İçeriğe atla

Toruń

Toruń
Üstte: Belediye Binası, Stary Rynek Ortada: Dąmbski aile sarayı, Ana kapı, Nikolas Kopernik Anıtı Altta: Toruń Orta Çağ Kent Merkezi
Toruń bayrağı
Bayrak
Toruń arması
Arma
Slogan:
"Durabo" (Latince"Hayatta kalacağım")
Polonya üzerinde Toruń
Toruń
Toruń
ÜlkePolonya
VoyvodalıkKuyavian-Pomeranian
İdari BölgeŞehir
Kuruluş13. Yüzyıl
İdare
 • BaşkanMichał Zaleski
Yüzölçümü
 • Toplam115,72 km²
Rakım65 m
Nüfus
 (2021)
 • Toplam197.812
 • Yoğunlukoto/km²
Zaman dilimiUTC+01.00 (OAS)
 • Yaz (YSU)UTC+02.00 (OAYS)
Alan kodu+48 56
Plaka koduCT

Toruń (Türkçe: Torun) (Almanca: Thorn), Polonya'nın kuzey kesiminde Vistül Irmağı üstündedir. Haziran 2014 sayımlarına göre şehirde 203.148 kişi yaşamaktadır. Mikolaj Kopernik'in doğum yeri olan bu Orta Çağ şehri, UNESCO Dünya Tarihî Miras Sit Alanı listesinde yer almaktadır.

Toruń eskiden Toruń Voyvodası (1975-1998) ve Pomeranya Voyvodası'nın (1921-1939) başkentiydi. Toruń, 1999'dan beri Bydgoszcz-Toruń iki kutuplu kentin 45 km uzaklıktaki Bydgoszcz'la yığılması sonucu Kuyavi-Pomeranya Voyvodası'nın iki başkentinden biri olmuştur. Eylül 2004'te Bydgoszcz'taki Tıp Akademisi Toruń'deki Nicolaus Copernicus Üniversitesi'ne Collegium Medicum adı altında katılmıştır.

Tarihi

Christoph Hartknoch, Eski ve Yeni Prusya adlı kitabında son ikametgahı olan Thorn (Toruń) şehrini anlatıyor

Torun ve çevresinde bilinen ilk yerleşimler M.Ö 1100 yılına kadar ulaşmaktadır. Erken Orta Çağ'da, 7. Yüzyıldan 13. Yüzyıla kadar, Eski Slavların yerleşim yeri olmuştur.

Gotik Belediye Binası (Ratusz) 13. Yüzyılda başlandı.

1231 baharında Töton Şövalyeleri, Vistül Irmağı'nı aşarak, şehre bir hisar inşa etmişlerdir. 28 Aralık 1233 yılında, Töton Şövalyeleri olan Hermann von Salza ve Hermann Balk, Torun ve Chełmno şehirlerinin kuruluş bildirgelerini imzalamışlardır. 1280 yılında şehir Hansa Birliği'ne katılarak önemli Orta Çağ ticaret şehirlerinden biri haline gelmiştir.

Görülecek yerler

İskenderiyeli Aziz Catherine Kilisesi, Toruń - Torun'daki Gothik mimariye kusursuz bir örnek
House Under the Star

Torun, Orta Çağ Gotik mimarisini yansıtan, tamamen tuğladan yapılmış, anıtsal kiliseler, tarihi belediye binası ve şehir duvarlarını barındırmaktadır. En önemli anıtları arasında:

  • Torun Katedrali (14-15. Yüzyıl)
  • Aziz Mary Kilisesi (14. Yüzyıl)
  • Aziz James Kilisesi (14. Yüzyıl)
  • Tarihi Belediye Binası

İnşasına 1274 yılında başlandı, 1391 ve 1399 yılları arasında genişletilme, tamiri yapıldı ve 16. Yüzyıl sonunda yeniden genişletildi. Orta Avrupa'daki en önemli tarihi belediye binalarından biridir.

