İçeriğe atla

Transvaal (il)

Koordinatlar: 25°G 30°D / 25°G 30°D / -25; 30

26°12′13″G 28°2′43″D / 26.20361°G 28.04528°D / -26.20361; 28.04528

Transvaal Bayrağı "Vierkleur"
Transvaal Haritası

Transvaal, Güney Afrika Cumhuriyeti'nin kuzeyinde ildir. Kuzeyinde Zimbabve, batısında Botsvana, doğusunda Mozambik ve güneyinde Natal ve Orange Özgür Eyaleti vardır.

Coğrafya ve ekonomi

Ülke topraklarının %23.3'ünü kapsayan ilin ülke ekonomisindeki payı büyüktür. Özellikle Güney Transvaal'deki yükseltisi 1400 metrenin üzerinde olan Highveld değer bakımından toplam üretimin %50'sini sağlar. Zenginliği Witwatersrand'ın altınından, Karroo'nun kömüründen ve "mısır üçgeni"nin kuzeyindeki tarımsal üretimden ileri gelir. Bu bölgenin ülke ekonomisindeki ağırlığı, ülkenin beyaz nüfusunun %30'unun Johannesburg çevresindeki 80 km yarıçaplı bir alan içinde toplanmasıyla vurgulanır. Limpopo ve kollarının akaçladığı Middleveld, dünyanın başlıca platin, krom, vanadyum ve titan rezervlerini içeren Bushveld madencilik bölgesinde yer alır; Thabazimbi'de çıkarılan demir, Güney Transvaal çelik fabrikalarını beslemektedir. Yükseltisi 600 metreyi bulmayan Lowveld, ilin kuzey ucunda Limpopo boyunca uzanır ve Transvaal'de Drakensberg ile Mozambik sınırı arasında yayılır; sebze, turunçgil ve tropikal meyveler, şekerkamışı üretimine ayrılan ve "Witwatersrand'ın bahçesi" olarak bilinen bu bölgede ayrıca fosfat, vermikülit ve bakır (Phalaborwa yatağı) çıkarılır. Uzun süre, kendi pazarlarına ulaşmak için Lourenço Marques (Maputo) limanına bağımlı kalan Transvaal ili, günümüzde Richard's Bay limanına bağlanmıştır; 1976'dan beri madenlerin önemli bölümü bu limandan dışarı satılmaktadır.

