İçeriğe atla

Trans Sibirya Demiryolu

Trans Sibirya Demiryolu haritası Kırmızı: Orijinal rota. (Rota üzerindeki Petropavlovsk şehri Kazakistan sınırları içindedir.) Mavi :Kuzey rotası. Yeşil: Baykal-Amur Demiryolu. Not: Kazakistan'ın bağımsız olmasından sonra Moskova'dan kalkan trenler Kazak topraklarından geçmemek için kuzey rotasını (Mavi renkte) kullanmaktadır. Güney Rusya-Sibirya arası sefer yapan trenlerse kırmızı rotanın Kazakistan sınırları içindeki kısımdan geçerler.

Trans Sibirya Demiryolu (Rusça: Транссибирская магистраль, Транссиб, Transsibirskaya magistral', Transsib), Moskova'yı Uzakdoğu Rusya'ya bağlayan demiryolu ağı. Moskova'dan Vladivostok'a 9.289 km'lik uzunluğuyla dünyanın en uzun demiryoludur. Bağlantı hatlarıyla Moğolistan, Çin ve Kuzey Kore'ye de bağlanır.

1891'le 1916 yılları arasında inşa edilmiştir. 1891 ile 1913 arasında demiryolu inşası için harcanan miktar 1.455.413.000 rubledir.[1]

Güzergâh

Başkurt işçi (c. 1910)
  • Moskova/Yaroslavl Garı - (0 km, Moskova Saati)
  • Vladimir (210 km. - Moskova Saati)
  • Gorki (461 km. - Moskova Saati)
  • Kirov (917 km. - Moskova Saati)
  • Perm (1397 km. - Moskova Saati +2)
  • Dikilitaş ile işaretlenen Avrupa ile Asya arasındaki hayali sınır geçişi (1777 km. - Moskova Saati +2)
  • Yekaterinburg (1778 km. - Moskova Saati +2)
  • Tümen (2104 km. - Moskova Saati +2)
  • Omsk (2676 km. - Moskova Saati +3)
  • Novosibirsk (3303 km. - Moskova Saati +3)
  • Krasnoyarsk (4065 km. - Moskova Saati +4)
  • İrkutsk (5153 km. - Moskova Saati +4)
  • Slyudyanka (5279 km. - Moskova Saati +5)
  • Ulan-Ude (5609 km. - Moskova Saati +5)
  • Trans-Moğolistan Demiryolu ile kesişim noktası (5655 km.)
  • Çita (6166 km. - Moskova Saati +6)
  • Trans-Mançurya Demiryolu ile kesişim noktası (6312 km.)
  • Birobican (8320 km. - Moskova Saati +7)
  • Habarovsk (8493 km. - Moskova Saati +7)
  • Trans-Kore Demiryolu ile kesişim noktası (9200 km.)
  • Vladivostok (9289 km. - Moskova Saati +7)