  • Şehir Surları
Şehir Surları ve "Eğik Kule"

İnşasına 13. Yüzyılda başlandı, 14-15. Yüzyıllar içerisinde genişletildi. Çoğunluğu 19. Yüzyılda yıkıldı fakat Vistül ırmağı kıyısında bulunan bazı kapı ve kuleler günümüze kadar ulaşmıştır.

  • Bir 15. Yüzyıl Gothik Evi (Müze olarak hizmet vermekte)

Kopernik'in doğduğu rivayet edilen ev.

  • Torun Kalesi (13. Yüzyıl)

Töton Şövalyeleri Kalesi Harabeleri olarak da bilinmektedir.

  • Yıldız Simgeli Ev (LehçeKamienica Pod Gwiazdą), Gothik mimari öncesi,

Torun, Polonya'daki en çok Gotik mimari evi barındıran şehirdir. Birçok Gothik bina boyaması ya da ahşap işçiliği 16 Yüzyıla kadar uzanmaktadır.

Ulaşım

Torun, kara yolu taşımacılığında çok büyük olmasa dahi bazı sorunları barındırmaktadır. Yeni yapılan geniş yollar ve yol düzenlemeleri de bu sorunu çözememektedir. Sorunun başlıca sebebi, şehrin transit bir yol olmasıdır. Ayrıca Vistul nehri üzerinde 2 adet kara yolu köprüsü bulunmasına karşın, yaklaşık 4 km doğuda yer alan yeni köprü (4 Haziran 2013) çok tercih edilmemesi sebebiyle, özellikle yoğun saatlerde, tarihi merkeze yakın olan köprü de trafik yoğunluğu görülebilmektedir.

Torun toplu taşıma hizmetleri, beş tramvay ve 40 otobüs hattıyla tüm şehirde ve komşu bazı şehri kapsayacak şekilde hizmet vermektedir.

Üç ana istasyonuyla (Toruń Główny, Toruń Miasto ve Toruń Wschodni), şehir büyük bir demiryolu kavşağıdır.

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Polonya</span> Orta Avrupada bir ülke

Polonya, resmî adıyla Polonya Cumhuriyeti, Orta Avrupa'da bulunan bir ülkedir. Komşuları, batıda Almanya, güneybatıda Çekya, güneyde Slovakya, kuzeydoğuda Rusya ve Litvanya, doğuda Belarus, güneydoğuda Ukrayna ve kuzeyde Baltık Denizi'dir. Ülke 312.696 km²'lik yüzölçümüyle Avrupa'nın dokuzuncu, dünyanın altmış dokuzuncu büyük ülkesidir. Yaklaşık 38,4 milyonluk nüfusuyla dünya sıralamasında en kalabalık 36. ülkedir.

<span class="mw-page-title-main">Töton Şövalyeleri</span> Hristiyan tarikatı

Töton Şövalyeleri ya da Teutonik Şövalyeler, yahut tam adıyla Kudüs Azize Meryem Hastanesi ve Töton Şövalyeleri Tarikatı, bir Cermen-Roma dini tarikatıdır. Tarikat, Katolik hacılara, hac yolunda yardım etmek, hasta ve yaralı Katoliklerin bakımlarını sağlamak üzere hastane kurmak amacıyla kurulmuştur. Adlarını özellikle Orta Çağ’da Haçlı Seferleri'ne katılarak duyurdular. Normalde asıl üyelerin sayısı her zaman sınırlıydı ancak ihtiyaç durumunda gerek gönüllülerin gerekse paralı askerlerin katılımıyla sayıları hayli artmaktaydı.

<span class="mw-page-title-main">Nicolaus Copernicus</span> Polonyalı matematikçi ve astronom (1473–1543)

Nikolas Kopernik, Kraliyet Prusyası'na bağlı Ermland Derebeyliği'nde Katolik piskopos danışmanı, boş zamanlarında matematik, astronomi ve harita bilimi ile meşgul olan bilim insanı.

