Toxocara canis - Turkipedia

Toxocara canis

([[]])

Biyolojik sınıflandırma

Âlem:	Animalia
Şube:	Nematoda
Sınıf:	Chromadorea
Takım:	Ascaridida
Familya:	Ascarididae
Cins:	Toxocara
Tür:	T. canis

İkili adlandırma

Toxocara canis

Toxocara canis (T. canis), öncelikle köpekleri ve diğer köpekgilleri enfekte eden, ancak aynı zamanda insanlar dahil diğer hayvanları da enfekte edebilen dünya çapında dağılmış bir helmint parazitidir.^[1]^[2] Adı, Yunanca yay veya sadak anlamına gelen "toxon" sözcüğünden ve Latince et anlamına gelen "caro" sözcüğünden türetilmiştir.^[3] T. canis, kesin konağın ince bağırsağında yaşar. Bu parazit yavru köpeklerde çok yaygındır ve yetişkin köpeklerde biraz daha az görülür.^[4] Yetişkin köpeklerde enfeksiyon genellikle asemptomatiktir ancak ishal ile karakterize edilebilir. Buna karşılık, tedavi edilmeyen Toxocara canis enfeksiyonu yavru köpeklerde ölümcül olabilir ve ishale, kusmaya, zatürreye, karın bölgesinde genişlemeye, şişkinliğe, büyüme hızında azalmaya ve diğer komplikasyonlara sebep olabilir.^[1]

Paratenik konaklar olarak, insanlar da dahil olmak üzere birçok omurgalı ve bazı omurgasızlar enfekte olabilir. İnsanlar da diğer paratenik konaklarda olduğu gibi embriyonlu T. canis yumurtalarının tüketilmesiyle enfekte olurlar.^[5] Enfeksiyonun anneden yavrulara bulaşması nedeniyle, yeni doğan yavrularda koruyucu antihelmintik tedavisi şiddetle tavsiye edilir. Fenbendazol, milbemisin, moksidektin, piperazin, pirantel ve selamektin gibi çeşitli antihelmintikler yetişkin parazitlere karşı etkilidir.^[1]

Önlenmesi

Hem köpeklerde hem de insanlarda T. canis enfeksiyonunu önlemenin birkaç yolu vardır. Özellikle köpek sıklıkla dışarıda bulunuyorsa, köpeklerin yeniden enfeksiyonlarını durdurmak için bir veteriner hekim tarafından düzenli olarak parazitlerin yok edilmesi önemlidir.^[6] Köpek dışkısının tek kullanımlık poşetler kullanılarak bahçeden uzaklaştırılması T. canis'in yayılmasının kontrol altına alınmasına yardımcı olacaktır. İnsan enfeksiyonlarını önlemeye yönelik iyi uygulamalar şunlardır: yemekten önce ve hayvan dışkısı temizledikten sonra elleri iyice yıkamak ve potansiyel olarak bulaşıcı olan yumurtaları öldürmek için eti güvenilir bir sıcaklıkta pişirmek.^[7]^[8]

Kaynakça

^ ^a ^b ^c "Roundworms in Small Animals - Digestive System". Merck Veterinary Manual (İngilizce). 6 Eylül 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ağustos 2023.
^ "CDC - Toxocariasis". www.cdc.gov (İngilizce). 8 Haziran 2023. 31 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ağustos 2023.
^ Bassert, J., & Thomas, J. (2014). McCurnin's Clinical Textbook for Veterinary Technicians. (8th ed.). St. Louis, MO: Elsevier
^ CVPM, Sandy Walsh, RVT (27 Ağustos 2019). "Roundworms in Dogs". Today's Veterinary Practice (İngilizce). 31 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ağustos 2023.
^ Gillespie SH (1988). "The epidemiology of Toxocara canis". Parasitol Today. 4 (6): 180-182. doi:10.1016/0169-4758(88)90156-1. PMID 15463080.
^ "Ascarid (Also Roundworm, Also Toxocara)". Companion Animal Parasite Control. CAPC. Oct 2015. 7 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Nisan 2016.
^ "Toxocariasis." Parasites. Centers for Disease Control and Prevention, 10 Jan. 2013. https://www.cdc.gov/parasites/toxocariasis/treatment.html 6 Eylül 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. 22 Apr. 2016.
^ eMedicine'de Toxocariasis. Updated 16 Feb. 2016.

