, öldürüldü.
Holokost trenleri, Nazi Almanyası ve müttefiklerinin kontrolündeki Deutsche Reichsbahn ulusal demiryolu sistemi tarafından Yahudilerin yanı sıra diğer Holokost kurbanlarının Nazi toplama, zorla çalıştırma ve imha kamplarına zorla sınır dışı edilmesi amacıyla işletilen demiryolu taşımalarıydı.
Ostindustrie GmbH, Nazi Alman Schutzstaffel (SS) tarafından II. Dünya Savaşı sırasında Yahudi ve Polonyalı zorunlu çalıştırma kullanılarak kurulan birçok endüstriyel projeden biriydi. Mart 1943'te Alman işgali altındaki Polonya'da kurulan Osti, dökümhaneler, tekstil fabrikaları, taş ocakları ve cam fabrikaları dahil el konulan Yahudi ve Polonyalı savaş öncesi sanayi kuruluşlarını işletiyordu. Osti'ye, doğrudan SS Ana Ekonomik ve İdari Ofisinden Obergruppenführer Oswald Pohl'a bağlı olan SS-Obersturmführer Max Horn başkanlık ediyordu. Şirket zirvedeyken, yaklaşık 16.000 Yahudi ve 1.000 Polonyalı, yarı sömürge olan Genel Hükümet'in Lublin Bölgesi'ndeki bir çalışma ve toplama kampları ağında Ostindustrie için çalıştı.
101.Yedek Ordnungspolizei Taburu Nazi Almanyasında SS liderliğinde görev yapan Ordnungspolizei taburudur. II. Dünya Savaşı sırasında askeri örgütlenmeye geçen Ordnungspolizei taburu Hamburg'da kurulduktan sonra Polonya Seferi'nin ardından Wehrmacht ile beraber işgal edilen topraklara girmiştir. 101. Tabur Leh savaş esirlerinin denetimi gerçekleştirmiş, Lehlerin sürülmesini sağlamıştır. Sonraki dönemde Polonya'da Holokostun gerçekleştirilmesinin asli unsuru olmuş, milyonlarca insanın katledilmesinde rol almıştır.
