İçeriğe atla

Trakya dini

"Trakya süvarileri" kültü, Roma döneminde Balkanlar'ın çoğuna yayıldı.

Trakya dini Trakyalılar için geleneksel dini uygulamaları içerir. Mitolojileri ve ritüelleri hakkında çok az şey bilinmektedir, ancak bazı tanrıları heykellerde tasvir edilmiş veya Yunan kaynaklarında tanımlanmıştır.

Kültler

Kült, Trakya, Mezya ve İskitya'da görülebilir. ''Trakya süvarileri'' de denilen ''Trakya kahramanları'' (İngilizce: Thracian Heros) mitoloji için önemli figürlerden biridir. Başka bir mitolojik figür ise Varna'da onaylanmış olan Heros Karabazmos'dur. Bu tanrı genellikle yeraltında yaşıyordu ve heykellerinde mızrakla canavarı öldüren bir atlı olarak tasvir edildi.[1][2][3]

Tanrılar

Aleksandrovo kurgan.[4][5]

Bilinen Trakya tanrıları şöyle sıralanabilir:

  • Sabazios, Hint-Avrupa dinlerinden gelen bir Trakya tanrısıdır. Heros Karabazmos ile özdeşleşmiştir. Özellikle Roma fethinden sonra yaygın bir önem kazanmıştır. Hristiyanlık kabul edildikten sonra, sembolizmi, Aziz George'un ejderhayı öldürmesinin temsili olarak devam etti. Bu yönüyle Kafkasya'daki Tetri Giorgi ile benzer.[2]
  • Zibelthiurdos (aynı zamanda "Zbelsurdos", "Zibelthurdos"): Yunan kökenli tanrı Zeus'a benzer özellikler taşıyan tanrı.
  • Kotys ("Cotys", "Cotto", "Cottyto", "Cottytus"), Cotyttia festivalinde Edonyalılar gibi Trakyalı kabilelerin şenlikleriyle tapınılan bir tanrıça.[6] Klasik Atina'da bir Cottyto kültü vardı. Yunan kaynaklarına göre rahiplerine, ibadet öncesi arınma ayinlerinin yıkanmayı içerdiği için vaftiz veya "yıkayıcı" deniyordu. Onun ibadetine gece yarısı yapılan seks partisi (orgia) dahildir. İsminin "savaş, katliam" anlamına geldiğine inanılıyor, Eski İskandinav tanrısı Höðr "savaş, katliam" gibi.[7]
  • Pleistoros, savaş esirlerinin kurban edildiği tanrı.[8][9]

Birkaç Trak tanrısı, Yunanlar Dionysus, Orpheus ve Persephone kültü ile yakın benzerlik gösterirler:

  • Bendis, Yunanların Artemis ile özdeşleştirdikleri ve dolayısıyla eski Minos tanrıçaları Hekate ve Persephone'nin diğer iki yönü ile özdeşleşen ay ve avın[10] Trak tanrıçasıydı.
  • Zemelā, muhtemelen her ikisi de "Toprak Ana" tanrıçaları olan Litvanyalı Žemyna ve Letonyalı Zemes Māte'ye benzeyen Proto-Hint-Avrupa dinlerinde görülen Dünya tanrıçası Dhéǵhōm'un soydaşlarından biridir.[11][12]

Bilinen Daçya teonimleri şunları içerir:

  • Zalmoxis, bazıları tarafından gök gürültüsü tanrısı Gebeleïzis olarak bilinir,[13] Daçyalıların ve Trakyalıların önemli bir tanrısıdır.
  • Derzelas (aynı zamanda "Darzalas"), sağlık ve insan ruhunun canlılığının tanrısıydı.

Kogaionon, Daçyalıların kutsal bir dağının adıydı.