İlgili Araştırma Makaleleri

Toksoplasma gondii, protozoonlardan Sarcocystidae ailesine,Toksoplasma cinsine mensup tipik bir koksidyan parazittir. Ara konak insan, kuş, sığır gibi omurgalı hayvanlardır. İnsan ve diğer bütün memelilerde hücre içi paraziti olarak yaşar. T.gondii'nin asıl rezervuar konağı yaygın olarak kediler ve kedigillerdir.

<span class="mw-page-title-main">Kıl kurdu</span> çocuklarda yaygın bağırsak paraziti olan bir tür

Kıl kurdu, Yuvarlak solucanlar (Nematoda) şubesinden, dünya çapında çocuklarda yaygın bağırsak paraziti olan bir türdür.

Asalak ya da parazit, bir canlıya bağımlı olarak yaşayabilen ve üzerinde yaşadığı canlıya zarar verebilen organizmadır. Bu canlılardan kimileri mikroskobik boyutlardan erginlikte çok büyük boyutlara ulaşabilecek değişimlere sahip olabilirler.

Cryptosporidiosis, kısaca Crypto olarak da bilinir. İnsan ve hayvan sindirim kanalında çoğalan protozoonların neden olduğu ve şiddetli ishalle karakterize bir hastalıktır. Hastalık ilk olarak 1907'lerde farelerde belirlenmiş fakat, yaklaşık son 30 yıldır insanlarda da hastalığa neden olduğu belirlenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Coccidiosis</span>

Coccidiosis ya da Koksidiyoz. Eimeria ve Isospora soylarına ait protozoonların neden olduğu, çeşitli sağlık sorunlarına ve ekonomik sorunlara yol açan bir hayvan hastalığıdır.

Demodikozis, köpeklerde görülen, Demodex etkenlerinin kıl folikülleri ve deri yüzeyinde aşırı derecede üremesi ile karakterize bir uyuz hastalığı çeşididir.

Tenyazis veya tenyasis; tenya cinsinden şerit solucanları nedeniyle bağırsaklarda oluşan bir enfeksiyon.

Ekinokokkoz ya da diğer adlarıyla kist hidatik, hidatidoz veya halk arasında türüne bakılmaksızın bilinen adıyla kist hastalığı, Echinococcus türü şerit solucanlarının sebep olduğu bir paraziter hastalıktır. İnsanlarda bu hastalığın iki ana türü görülür: kistik ekinokokkoz ve alveolar ekinokokkoz. Daha seyrek görülen ve polikistik ekinokokkoz ve ünikistik ekinokokkoz adı verilen iki türü daha vardır. Bu hastalık çoğunlukla belirti vermeden başlar ve bu durum yıllarca sürebilir. Ortaya çıkan belirti ve işaretler kistlerin yerine ve büyüklüğüne bağlıdır. Alveolar hastalık genellikle karaciğerde başlar, ama akciğerler ve beyin gibi vücudun diğer kısımlarına da sıçrayabilir. Karaciğeri etkilenen kişilerde karın ağrısı, kilo kaybı ve renkte sararma görülebilir. Akciğer hastalığı ise göğüs ağrısına, nefes darlığına ve öksürüğe yol açabilir.

Onkoserkiyaz ya da bilinen diğer adlarıyla nehir körlüğü veya Robles hastalığı, bir asalak solucan olan Onchocerca volvulus enfeksiyonunun sebep olduğu bir hastalıktır. Hastalığın belirtileri arasında şiddetli kaşınma, deri altında şişlikler ve körlük sayılabilir. Trahom hastalığının ardından körlüğün en yaygın ikinci sebebidir.

Trikuriyaz, bir parazitik solucan türü olan Trichuris trichiura’nın yol açtığı bir enfeksiyondur. Enfeksiyon yalnızca birkaç solucandan kaynaklanıyorsa çoğunlukla bir belirti görülmez. Ama çok sayıda solucanla enfekte olan kişilerde karın ağrısı, yorgunluk ve ishal görülebilir. Bu ishal bazen kanlı olabilir. Bu enfeksiyona yakalanan çocuklarda zihinsel ve fiziksel gelişim geriliği gözlenebilir. Kan kaybından dolayı kırmızı kan hücresi seviyesi düşebilir.

