İçeriğe atla

Trakya (eyalet)

Anadolu'daki Trakya Bölgesi'nin konumu
MS 120 yılında Roma İmparatorluğu'nun Trakya eyaleti

Trakya (Yunanca: Θράκη-Thraki, Bulgarca: Тракия - Тrakiya), M.S.46 yılında oluşturulmuş Roma eyaleti.

Balkanlar'da yer alan Trakya; Güney Bulgaristan, Kuzeydoğu Yunanistan ve Türkiye'nin Avrupa kıtasındaki topraklarını içeren tarihi çok zengin bir bölgedir. Türkiye sınırları içindeki yüzölçümü 23.764 km2 olan bu bölgenin üç deniz ile sınırı vardır; Karadeniz, Marmara Denizi ve Ege Denizi.

Roma Eyaleti

1886da yapılmış bir balkan haritası

Makedon Savaşları sırasında Roma ve Makedonya arasında Trakya'nın hakimiyeti için bir çatışma kaçınılmaz hale gelmişti. Makedonya'da yönetime hakim olanların ülkeyi doğru yönetememesi, Trakya'daki otoriteyi sekteye uğratmış ve kabilelerin başına buyruk hareket etmelerine neden olmuştu. M.Ö.168 yılındaki Pydna Savaşı, Makedonya'nın Roma otoritesine girmesiyle sonuçlanmıştır. Trakya'da Roma hakimiyetine geçiş süreci boyunca çok sayıda isyan ortaya çıkmıştı. Trakya'da başlangıçta Rhascuporis önderliğindeki Sapaei kabilesinin ön plana çıktığı görüldü. Rhascuporis, daha çok Cumhuriyetin sonlarına doğru önce hem Pompey hem de Sezar'a ve Marcus Antonius ve Octavian'a karşı Cumhuriyetçilere verdiği destek ile tanınır. Bölgenin yönetimini Romalı efendileri adına ellerinde tutan ailelerin karıştığı skandallar ve taht kavgaları imparatorluğun ilk yıllarına kadar sürdü.

Üçüncü Makedonya Savaşı'nın ardından Trakya, Roma otoritesini tanımak zorunda kaldı. Trakya Vasal Devleti birkaç farklı kabileden oluşuyordu.

Trakya Kralı III. Roimitalkes'ün karısı tarafından 46 yılında öldürülmesiyle birlikte Trakya, önce Procuratorlar tarafından sonra da Praetorian Prefectler tarafından yönetilen bir Roma eyaleti olarak düzenlendi. Romanın yönetim merkezi Perinthus olarak belirlendi ancak bölgelerin yönetimi valiye bağlı askeri görevlilerce sağlandı. Bölgenin büyük kentlerden yoksun oluşu yönetmeyi güçleştirse de Roma otoritesi giderek yayıldı. Romanizasyon bir devlet ideolojisi olmadığı için bölge gittikçe artan bir şekilde Helenize oldu.

Trakya'daki Roma otoritesi, Moesia'da konuşlu lejyonlar tarafından sağlanıyordu. Trakya'daki nüfusun çoğunlukla çiftçilerden oluşan yapısı ve Roma otoritesine olan uzaklığı, mevcut yerel güçlerin Moesia lejyonları tarafından desteklenmesini zorunlu kılıyordu. Gelecek birkaç yüzyıl boyunca Trakya gittikçe artan bir oranda ve sıklıkta Germen göçmenlerin saldırılarına maruz kaldı. I. Justinianus'un saltanatı sırasında savunmayı güçlendirmek amacıyla 100'den fazla lejyon kalesi inşa edildi.

Köken bilimi (etimoloji)

Trakya kelimesi, Eski Yunanca "trachea" kelimesinden türemiştir ve "gırtlak, soluk borusu" anlamına gelmektedir. Günümüz Türkçesinde İstanbul ve Çanakkale'deki coğrafi oluşumlara, denizler arasındaki doğal deniz yolu bağlantılarına "Boğaz" denmesi de bu yüzdendir. Bir başka deyişle Trakya, "Boğazlar Ülkesi"dir.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Makedonya</span> Avrupadaki coğrafi ve tarihi bölge

Makedonya, Balkanlar'da bir devlet olan Kuzey Makedonya'yı, Bulgaristan'ın güneybatısında yer alan Blagoevgrad ilini ve Yunanistan'ın Güney Makedonya olarak da bilinen kuzeyinde üç idari bölüme ayrılmış araziyi kapsayan kültürel, coğrafi bölgedir.

