İçeriğe atla

Trachenberg Planı

Planın hazırlandığı Prens Hatzfeldt'in Trachenberg konutu

Trachenberg Planı, Altıncı Koalisyon Savaşı sırasında Alman Harekatı'nda Müttefikler tarafından oluşturulan ve adını Trachenberg Sarayında (günümüzde Żmigród Kalesi) düzenlenen ve ismini konferanstan alan bir stratejidir. Plan, Fransız imparatoru I. Napolyon ile, imparatorun savaştaki artık efsanevi kahramanlığından duyulan korkudan kaynaklanan doğrudan çatışmadan kaçınmayı savundu. Sonuç olarak Müttefikler, Napolyon'un mareşalleri ve generalleriyle ayrı ayrı çatışmaya girmeyi ve onları yenmeyi planladılar. Böylece Napolyon'un ezici bir güç oluşturma fırsatı vermeden ordusunu zayıflatmayı planladılar.[1] Karar; Lützen Muharebesi, Bautzen Muharebesi ve Dresden Muharebesi'nde Napolyon'un Müttefikleri bir dizi yenilgiye uğratmasından sonra verildi. Plan başarılı oldu ve Müttefiklerin önemli bir sayısal avantaja sahip olduğu Leipzig Muharebesi'nde Napolyon ağır bir şekilde mağlup edildi ve Fransa Almanya'dan Ren'e geri sürüldü.[2]

Plan öncesi

Napolyon, emrinde esasen yalnızca yeni askere alınmış ve yetersiz eğitimli birliklere sahip olmasına rağmen, 1813'ün ilk yarısında koalisyon birliklerini özellikle Lützen Muharebesi, Großgörschen Muharebesi ve 1813 Bautzen Muharebesinde yenmeyi başarmıştı. Haziran ayının başında, müttefiklerin yenilgileri, Napolyon'un askeri yeteneğine hâlâ büyük saygı ve diğer Alman devletleri ile Napolyon'un belirsiz tavrı, Pläswitz Ateşkesi için zemin oluşturdu. Ateşkes sırasında, Avusturya diplomasisi Prag Barış Kongresi gibi yollarla bir Avrupa barışına aracılık etmeye çalıştı. Napolyon barış tekliflerini kabul etmeyince Avusturya, Rus-Prusya-İsveç ittifakına katıldı. 12 Temmuz 1813'te, koalisyon birlikleri için etkili bir ortak strateji geliştirmek için Prusya'nın Trachenberg Kalesi'nde bir konferans düzenlendi. Prusya Kralı III. Friedrich Wilhelm, Rusya Çarı I. Aleksandr ve İsveç veliahtı Bernadotte, Trachenberg Planı üzerinde anlaştılar.[3]

Gelişimi

Plan, son iki yılda Rus generaller Karl Wilhelm von Toll, Barclay de Tolly ve eski Fransız General ve Napolyon'un eski rakibi Jean Victor Moreau gibi adamlar tarafından geliştirilen bir dizi planın sentezinden oluşuyordu. Trachenberg Protokolü ile bilinen bu plana ek olarak İsveç veliahtı Bernadotte ve Altıncı Koalisyon'un Avusturya genelkurmay başkanı Radetzky tarafından yaratılan Reichenbach Planı'da sonradan bu planın son şeklini vermiştir.

Oluşum süreci

Eski İmparatorluk Mareşali XIV. Karl

Bernadotte, Napolyon'un Rusya seferi sırasında Rus Çarı I. Aleksandr'a Fransız işgalinin nasıl yenileceği konusunda çok sayıda askeri tavsiyede bulundu ve Ruslar tarafından kullanılmış olan bazı teori ve stratejilerinin başarılı pratik sonuçlarını da görebildi.[4] Bernadotte, sonraki yıl stratejilerini geliştirdi, onları Kuzey Almanya'nın olası harekât sahasına uyguladı ve 9-12 Temmuz 1813'te Pläswitz Ateşkesi sırasında düzenlenen Trachenberg Konferansı'nda I. Aleksandr ve III. Friedrich Wilhelm'e sundu. Müttefik hükümdarlar, genel Koalisyon savaş planının temeli olarak moral bozukluğu yaşayan koalisyon ortaklarını motive edebilmek için gerekli çeşitli politika mülahazalarını da hesaba katarak Bernadotte'ün önerilerini kabul ettiler. Bu arada, Radetzky ve Avusturyalılar, 12 Ağustos 1813'e kadar Altıncı Koalisyona resmi olarak katılmamalarına rağmen, Alman Harekatının Saksonya ve Kuzeydoğu Almanya ayağında gerçekleşmesi öngörülen ve Alman Harekatının nihai bir belirleyici savaşın olduğu varsayılan savaşa dayanarak kendi savaş planlarını geliştiriyorlardı. Hem Bernadotte hem de Avusturyalılar tarafından geliştirilen planlar birleştirilerek Trachenberg Planına son şekil verilmiş oldu.

