Trajan Forumu - Turkipedia

Trajan Forumu (Latince: Forum Traiani) kronolojik olarak Roma'nın son imparatorluk meydanıdır.^[1] Emperyal pazarın en son ve en büyüğü olarak 185×300 m.’lik bir alanı kaplamaktadır ve neredeyse diğer Forum’ların toplamı kadar büyüktü. Quirinal ve Capitoline arasındaki vadide kalan, kuzey-batıdaki Atrium Libertatis ile güney-doğu ve güney batıdaki Caesar Forumu ve Augustus Forumu arasındaki alanı birleştirerek, Caesar ve Augustus’un bu bölge için planladığı anıtsal kareler dizisini tamamlar.^[2]^[3] Traianus Forumu, Augustus Forumu’nun yenilikçi mimari özelliklerini daha ileriye taşır. Karyatid benzeri figürlerin kullanılması ve bazı yapısal detayların akıllıca bir uyarlaması ve geri dönüşüdür.^[4] Ayrıca Forum kamu mimarisinde de radikal bir değişime yol açmıştır. Çünkü İtalya yarımadası ve imparatorluğun çoğu yerinde geleneksel dikdörtgen pazar-içi tapınak düzeni terkedilmiş yerine kare bir düzen kullanılmaya başlanmıştır. Başkentte ilk kez bir inşaatta üstü açık ticari ve finansal ticaretin yapıldığı bir Grek esintili agora ile yasal ve diğer işlerin ele alındığı Roma’nın bazilikaya benzer yapısı birleştirilmişti. Traianus’un bu mimari değişikliği oldukça ünlendi ve pratik bir düzen olduğunu kanıtladı. Bu mimari değişim kuzey eyaletlerinin çoğunda hızla kabul edilmiştir.^[5]^[6] Forum’un kuzey-batı tarafında enine Bazilika Ulpia (Ulpia Bazilikası) yükseliyordu. Üç girişe sahip olan bu yapının her girişi imparatorun bronz heykellerini taşıyordu ve OPTIME DE REPUBLICA MERITO DOMI FORISQUE^{[not 1]} yazısı gelenleri karşılıyordu. Üç giriş, 55 × 110 m. genişliğinde ikinci bir geniş koridorlu binaya açılıyordu.^[7]^[8] Binanın üst katındaki oda, Traianus’un imparatorluk arşivlerinin tutulduğu Bibliotheca Ulpia’yı (Ulpia Kütüphanesi) oluşturuyordu ve yangına ve neme karşı korunması için tuğla ve betondan yapılmıştı.^[9]^[10]

Tarihi

İmparator Trajan'ın emriyle 106 yılında sona eren Daçya'nın fethi sırasında elde edilen ganimetlerle inşa edilmiştir.^[1] Forum 112 yılında tamamlanmış, Trajan Sütunu ise 113 yılında tamamlanmıştır. Augustus Forumunun 2 katı büyüklüğündedir.

Bu anıtsal yapıyı inşa etmek için kapsamlı bir hafriyat gerekiyordu. İşçiler Quirinal ve Capitoline tepelerinin kenarlarını yontmuşlardı.

Çalışmaların imparator Domitian döneminde başlamış olması mümkündür. Proje imparator Trajan'ın Daçya seferine de katılan Şamlı Apollodorus'a^[1] atfedilmiştir.

Kaynakça

^ ^a ^b ^c Roth, Leland M. (1993). Understanding Architecture: Its Elements, History and Meaning. Boulder, CO: Westview Press. ISBN 0-06-430158-3.
^ P.V.Hill, “Buildings and Monuments of Rome: PART I” s.42-44
^ J. Packer, “Review Article: Trajan's Forum in 1989”, American Journal of Archaeology, C:96 S:1 (1992), s.151-162
^ O. Akşit, Roma İmparatorluk Tarihi I, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları, İstanbul 1976 s.190
^ G. Rodenwaldt, “Reviewed Work: Das Römerlager Vetera bei Xanten. Ein Führer durch die Ausgrabungen des Bonner Provinzialmuseums by Hans Lehner”, Gnomon, C:2 S:6 (1926), s.338-339.
^ J. Bennett, Trajan Optimus Princeps: A Life and Times, Routledge, London 1997 s.155
^ Pausanias, De situ Graeciae, V.12.6.; X.5.1.
^ J. Bennett, 1997: s.155.
^ Historia Augusta, Aurelian, I.
^ J. Bennett, 1997: s.157

Kaynak hatası: <ref> "not" adında grup ana etiketi bulunuyor, ancak <references group="not"/> etiketinin karşılığı bulunamadı (Bkz: )

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Augustus</span> İlk Roma imparatoru (s. MÖ 27 – MS 14)

Augustus, Roma İmparatorluğu'nun kurucusu ve ilk imparatorudur. MÖ 27 - MS 14 yılları arasında hüküm sürmüş olan Augustus, Gaius Octavius Thurinus olarak doğmuş ve MÖ 44 yılında Jül Sezar tarafından evlatlık edinilmesinin ardından Gaius Julius Caesar Octavianus adını almıştır.