<span class="mw-page-title-main">Batı Trakya</span>

Batı Trakya, Ege Trakyası veya Yunanistan Trakyası, tarihi Trakya bölgesinin Yunanistan'da yer alan bölümüdür. Yunanistan'ın en kuzeyi olduğundan Kuzey Yunanistan olarak da adlandırılmaktadır. Yunanistan'da Türkçenin en yoğun konuşulduğu bölgedir. Yaklaşık 100.000'in üzerinde Müslüman Türk yaşamaktadır. Bölge, 3 alt yönetim birimine ayrılmıştır :

  1. İskeçe ili, başkent İskeçe / Ksanti
  2. Rodopi ili, başkent Gümülcine / Komotini
  3. Evros ili, başkent Dedeağaç / Aleksandrupolis

Helenistik Dönem, Büyük İskender'in istilalarıyla başlayan, Antik Dünya'da Grek etkisinin doruğa ulaştığı dönemdir. Dönem, Klasik Grek Dönemini izlemiştir ve Helenistik Dönem'in ardından, Klasik Grek egemenliğindeki bölge Roma Cumhuriyeti hakimiyetine geçmiştir. Bu dönemde dahi Klasik Grek kültürü hâlen Roma hakimiyetine sızmıştır. Öyle ki Latincenin yanı sıra Grekçe konuşulmaya ve yazılmaya devam edildi. Helenistik Dönem bazen, Klasik Grek Uygarlığı'nın gerileme ve çöküş dönemi olarak görülmektedir. Bir başka açıdan da Klasik Grek Uygarlığı ile Roma Uygarlığı arasında bir geçiş dönemi olarak görülür. Dönemin başlangıcı çoğu kez Büyük İskender'in ölüm tarihi olan MÖ 323 olarak alınır. Dönemin sonu ise Yunanistan Yarımadası'nın Roma Cumhuriyeti tarafından işgal edildiği MÖ 146 olarak kabul edilir. Bazı tarihçiler ise Büyük İskender'in imparatorluğu'ndan kalan son devlet olan Ptolemaios Hanedanlığı'nın Aktium Savaşı'nda yenilgiye uğrayıp yıkıldığı tarih olan MÖ 31-30 tarihini Dönem'in sonu olarak kabul ederler.

<span class="mw-page-title-main">Yunanistan tarihi</span>

Yunanistan'ın ilk sakinlerine sıklıkla Pelasgi, yani "deniz halkı" denirdi. Yarımadanın bu sakinleri kuzeyden göçen işgalcilerin etkisi ile güneye kaçtılar. Birbiri ardı sıra gelen işgallerle güney kıyılarına ve Ege Adaları'na yayıldılar. MÖ 3200 civarında bölgeye yeni gelenler birlikte zamanla Yunancaya dönüşen bir Hint-Avrupa dili getirdiler.

<span class="mw-page-title-main">Vespasianus</span>

Imperator Caesar Vespasianus Augustus, Asıl adı Titus Flavius Vespasianus olan, 69 - 79 yılları arasında tahta çıkmış Roma imparatoru. Vespasian, etkili ancak kısa ömürlü bir hanedan olan ve yerine geçen oğulları Titus ve Domitian'ında dahil olduğu Flavian Hanedanı'nın kurucusudur. İmparatorluğa, gürültülü Dört İmparator Yılı'nın sonunda yükseldi. Vespasian'ın yönetiminde Julio-Claudian Hanedanı'nın sona ermesinden sonra en bilinen reform, Yahudiler'e karşı savaş ve Colosseum'un yapımına başlanılmasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Decius</span>

Gaius Messius Quintus Traianus Decius, yılları arası Roma imparatoru. Saltanatının son yılında, her ikisinin de öldürüldüğü Abritus Muharebesi'ne kadar oğlu Herennius Etruscus ile müşterek imparatorluk yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Trebonianus Gallus</span>

Gaius Vibius Trebonianus Gallus, 251 - 253 yılları arasında, Volusianus'la beraber müşterek Roma imparatoru.

<span class="mw-page-title-main">Aemilianus</span> MS 253te Roma imparatoru

Marcus Aemilius Aemilianus, 253 yılında yaklaşık üç aylık süre için Roma imparatoru.