Tarihçe

Perm yakınlarında Kama nehrini geçen hatta demiryolu köprüsü-1910

Rusya'nın uzun geçmişli Pasifik kıyısında liman özlemi, Vladivostok (Rusça: Владивосто́к) şehrinin kurulması ile 1880'de gerçekleşmişti. Bu limanın başkent ile bağlantısının oluşturulması, sibiryanın yeraltı - yerüstü kaynaklarının dağıtımının yapılması ise bu özlemin eksik halkalarını oluşturmaktadır. 1891'de Çar III. Aleksandr'ın onayı vermesi ile Ulaştırma Bakanı Sergei Witte Trans Sibirya demiryolu planları oluşturmuş ve yapımını başlatmıştır. Ayrıca devletin tüm imkânlarını ve yatırımlarını bölgenin endüstriyel gelişimi için bölgeye yönlendirmiştir. Çarın 3 yıl sonra ölmesi ile yerine geçen oğlu çar II. Nikolay, yatırımlara ve demiryolunu desteklemeye devam etmiştir. Projenin inanılmaz büyüklüğüne rağmen tüm rota tamamen 1905 yılında tamamlanmıştır. 29 Ekim 1905'te ilk defa yolcu trenleri raylar üzerinde, feribotlarla taşınmaksızın Atlantik okyanusundan (Batı Avrupa'dan), Pasifik okyanusuna (Vladivostok limanı) erişmiştir. Böylece Rus - Japon Savaşından hemen bir yıl öncesine demiryolu yetiştirilmiştir. Demiryolunun, Baykal Gölü çevresinden geçen zorlu güzergahının ve kuzeyde yeni rotası ile değiştirilen tehlikeli konumuyla Mançurya hattı da dahil olmak üzere, günümüzdeki rotası ile 1916'da açılmıştır. Demiryolu ilk yapıldığında tek hat olarak işlemekteydi. Sovyetler döneminde çift hat haline getirilmiş ve elektriklendirilmiştir. Hattın tamamının elektriklendirilmesi 1993 yılında bitmiştir. Ayrıca Sovyetler döneminde bu hatta alternatif olması, Sibirya'nın kuzey kesimlerinin ve Sahalin adasının ülkenin diğer kesimleriyle bağlantısını sağlamak amacıyla Brejnev Dönemi'nde Baykal-Amur Demiryolu inşa edilmiştir. Baykal-Amur hattı da Trans-Sibirya Demiryolu üzerindeki Tayşet'ten başlar, Severobaykalsk, Tında,Komsomolsk-na-Amure şehirlerinden geçerek Sovetskaya Gavan'da sonlanır. Hat, Tında'da çatallanarak Trans-Sibirya hattından gelen Amur-Yakutsk demiryoluyla birlikte Yakutistan'a bağlanır.

Etkileri

Trans-Sibirya Demiryolu, Sibirya ile Rusya'nın geri kalan geniş bölgesi arasında önemli bir ticaret ve ulaştırma hattı oluşturmuştur. Sibirya'nın yeraltı ve yerüstü kaynaklarının, özellikle tahılın aktarılması, Rusya ekonomisi açısından önemli kaynak sağlamıştır.

Ancak Trans-Sibirya Demiryolu'nun, çok daha geniş çapta ve uzun soluklu etkileri de olmuştur. Kuşkusuz ki bu demiryolu hattının Rusya'nın ekonomisine katkısının yanı sıra Rusya'nın askerî gücünü de etkileyecektir. Ayrıca, 1894 yılında Rusya ile Fransa arasında bir dayanışma antlaşması imzalanmıştır. Her iki ülke de Almanya ya da müttefiklerin bir saldırısında birbirlerini destekleyecekleri vaadinde bulunmuşlardır. Bu antlaşmanın iki ülke arasında getireceği yakınlaşma, özellikle de Rusya'daki Fransız yatırımlarının hızlanması kaçınılmazdır.

Gerek Trans-Sibirya Demiryolu, gerekse de Rusya-Fransa antlaşması, İngiltere'yi Uzakdoğudaki çıkarları açısından endişeye sevk etmiştir. Daha güçlü bir kara ordusu geliştirecek olan Rusya'nın, Çin'i hedef alan yayılma politikası, kaçınılmaz görünmektedir. Benzer endişeleri Japonya da yaşamaktadır. Rusya'nın Çin yönünde yayılması, Japonya'nın bir dış saldırıya en açık yönü olan Mançurya'yı da içine alan bir tehdit alanı oluşturacaktır. Ayrıca, Vladivostok limanı da Rusya için önemli bir deniz üssü haline gelmiştir ve Rus uzak doğusunun en büyüğü halini almıştır.

Her iki tarafın bu endişeleri, Japonya ile İngiltere arasında 1902 yılında bir antlaşma yapılmasıyla sonuçlanmıştır. Antlaşma esas olarak Uzakdoğu'da mevcut statükonun korunmasını amaçlamaktadır. Antlaşmaya göre, devletlerden birinin pozisyonunu tehdit eden bir dış saldırı olduğunda diğer devlet tarafsız kalacaktır. Ancak saldırgan tarafa bir başka uluslararası güç, destek verdiğinde diğer devlet de duruma müdahale edecektir.

