Trajan Sütunu - Turkipedia

Trajan Sütunu (İtalyanca: Colonna Traiana, Latince: Columna Traiani) Bugün İtalya, Roma'da bulunan, Traianus'un Daçya Savaşları'ndan galibiyetle ayrılmasının ardından galibiyetin sebolü olarak yaptırdığı anıtsal sütundur. Yapılan arkeolojik kazılardan yola çıkarak Bibliotheca Ulpia ile çağdaş olduğu öğrenilmiş ve 12 Mayıs 113’de yapıldığı düşünülen Traianus Sütunu, imparatorun saltanatının zirvesinde yer almasından bu yana başkentin önemli bir simgesi ve emperyal gücünün bir sembolü olarak görülmüştür.^[1]^[2]^[3]

Bugün izole edilmiş durumda olan Sütun, Forum Romanum’un kuzey tarafında kümelenmiş Traianus tarafından inşa edilen yapıların tamamlayıcısı olmuştur. Her biri ortalama 3.74 m. çapında, toplamda 100 Roma ayağı (29.78 m.) ve on yedi silindirli Luna mermerden oluşan sütun, 5.37m yüksekliğinde bir dikdörtgenin kaidenin üzerine oturtulmuş ve oyma askeri kabartmalarla dekore edilmiştir. Sütunu süsleyen rölyefler, ilk Dacia Savaşı’nın hazırlık ve ayrılma sahneleriyle aşağıdan başlayarak, şaftın etrafında yirmi üç kez spiral oluşturan yaklaşık 200 m. uzunluğunda sürekli bir friz oluşturur. Kabartmalarda toplam 2.662 figür ve 255 sahne yer almaktadır ve İmparator Traianus bunların 58’inde resmedilmiştir. Zeminin bir tarafındaki küçük bir kapı, daha sonra Traianus’un altın urne içindeki kalıntılarını içeren dinlenme yeri olarak kullanılmıştır ve Sütun’un içindeki merdivenlere açılır. Buradan, 43 dar aralıklı pencereyle aydınlatılan 185 basamaklı döner merdiven, 35.15 m. yukarıdaki zirveye ulaşmayı sağlar. Sütun’un tepesindeki bronzdan yapılmış anıtsal Traianus heykeli tüm açılardan görülebildiği gibi Sütun’un zirvesinden başkentin eşsiz manzarası kuşbakışı olarak seyredilebiliyordu.^[4]^[5]^[6]^[7]

Papa V. Sixtus tarafından 4 Aralık 1588'de sütunun tepesine, St. Peter heykeli yerleştirilmiştir ve günümüzde de bu halini korumaktadır.^[8]

Kaynakça

^ M.Wilson-Jones, “One hundred feet and a spiral stair: the problem of designing Trajan's Column”, Journal of Roman Archaeology, S:6 (1993), s.23-28
^ A. Claridge, “Hadrian's Column of Trajan”, Journal of Roman Archaeology, S:6 (1993), s.5-22
^ P.V.Hill, “Buildings and Monuments of Rome: PART 1I” s.57-61.
^ C. Dio, LXIX.2.3.
^ Eutropius, VIII.5.2.
^ A. Victor, XIII.11.
^ F.A. Lepper ve S.S. Frere, Trajan's Column: A New Edition of the Cichorius Plates, Introduction, Commentary and Notes, Sutton, Gloucester 1988 s.21- 22. ve s.203-207
^ Paoletti & Radke 2005, s. 541

Notlar

İlgili Araştırma Makaleleri

Efes, Anadolu'nun batı kıyısında, bugünkü İzmir ilinin Selçuk ilçesinin üç kilometre güneybatısında yer alan antik bir Luvi şehriydi. Şehir Anadolu'da Yunan sömürgeciliğinin başlamasıyla birlikte İyonya ve daha sonra Roma dönemlerinde de önemini korumuştur. Kuruluşu Cilalı Taş Devri'ne yani MÖ 6000 yıllarına dayanır. MÖ 10. yüzyılda eski Arzava başkentinin yerine Attik ve İyonyalı Yunan kolonistleri tarafından inşa edilmiştir.

