İçeriğe atla

Toshihide Maskawa

Toshihide Maskawa
益川 敏英
7 Aralık 2012 Nobel Ödülü Kazananları Basın Toplantısında
Doğum7 Şubat 1940(1940-02-07)
Nagoya, Japonya
Ölüm23 Temmuz 2021 (81 yaşında)
Kyoto, Japonya
MilliyetJapon
Mezun olduğu okul(lar)Nagoya Üniversitesi
ÖdüllerSakurai Ödülü (1985)
Japonya Akademi Ödülü (1985)
Asahi Ödülü (1994)
Nobel Fizik Ödülü (2008)
Kariyeri
DalıFizik
Çalıştığı kurumlarNagoya Üniversitesi
Kyoto Üniversitesi
Kyoto Sangyo Üniversitesi
Doktora
danışmanı		Shoichi Sakata
Nobel Ödülü sahipleri 7 Aralık 2008 : Paul Krugman, Roger Tsien,Martin Chalfie, Osamu Shimomura, Makoto Kobayashi ve Toshihide Masukawa, basın toplantısı, Stockholm

Toshihide Maskawa (ya da Masukawa) (益川 敏英, Masukawa Toshihide, d. 7 Şubat 1940, Nagoya, Japonya) ö. 23 Temmuz 2021, Kyoto, Japonya 2008'de CP ihlali üzerine yaptığı çalışmalarla bilinen, "atomaltı fizikte doğada en az 3 kuark ailesinin varlığını öngören spontane kırık simetrinin kökeninin keşfi" ile Nobel Fizik Ödülü nün dörtte biriyle ödüllendirilen Japon Kuramsal fizikçidir.[1]

Biyografisi

Maskawa, ailenin ikinci çocuğu olarak, yaklaşık bir milyon nüfusa sahip bir şehir olarn Nagoya'da 1940 yılında doğdu. Ablası daha ilkokula başlamadan tüberkülozdan ölmüştür. İkinci Dünya savaşından sonra doğan kendisinden yedi yaş küçük bir kız kardeşi vardır. Bebeklikten itibaren gelişim sorunları yaşayan Maskawa, yaşıtlarıyla fazla vakit geçirememiştir. Konuşmaya çok geç başladığı için eğitiminin başlangıcında sorunlar yaşamıştır. Konuşmaya çabalamaktansa kütüphaneye gidip kitap okuma alışkanlığı edinen Maskawa, okuduklarını yazan kişilerin psikolojilerini merak edip araştırmacı kişiliğini geliştirmiştir.

Savaş döneminin zorluklarıyla ilk öğretimini, sonrasında kültürel yoksunluklarla liseyi tamamlamıştır. Lisans eğitimini ve sonrasında Fizik dalı yüksek lisansını Nagoya Üniversitesi'nde tamamlar. 1964 yılında Profesör Sakata laboratuvarında araştırmalarına başlar.[2]

2008 Nobel Fizik Ödülü

2008'de Toshihide Maskawa, Japon fizikçi Makoto Kobayashi ve Amerikalı fizikçi Yoichiro Nambu, Nobel fizik ödülünü temel parçacıklar üzerine yaptıkları teorik çalışmalar sonucunda kazandılar.[3] 2008 Nobel Fizik Ödülü maddenin doğasına yeni bir kavrayış sağlayan iki ayrı keşfe paylaştırıldı. Bu keşifler ile dünyanın kusursuz şekilde simetrik hareket etmemesinin nedeninin mikroskobik seviyedeki simetriden sapmalar olduğu ortaya konulmuştur.

Ödülün yarısını Makoto Kobayashi ve Toshihide Maskawa birlikte, doğada en az üç farklı kuark ailesinin varlığını öngören simetri kırılmasının kökenini keşfederek aldılar. 2 aileli durum için ilk defa Nicola Cabibbo tarafından yazılan matris, 3 aileli duruma Makoto Kobayashi ve Toshihide Maskawa tarafından genelleştirildiği için onların isimlerinin baş harfleri ile anılır. CKM matrisi. Kobayaşi ile Maskava, çalışmalarında kuarkın altı tipini öngördüler: yukarı, aşağı, olağan dışı, çekici, alt ve üst.