20. yüzyılın tam da başında gerçekleşen bu antlaşma, İngiliz İmparatorluğu'nun dünya genelindeki statükosunu korumakta, artık ittifaklara gereksinme duyduğunun, duymaya başladığının açık bir göstergesidir. İngiliz İmparatorluğu'nun çöküş sürecinin ilk belirtilerinden biri olarak da görülebilir.

Dış bağlantılar

Ayrıca bakınız

  • Sibirya Ekspresi (Transsiberian ), Brad Anderson'ın yönettiği, Ben Kingsley ve Woody Harrelson'ın oynadıkları 2008 ABD yapımı bu gerilim filmi, söz konusu demiryolu güzergâhında geçiyor.
  • Trans Sibirya Demiryolu'nun 100. Yılı Jübile Madalyası

Kaynakça

  1. ^ "Transsib.ru internet sitesi(İngilizce)". 24 Eylül 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ekim 2006. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Sibirya</span> Rusyanın, Ural Dağlarından Büyük Okyanusa kadar uzanan toprakları

Sibirya, Rusya'nın, Ural Dağları'ndan Büyük Okyanus'a kadar uzanan topraklarına verilen ad. Sibirya, Kazakistan ve Orta Asya'yı meydana getiren diğer cumhuriyetleri de ihtiva eder. Yaklaşık olarak 13 milyon km²'lik bir yüzölçümüne sahiptir. Sibirya bölgesinde 30 milyon civarında insan yaşar. Kuzeyinde Arktik Okyanusu, doğusunda Pasifik Okyanusu, güneyinde Kazakistan, Moğolistan ve Mançurya ülkeleri bulunur. Batısında ise Ural Dağları bulunur.

Habarovsk Uzak Doğu Rusya'da Rusya Federasyonu'nun Çin sınırına yaklaşık 30 km uzaklıkta bir şehirdir.

<span class="mw-page-title-main">Vladivostok</span> Rusyanın Primorski Krayının merkezi olan şehir

Vladivostok, Rusya'nın Primorski Krayı'nın merkezi olan şehir. Şehir Altın Boynuz'un ucunda Çin ve Kuzey Kore sınırları yakınlarında yer almaktadır. Yüzölçümü 560 km² olan şehrin nüfusu 2010 itibarı ile 592.034'tür.

<span class="mw-page-title-main">Rusya Çarlığı</span> 1547de Korkunç İvanın Çar unvanı almasıyla başlayan ve 1721 de I. Petronun Rusyayı imparatorluğa çevirmesiyle son bulan Rus devleti

Rusya Çarlığı, 1547 yılında Korkunç İvan'ın Çar unvanı almasıyla başlayan ve 1721'de Çar I. Petro'nun Rus İmparatorluğu'nu kurmasıyla son bulan Rus devletinin resmî adıdır. Çarlıktan önce bu topraklarda Moskova Knezliği egemen olduğu için çarlık Batı Avrupa dillerinde Moskova olarak adlandırılmaktadır. Ayrıca Rusça ve Türkçe kaynaklarda da Moskova Çarlığı olarak bilinir.

<span class="mw-page-title-main">Amur Nehri</span> Asyada bir nehir

Amur, dünyanın en uzun dokuzuncu nehridir. Uzunluğu 2874 km olup, Argun kolu ile birlikte uzunluğu 4444 km'yi bulur. Havzası 1.843.000 kilometrekaredir. Japon Denizi ile Obiotsk Denizlerini birleştiren Tatar Boğazı'ndan Büyük Okyanus'a dökülür. Uzakdoğu Rusya ile Çin'in Mançurya bölgesi arasındaki doğal sınırdır. Bölgede muson iklimi görülür. Kışın Sibirya'dan esen soğuk rüzgarlar nedeniyle altı ayda bir donar. Donma sırasında ulaşımda yer almaz. Yazları bol suyla çoşar ve ulaşımda bölge halkına kolaylık sağlar. Amur Nehri balık türünden zengindir. Bölgede 25'ten fazla balık tesisi bulunmaktadır. Hidroelektrik santralleri için uygun bir ortama sahip olsa bile fazla baraj bulunmamaktadır. Çin ile Rusya'nın doğal sınırını oluşturması bakımından önemlidir.