Konstantinopolis veya Kostantiniyye, Roma İmparatorluğu (330–395), Bizans İmparatorluğu, Latin İmparatorluğu (1204–1261) ve Osmanlı İmparatorluğu'na (1453–1922) başkentlik yapmış tarihî bir şehir. Günümüzde şehir, Atatürk'ün inkılaplarından biri olarak 1928'de Latin harflerine geçilmesi sonrası, kentin Türkçe adının Latin harfleriyle yazılmış hali olan İstanbul olarak adlandırılmaktadır.

Afrodisias veya Afrodisyas, Tanrıça Afrodit'e adanmış birçok eski çağ kentinin ortak adı. Afrodisyas adlı kentlerin en ünlüsü, Anadolu'nun güneybatısında, eski Karia bölgesinde, günümüzde Aydın ilinin Karacasu ilçesine bağlı Geyre mahallesinin bulunduğu yerde bulunan Antik Yunan kentidir. Arkeolojik kazılar başladıktan sonra Geyre taşınmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Phocas Sütunu</span>

Phocas Sütunu Roma Forumu'na yapılan son eklentiydi. Sütun Roma Forumu'nda bulunan Rostra'dan daha önce dikilmiştir ve 1 Ağustos 608 tarihinde Bizans imparatoru Phocas onuruna ithaf edilmiş veya yeniden ithaf edilmiştir. Asıl olarak 2. yüzyılda yapılmış gibi duran oluklu Korint sütunu, kübik beyaz mermer desteği üzerinde 13.6 metre yüksekliğindedir. Forum'un şu anki seviyesi 19. yüzyılda Augustus döneminden kalma kaldırımlara kadar kazılarak elde edilmiştir, kazılmadan önce kare temel tuğlaları görülmemekteydi.

Marcus Ulpius Nerva Traianus, yaygın adıyla Trajan, Roma İmparatorluğu'nun Beş İyi İmparatorundan ikincisidir. Tahta çıktığı MS 98 yılından öldüğü 117 yılına kadar Roma İmparatorluğu’na altın çağını yaşatmıştır. Mütevazı ve filantropik kişiliği sayesinde hem halk hem de ordu tarafından sevilmiştir. Ortaya koyduğu politikalar ve savaşçı kişiliği sayesinde Roma İmparatorluğu'nu tarihinin gördüğü en geniş topraklarına ulaştırmıştır.

Marcus Cocceius Nerva. 96 - 98 arası Roma imparatoru. Halefini aile bağlarına göre değil, kapasitesi ve potansiyeline göre seçen ilk Roma imparatorudur. Bu uygulama Beş İyi İmparator'u diğerlerinden ayıran bir çizgi olmuştur. Kısa hükümdarlık süresince Nerva, devletin iç işleriyle ilgilenmiş ve artan mali yükü hafifletmeye çalışmıştır. Domitianus dönemindeki müsriflik Nerva döneminde yerini tutumluluğa bırakmıştır. Kariyeri boyunca ihtiyatlı davranan Nerva, sağduyulu ve dengeleme ustası olmasıyla ün kazanmıştır. Başa geçmesiyle bambaşka bir halef krizi ortaya çıkmıştır. Selefleriyle doğrudan kan-bağı bulunmayan Nerva, tahta geçtiğinde oldukça yaşlıydı ve çocuğu bulunmamaktaydı. Askeri kökenden gelmeyen Nerva için orduyu kontrol altında tutmakta oldukça zordu. Preator Muhafızları’nın ayaklanması ise imparatorun karizmasını olumsuz yönde etkilemişti. Ölümünden önce Traianus'u halefi olarak seçmiştir.

Gaius Messius Quintus Traianus Decius, yılları arası Roma imparatoru. Saltanatının son yılında, her ikisinin de öldürüldüğü Abritus Muharebesi'ne kadar oğlu Herennius Etruscus ile müşterek imparatorluk yapmıştır.

Justinianus Köprüsü veya Sangarius Köprüsü, Türkiye'de, Geç Roma Döneminden kalma, Sakarya nehri üzerinde bir taş köprüdür. Yapı Doğu Roma İmparatoru Justinianus (527–565) tarafından başkent Konstaninopolis ile imparatorluğun doğu vilayetleri arasındaki ulaşımı kolaylaştırmak için inşa ettirildi. Neredeyse 430 m uzunluğundaki köprü, dev ölçüleri nedeniyle dönemin yazar ve şairlerin eserlerine konu olmuştu. Justinianus'un Boğaziçi yerine gemiyle Anadolu'dan geçebilmek için kanal projesi planladığı ve köprünün bu projenin bir parçası olduğu iddiası uzmanlar tarafından tartışılmaktadır. Köprü, 2018'de UNESCO tarafından Dünya Mirası Geçici Listesi'ne eklendi.

