İçeriğe atla

Trablusşam (eyalet)

Koordinatlar: 34°26′K 35°51′D / 34.433°K 35.850°D / 34.433; 35.850
Eyalet-i Trablusşam
طرابلس الشام
Osmanlı İmparatorluğu Eyaleti

 

1579–1864
Trablusşam Eyaleti harita üzerinde
Trablusşam Eyaleti harita üzerinde
Trablusşam Eyaleti (1609)
MerkezTrablusşam[1]
34°26′K 35°51′D / 34.433°K 35.850°D / 34.433; 35.850
Tarih
 - Kuruluş 1579
 - Kaldırılış 1864

Trablusşam Eyaleti veya Trablusşam Beylerbeyliği (Osmanlı Türkçesi: طرابلس الشام‎, Eyalet-i Trablus-ı Şam), Osmanlı İmparatorluğu'na bağlı bir eyalet. 1516'daki Mercidabık Muharebesi'nde Suriye ve civar bölgenin kazanılmasının ardından,[2] 1517 yılında eyalet olan Şam Eyaleti'nin ve 1534'te eyalet yapılan Halep Eyaleti'nin içerdiği topraklar idari bakımdan düzenlenerek,[3] 1579 yılında eyalet olmuştur.[4][5]

Eyalet dönemi süresince, eyaletin kuruluşundan dağılışına, başkenti Trablusşam olmuştur. 19. yüzyıl'ın başlarında yazılan idari bildiriye göre Trablusşam Eyaleti'nin yüzölçümü toplam yaklaşık 4,220 km² (1,629 sq mi.) boyutundaydı.[6]

Sancakları

1700 ve 1740 arasında yazılan idari raporlara göre, Trablusşam Eyaleti, toplam 5 sancaktan oluşmaktaydı ve varoluşunun büyük bir süresi boyunca bu sancaklardan oluşmuştu.[5][7]

  1. Trablusşam Sancağı (Sanjak-ı Trablus-ı Şam : Paşa Sancağı , günümüz Trablusşam, Lübnan ve civarı)
  2. Hama Sancağı (Sanjak-ı Hama, günümüz Hama, Suriye ve civarı)
  3. Humus Sancağı (Sanjak-ı Humus, günümüz Humus, Suriye ve civarı)
  4. Selamiye Sancağı (Selimiye Sancağı), (Sanjak-ı Selemiyye, günümüz Selamiye, Suriye ve civarı)
  5. Cebele Sancağı (Cebeliye Sancağı), (Sanjak-ı Cebeliyye, günümüz Cebele, Suriye ve civarı)

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ Google Kitaplar'da Commercial statistics: A digest of the productive resources, commercial... By John Macgregor, s. 12,
  2. ^ Google Kitaplar'da Encyclopedia of the Ottoman Empire, s. 571, By Gábor Ágoston, Bruce Alan Masters
  3. ^ Google Kitaplar'da The Shiites of Lebanon under Ottoman rule, 1516-1788, s. 38, By Stefan Winter
  4. ^ Ágoston, Gábor; Masters, Bruce Alan. Osmanlı İmparatorluğu Ansiklopedisi (Encyclopedia of the Ottoman Empire). ss. sf. 169. 
  5. ^ a b "EYÂLET (Beylerbeylikler)". BizimSahife.org. 31 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Haziran 2012. 
  6. ^ Google Kitaplar'da The Popular encyclopedia: or, conversations lexicon, Volume 6, s. 698,
  7. ^ Orhan Kılıç, XVII. Yüzyılın İlk Yarısında Osmanlı Devleti'nin Eyalet ve Sancak Teşkilatlanması, Osmanlı, Cilt 6: Teşkilât, Yeni Türkiye Yayınları, Ankara, 1999, ISBN 975-6782-09-9, p. 95. (Türkçe)

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Rumeli (eyalet)</span> 1362 yılında I. Murad zamanında kurulan Osmanlı Devleti eyaleti

Rumeli Eyaleti veya Rumeli Beylerbeyliği, 1362 yılında I. Murad zamanında kurulan Osmanlı Devleti eyaleti. Osmanlı Devleti'nde kurulan ilk eyalettir. Anadolu Beylerbeyi yükselirse Rumeli Beylerbeyi, Rumeli Beylerbeyi terfi edilirse vezir olurdu. Rumeli Beylerbeyi Divan-ı Hümayun müzakerelerine katılırdı. 17. yüzyıldan itibaren vezir derecesinde bulunanlar tayin edilmeye başlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Rum (eyalet)</span> Osmanlı Devletinin, 1398-1864 arasında varolmuş eyaleti

Rum Eyaleti veya Rum Beylerbeyliği 1398'de kurulan Osmanlı Devleti eyaleti.