Marcus Ulpius Nerva Traianus, yaygın adıyla Trajan, Roma İmparatorluğu'nun Beş İyi İmparatorundan ikincisidir. Tahta çıktığı MS 98 yılından öldüğü 117 yılına kadar Roma İmparatorluğu’na altın çağını yaşatmıştır. Mütevazı ve filantropik kişiliği sayesinde hem halk hem de ordu tarafından sevilmiştir. Ortaya koyduğu politikalar ve savaşçı kişiliği sayesinde Roma İmparatorluğu'nu tarihinin gördüğü en geniş topraklarına ulaştırmıştır.

Monumentum Ancyranum veya Ankara Anıtı; Res Gestae Divi Augusti'nin Ankara'daki Augustus Tapınağı'nın duvarlarına kazınmış olan ve metnin dünya üzerinde bilinen en eksiksiz kopyasıdır. İlk Roma İmparatoru olan Augustus'un yaptığı işleri anlatan yazıt, 14 Ekim 1972 tarihinde tapınakla birlikte tescillenerek birinci derece kültür varlığı ilan edilmiştir. Orijinali kayıp olmakla birlikte; diğer kopyaları Isparta'daki Antiokheia ve Apollonia antik kentlerinde bulunmuştur.

Publius Aelius Traianus Hadrianus, 117 ile 138 yılları arasında Roma imparatoruydu. Hadrianus, Hispania Baetica'da bir İtalik yerleşim yeri olan ve İspanya'daki modern Sevilla'ya yakın olan Italica'da doğdu. Aelia gensinin kolu olan Aeli Hadriani, doğu İtalya'daki Hadria kasabasından geliyordu. Nerva-Antoninus hanedanının bir üyesiydi.

Daçya (Dacia) eski bir coğrafi isimdir. Daçyalıların yaşadıkları toprakları kapsar. Daçya Balkanlarda kuzeyde Karpat dağları, güneyde Tuna nehri, batıda Tisa nehri, doğuda ise Dinyester nehri ile sınırlıydı. Ülkenin dörtte biri ormanlıktır ve sadece onda birlik bir bölümü çıplak dağlardan ve sulardan oluşmuştur. Başkenti Sarmizegetusa idi. Ahalisi genellikle Traklara mensup kabul edilir.

Gaius Suetonius Tranquillus, yaygın adıyla Suetonius, erken Roma İmparatorluk döneminde yaşamış Romalı tarihçiydi. Suetonius'un günümüze ulaşan en önemli eseri, Julius Caesar'dan Domitianus'a kadar 12 Roma hükümdarının biyografilerinden oluşan De vita Caesarum eseridir. Suetonius'un diğer eserleri Roma'da günlük yaşam, siyaset, hitabet ve şairler, tarihçiler ve gramerciler gibi ünlü yazarların yaşamlarını konu almaktadır. Bu kitaplardan bazıları kısmen günümüze ulaşabilmiş olsa da, büyük kısmı kaybolmuştur.

Gaius Julius Caesar Vipsanianus, En bilinen adıyla Gaius Caesar, Marcus Vipsanius Agrippa ve Yaşlı Julia'nın en büyük oğludur. Her ne kadar Gaius Vipsanius Agrippa adıyla doğmuş olsa da, anne tarafından dedesi Roma İmparatoru Augustus tarafından evlat edinilmiş ve adı Gaius Julius Caesar Vipsanianus olarak değiştirilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Capitol Tepesi</span> İtalyadaki yedi tepeden biri, Roma

Capitol Tepesi, Roma Forumu ve Campus Martius arasında kalan ve Roma kentinin ünlü yedi tepesinden en yüksek olanı. 16. yüzyılla birlikte, Capitolino Roma diyaleğinde Campidoglio haline geldi. Modern İtalyancada campidoglio aynı zamanda herhangi bir capitol binasını da kasteder. Benzer şekilde İngilizce capitol sözcüğü, Capitoline den türetilmiştir.

Pater Patriae, Latincede "Vatanın Babası" anlamına gelen ve Roma İmparatorluğu döneminde verilen bir onur unvanıdır. Ayrıca Parens Patriae şeklinde de kullanılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Augustus Mozolesi</span> Romada Augustusa ait mezar kalıntıları

Augustus Mozolesi, MÖ 28 yılında Roma İmparatoru Augustus için Roma'daki Campus Martius'da inşa edilmiş olan büyük anıt mezar. Mozole günümüzde Piazza Augusto Imperatore'de bulunmaktadır ve ziyarete kapalıdır. Zamanın tahribatı ve dikkatsizlik yüzünden kalıntılar oldukça zarar görmüştür. Ancak yine de Campus Martius'un kuzey tarafından yer alan kalıntılar etkileyici ve hakim bir manzaraya sahiptir.

Mezya, Sırbistan ile Bulgaristan ve Romanya'nın Tuna Nehri'nin güneyindeki toprakları arasında yer alan tarihi bölge ve antik bir Roma eyaleti.