Transvaal'in kentleri

Tarih

Büyük Trek, 1835'ten başlayarak küçük bir Boerler grubunun Vaal kıyılarına yerleşmesine yol açtı. Başka bir grup da 1836'da Zoutpansberg'e ulaştı. Andries Hendrik Potgieter'in (1792 - 1852) yönetimindeki trekkerler (yolcular, göçebeler), Transvaal'in güneybatısına (Potchefstroom'a) yerleştiler. Şefleri Mosekalitse'nin yönettiği Ndebeleler onlara saldırdılarsa da Limpopo'nun ötesine püskürtüldüler. Natal'in İngilizler tarafından ele geçirilmesi (1843 - 1845) kıyıda yerleşmiş olan Boerler'i Transvaal platolarına doğru göçe zorladı. Cape Town valisi Sir Harry Smith tarafından 1848'te Boomplats'ta yenilgiye uğratılan Andries Pretorius, Vaal'in kuzeyine çekildi ve 17 Ocak 1852'de İngilizler ile Sand River Antlaşması'nı imzaladı. Bu antlaşma ile İngilizler, Vaal'in ötesine yerleşmiş olan Boerler'in bağımsızlığını tanıdılar. 1851'de güneybatıda Andries Pretorius, güneydoğuda Piet Joubert ve kuzeyde Andries Hendrik Potgieter tarafından yönetilen Boer grupları arasında rekabetler ortaya çıktı. Bir anayasaya sahip ilk Güney Afrika Cumhuriyeti (1858) bütün Boerler'ce tanınmadı. Andries Pretorius'un oğlu Marthinus Wessel Pretorius'un Orange'ı Transvaal ile çift başkanlık yoluyla birleştirmek istemesi üzerine çıkan karışıklıklar, 1863'te M.W. Pretorius'u Orange'dan vazgeçmek zorunda bıraktı. Boerler'in ayrılıkçı tutumu, yerlilerin kıraç ve dar toprak parçaları üzerinde yaşamaya zorlanması, vergi kaçırmaları (Başkan Thomas François Burgers'in yapımını kararlaştırdığı demiryollarının finansmanı için vergi alınması gerekiyordu) karışıklıklara yol açtı. Yerli sorunları konusunda uzman olan Natal valisi Theophilus Shepstone, Transvaal'i ilhak etmek için bu karışıklıkları fırsat bildi (1877). 1880'de Paul Kruger, M.W. Pretorius ve Joubert'in yönettikleri bir ayaklanma İngilizler'in Majuba Tepesi'nde yenilmeleriyle sonuçlandı (Şubat 1881). Bunun üzerine William Gladstone, Transvaal'e İngiliz süzerenliği altında özerklik tanıdı (Pretoria Barışı, 3 Ağustos 1881). Bu süzerenlik, 27 Şubat 1884 Londra Konvansiyonu ile hafifletildi. 1883'te seçilen ve Güney Afrika Cumhuriyeti'nin ilk başkanı olan Paul Kruger, 1884'te Witwatersrand altın madenlerinin keşfi ve Uitlanderler akınının doğurduğu çeşitli sorunlarla karşı karşıya kaldı. 1888'de yeniden seçildi; ama Güney Afrika'yı Büyük Britanya'nın çıkarına uygun biçimde birleştirmek isteyen Cecil Rhodes ile anlaşmazlığa düştü. Transvaal, Bechuanaland (1885'te kurulan protektora bölgesi) ve 1889'da Limpopo'nun kuzeyine yerleşen Rhodes'in British South Africa Company'si (İngiliz Güney Afrika Şirketi) tarafından kuşatılmış duruma düştü. İngilizler, Transvaal'i Rand'ın gelişmesini engellemekle suçlamaya başladılar. Leander Starr Jameson'un Transvaal'e düzenlediği saldırının başarısızlığa uğraması ve Almanya'nın arka çıkması Kruger'in İngiliz yüksek komiseri Lord Milner'e (1897 - 1905) karşı daha da uzlaşmaz bir tavır almasına yol açtı (özellikle Uitlanderler'in statüsü ve Güney Afrika'da Avrupalılar'ın toprakları üzerinde kurulacak federasyon projesi konularında). Ekim 1899'da patlak veren savaş, Boerler'in yenilgisi ve cumhuriyetlerinin işgaliyle sonuçlandı. Mayıs 1902'de imzalanan Vereeniging Barışı, ulusal dilini korumak koşuluyla Transvaal'i İngiltere'nin bir kolonisi durumuna getirdi. 1906'da kurulmasına izin verilen temsili ortaklıklar, 31 Mayıs 1910'da kurulan Güney Afrika Birliği'nin öncülerinden biri olan General Louis Botha'yı iktidara getirdi (1907 - 1910).

Wikimedia Commons'ta Transvaal (il) ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

Kaynakça

"Transvaal". Büyük Larousse Sözlük ve Ansiklopedisi. 22. Milliyet Gazetecilik AŞ. 1986. 

Dış bağlantılar


İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Güney Afrika Cumhuriyeti</span> Güney Afrikada bir ülke

Güney Afrika Cumhuriyeti ya da daha yaygın kullanımı ile Güney Afrika, Afrika kıtasının güneyinde yer alan bir ülkedir. Ülkenin sınır komşularını Namibya, Botsvana, Zimbabve, Mozambik ve Esvatini oluştururken ülkenin güneydoğusunda Hint Okyanusu, güney ve güneybatısında Atlas Okyanusu bulunmaktadır. Bu ülkelerin haricinde Lesotho'da da tamamen Güney Afrika Cumhuriyeti toprakları içinde yer alan bir ülke olarak Güney Afrika ile tüm sınırlarını paylaşmaktadır. Güney Afrika'da yürütme başkenti Pretoria, yasama başkenti Cape Town, yargı başkenti Bloemfontein olmak üzere üç başkent bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Lesotho</span> Afrikada bir ülke

Lesotho ya da resmî adı ile Lesotho Krallığı, Afrika kıtasının güneyinde yer alan bir ülkedir. Ülke topraklarının tamamı Güney Afrika Cumhuriyeti toprakları ile çevrilidir. 1868 yılından Birleşik Krallık'tan bağımsızlığın kazanıldığı 1966 yılına kadar Basutoland olarak adlandırılan ve parlamenter monarşi ile yönetilen ülkenin başkenti Maseru'dur.