Kapsamı

Ordu oluşumu

Plan, üç ordunun kurulmasını gerektiriyordu. Müttefiklere katılan Avusturya'yı göz önünde bulundurarak, ana ordu Bohemya'dan hareket edecekti. Müttefiklerin Bohemya'dan hareket edecek olan orduya katılımı sayesinde bu ordu gerekli güce gelecekti. Ana ordu 250.000 kişiden oluşacaktı. Komutan Karl Philipp zu Schwarzenberg'di. Genelkurmay Başkanı Radetzky idi. Ordu ayrıca II. Franz, III. Friedrich Wilhelm ve I. Aleksandr'ı da içeriyordu.

Bernadotte komutasında bir Kuzey Ordusu vardı. Kuzey Ordusu; İsveç birlikleri ve General Bülow ve Tauentzien komutasındaki iki Prusya kolordusundan oluşuyordu. Ferdinand von Wintzingerode komutasında bir Rus birliği de vardı. Toplamda bu ordu 127.000 askere ulaştı.

Genelkurmay başkanı August Neidhardt von Gneisenau ile Gebhard Leberecht von Blücher komutasındaki Silezya ordusu ile Ludwig Yorck von Wartenburg komutasındaki bir Prusya ordusundan ve üç Rus birliğinden oluşan Silezya ordusu, yaklaşık 104.000 askerden oluşluyordu.

Plan

Plan, Napolyon'un ana ordusundan kaçınmak ve önce daha küçük birliklere saldırmaktı. Üç ordudan biri karşı ana kuvvet tarafından saldırıya uğrar uğramaz geri çekilmelidir. Öte yandan, diğer iki ordu ilerlemeli ve düşmana saldırmalıdır. Müttefikler, Rus yedek kuvvetlerinin ana saldırıyı başlatmak için müdahale etmesini beklemek istediklerinden, plan savunma amaçlıydı. Amaç Napolyon'u üstün bir güçle yenmekti.[5]

Sonuçlar

Fransız ordusunu tek tek yok etme planı başarılı oldu. Kuzey Ordusu, Großbeeren Muharebesi'nde hakimiyetini kurdu. Ana ordu Kulm Muharebesi'nde galip geldi. Silezya Ordusu, Katzbach Muharebesi'nde galip geldi. Mareşal Michel Ney'in Berlin'de ilerleme girişimi Dennewitz Muharebesi'nde başarısız oldu. Nihayetinde bu, Napolyon'un Leipzig yakınlarında kuşatılmasına ve Müttefiklerin Leipzig yakınlarındaki muharebede'de zafer kazanmasına yol açtı.

Kaynakça

  1. ^ "Arşivlenmiş kopya". 28 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ocak 2023. 
  2. ^ "Arşivlenmiş kopya". 28 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ocak 2023. 
  3. ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 31 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 28 Ocak 2023. 
  4. ^ "Arşivlenmiş kopya". 28 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ocak 2023. 
  5. ^ "Arşivlenmiş kopya". 28 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ocak 2023. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Napolyon Savaşları</span> Savaş dönemi

Napolyon Savaşları, Fransız Devrim Savaşları'nın ardından Napolyon önderliğindeki Fransa ile Avrupa'nın diğer güçlü devletlerinin oluşturduğu koalisyon arasında gerçekleşen savaş dönemi. Başlangıç tarihinin hangi yıl olduğuna dair tarihçiler ve araştırmacılar arasında fikir birliği yoktur. 1800-1815 yılları arasında, yaklaşık 15 yıl sürmüştür.