Atomaltı fizikte "kendiliğinden simetri kırılması" (spontaneous broken symmetry) olarak tanımlanan mekanizmayı keşfinden dolayı Japon asıllı ABD vatandaşı Yoichiro Nambu ödülün diğer yarısına layık görüldü. Nambu bu keşfi ile, 1960'lı yıllardaki evrenin dört temel kuvvetinden yerçekimi dışındaki üçünü birleştiren standart fizik modelinin oluşmasına yardımcı olmuştur. Standart Model (SM), gözlemlenen maddeyi oluşturan, şimdiye dek bulunmuş temel parçacıkları ve bunların etkileşmesinde önemli olan üç temel kuvveti açıklayan kuramdır. Sözü geçen bu kuvvetler, elektromanyetik kuvvet, zayıf nükleer kuvvet (elektro-zayıf kuvvet) ve güçlü nükleer kuvvettir.[4]

Ödüller ve dereceler

Toshihide Maskawa Ödüller ve dereceler[5]
Nobel Fizik Ödülü(2008)
Japonya Kültür Mirası(2008)
Asahi Ödülü(1994)
Japon Akademi Ödülü(1985)
Sakurai Ödülü(1985)

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ "Nobel Fizik Ödülleri 2008" (İngilizce). 2008. 1 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mart 2012. 
  2. ^ "Otobiyografi" (İngilizce). 2008. 28 Mart 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mart 2012. 
  3. ^ Reuters (2008). "2008 Nobel Fizik Öd" (İngilizce). 2 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mart 2012. 
  4. ^ CnnTürk (2008). "Nobel 2008". Erişim tarihi: 5 Mart 2012. 
  5. ^ "Nobelprize bio" (İngilizce). 2008. 28 Mart 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mart 2012. 

Dış bağlantılar

  • M. G. Veltman, Martinus Veltman: Facts and Mysteries in Elementary Particle Physics (2003) Toshihide Maskawa 65.105.106.264.syf |ISBN 1330955805
  • Lincoln Wolfenstein, Joao P. Silva : Exploring Fundamental Particles (2010) |ISBN 1439836124
  • Kent W. Staley : The Evidence for the Top Quark: Objectivity and Bias in Collaborative Experimentation (2011) |ISBN 0521174252
  • Toshihide Maskawa,: Theoretical physicist, ISBN 6131110301 — [1]

İlgili Araştırma Makaleleri

Temel etkileşimler veya Temel kuvvetler, fiziksel sistemlerde daha temel etkileşimlere indirgenemeyen etkileşimlerdir. Bilinen dört temel etkileşim vardır. Bunlar uzun mesafelerde etkileri olabilen kütleçekimsel, elektromanyetik etkileşimler ve atomaltı mesafelerde etkili olan güçlü nükleer ve zayıf nükleer etkileşimlerdir. Her biri bir alan dinamiği olarak anlaşılmalıdır. Bu dört etkileşim de matematiksel açıdan bir alan olarak modellenebilir. Kütleçekim, Einstein'ın genel görelilik kuramı tarafından tanımlanan uzay-zamanın eğriliğe atfedilirken diğer üçü ayrı kuantum alanlar olarak nitelendirilir ve etkileşimlerine Parçacık fiziğinin Standart Modeli tarafından tanımlanan temel parçacıklar aracılık eder.

<span class="mw-page-title-main">Parçacık fiziği</span>

Parçacık fiziği, maddeyi ve ışınımı oluşturan parçacıkların doğasını araştıran bir fizik dalıdır. Parçacık kelimesi birçok küçük nesneyi andırsa da, parçacık fiziği genellikle gözlemlenebilen, indirgenemez en küçük parçacıkları ve onların davranışlarını anlamak için gerekli temel etkileşimleri araştırır. Şu anki anlayışımıza göre bu temel parçacıklar, onların etkileşimlerini de açıklayan kuantum alanlarının uyarımlarıdırlar. Günümüzde, bu temel parçacıkları ve alanları dinamikleriyle birlikte açıklayan en etkin teori Standart Model olarak adlandırılmaktadır. Bu yüzden günümüz parçacık fiziği genellikle Standart Modeli ve onun olası uzantılarını inceler.