<span class="mw-page-title-main">Mahatma Gandi</span> Hint bağımsızlık aktivisti (1869–1948)

Mohandas Karamçand Gandi, Hindistan'ın ve Hindistan Bağımsızlık Hareketi'nin siyasi ve ruhani lideri. Görüşleri Gandizm olarak anılır. Kötülüğe karşı aktif ama şiddetsiz direniş ve gerçek ile ilgili olan Satyagraha felsefesinin öncüsüdür. Bu felsefe Hindistan'ı bağımsızlığına kavuşturmuş ve dünya üzerinde vatandaşlık hakları ve özgürlük savunucularına ilham kaynağı olmuştur. Gandi, Hindistan'da ve dünyada, Tagore tarafından verilen ve yüce ruh anlamına gelen Mahatma ve baba anlamına gelen bapu adlarıyla anılır. Hindistan'da resmî olarak "Ulusun Babası" ilan edilmiştir ve doğum günü olan 2 Ekim Gandhi Jayanti adıyla ulusal tatil olarak kutlanır. 15 Haziran 2007'de Birleşmiş Milletler Genel Kurulu oybirliği ile 2 Ekim gününü "Dünya Şiddetsizlik Günü" olarak ilan etmiştir. Gandi, hakkında en fazla eser yazılan kişiler listesinde 8. sırada yer almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Winston Churchill</span> Birleşik Krallık başbakanı (1940–45; 1951–55)

Sir Winston Leonard Spencer Churchill, 1940-1945 ve 1951-1955 dönemi Birleşik Krallık Başbakanı. II. Dünya Savaşı sırasında Birleşik Krallık'ın başında bulunmuştur. Savaşın ardından 5 Mart 1946'da ABD'nin Missouri eyaletinin Fulton kentindeki Westminster Kolejinde verdiği söylevle "Demir Perde" teriminin benimsenmesini sağlamış ve Soğuk Savaş'ın habercisi olarak tanımlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">II. Boer Savaşı</span>

II. Boer Savaşı, Boer Savaşı, Güney Afrika Savaşı, İngiliz-Boer Savaşı olarak da bilinir. Britanya İmparatorluğu ile Transvaal Cumhuriyeti ve Özgür Orange Devleti adlı iki Boer (Afrikaner) cumhuriyeti arasındaki savaş.

<span class="mw-page-title-main">Pretoria</span> Güney Afrika Cumhuriyetinin idari başkenti

Pretorya ya da Pretoria, Güney Afrika Cumhuriyeti'nin yönetsel başkenti.

<span class="mw-page-title-main">Cecil Rhodes</span> İngiliz asıllı Güney Afrikalı siyasetçi ve iş adamı

Cecil John Rhodes, İngiliz asıllı Güney Afrikalı siyasetçi ve iş insanı.

<span class="mw-page-title-main">Paul Kruger</span>

Stephanus Johannes Paulus Kruger, daha çok Paul Kruger adıyla bilinen ve Boerlerin Oom Paul adını verdikleri Güney Afrika Cumhuriyeti (Transvaal) devlet başkanı.

<span class="mw-page-title-main">Gauteng</span>

Gauteng, Güney Afrika Cumhuriyeti'nin dokuz vilayetinden biri. 27 Nisan 1994'te Güney Afrika'nın ilk tüm ırklı seçimlerinin ardından eski Transvaal Vilayeti'nın bir kısmından oluşturulmuştur. Bu yeni bölgeye verilen ilk isim "Pretoria-Witwatersrand-Vereeniging" (PWV) idi; bu Aralık 1994'te "Gauteng"'e değiştirildi.