<span class="mw-page-title-main">Trablusşam</span> Lübnan’ın Şimal vilayetinin merkezi ve 2. büyük şehri

Trablusşam, Lübnan’ın Şimal vilayetinin merkezi ve 2. büyük şehri. Beyrut'un 85 km kuzeyinde yer alan şehrin nüfusu 500.000'dir. Nüfusun yaklaşık %80'i Sünni Müslüman olmakla beraber Hristiyan ve Arap Alevileri de bu şehirde yaşamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Cezâyir-i Garp (eyalet)</span> 1517-1830 arası Osmalı İmparatorluğu Afrika Eyaleti

Cezayir Eyaleti veya Cezayir Beylerbeyliği, Osmanlı Devleti'nin Sâlyâneli eyaletlerindendir.

<span class="mw-page-title-main">Adana (eyalet)</span>

Adana Eyaleti veya Adana Beylerbeyliği, Osmanlı Devleti eyaletidir. 1608 yılında Adana civarında kurulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Halep (eyalet)</span>

Halep Eyaleti veya Halep Beylerbeyliği, 1516 yılında kurulan Osmanlı eyaleti.

<span class="mw-page-title-main">Rakka (eyalet)</span> III. Murad zamanında kurulan Osmanlı Devleti eyaleti

Rakka Eyaleti veya Rakka Beylerbeyliği, 1594 yılında III. Murad zamanında kurulan Osmanlı Devleti eyaleti.

<span class="mw-page-title-main">Zülkadriye (eyalet)</span>

Zülkadriye Eyaleti veya 1831'den sonraki adıyla Maraş Eyaleti, Osmanlı İmparatorluğu'nun bir eyaleti. 19. yüzyıldaki yüzölçümü 77.352 milkare (200.340 km2) kadardı.

<span class="mw-page-title-main">Yemen (eyalet)</span>

Yemen Eyaleti, Osmanlı İmparatorluğu'nun, Arabistan Yarımadası'nın güneyindeki toprakları kapsayan yönetim birimi.

<span class="mw-page-title-main">Şam (eyalet)</span>

Şam Eyaleti veya Şam Beylerbeyliği, Osmanlı İmparatorluğu'na bağlı bir eyalet. 1516'daki Mercidabık Muharebesi'nin kazanılmasının ardından, 1517 yılında eyalet olmuştur. 19. yüzyılda yüz ölçümünün yaklaşık 20.020 km2 olduğu bilinmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Kars (eyalet)</span>

Kars Eyaleti veya Kars Beylerbeyliği, bir Osmanlı eyaletidir. 19. yüzyılda yüzölçümü 16,090 km2'dir. Kars, önceden Süleyman zamanında da ele geçirilmişti. 1616 yılında Kars eyaleti ve sancakları yeniden Çıldır Eyaletine bağlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Musul (eyalet)</span>

Musul Eyaleti veya Musul Beylerbeyliği, 1517'de kurulan Osmanlı eyaleti. 19. yüzyılda 7.832 milkare (20.280 km2) alan kapladığı bilinmektedir. 1517'de I. Selim tarafından böylece alınmasına karşın 1520'lerde yeniden Safevîlerin eline geçen Musul, 1534'te yeniden fethedilmiştir. 1864 yılında yeni vilayet sistemine geçilmesiyle Musul eyaleti ortadan kaldırılmasına rağmen 1867'den 1918'e de değin Osmanlı sınırları altında kaldı.