<span class="mw-page-title-main">Rus-Japon Savaşı</span> 1904-1905 yılları arasında Rusya ve Japonya arasında geçen savaş

Rus-Japon Savaşı, Japonya'nın Rusya'yı Uzak Doğu'daki yayılmacı politikadan vazgeçmek zorunda bıraktığı askeri çatışma (1904-1905). Kore ve Mançurya üzerindeki nüfuz çekişmesinden kaynaklanan savaşın önemli sonuçlarından biri de bir Asya devletinin modern çağda ilk kez bir Avrupa devletini yenilgiye uğratmasıydı.

<span class="mw-page-title-main">Yahudi Özerk Oblastı</span>

Yahudi Özerk Oblastı, Rusya'ya bağlı özerk oblast. Mayıs 1928'de kuruldu. 1934'te özerk devlete dönüştürülen oblast, Sovyetler Birliği dağıldıktan sonra tekrar oblast statüsüne getirildi. Bölge, Moskova'nın 8.000 km. doğusunda, Çin ve Yakutistan arasında yer alır.

<span class="mw-page-title-main">Amur Oblastı</span> Rusyadaki bir idarî birim

Amur Oblastı, Moskova'ya 8,000 kilometre uzaklıkta, Amur ve Zeya Nehri'nin kıyısında bulunan Rusya'ya bağlı oblasttır. Kuzeyinde Saha Cumhuriyeti, doğusunda Habarovsk Krayı ve Yahudi Özerk Oblastı, güneyinde Çin ve batısında Zabaykalski Krayı vardır. Stanovoy Sıradağlarının doruğuna kadar uzanan toprakları içine almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Krasnoyarsk</span> Krasnoyarsk Krayının idari merkezi

Krasnoyarsk veya Kızıl Yar, Krasnoyarsk Krayı'nın idari merkezi ve Sibirya idari bölgesinin üçüncü büyük şehridir. Krasnoyarsk ve Yenisey nehirleri arasındadır. Trans-Sibirya demiryolu hattının üzerinde önemli bir kavşaktır. Kentte Yemelyonovo Havalimanı da mevcuttur. Kent 19 Ağustos 1628'de kurulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Sibirya Müdahalesi</span>

Sibirya Müdahalesi, 1918-1922 yılları arasında İtilaf Devletlerinin Rus İç Savaşına Bolşeviklere karşı müdahil olarak Rusya’nın Doğu sahillerini işgal ederek Beyaz Ordu'yu destekleme harekâtları. Bu harekâta özellikle Japonya İmparatorluğu yoğun bir askerî güç verecek ve 1920 yılında diğer İtilaf Devletleri çekilirken Sibirya bölgesini işgal etmeye devam edecektir.

<span class="mw-page-title-main">Grigori Semyonov</span>

Grigori Mihayloviç Semyonov veya Ataman Semyonov (Rusça: Григо́рий Миха́йлович Семёнов Rus İç Savaşı sırasında Sibirya Müdahalesi döneminde Japonya tarafından Sibirya bölgesinde desteklenen Beyaz Ordu komutanı ve Baykal Kazaklarının Atamanı. Rusya'da 1918-1922 yılları arasında gerçekleşen, pek çok Bolşevik'in ve sivilin katledilmesine sebep olan Beyaz Terör'ün en önemli komutanlarından biridir.