<span class="mw-page-title-main">1814 Paris Muharebesi</span>

1814 Paris Muharebesi, Napolyon Savaşlarının son dönemindeki muharebelerdendir. Fransızların yenilgisi üzerine başkent Paris düşmüş ve imparator Napolyon Bonapart tahttan feragât etmek zorunda kalmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Yüz Gün</span> Napolyonun Yüz Günü

Yüz Gün Savaşı veya Yedinci Koalisyon Savaşı, Birinci Fransa İmparatorluğu imparatoru Napolyon Bonapart’ın 1814 Fontainebleau Antlaşması gereğince sürgün edildiği Elba Adasındaki sürgünden kaçarak Paris’e döndüğü 20 Mart 1815 tarihiyle, kral XVIII. Louis’nin Fransa tahtına döndüğü 8 Temmuz 1815 tarihleri arasındaki 111 günlük dönemi anlatır. Bu dönemde Napolyon Savaşları yeniden başlamış ve Waterloo Muharebesi yaşanmıştır. Yüz Gün deyimi ilk kez kralın dönüşünü kutlayan Paris valisi Gaspard de Chabrol tarafından kullanılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Üçüncü Koalisyon</span>

Üçüncü Koalisyon veya Üçüncü Koalisyon Savaşı, 1803-1806 yılları arasında, Büyük Britanya - Kutsal Roma-Cermen İmparatorluğu - Rus İmparatorluğu Koalisyonu ile Fransa Cumhuriyeti arasında gerçekleşmiş muharebeler dizisidir. Bu koalisyon savaşında, Napolyon'un asıl amacı, Büyük Britanya'nı işgal edip, savaşı kökten bitirmekti. Trafalgar Muharebesi'nde yenilmesi üzerine, bu planı suya düştü. Bunun yerine, Rusya hariç tüm Kıta Avrupası'nı işgal etmeye başladı.

<span class="mw-page-title-main">1813 Bautzen Muharebesi</span>

Bautzen Muharebesi, sayıca büyük ölçüde üstün olan birleşik bir Prusya-Rus ordusunun Napolyon tarafından geri püskürtülmesi ile sonuçlanan savaştır. Ancak müttefik kuvvetler Mareşal Michel Ney'in terddütlerinden faydalanarak düzenli bir şekilde çekilebilmesiyle yıkımdan kurtuldu. General Gebhard Leberecht von Blücher komutasındaki Prusyalılar ve General Peter Wittgenstein komutasındaki Ruslar, Lützen'deki yenilgilerinin ardından geri çekilen Napolyon komutasındaki Fransız kuvvetleri tarafından saldırıya uğradı.

<span class="mw-page-title-main">Haynau Muharebesi</span>

Haynau Muharebesi, 26 Mayıs 1813'te General Gebhard Leberecht von Blücher komutasındaki Prusya süvarileri ile General Nicolas Joseph Maison komutasındaki bir Fransız piyade tümeni arasında Aşağı Silezya'daki Haynau'da gerçekleşen savaştır. Çatışma, Fransız piyadelerine sürpriz bir şekilde saldıran ve onları dağıtan Prusyalılar için zaferle sonuçlandı.

<span class="mw-page-title-main">Pläswitz Ateşkesi</span>

Pläswitz Ateşkesi veya Mütarekesi, Napolyon Savaşları sırasında, 4 Haziran 1813'te Fransa Kralı I. Napolyon ile Müttefikler arasında kararlaştırılan dokuz haftalık bir ateşkesti. Alman Harekatının ilkbahar döneminde Napolyon, diğerlerinin yanı sıra Großgörschen Muharebesi ve 1813 Bautzen Muharebesinde başarılar elde etmişti. Bu nedenle, müttefik kuvvetler Silezya'ya çekilmek zorunda kaldı. Ancak, her iki savaş da Napolyon için maliyetliydi. Hastalık ordusundaki birçok askeri öldürmüştü ve süvari baskınları sürekli olarak ikmal hatlarını tehdit ediyordu. Ayrıca Bautzen Muharebesinde galip olarak ayrılsa da istediğini alamayan Napolyon, müttefik kuvvetleri kuşatamamış ve müttefik kuvvetlerini takip edebilecek süvari kuvvetlerinden yoksundu. Bu nedenle Napolyon, Metternich tarafından önerilen ateşkesi kabul etti.