<span class="mw-page-title-main">Trabzon (eyalet)</span>

Trabzon Eyaleti ya da Trabzon Beylerbeyliği 1598 yılında kurulan Osmanlı eyaleti. 1461'de Rum Eyaleti'ne bağlı Trabzon sancağı olarak kuruldu. 1520'de Erzurum Eyaleti'ne bağlanan sancak 1598'de ayrı bir eyalet oldu. Sınırları bir ara Anapa'ya kadar uzanan eyaletin 19. yüzyılda sınırları yaklaşık 27.210 km2 idi. 1864 yılında yeni vilayet sistemine geçilmesiyle Trabzon Vilayeti adını almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Van (eyalet)</span>

Van Eyaleti ya da Van Beylerbeyliği, 1548 yılında kurulan Osmanlı eyaleti. Eyaletin merkezi Van'dır. 19. yüzyılda 9.616 milkare (24.910 km2).'dir.

Humus Sancağı veya Hıms Sancağı, ilk başta, 1516'daki, Mercidabık Muharebesi sonucu Suriye ve civarındaki toprakların Memlükler'den alınmasıyla beraber 1517'de kurulan Şam Eyaleti'nin bir sancağı olmuştur. Daha sonra, 1522'de, ayrı sancaklar olan, Hama ve Humus sancakları birbirine bağlanarak Hama ve Humus Sancağı kurulmuştur. 1550lere kadar böyle devam eden sistem, o yıllarda ayrılarak, Hama sancağı Şam Eyaleti'nde kalmış, Humus Sancağı ise, yeni kurulan, Halep Eyaleti'ne bağlanmıştır. 1565'te tekrar Şam Eyaleti'ne bağlanan Humus Sancağı, 14 yıl sonra, nihayet, yeni teşkil edilen Trablusşam Eyaleti'ne bağlanmış ve Osmanlı Eyalet Dönemi'nin sonuna kadar, Trablusşam Eyaleti'ne bağlı 5 sancaktan birisi olarak kalmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Suriye Vilayeti</span> Osmanlı İmparatorluğunun birinci düzey idari bölümü

Şam Vilayeti ya da Suriye Vilayeti 1864-1918 yılları arasında Osmanlı İmparatorluğu'nun Orta Doğu'daki idari birimlerinden biriydi. Ondan önce bir Eyalet idi. Bugünkü batı Suriye ile batı Ürdün'de bulunmaktaydı. 21 Eylül 1918'de Megiddo Muharebesi'yle Türk Kuvvetleri'nin bölgeden çekilmesiyle birlikte yıkıldı.

Halep Sancağı, (1516-1918) 1517'de Yavuz Sultan Selim tarafından fethedilerek kurulan sancak kuruluşunda Şam Eyaletine dahil edilmiş. 1534'ten itibaren sancak bağımsız olmuş. I. Dünya Savaşı sırasında 21 Eylül 1918 Megiddo Muharebesiyle Suriye Cephesi çökmüş. İngilizler 1 Ekim 1918'de Şam'ı, 16 Ekim 1918'de Hama ve Humus'u sonunda da 25 Ekim 1918'de İngilizlerin Halep'i ele geçirmeleriyle sancak yıkılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Yemen Vilayeti</span> 1872-1918 yılları arasında Güneybatı Arabistanda bulunan bir Osmanlı eyaleti

Yemen Vilayeti, Osmanlı Devleti'nde 1872 yılında kurulan bir vilayettir. 1885 yılı nüfusüna göre 2,500,000'dür.

<span class="mw-page-title-main">Lazkiye Sancağı</span> Osmanlı Suriyesinin valiliği

Lazkiye Sancağı ya da Lazikiyye Sancağı, Beyrut Vilayeti'nin en kuzeyinde yer alan bir Osmanlı sancağıydı. Sınırları doğuda Suriye Vilayeti içinde yer alan Hama Sancağı, batıda Akdeniz, kuzeyde Halep Vilayeti ve güneyde Trablus Sancağı arasında uzanmaktaydı. Sancağın başkenti Lazkiye şehriydi. 1914 yılında nüfusu 144.447 kişiydi. Sancak; Lazikiyye, Cebele, Markab ve Sahyûn olmak üzere toplam dört kazadan oluşuyordu.

<span class="mw-page-title-main">Trablus Sancağı</span>

Trablus Sancağı, Osmanlı İmparatorluğu'nun Beyrut Vilayeti'nde bulunan bir sancağıydı. Sınırları doğuda Suriye Vilayeti'ndeki Hama Sancağı, batıda Akdeniz, kuzeyde Lazkiye Sancağı ve güneyde Beyrut Sancağı arasında uzanıyordu. Sancağın 1914 yılındaki nüfusu 175.063'tür.