<span class="mw-page-title-main">Licinius</span>

Flavius Galerius Valerius Licinianus Licinius, 308'den 324 yılına kadar görev yapmış Roma imparatoru.

<span class="mw-page-title-main">Afrika (eyalet)</span>

Afrika (Africa), Roma İmparatorluğuna bağlı bir eyalet. Kabaca günümüz Tunus topraklarının kuzeyini ve batı Libya'nın Gabes Körfezi boyunca uzanan Akdeniz kıyılarını içerirdi. Kıta Afrika adını bu Roma eyaletinden sonra almıştır. Aynı bölge, daha sonra Araplar tarafından da orijinal lisanına sadık kalınarak İfrikiya olarak adlandırılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Doğu Trakya</span> Türkiyenin coğrafi olarak Güneydoğu Avrupanın bir parçası olan bölümü

Doğu Trakya veya yaygın olarak sadece Trakya, Trakya bölgesinin Türkiye sınırları içinde kalan kısmıdır. Türkiye'nin Avrupa'daki topraklarının tamamını oluşturur. Batısında Meriç nehri ve Yunanistan'a bağlı Batı Trakya, kuzeyinde Bulgaristan'da kalan Kuzey Trakya ve Karadeniz, doğu ve güneyde ise sırasıyla İstanbul Boğazı, Marmara Denizi, Çanakkale Boğazı ve Saros Körfezi ile çevrilidir. İstanbul kentinin tarihsel merkezi ve Edirne gibi önemli eski kentler bu bölgededir. Aynı zamanda Türkiye'nin Avrupa ile olan kara yolu ve demiryolu bağlantıları Doğu Trakya'dadır.

<span class="mw-page-title-main">Roma lejyonları listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Bu liste, günümüze ulaşmış edebi, epigrafik ve arkeolojik deliller ışığında esas olarak Principate dönemine odaklanmış olan bir Roma lejyonları listesidir.

<span class="mw-page-title-main">Mezya</span> Balkanlarda tarihi bir bölge ve Roma İmparatorluğunun bir eyaleti

Mezya, Sırbistan ile Bulgaristan ve Romanya'nın Tuna Nehri'nin güneyindeki toprakları arasında yer alan tarihi bölge ve antik bir Roma eyaleti.

<span class="mw-page-title-main">Germania Superior</span> Roma eyaleti

,

<span class="mw-page-title-main">Korsika ve Sardinya</span>

Korsika ve Sardinya, Korsika ve Sardinya adalarından oluşan antik Roma eyaleti.

<span class="mw-page-title-main">Küçük İskitya</span>

Küçük İskitya veya Aşağı İskitya, kuzey ve batısında Tuna Nehri, doğusunda Karadeniz ile sınırlandırılan eski çağlardaki bir bölgedir. Toprakları, bugün Romanya ve Bulgaristan sınırları içinde kalan Dobruca bölgesine tekabül etmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Egnatia Yolu</span> Roma Cumhuriyeti tarafından inşa edilen tarihî yol

Egnatia Yolu, Egnatya Yolu ya da Via Egnatia MÖ 2. yüzyılda Roma Cumhuriyeti tarafından inşa edilen yoldur. Roma'nın İlirya, Makedonya ve Trakya bölgelerinden geçer. Yolun geçtiği bölgeler günümüz dünyasında Arnavutluk, Makedonya, Yunanistan ve Türkiye topraklarındadır.

<span class="mw-page-title-main">Daçya Savaşları</span> Daçyalılar ile Romalılar arasında gerçekleşen savaş dizisi

Daçya Savaşları, 101-102 ve 105-106 yılları arasındaki dönemde Roma İmparatorluğu tarafından Daçya'ya karşı düzenlenen iki askerî seferi anlatır. İmparator Trajan döneminde Daçya tehdidini azaltmak ve verimli bölgeleri fethetmek amacıyla yapılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Makedonya (thema)</span> Bizans idari bölümü (Thema)

Makedonya Theması geç 700ler ile erken 800ler arasında kurulan Bizans İmparatorluğu theması. Bizans Makedonyası ayrıca Trakya bölgesiyle bağlantılıydı ve Edirne, themanın başkentiydi.

<span class="mw-page-title-main">Dardania (eyalet)</span>

Dardania, Orta Balkanlar'da bir Roma eyaleti.