Ayrıca bakınız

Notlar

  1. ^ Dictionary of Gods and Goddesses, Devils and Demons. 1987. s. 151. 
  2. ^ a b Bulgarian Folklore. 1983. s. 50. 
  3. ^ The Greek Settlements in Thrace Until the Macedonian Conquest. 1986. s. 257. 
  4. ^ Wagner (5 Ağustos 2004). "Die Thraker". Eurasisches Magazin (Almanca). 22 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ocak 2020. 
  5. ^ "Thracian tomb of Aleksandrovo". Chain. 12 Eylül 2008. 21 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ocak 2020. 
  6. ^ Detschew, Dimiter. Die Thrakische Sprachreste. Wien, 1957: p. 258 (in German)
  7. ^ Also cognate: Irish cath "war, battle", early German Hader "quarrel", Greek kótos "hatred", Old Church Slavonic kotora "fight, brawl", Sanskrit śatru "enemy, nemesis", and Hittite kattu "spiteful". See Orel, Vladimir. A Handbook of Germanic Etymology. Leiden, Netherlands: Brill, 2003: 165.
  8. ^ The Greek State at War, Part V (İngilizce). University of California Press. 1974. s. 208. ISBN 978-0-520-07374-6. 24 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Aralık 2020. 
  9. ^ The Greek Settlements in Thrace Until the Macedonian Conquest (İngilizce). BRILL. 1986. s. 146. ISBN 978-90-04-06921-3. 24 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Aralık 2020. 
  10. ^ "Theoi Project - Bendis". 25 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Aralık 2020. 
  11. ^ Indo-European Poetry and Myth (İngilizce). OUP Oxford. 24 Mayıs 2007. ss. 174-175. ISBN 978-0-19-928075-9. 22 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Aralık 2020. 
  12. ^ Encyclopedia of Indo-European Culture (İngilizce). Taylor & Francis. 1997. s. 174. ISBN 978-1-884964-98-5. 22 Eylül 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Aralık 2020. 
  13. ^ Hdt. 4.94, Their belief in their immortality is as follows: they believe that they do not die, but that one who perishes goes to the deity Salmoxis, or Gebeleïzis, as some of them call him.

Kaynakça

  • Tacheva, Margarita. Moesia Inferior ve Thracia'daki Doğu Kültleri (MÖ 5. Yüzyıl - MS 4. Yüzyıl), 1983, 90-04-06884-8 .

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Yunan mitolojisi</span> Antik Yunanların oluşturduğu mitlerden oluşan mitoloji

Yunan mitolojisi, Antik Yunanistan'da dünyanın yaratılışı, tanrı, tanrıça ve kahramanların hayatı hakkındaki söylence ve öğretileri içermekle kalmayıp aynı zamanda Eski Yunan dininin gövdesini oluşturmaktadır. Günümüzde, bu mitoloji hakkındaki bilgilerimizi bu sözlü edebiyatın yazılı hâllerinden alıyoruz. Tarihçiler, mitoloji hakkında daha ayrıntılı bilgi almak için o dönemin sanatındaki ipuçlarını bile toplar.

Kelt mitolojisi en yalın tanımıyla Kelt politeizminin mitolojisidir. Kelt politeizmi Demir Çağı Keltlerinin diniydi. Demir Çağı'ndaki diğer Avrupalılar gibi erken dönem Keltleri de politeistik mitoloji ve dinî yapıyı benimsemişlerdi. Kelt insanlarının içinde, Roma ile yakın iletişimi olan Galyalıların ve İber Yarımadasındaki Keltlerin mitolojileri Roma İmparatorluğu altında devam edememiş, daha sonra ise bu insanlar Hristiyan olmuş ve Kelt(ik) dillerini de kaybetmişlerdir. İronik bir şekilde bu insanların inanç ve geleneklerine dair bilgiler çeşitli Roma ve Hristiyan kaynakları sayesinde bugüne kadar ulaşmıştır. Bir başka açıdan ise, kendi politik veya lenguistik (dilsel) kimliklerini korumuş olan Keltler Demir Çağı'ndaki atalarının mitolojilerinin en azından artakalan küçük bir kısmını iletebilmişlerdir. Bu iletilebilmiş kısım genellikle Orta Çağ'da kaydedilmiş ve yazılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Roma mitolojisi</span> Antik Romada yaşayan insanların mitolojik inançlarının bütünü

Roma mitolojisi, Antik Roma'da yaşayan insanların mitolojik inançlarının bütününe verilen isimdir. Genelde iki ana bölümü olduğu düşünülür; ilk bölüm ki daha sonraları etkin olmuştur ve edebidir, genellikle Etrüsk mitolojisindeki öğelerin Romalılaştırılmış hallerinden meydana gelir, ikinci bölüm ise daha erken dönemlerde etkin olmuş olan ve daha çok kültik olan farklı uygulama ve inançlara sahip daha özerk bir bölümdür.