<span class="mw-page-title-main">Mpumalanga</span>

Mpumalanga (telaffuz:,

<span class="mw-page-title-main">Wilhelmina (Hollanda kraliçesi)</span>

Wilhelmina, 1890'dan 1948'deki feragatına kadar Hollanda Kraliçesi idi. Yaklaşık 58 yıl, diğer Hollanda hükümdarlarından daha uzun süre, hüküm sürdü. Hükümdarlığı, Birinci ve İkinci Dünya Savaşlarını, 1933 Hollanda ekonomik krizini ve Hollanda'nın büyük bir sömürge gücü olarak gerilemesini gördü.

<span class="mw-page-title-main">Natalia Cumhuriyeti</span> Afrika kıtasının güneyinde 1839-1843 arasında var olmuş bir devlet

Natalia Cumhuriyeti, Afrika kıtasının güneyinde, günümüzde Güney Afrika Cumhuriyeti sınırları içerisinde bulunan bölgede kurulan kısa ömürlü devlet.

<span class="mw-page-title-main">Vereeniging Antlaşması</span>

Vereeniging Antlaşması, Güney Afrika Savaşı'na son veren antlaşma.

<span class="mw-page-title-main">Natal Kolonisi</span> Afrika kıtasının güneyinde 1843 ile 1910 yılları arasında Büyük Britanya idaresinde kurulan sömürge bölgesi

Natal Kolonisi, Afrika kıtasının güneyinde 1843 ile 1910 yılları arasında Büyük Britanya idaresinde kurulan sömürge bölgesi.

Boer Cumhuriyetleri, Afrika kıtasının güneyinde günümüzde Güney Afrika Cumhuriyeti sınırları içerisinde kalan bölgelerde 18. yüzyıl sonu ile 19. yüzyılda Afrikanerler (Boerler) tarafından kurulan ülkelerin tamamına verilen ad. Bu cumhuriyetlerin birçoğu kısa ömürlü olmuş, sadece Transvaal Cumhuriyeti ile Özgür Orange Devleti elli yılı aşkın bir süre varlıklarını sürdürebilmişlerdir.

<span class="mw-page-title-main">Edward Philip Solomon</span>

Sir Edward Phillip Solomon, Transvaal Kolonisi ve Güney Afrika Birliği'nin başarılı bir avukatı ve politikacısıydı.

<span class="mw-page-title-main">Hendrik Verwoerd</span> 6. Güney Afrika Başbakanı

Hendrik Frensch Verwoerd veya bilinen adı ile Dr. H. F. Verwoerd, eski Güney Afrikalı siyasetçi ve Die Transvaler gazetesinin sorumlu müdürü. Apartheid hareketinin mimarı olarak bilinir. 1950 ve 1958 yılları arasında Güney Afrika'nın İçişleri Bakanı, 1958 ve 1966 yılları arasında ise ülkenin altıncı Başbakanı olarak görev yaptı. 6 Eylül 1966 tarihinde Dimitri Tsafendas tarafından bıçaklanmıştır. Groote Schuur Hastanesine getirildikten kısa bir süre sonra ölmüştür.

Boerehaat, Boer veya Afrikaner etnik nefreti anlamına gelen Afrikaans kökenli bir kelimedir. Bununla ilgili olan Boerehater terimi ise Boerler veya Afrikanerlerden nefret eden, onlara karşı önyargılı olan veya onları eleştirenleri tanımlamak için kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Uitlander</span>

Uitlander, Afrikaans dilinde “yabancı” (outlander) anlamında gelen, 1886’da altının keşfinin ardından bağımsız Transvaal Cumhuriyeti’nde Witwatersrand Gold Rush sırasında yabancı göçmen işçilere verilen isimdir. Bu gruba bağımsız Boer Cumhuriyetlerinin verdiği kısıtlı haklar, İkinci Boer Savaşı’nın başlama sebeplerinden birisiydi.

<span class="mw-page-title-main">Turuncu Nehir Egemenliği</span>

Turuncu Nehir Egemenliği, resmi olarak Transorangia olarak bilinen Güney Afrika'daki Turuncu ve Vaal nehirleri arasında kısa ömürlü bir siyasi durumdu. 1854'te Özgür Orange Devleti oldu ve şu anda Güney Afrika'nın Özgür Devlet eyaletinde bulunmaktadır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.