Trajan Forumu kronolojik olarak Roma'nın son imparatorluk meydanıdır. Emperyal pazarın en son ve en büyüğü olarak 185×300 m.’lik bir alanı kaplamaktadır ve neredeyse diğer Forum’ların toplamı kadar büyüktü. Quirinal ve Capitoline arasındaki vadide kalan, kuzey-batıdaki Atrium Libertatis ile güney-doğu ve güney batıdaki Caesar Forumu ve Augustus Forumu arasındaki alanı birleştirerek, Caesar ve Augustus’un bu bölge için planladığı anıtsal kareler dizisini tamamlar. Traianus Forumu, Augustus Forumu’nun yenilikçi mimari özelliklerini daha ileriye taşır. Karyatid benzeri figürlerin kullanılması ve bazı yapısal detayların akıllıca bir uyarlaması ve geri dönüşüdür. Ayrıca Forum kamu mimarisinde de radikal bir değişime yol açmıştır. Çünkü İtalya yarımadası ve imparatorluğun çoğu yerinde geleneksel dikdörtgen pazar-içi tapınak düzeni terkedilmiş yerine kare bir düzen kullanılmaya başlanmıştır. Başkentte ilk kez bir inşaatta üstü açık ticari ve finansal ticaretin yapıldığı bir Grek esintili agora ile yasal ve diğer işlerin ele alındığı Roma’nın bazilikaya benzer yapısı birleştirilmişti. Traianus’un bu mimari değişikliği oldukça ünlendi ve pratik bir düzen olduğunu kanıtladı. Bu mimari değişim kuzey eyaletlerinin çoğunda hızla kabul edilmiştir. Forum’un kuzey-batı tarafında enine Bazilika Ulpia yükseliyordu. Üç girişe sahip olan bu yapının her girişi imparatorun bronz heykellerini taşıyordu ve OPTIME DE REPUBLICA MERITO DOMI FORISQUE yazısı gelenleri karşılıyordu. Üç giriş, 55 × 110 m. genişliğinde ikinci bir geniş koridorlu binaya açılıyordu. Binanın üst katındaki oda, Traianus’un imparatorluk arşivlerinin tutulduğu Bibliotheca Ulpia’yı oluşturuyordu ve yangına ve neme karşı korunması için tuğla ve betondan yapılmıştı.

Kıztaşı ya da Markianos Sütunu, 455 yılında Konstantinopolis'te Doğu Roma İmparatoru Markianos anısına dikilen bir anıtsal sütundur.

Theodosius Forumu veya Teodosyüs forumu bugün kısmen Beyazıt Meydanı'nın olduğu alana tekabül eden Doğu Roma İmparatorluğu meydanıdır. Bu bölgeye bir forum yapılması ilk olarak bu alanın I. Konstantin zamanında şehrin sınırları içine katılmasıyla beraber kararlaştırılmıştır. I. Theodosius döneminde Roma’daki Trajan Forumu’ndan ilham alınarak yoğun bir şekilde yapılaştırılmış ve bu dönem sonrası Theodosius Forumu olarak isimlendirilmiştir. Forumun büyüklüğü tam belli olmasa da şehrin en büyük forumu olduğu tahmin edilmektedir.

Asurya ya da Asurya Eyaleti, Roma İmparatoru Trajan'ın günümüz Irak topraklarında bulunan Part Ülkesine yaptığı başarılı seferin ardından oluşturulan üç Roma eyaletinden biri. Roma'nın askeri zaferine rağmen Trajan'ın eyaletleri daha başlangıçta bir takım zorluklarla uğraşmak zorund kalmıştır. 116 yılında Santruces adındaki bir Part prensi önderliğindeki silahlı isyan yeni Roma eyaletlerini etkisi altına almıştı. İsyan sırasında, Asurya ve Mezopotamya'da bulunan Roma garnizonları mevzilerini terk etmek zorunda kalmış ve isyanı bastırma konusunda başarısız olan ordunun bir generali öldürülmüştü.