<span class="mw-page-title-main">Etrüsk mitolojisi</span> Etrüsklerin mitolojik yazın ve inançları ile birlikte yaptıkları dini adet ve uygulamalar

Etrüsk mitolojisi veya Etrüsk dini, Etrüsklerin mitolojik yazın ve inançları ile birlikte yaptıkları dini adet ve uygulamaların bütünüdür.

Romanya mitolojisi gerek Rumenlerin gerekse tarih boyunca Romanya bölgesinde yaşamış olan insanların mitolojik inançlarının bütününe verilen isimdir. Doğrudan Rumen mitolojisi olarak da anılabilir zira kapsadığı toplulukların büyük bir kısmı Rumenler tarafından bir şekilde ata olarak kabul edilmiştir. Aynı sebepten dolayı Romanya mitolojisi Roma ve İskandinav mitolojilerinden öğeler barındırır. Ayrıca antik Dacia ve Trakya tanrı ve tanrıçalarını da kapsar.

<span class="mw-page-title-main">Batı Trakya Türkleri</span> Yunanistanın Batı Trakya bölgesinde yaşayan Türk etnik azınlık

Batı Trakya Türkleri, günümüzde, Yunanistan sınırları içindeki Batı Trakya bölgesinde yaşayan ve Türkiye-Yunanistan Nüfus Mübadelesi çerçevesinin dışında tutulmuş Türk-Müslüman toplumu için ve bu toplum ile doğrudan bağları mevcut Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarının memleketlerini ve/veya kökenlerini ifade etmek için de kullanılan tanımdır.

<span class="mw-page-title-main">Frigler</span> Antik Hint-Avrupa halkı

Frigler, Antik Çağ'da Orta Anadolu'da yaşamış Hint-Avrupa kökenli bir halk. Hititlerin MÖ 1200 civarında yıkılmasından sonra muhtemelen Güneydoğu Avrupa'dan bölgeye gelmişlerdir. Herodot ve Strabon gibi antik yazarların verdikleri bilgiler, dilbilim bulguları ve Güneydoğu Avrupa halkları ile aralarındaki maddi kültür benzerlikleri nedeniyle Friglerin Avrupa kökenli oldukları düşünülmektedir. Makedonyalıların komşuları olan ve Avrupa'da oturdukları sırada Brigler adını taşıyan Frigler, Makedonya ve Trakya'dan Boğazlar yolu ile Anadolu'ya göç eden Trak boylarından biriydi.

<span class="mw-page-title-main">Anadolu mitolojisi</span>

Anadolu din ve mitolojisi Hatti, Hitit, Luvi, Hurri, Asur, Urartu, Lidya, Frig gibi Anadolu'nun antik halklarının yanı sıra kısmen Ermeni, Türk ve Yunanların daha geç döneme ait inanç ve söylencelerinden oluşmaktadır. Çatalhöyük, tarımsal yerleşimden kent yerleşimine geçilen dünyanın en eski kenti kabul edilmektedir. Burada ana tanrıça heykellerinin yanında bulunan hayvan özellikle boğa sembolleri, ana tanrıça kültünün yanı sıra erkek verimlilik sembollerinin de kullanıldığı gök ve savaş tanrısının boğa formunda sembolize edildiğini düşündürmektedir

Paleo-Balkan dilleri Hint-Avrupa dilleri ailesine mensup olduğu belirtilen ve antik çağlarda Balkanlar’da konuşulmuş olan dillerdir. Teorik yaklaşımla, Helenleştirme, Romalılaştırma, Slavlaştırma ve Türkleştirme sebepleri belirtilerek Grekçe ve Arnavutça bu dillerden sayılmaz.