<span class="mw-page-title-main">Lüksemburg (şehir)</span> Lüksemburgun başkenti ve komün

Lüksemburg, bilinen şehir, şehir unvanına da sahip bir komün olmanın yanı sıra Lüksemburg’un başkentidir. Şehrin kuzeyinde Alzette Nehri, güneyinde Pétrusse Nehri ve ortasında Orta Çağ’da Franklar tarafından inşa edilen Lüksemburg Kalesi bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Verona</span> Verona iline bağlı komün (Veneto, İtalya)

Verona, kuzeydoğu İtalya'nın Veneto bölgesinde 2019 itibarıyla 259.608 nüfuslu bir şehirdir. Verona, Veneto bölgesinde bulunan yedi ilden biri olan Verona ili merkezidir. Verona şehri kuzey-doğu İtalya'nın en önemli turizm merkezlerinden biridir. Bunun başlıca nedeni kültürel, mimarî ve tarihî eserleridir, yıl içinde organize edilen birkaç önemli uluslararası fuar ve yaz aylarında Klasik Romalılardan kalma antik Arena da yapımlanan tiyatro ve opera temsilleridir.

<span class="mw-page-title-main">Deventer</span> Hollandada belediye

Deventer, Hollanda'nın Overijssel ilinin Salland bölgesinde kurulmuş olan bir kenttir. Şehrin büyük kısmı Ijssel Nehri'nin doğu yakasında olmakla birlikte batı yakasına doğru da gelişim göstermiştir. 2005 yılında ülke genelinde uygulanan bürokrasiyi azaltma politikası sonucunda nüfusu 5000 olan Bathmen ile birleştirilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Arezzo</span> İtalyanın Toskana bölgesinde, Arezzo iline bağlı ilçe (komün)

Arezzo, İtalya'nın ortakuzey kesiminde, Toskana yönetim bölgesindeki Arezzo ilinin merkezi olan bir komündür.

<span class="mw-page-title-main">Hermann von Salza</span>

Hermann von Salza, Alman Haçlıları'nın kurduğu Töton Şövalyeleri adlı askeri tarikatın başkanı (1210-1239).

<span class="mw-page-title-main">Bydgoszcz</span>

Bydgoszcz, Polonya'nın kuzey kesimindeki bir şehri. Brda ile Vistül nehirlerinin geçtiği şehir, iki nehrin birleşme noktasının da yakınlarındadır.

<span class="mw-page-title-main">Toruń zencefilli keki</span>

Toruń zencefilli kek Toruń şehrinde Orta Çağ'dan beri üretilen geleneksel bir Polonya zencefilli keki.

<span class="mw-page-title-main">Rotes Rathaus</span> Berlin belediye binası

Rotes Rathaus Berlin, Mitte semtinde Alexanderplatz yakınlarındaki Rathausstraße üzerinde yer alan belediye binasıdır. Berlin eyaletini yöneten belediye başkanı ve hükûmetine ev sahipliği yapar. Simgesel yapının adı, kırmızı tuğlalı cephe tasarımından gelmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Leh-Litvan-Töton Savaşı</span> Töton Şövalyeleri ile Polonya ve Litvanya ittifakı arasındaki savaş (1409–1411)

Leh-Litvan-Töton Savaşı, Büyük Savaş olarak da bilinen, 1409-1411 yılları arasında Töton Şövalyeleri ile müttefik Polonya Krallığı ve Litvanya Büyük Dükalığı arasında meydana geldi. Yerel Samogit ayaklanmasından tetiklenen savaş, Ağustos 1409'da Polonya'nın Töton işgali ile başladı. Her iki taraf da tam ölçekli bir savaşa hazır olmadığından, Bohemyalı IV. Wenceslaus dokuz aylık bir ateşkes sağladı.