<span class="mw-page-title-main">Ussuriysk</span>

Ussuriysk, Rusya'nın Primorski Krayı'nda bulunan bir şehirdir. Şehir Razdolnaya Nehri'nin kıyısında kray merkezi Vladivostok'un 98 km kuzeyinde ve Çin sınırı ile Pasifik Okyanusu'nun yaklaşık 60 km uzağında yer almaktadır. Demiryolları açısından önemli bir kavşak noktası olan şehir, Trans Sibirya Demiryolu üzerinde bulunmakta olup Trans Mançurya Demiryolu'nun doğu ucuyla Trans Sibirya hattının kesiştiği yerdedir. Vladivostok'a doğru demiryolu, şehrin az ilerisinde çatallanarak Kuzey Kore'ye bağlanır. Şehrin nüfusu 2010 itibarı ile 158.004'tür.

<span class="mw-page-title-main">Mançur</span>

Mançur,, Çin Halk Cumhuriyeti'nin İç Moğolistan'da Hulunbuir idarî bölgesi sınırlarında bir şehirdir. Mançur, 696 kilometrekarelik bir alana ve 2010 yılı itibarıyla yaklaşık 300.000 kişilik bir nüfusa sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">Tayşet</span>

Tayşet, Rusya'nın İrkutsk Oblastı'na bağlı Tayşet rayonunun merkezi olan şehirdir. Biryusa Nehri'nin kıyısında yer almaktadır. Yüzölçümü 75,72 km² olan şehrin nüfusu 2010 yılı itibarı ile 35.485'tir.

<span class="mw-page-title-main">Tında</span>

Tında, Rusya'nın Amur Oblastı'nda bulunan bir şehirdir. Şehir, Tında rayonunun merkezidir. Yüzölçümü 124 km² olan şehrin nüfusu 2010 yılı itibarı ile 36,275'tir.

<span class="mw-page-title-main">Rusya'da turizm</span>

Rusya'da turizm, Sovyet döneminden bu yana hızlı bir büyüme, önce iç turizm, sonra da uluslararası turizmi görmüştür. Zengin kültürel mirası ve büyük doğal çeşitliliği Rusya'yı dünyanın en popüler turistik yerleri arasında yer almaktadır. Kırım hariç, ülkede 23 UNESCO Dünya Mirası Listesi bulunurken, birçoğu UNESCO'nun geçici listelerinde yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Trans-Baykal iğne yapraklı ormanları</span>

Trans-Baykal kozalaklı ormanlar ekolojik bölgesi, Rusya'nın Güney Sibirya bölgesindeki Baykal Gölü kıyılarından doğuya ve güneye uzanan ve kuzey Moğolistan'ın bir bölümünü içeren 1.000 km x 1.000 km'lik bir dağlık güney tayga bölgesini kapsayan ekolojik bölgedir. Tarihsel olarak bu bölgeye "Dauria" veya Transbaykal adı verilmiştir. Palearktik biyocoğrafik bölgesinde yer alır ve çoğunlukla subarktik, nemli bir iklime sahip boreal ormanlar/tayga biyomundadır. 200.465 km2 (77.400 sq mi) alan kapsar.

<span class="mw-page-title-main">Baykal Gölü Muharebesi</span>

Baykal Gölü Muharebesi, Çekoslovak güçleri ile Kızıl Ordu arasında meydana gelen deniz savaşıdır.

<span class="mw-page-title-main">Ruslan Baysarov</span>

Ruslan Sulimoviç Baysarov, Çeçen kökenli Rus iş insanı ve Tuva Energy Industrial Corporation'ın sahibi ve genel müdürüdür.

<span class="mw-page-title-main">Aleksey Gordeyev</span>

Aleksey Gordeyev — Rusya Federasyonu siyasetçisi. 2000-2004 yılları arasında Rusya Başbakan Yardımcılığı, 2018-2020 yılları arasında Voronej Oblastı Valiliği ve 1999-2009 yılları arasında Rusya Tarım Bakanı olarak bulundu. 2 Şubat 2020 yılından beri Rusya Duma başkan yardımcısı.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.