Daçya Savaşları, 101-102 ve 105-106 yılları arasındaki dönemde Roma İmparatorluğu tarafından Daçya'ya karşı düzenlenen iki askerî seferi anlatır. İmparator Trajan döneminde Daçya tehdidini azaltmak ve verimli bölgeleri fethetmek amacıyla yapılmıştır.

115 Antakya depremi, 13 Aralık 115 tarihinde Antakya'da meydana gelen ve yüzey dalgası büyüklüğü 7.5 M_s, günümüz ölçümleri ile mercalli şiddet ölçeğinde tahmini ise maksimum XI. (Aşırı) yoğunlukta meydana gelen deprem. Antakya ve çevresinde yaklaşık 260.000 kişinin ölümüne sebebiyet verdiği düşünülen ve çok ciddi maddi hasara neden olan deprem, günümüzde Türkiye coğrafyası sınırları içerisinde en çok can kaybına sebep olan deprem olarak kayıtlara geçmiştir.

İmparatorluk Forumları Roma'da MÖ. 43 ile MS. 113 tarihleri arasındaki bir buçuk yüzyıl içinde inşa edilmiş, halka açık meydanlardır. Bu forumlar Roma İmparatorluğu'nun merkezinde sayılmaktadır.

Gaius Plinius Caecilius Secundus, Antik Romalı avukat, yazar ve magistratus. Genç Pliny olarak tanınır. Amcası Gaius Plinius Secundus tarafından yetiştirilmiştir. Döneminde yüzden fazla kişiye mektup yazarak mükemmel bir üretkenlik sergilemiştir. Epistulae (Mektuplar) eserinin onuncu cildinde kişisel çevresi ve dönemin Roma dünyasıyla ilgili eşsiz bilgiler sunmuştur. On ciltlik eseri büyük ölçüde kronolojik olarak düzenlenmiştir. Dikkatli bir gözden geçirme ve düzenlemeden sonra dokuz cildini hayatta iken yayınlamıştır. Eserin onuncu cildi ise Trajan tarafından Bitinya valisi olarak atanması sonrasında imparator ile yazışmalarını içermektedir ve Plinius’un ölümünden sonra düzeltilmeden yayınlanmıştır.

Roma Uygarlığı Müzesi, Roma'da Antik Roma Uygarlığı'nın çeşitli yönlerine ait eserlere ayrılmış bir müzedir.

Antik Roma'da evlat edinme genellikle üst sosyal sınıflar tarafından uygulanmış ve gerçekleştirilmiştir; Senato sınıfı tarafından çok sayıda evlat edinme gerçekleştirildi. Veraset ve aile mirası çok önemliydi; bu nedenle Romalılar, erkek bir varis sahibi olmadıkları zaman servetlerini ve isimlerini aktarmanın yollarına ihtiyaç duyuyorlardı. Evlat edinme, ardıllığı garanti altına almanın birkaç yolundan biriydi, bu nedenle genç erkekleri üst düzey ailelerin evlerine kabul etmek bir norm haline geldi. Roma miras yasaları nedeniyle, kadınların çok az miras alma hakkı veya serveti vardı. Bu onları evlat edinme için daha az değerli hale getirmişti. Ancak, kadınlar bu duruma rağmen evlat ediniliyordu. Fakat kadınların nüfuzlu bir aileye mensup kişilerle evlenmeleri daha yaygındı.

Marcus Ulpius Traianus İmparator Trajan'ın babası ve senator. Muhtemelen M.S. 30 yılında doğmuş olduğu düşünülmektedir. MS 70 yılında consulllüğe seçildiğinde kırk yaşında ve iki çocuk sahibi olduğu belirtilmiştir. Ölüm yeri kesin olmamakla birlikte Roma'da öldüğü ileri sürülmektedir. MS 112-114 yılları arasında çıkarılan paralar Traianus'a divus mahlasını verir ve onu tanrılaştırır ancak söz konusu aynı döneme ait bir yazıt, ondan bu unvanı kullanmadan değinir. Bu nedenle, 112 ile 114 arasında öldüğü öne sürülmektedir.

Thermae Traiani Esquiline’nin güneyine inşa edilmiş ve Trajan hükümdarlığı altında MS 22 Haziran 109 yılında yapımı tamamlanmış büyük bir Antik Roma hamamıdır (Thermae). Büyük imparatorluk banyolarının ilki olan Traianus Hamamı kendinden önce yapılmış Nero Hamamı’ndan daha gelişmiş ve Titus Hamamı’ndan üç kat büyüktü ve Antonin, Diocletian ve Constantin Hamamlarının tasarımlarına kaynak olmuştur.

Trajan Sütunu Bugün İtalya, Roma'da bulunan, Traianus'un Daçya Savaşları'ndan galibiyetle ayrılmasının ardından galibiyetin sebolü olarak yaptırdığı anıtsal sütundur. Yapılan arkeolojik kazılardan yola çıkarak Bibliotheca Ulpia ile çağdaş olduğu öğrenilmiş ve 12 Mayıs 113’de yapıldığı düşünülen Traianus Sütunu, imparatorun saltanatının zirvesinde yer almasından bu yana başkentin önemli bir simgesi ve emperyal gücünün bir sembolü olarak görülmüştür.

Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.