<span class="mw-page-title-main">Sebasteion Tapınağı</span>

Sebasteion Tapınağı, Aydın ilinin Karacasu ilçesine bağlı Geyre Köyü yakınında yer alan Karya bölgesi yerleşimi içindedir.

Apollodorus Yunan mühendis, mimar, tasarımcı ve heykeltıraş. Roma toprakları içerisinde Suriye'nin bugünkü Şam şehrinde M.S. 2. yüzyılda doğdu. Apollodorus, Dakya seferi sırasında Tuna üzerine inşa ettiği Traianus Köprüsü ile meşhur oldu.

Arkadyos Sütunu veya Avrat Taşı, Roma İmparatorluğu'nda 5. yüzyılda İmparator Arkadyos devrinde çıkan Got isyanının Hun Hakanı tarafından bastırılıp, isyancı Gaines'i yenerek kellesinin İstanbul'a gönderilmesi üzerine imparator tarafından İstanbul'da dikilmiş zafer sutünüdür. Sütun, günümüzün Cerrahpaşa ve Haseki semtleri civarında, Haseki Hürrem Camisi'nin yanındaki alanda bulunan Arkadyos Forumu'nun ortasına dikilmişti.

Marcus Aurelius Sütunu, İtalya'nın başkenti Roma'da Piazza Colonna'da bulunan bir Roma zafer sütunudur. Sütun, bir sarmal kabartmanın bulunduğu bir dor sütunudur. Roma imparatoru Marcus Aurelius'un onuruna inşa edilmiş ve Trajan Sütunu üzerine modellenmiştir.

Konstantin Forumu imparator I. Konstantin tarafından yeni başkenti Konstantinopolis’in merkez meydanı işlevini görmesi için yaptırılmıştır. Kentin bu ilk forumu, Septimius Severus döneminden kalma Byzantion kent surlarının ana kapısının hemen önüne inşa edilmiştir. Dairesel meydanın doğu ve batısında kentin ana caddesi olan Mese’ye çıkan iki anıtsal geçit bulunmaktaydı. Forumun merkezinde günümüzde de ayakta olan ve Çemberlitaş olarak bilinen porfir sütun yer almaktadır. Forum 328’deki inşasından 1204’te yağmalanmasına kadar büyük ölçüde bozulmadan varlığını sürdürmüştür.

Roma Uygarlığı Müzesi, Roma'da Antik Roma Uygarlığı'nın çeşitli yönlerine ait eserlere ayrılmış bir müzedir.

Thermae Traiani Esquiline’nin güneyine inşa edilmiş ve Trajan hükümdarlığı altında MS 22 Haziran 109 yılında yapımı tamamlanmış büyük bir Antik Roma hamamıdır (Thermae). Büyük imparatorluk banyolarının ilki olan Traianus Hamamı kendinden önce yapılmış Nero Hamamı’ndan daha gelişmiş ve Titus Hamamı’ndan üç kat büyüktü ve Antonin, Diocletian ve Constantin Hamamlarının tasarımlarına kaynak olmuştur.

Traianus Pazarları, Via dei Fori Imperiali'da bulunan ve bugün ayakta olmayan büyük bir bina kompleksidir. Thermae Traiani ile çağdaş olan Mercati di Traiano, traverten ayrıntılarına sahip özenle planlanmış ve tuğla kaplı betondan inşa edilmiştir. Ana katta iki caddeye sahip ve bunlara birbirine bağlanan merdivenler ve koridorlarla erişilebilen, 6 katlı 170’ten fazla kubbeli odaya sahiptir. Yaklaşık 110×150 m.’lik bir alanı kaplayan, kuzeydoğuya doğru eğimli bir araziye uyacak şekilde tasarlanmış birleşmiş bir yapıdır ve Quirinal’ın kilden oluşan ve sağlam olmayan zemini üzerine kurulmuş, dönemin şartlarına göre üstün bir mimarî yapıdır. Bu yapı, Roma yapı tekniklerinin geliştirilmesinde beton ve tuğlanın zaferini ifade etmiş ve Roma mimari ilkelerindeki belirgin değişiklikler göstermiştir. Daha da önemlisi kompleksin planlanması, mevcut faydacı mimarlık kavramında köklü bir değişime neden olmuştur. Forumu ve Hamam mimarisine hâkim olan simetrik ve eksenel düşünce, yerini düzen ve kompozisyondaki bir dizi yeni fikre bırakmıştır.

Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.