Biyolojide, daha küçük canlıları parazitizm, mutualism veya kommensalism gibi simbiyotik bir ilişki içerisinde vücudunda barındıran canlılara konak denir. Konak canlı, misafirine genellikle besin ve barınma imkanı sağlar. Virüslerin konak hücreleri, köklerinde azot bağlayan bakterileri barındıran baklagiller ve parazit kurtlara konak sağlayan hayvanlar örnek olarak sayılabilir. Botanikte daha spesifik bir örnek ise, bir tür ektoparazit olan mikropredatörlere besin kaynağı sağlayan konak bitkilerdir.

Evcil kedilerin sağlığı, veteriner tıpta iyi çalışılmış bir alandır.
Konular arasında bulaşıcı hastalıkları, genetik hastalıkları ve bu hastalıkların önlenmesini; diyeti, beslenmeyi ve kısırlaştırma gibi cerrahi işlemleri içerir.

Köpek gençlik hastalığı, evcil ve vahşi köpek ırkları, çakallar, tilkiler, pandalar, kurtlar, gelincikler, kokarcalar, rakunlar ve kedigiller dahil olmak üzere çok çeşitli memeli ailelerinin yanı sıra yüzgeçayaklılkarı ve bazı primatları da etkileyen viral bir hastalık.

Köpekler bazı bulaşıcı ve ölümcül hastalıklara karşı aşılanması ve bağışıklık sistemi kuvvetlendirilmesi gereken canlılardır. Türkiye'de ve dünyada yaygın olarak görülen bazı hastalıklara karşı yavru ve yetişkin köpeklerin düzenli olarak aşılanarak korunması gerekmektedir. Bu hastalıkların bazıları köpekler arasında bulaşıcı ve hatta öldürücü karakterde, bazılarıysa insan sağlığını da tehdit edebilecek niteliktedir. Aşılama ile korunma ve bağışıklık sağlama öncesinde köpeklerin barsak ve dış parazitlerden arınmış olması önceliklidir. Ayrıca aşı uygulamalarından önce köpeğin vücudunun başka bir hastalık ya da enfeksiyonla mücadele ediyor olmaması gerekmektedir. Aksi takdirde yapılan aşılar yeterli bağışıklığı oluşturamayacaktır.

Paragonimus, Paragonimidae familyasına bağlı bir parazit cinsidir. İnsanlarda bazı türler zoonoz olarak ortaya çıkar. Paragonimus'un ilk ara konakları, Cerithioidea ve Rissooidea üst familyalarındaki türlerden en az 54 tanesini içerir.

Tritrichomonas blagburni, kedilerin sindirim sistemini enfekte eden bir parazit cinsidir.

Microsporum canis evcilleştirilmiş kedilerde ve bazen köpekler ve insanlarda derinin üst, ölü katmanlarını enfekte eden Ascomycota filumundaki patojenik, aseksüel bir mantardır. Türün dünya çapında dağılımı vardır.

Toxascaris leonina köpeklerde, kedilerde, tilkilerde ve ilgili konak türlerinde bulunan yaygın bir parazitik nematoddur. T. leonina, bitler ve pireler gibi ektoparazitlerin aksine konakçılarının içinde yaşayan, dünya çapında dağılmış bir helmint paraziti olan askarid bir nematoddur. T. leonina'nın kesin konakları arasında köpekgiller ve kedigiller yer alırken, ara konaklar genellikle fare veya sıçan gibi kemirgenlerdir. Hayvan enfekte bir kemirgeni yediğinde enfeksiyon son konakta meydana gelir. T. leonina köpeklerde veya kedilerde görülebilmesine rağmen kedilerde çok daha sık görülür.

<span class="mw-page-title-main">Kancalı kurt</span> Bağırsaklarda yaşayan, kanca şeklinde ağız yapısına sahip olan helmint türleri

Kancalı kurtlar, insanların ve hayvanların ince bağırsağında parazit olarak yaşayan, nematoda şubesine ait helmint türleridir. Kancalı kurt türleri büyük bir çeşitliliğe sahip olmakla birlikte tek bir tür değildir, özellikle de insanlarda Ancylostoma duodenale ve Necator americanus olmak üzere iki tane kancalı kurt türü görülebilir.

Ankilostomiyaz, Ancylostoma duodenale adı verilen bir çeşit yuvarlak solucanın neden olduğu bir paraziter enfeksiyondur.

Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.