<span class="mw-page-title-main">Prag Barış Kongresi</span>

Prag Barış Kongresi, Altıncı Koalisyon Savaşları sırasında müttefik olan Prusya ve Rusya ile Fransa arasında 12 Temmuz-10 Ağustos 1813 tarihleri arasında Avusturya arabuluculuğuyla gerçekleşen barış çalışmasıdır. Savaşı bitirmeyi amaçlayan kongre anlaşma sağlanamadan sona erdi ve savaş, Avusturya'nın sonra Napolyon karşıtı koalisyona katılmasıyla daha da büyüdü.

<span class="mw-page-title-main">Großbeeren Muharebesi</span>

Großbeeren Muharebesi, 23 Ağustos 1813'te komşu Blankenfelde ve Sputendorf'ta Friedrich von Friedrich Wilhelm Freiherr von Bülow komutasındaki Prusya III. Kolordusu ile Jean Reynier komutasındaki Fransız-Sakson VII. Kolordusu arasında meydana geldi. Napolyon, başkentlerini ele geçirerek Prusyalıları Altıncı Koalisyondan ayırmayı ummuştu, ancak Berlin'in güneyindeki bataklıklar, yağmur ve mareşal Nicolas Oudinot'un kötü sağlığı Fransızların yenilgisine katkıda bulundu.

<span class="mw-page-title-main">Dennewitz Muharebesi</span>

Dennewitz Muharebesi, 6 Eylül 1813'te Mareşal Michel Ney komutasındaki Fransız kuvvetleri ile İsveç veliahtı Bernadotte, Friedrich Wilhelm Freiherr von Bülow ve Bogislav von Tauentzien komutasındaki Altıncı Koalisyon'un Kuzey Müttefik Ordusu arasında gerçekleşti. Olay, Berlin'in 40 kilometre güneybatısında, Jüterbog yakınlarındaki Prusya'nın Brandenburg eyaletindeki bir köy olan Dennewitz'de meydana geldi. Müttefiklerin zaferi Napolyon'un Berlin'i ele geçirme ve Prusya'yı savaşın dışında bırakma umutlarını sona erdirdiği için, savaş Alman Harekatı'nda bir dönüm noktası oldu, ancak, esasen Prusya kuvvetinin neden olduğu Fransız yenilgisinin şiddeti, Alman müttefiklerinin Napolyon davasına sadakatinin aşınmasına da yol açtı. Dennewitz'den kaynaklanan Fransız kayıpları ve bunun sonucunda ortaya çıkan diplomatik geri dönüşler, Napolyon'un bir ay sonra Leipzig Muharebesi'nde yenilgisine büyük katkıda bulundu.

<span class="mw-page-title-main">Dennewitz</span>

Dennewitz, Almanya'nın federal eyaleti ve eski Prusya eyaleti Brandenburg'da, Jüterbog yakınlarında, Berlin'in güneyinden 40 km uzaklıkta bulunan bir köydür. Teltow-Fläming bölgesi, Niedergörsdorf belediyesinin bir parçasıdır.

Silezya Ordusu, Bohemya Ordusu gibi 1813'ten 1815'e kadar Napolyon'a karşı Alman Harekatında Müttefik birliklerinin büyük bir birliğiydi.

<span class="mw-page-title-main">Katzbach Muharebesi</span>

Katzbach Muharebesi, 26 Ağustos 1813'te Mareşal MacDonald komutasındaki Birinci Fransız İmparatorluğu güçleri ile Prusya Mareşal Gebhard Leberecht von Blücher komutasındaki Altıncı Koalisyonun Rus-Prusya ordusu arasındaki Napolyon Savaşları'nın büyük bir savaşıydı. Prusya'nın Silezya eyaletindeki Wahlstatt ile Liegnitz arasındaki Katzbach nehrinde şiddetli bir fırtına sırasında meydana geldi. Dresden Muharebesi ile aynı gün gerçekleşen bu savaş, Fransızların Saksonya'ya çekilmesiyle bir Koalisyon zaferiyle sonuçlandı.