<span class="mw-page-title-main">Kuark</span> Temel parçacık türü

Kuark, bir tür temel parçacık ve maddenin temel bileşenlerinden biridir. Kuarklar, bir araya gelerek hadronlar olarak bilinen bileşik parçacıkları oluşturur. Bunların en kararlıları, atom çekirdeğinin bileşenleri proton ve nötrondur. Renk hapsi olarak bilinen olgudan ötürü kuarklar asla yalnız bir şekilde bulunmaz, yalnızca baryonlar ve mezonlar gibi hadronlar dahilinde bulunabilir. Bu sebeple kuarklar hakkında bilinenlerin çoğu hadronların gözlenmesi sonucunda elde edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Mezon</span>

Mezonlar, güçlü etkileşim ile bağlı bir kuark ve bir antikuarktan oluşan hadronik atomaltı parçacıklardır. Atomaltı parçacıklardan oluştuklarından mezonlar, kabaca bir femtometre kadarlık bir yarıçaplı fiziksel bir boyuta sahiptirler. Bütün mezonlar kararsızdırlar ve en uzun ömürlüsü mikrosaniyenin altında bir ömre sahiptir. Yüklü mezonların bozunmasıyla elektron ve nötrino oluşur. Yüksüz mezonların bozunmasıyla da fotonlar oluşur.

<span class="mw-page-title-main">Standart Model</span>

Standart Model, gözlemlenen maddeyi oluşturan, şimdiye dek bulunmuş temel parçacıkları ve bunların etkileşmesinde önemli olan üç temel kuvveti açıklayan kuramdır.

Parçacık fiziğinde şu anda bilinen ve kuramsal olan temel parçacıkları ve bu parçacıklarla oluşturulabilen bileşik parçacıkları içeren listedir.

W ve Z bozonları, zayıf etkileşime aracılık eden temel parçacıklardır. Bu bozonların keşfi parçacık fiziğinin Standart Modeli için büyük bir başarının müjdecisi oldu.

<span class="mw-page-title-main">Makoto Kobayashi</span>

Makoto Kobayashi, Japon fizikçi. Parçacık fiziği alanında çalışır. CP ihlali üzerine yaptığı çalışmalarıyla bilinir. 2008 Nobel Fizik Ödülünü "doğada üç farklı kuark ailesinin varlığını ortaya çıkaran kendiliğinden simetri kırılmasını keşfettiği" için aldı.

Üst kuark, parçacık fiziğinde Standart Model'de tanımlanan bir parçacık. +2/3 elektrik yüküne sahip üçüncü kuşak kuarktır. 171,2 GeV/c2 kütleye sahip temel parçacık.

<span class="mw-page-title-main">Yoichiro Nambu</span> Amerikalı teorik fizikçi (1921 – 2015)

Yoichiro Nambu Japonya doğumlu Amerikan fizikçidir. Chicago Üniversitesi Enrico Fermi Enstitüsü'nde ve Harry Pratt Judson fizik dalı üstün hizmet profesörüdür. Teorik fizik dalında atomaltı parçacıkları mekanizmasında kendiliğinden simetri kırılması keşfi üzerine 2008 Nobel Fizik Ödülünü kazanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Martinus Veltman</span>

Martinus Justinus Godefriedus Veltman, Hollandalı bir teorik fizikçi. Parçacık teorisi üzerindeki çalışmaları için eski öğrencisi Gerardus 't Hooft ile birlikte 1999 Nobel Fizik Ödülünü paylaştı.

<span class="mw-page-title-main">Gerard 't Hooft</span>

Gerardus 't Hooft, hâlen Utrecht Üniversitesine bağlı Spinoza Enstitüsü ve Teorik Fizik Enstitüsünde profesörlük yapan Hollandalı teorik fizikçidir. 1999 yılında, tez danışmanı Martinus J.G. Veltman ile elektrozayıf etkileşimlerin kuantum yapısını keşifleri dolayısıyla Nobel Fizik Ödülünü kazanmışlardır.