<span class="mw-page-title-main">Radzyń Chełmiński Kalesi</span>

Radzyń Chełmiński Kalesi, Töton Şövalyeleri Komutanlığının merkezi olarak 1330'da tamamlanan Tuğla Gotik mimari bir manastır kalesidir. Radzyń Chełmiński kasabasının kuzeyinde, Castle Gölü'nün yakınında yer alır. Kalenin iç dört duvarından üçü ve iç binaların çoğu yıkılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Hermann Kalesi</span>

Hermann Kalesi (Est.:Hermanni linnus, Alm.:Hermannsfeste, Rus.:Замок Герман) ya da Narva Kalesi, kuzeydoğu Estonya'daki Narva şehrinde bulunan bir Orta Çağ kalesidir. Kale, bölge Danimarka Krallığı'nın bir parçasıyken 1256 civarında kuruldu. İlk tamamen taş surlar 14. yüzyılın başında inşa edildi. Töton Şövalyeleri'nin Livonya kolu, kaleyi Ağustos 1346'da satın aldı ve sonraki tarihinin büyük bir bölümünde ona sahip oldu.

<span class="mw-page-title-main">Frombork</span> Polonyadaki bir kasaba

Frombork, Polonya'nın kuzeyinde bulunan tarihi bir kasabadır. Varmiya-Mazurya Voyvodalığındaki Braniewo ilçesinde, Vistül Lagününün yanında bulunmaktadır. Frombork aynı zamanda birçok tarihi mekanı nedeniyle "Varmiya'nın İncisi" olarak da bilinir.

<span class="mw-page-title-main">Poppo von Osterna</span>

Poppo von Osterna, 1253'ten 1256'ya kadar hüküm süren Töton Şövalyeleri'nin 8. Büyük Üstadıydı. Frankonyalı asil bir aileden gelmektedir; 1228'de tarikata katılmış ve Prusyalılara karşı bir dizi başarılı seferinin ardından Büyük Üstat olarak seçilmiştir. Onun dönemine, 16. yüzyıla kadar tarikatın merkezi haline gelen Prusya'daki Töton Şövalyeleri'ni sağlamlaştırma girişimleri damgasını vurmuştur.

<span class="mw-page-title-main">On Üç Yıl Savaşı (1454-1466)</span> On Üç Yıl Savaşı,Şehirler Savaşı olarak da adlandırılır.Savaş,1454 ile 1466 yıllarının arasında gerçekleşmiştir.Savaş,Polonya Krallığı ile Töton Şövalyeleri arasında gerçekleşmiştir

On Üç Yıl Savaşı, Şehirler Savaşı olarak da adlandırılan, 1454 ile 1466 yılları arasında Polonya Krallığı ile Töton Şövalyeleri arasında yapılan bir çatışmadır.

<span class="mw-page-title-main">Gniew</span>

Gniew Polonya'nın kuzeyindeki Pomeranya Voyvodalığı'nda, Vistül Nehri'nin sol kıyısında yer alan tarihi bir kasabadır. Nüfusu 2016 yılında 6.870 kişidir. Doğu Pomeranya'nın en eski şehirlerinden biridir ve bölgenin en tanınmış anıtlarından biri haline gelen, Orta Çağ'dan kalma Tuğla Gotik Kalesi ile ünlüdür.

<span class="mw-page-title-main">Gniew Kalesi</span>

Gniew Kalesi, Töton Şövalyeleri tarafından 1290'dan sonra inşa edilmiş eski bir kalesidir. İkinci Toruń Barışı (1466) ile Polonya'nın olmuş ve Kral tarafından Pomeranya voyvodası Ostoja Klanından Dük Jan de Jani'ye verilmiştir. O zamandan beri birkaç kez genişletilmiş ve yeniden inşa edilmiştir. Kale 20. yüzyılın sonlarında restore edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Chełmno Arazisi</span> Polonyanın orta-kuzeyindeki tarihi bölge

Chełmno Arazisi (Lehçe: ziemia chełmińska,