<span class="mw-page-title-main">Trachenberg Kalesi</span>

Trachenberg Kalesi, Polonya'daki Aşağı Silezya Voyvodalığı'ndaki Żmigród'da (Trachenberg) kısmen restore edilmiş bir harabedir.

<span class="mw-page-title-main">Kuzey Ordusu (Bernadotte)</span>

Kuzey Ordusu, Napolyon'un Fransız İmparatorluğu'na karşı savaşmak için Altıncı Koalisyon tarafından oluşturulan ortak ordulardan biridir. Ağustos 1813'teki Trachenberg konferansında oluşturulan planda Müttefikler, Birleşik Krallık tarafından finanse edilen Rus, Prusya ve İsveç ordularından birliklerle ortak bir güç oluşturmaya karar verdiler. Kuzey Ordusu, İsveç veliahtı ve eski Fransız Mareşal Bernadotte tarafından yönetilecekti. Großbeeren ve Dennewitz savaşlarında Berlin'i savunduğu ve Leipzig'in zaferine katkıda bulunduğu 1813 Alman Harekatındna yer aldı. 1814 seferi sırasında Danimarka'ya karşı yerel bir savaşla aynı zamanda Hollanda, Belçika ve kuzey Fransa'da operasyonlar gerçekleştirdi. Napolyon'un tahttan çekilmesinden sonra ordu lağvedildi.

<span class="mw-page-title-main">Wartenburg Muharebesi</span>

Wartenburg Muharebesi, 3 Ekim 1813'te, 1813 Alman Harekatı sırasında, Sakson köyü olan Wartenburg'un yakınlarında gerçekleşen bir çatışmaydı. General Ludwig Yorck von Wartenburg komutasındaki Silezya Ordusunun bir birliği, Napolyon'u kuzey kanadını güvence altına almak için Dresden'den batıya, Leipzig'e doğru hareket etmeye zorlayan Elbe'yi geçmeyi başardı. Bu, Leipzig Muharebesi'nden önce Fransız İmparatorunun kuşatılmasını başlattı.

<span class="mw-page-title-main">Rus-Alman Lejyonu</span>

Rus-Alman Lejyonu, sınır dışı edilen Oldenburg Dükü Peter Friedrich Ludwig'in önerisi üzerine ve Çar I. Aleksandr adına kurulmuş bir birlikti.

<span class="mw-page-title-main">Göhrde Muharebesi</span>

Göhrde Muharebesi, 16 Eylül 1813'te Alman Harekatı sırasında, 1813'te Vestfalya Krallığı'ndaki Göhrde bölgesinde gerçekleşti. Müttefikler, Korgeneral Ludwig von Wallmoden-Gimborn komutasındaki Prusya ve Rus birlikleri, Rus-Alman Lejyonu, Lützow Gönüllü Kolordusu, İngiliz ve Hanoverliler, Hansa Lejyonu, Mecklenburglu ve İsveçlilerden oluşuyordu. Bu birlik, General Marc Nicolas Louis Pécheux komutasındaki bir Napolyon müfrezesini yendi.

Büyük Demir Haç Prusya Ordusu ve müttefiklerinin muzaffer generallerine yönelik verilen bir nişandı. Yalnızca iki kez ödüllendirilen Demir Haç, Büyük Haç Yıldızından sonra Demir Haç'ın en yüksek ikinci sınıfıydı. 1. ve 2. Sınıf Demir Haç ile birlikte Büyük Haç da 10 Mart 1813'te Napolyon Savaşları sırasında oluşturuldu. 1870'de Fransa-Prusya Savaşı için, 1914'te ise Birinci Dünya Savaşı için yenilendi.

<span class="mw-page-title-main">1813 Alman Seferi</span> çatışma

Alman seferi (Almanca: Befreiungskriege, 'Kurtuluş Savaşları' 1813'te yapıldı. Aralarında Avusturya ve Prusya'nın yanı sıra Rusya ve İsveç'in de bulunduğu Altıncı Koalisyon üyeleri, Almanya'da, Fransız İmparatoru Napolyon, mareşalleri ve diğer Alman devletlerinin çoğunun ittifakı olan Ren Konfederasyonu ordularının ve Birinci Fransız İmparatorluğu'nun egemenliğine son verdi.