<span class="mw-page-title-main">Thor (Marvel Comics) yardımcı karakterleri listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Marvel Comics'in Cermen mitolojisinden uyarladığı Thor çizgi romanında birçok yardımcı karakter bulunmaktadır. Bu karakterlerin de çoğunun Cermen mitolojisi ve diğer mitolojilerden alınmış olduğu gibi Marvel'in kendi yarattığı kurgusal karakterleri de mevcuttur. Bu karakterler başta süper kahramanlar olmak üzere dünyalı insan ve mutantlardan Elf, Troll, Dev ve Ejderha gibi sihirli yaratıklara ve uzaylılardan tanrılar ve diğer kozmik varlıklara kadar çok geniş bir yelpazede yer almaktadır. Diğer Marvel kahramanları önemli karakterlerdir. En önemli karakterler Thor'un ailesi ve halkı olan Asgard tanrılarıdır. Ayrıca, bu çizgi romanda görünen mitolojik tanrılar arasında en önemli tanrılar da onlardır. Elf Faradei, Troll Ulik, Kara Elf Malekith gibi pek çok dost ve düşmanı da bu panteonla bağlantılı sihirli yaratıklardır. İkinci en önemli tanrı grubuysa Thor'un dostu Herkül'ün de mensubu olduğu Olympos tanrılarıdır. Vişnu, Manitu, Horus ve Leir gibi diğer panteonların tanrıları da sık sık bu çizgi romanda yer almıştır. Galactus, Celestialler,Eternaller gibi kozmik varlıklar ve Skrull, Kree, Korbinite gibi uzaylı ırklar da önemli yer tutar.

Trak dili veya Trakça, Antik dönemlerde Güneydoğu Avrupa'da Traklar tarafından kullanılmış olan ve Hint-Avrupa dili grubuna dahil olduğu öne sürülen bir ölü dildir. Avrupa merkezli yayınlarda, Trak dilinin Hint-Avrupa dillerinin satem grubuna ait olduğu veya satem dillerinden kuvvetle etkilenmiş bir centum dili olduğu iddia edilir.

<span class="mw-page-title-main">İskit dini</span> Din

İskit dini, Klasik Antik Çağ boyunca Orta Asya ve Doğu Avrupa'nın Karadeniz-Hazar stepleri içerisinde egemen olmuş antik bir halk olan İskitlerin mitolojilerini, ritüel uygulamalarını ve inançlarını kapsar. Din hakkında bilinen az şey, 5. yüzyıl Yunan tarihçisi ve etnografı Herodot'un eserine dayanır. İskit dininin, öncülü olan Proto-Hint-İran diniyle ilgili olduğu ve daha sonra gelecek Slav, Macar ve Türk mitolojilerinin yanı sıra bazı çağdaş Doğu İran ve Oset geleneklerini de etkilediği varsayılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Hausos</span> Ön Hint-Avrupa mitolojisindeki şafak tanrıçası

Hausōs Ön Hint-Avrupa mitolojisindeki şafak tanrıçasının yeniden yapılandırılmış ismidir.

<span class="mw-page-title-main">Av ilâhları listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Av ilâhları, hayvan avcılığı ve avcılık sırasında kullanılan alet ve becerilerle ilgili mitolojilerde görülen tanrı ve tanrıça figürleridir. Av ilâhları çok tanrılı dinlerdeki ortak figürlerden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Payonya</span>

Antik çağda, Paeonya veya Payonya Paeonyalıların (Παίονες) toprakları ve krallığıydı.

<span class="mw-page-title-main">Klasik mitoloji</span> Yunanların ve Romalıların mitlerinin incelenmesi

Klasik mitoloji, Klasik Greko-Romen mitolojisi, Yunan ve Roma mitolojisi veya Greko-Romen mitolojisi, kültürel alımlama tarafından kullanıldıklarında veya dönüştürüldüklerinde antik Yunan ve Romalıların mitlerinin hem konusu hem de incelenmesidir. Bu mitolojiler, felsefe ve politik düşüncenin yanı sıra, daha sonraki Batı kültürü boyunca klasik antik çağın en önemli kalıntılarından birini temsil eder. Yunanca mitos kelimesi, konuşulan kelimeye veya konuşmaya atıfta bulunur, ancak aynı zamanda bir masal, hikâye veya anlatıyı da ifade eder.

<span class="mw-page-title-main">Ay tanrılarının listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Mitolojide, bir ay tanrısı, bazen bir kişileştirme olarak, Ay tanrısı veya tanrıçasıdır. Bu tanrılar kültüre bağlı olarak çeşitli işlevlere ve geleneklere sahip olabilirler, ancak bunlar genellikle birbirleriyle ilişkilidir. Çoğu eski dinlerde bir tür Ay ibadeti bulunabilir.

Dünya tanrıçası Dünya'nın kişiselleştirilmesidir. Dünya tanrıçaları genellikle yeraltı dünyasının "kitonik " tanrıları ile ilişkilendirilir.

<span class="mw-page-title-main">Athyras</span>

Nehir için Athyras (nehir) bölümüne bakınız.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.