<span class="mw-page-title-main">Peter Higgs</span> İngiliz teorik fizikçi (1929–2024)

Peter Ware Higgs, İngiliz teorik fizikçi.

<span class="mw-page-title-main">Leon Lederman</span> Amerikan matematikçi ve fizikçi (1922–2018)

Leon Max Lederman Amerikalı fizikçi. Martin Lewis Perl ile birlikte kuarklar ve leptonlar üzerine yaptıkları araştırmalarla 1982 yılında fizik dalında Wolf Ödülü'ne, Melvin Schwartz ve Jack Steinberger ile birlikte nötrinolar üzerine yaptıkları araştırmalarla da 1988 yılında Nobel Fizik Ödülü'ne layık görüldü. Batavia, Illinois'deki Fermilab'ın fahri müdürüdür. 1986 yılında Aurora, Illinois'de Illinois Mathematics and Science Academy'i kurdu ve 1998'e kadar burada çalıştı.

<span class="mw-page-title-main">James Cronin</span> Amerikalı fizikçi (1931 – 2016)

James Watson Cronin, Amerikalı nükleer fizikçi.

<span class="mw-page-title-main">Val Fitch</span> Amerikalı fizikçi (1923 – 2015)

Val Logsdon Fitch Amerikalı fizikçi.

<span class="mw-page-title-main">François Englert</span>

François, Baron Englert, Nobel Ödüllü bir kuramsal fizikçidir. Kuramsal fizik araştırma grubunun bir üyesi olduğu Université libre de Bruxelles'de fahri profesörlük görevini sürdürmektedir. Englert ayrıca Kaliforniya'daki Chapman Üniversitesi'nin Kuantum Çalışmaları Enstitüsünün de bir üyesidir. 2010'da J.J. Sakurai Kuramsal Fizik Ödülü, 2004'te Wolf Fizik Ödülü, ve 1997'de Avrupa Fizik Topluluğu Yüksek Enerji ve Parçacık Fiziği ödülü gibi birçok ödül kazanmıştır. İstatiksel fizik alanında katkıları bulunmaktadır. François Englert'e 2013'te Higgs Mekanizması'nın keşfi nedeniyle Peter Higgs ile birlikte Nobel Fizik Ödülü verilmiştir.

Preonlar parçacık fiziğinde, kuarklar ve leptonların altparçacıkları olan nokta parçacıklardır. Terim 1974’te, Jogesh Pati ve Muhammed Abdüsselam tarafından oluşturulmuştur. Preon modellerine olan ilgi, 1980’lerde zirve noktasına ulaşmıştır ancak parçacık fiziği Standart Model'i, fiziğin kendisini en başarılı şekilde tanımlamaya devam ettiğinden ve lepton ile kuark kompozitleri hakkında hiçbir deneysel veri bulunmadığından dolayı bu ilgi azalmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Higgs mekanizması</span>

Higgs mekanizması, parçacık fiziğinde ayar bozonlarının kütle özelliklerinin üretim mekanizmasını açıklaması açısından önemlidir.

Cabbibo-Kobayashi-Maskawa matrisi ya da kısaca CKM matrisi veya diğer adıyla kuark karışım matrisi, kısaca KM matrisi,parçacık fiziğinin Standart Model'inde, çeşni değiştiren zayıf bozunumların güç bilgisini içeren bir üniter matristir. Teknik olarak, kuarkların serbest halde ilerlerken ve zayıf etkileşimlerde rol alırlarkenki kuantum durumlarının uyumsuzluğunu belirtir. CP ihlalinin anlaşılmasında önemli yer tutar. Bu matris Makoto Kobayashi ve Toshihide Maskawa tarafından kuarkların üç ailesi için önerilmiş, matrise diğer bir ailenin eklenmesi fikri ise Nicola Cabibbo tarafından sunulmuştur. Bu matris ayrıca şu anki üç kuark ailesinin ikisini içeren GIM mekanizmasının bir uzantısıdır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.