Tortum Şelalesi - Turkipedia

Tortum Şelalesi


Genel Bilgiler
Konum	Uzundere, Erzurum, Türkiye
Koordinatlar	40°39′36″K 41°40′12″D / 40.66000°K 41.67000°D / 40.66000; 41.67000
Akarsu	Tortum Çayı
Aktığı yer	Çoruh nehri
Yükseklik	48 m (157 ft)
Genişlik	22 m (72 ft)
Wikimedia Commons
Tortum Şelalesi Türkiye haritasında göster Tortum Şelalesi Tortum Şelalesi Erzurum haritasında göster

Tortum Şelalesi, Erzurum ilinin Uzundere ilçesi sınırları içinde, Tortum Çayı'nın üzerindeki bir şelaledir.

Tarihi oluşumu

Tortum Şelalesi, 1700'lü yılların ortalarında bugünkü Balıklı Köyü batısında bulunan bir dağın heyelan sonucu Tortum Çayı'nın önünü kapatmasıyla oluşmuş bir şelaledir. Tortum Şelalesi, Tortum gölü'nün Tev Vadisi ile gölün kuzey ucu arasındaki heyelan kütlesini aşarak dökülmesiyle oluşmaktadır. Tortum şelalesi'nin döküldüğü akar yatağa yakın dirençli kireç taşı katmanları üzerinden geçmektedir. 22 metrelik genişlikten ve 48 metre yükseklikten düşmektedir. Düşen sular, üstte gökkuşağı, altta koca bir dev kazanı meydana getirmektedir. Ayrıca bu göl bir doğal anıttır. Erzurum'un Uzundere ilçesinde bulunmaktadır.

Bölge halkı, şelale ve turizm

Çevre halkı şelaleye öz Türkçe karşılığı olarak "sudökülen" demektedir. Bölgenin en önde gelen ziyaretçi kitlesini Atatürk Üniversitesi'nin Diğer bölgelerden gelen öğrencileri oluşturmaktadır. Bunun yanında Tortum Şelalesi Uluslararası Turizm'e de açık bir alandır ve yabancı turistleri de ağırlamaktadır.

Hidroelektrik santrali

Tortum Şelalesi'ne 1952-1960 yılları arasında hidroelektrik santrali yapılmış ve Türkiye'nin elektrik ihtiyacına katkıda bulunmaya başlamıştır.^[1]

Özellikleri

Şelalenin bulunduğu bölgede ziyaretçiler için piknik alanı ve hemen şelalenin altına inen merdivenlerin üzerinde Demir korkuluklu İzleme Balkonu bulunmaktadır. Merdivenleri takip ederek Şelalenin altına inilebilir ve diğer taraftaki merdivenleri takip ederek yukarıya çıkılabilmektedir. Şelale bahar aylarında balkon izleyicilerini ıslatmaktadır. İzleyenlere doğa ile iç içe bir ortam yaşatan şelale özellikle doğa tutkunları için hayranlık uyandıracak görüntüler barındırmaktadır. Tortum Şelalesi bir rivayete göre izleme merdivenlerini şelale tarafından inip, elektrik santrali tarafından çıkanlarda nefes darlığı ve kalp rahatsızlıkları görülmüyormuş.

Galeri

Balkon Tarafından
Tortum gölü

Ayrıca bakınız

Türkiye'deki şelaleler listesi

Kaynakça

^ Kiyici, Fatih (25 Şubat 2021). "DEMOKRAT PARTİ DÖNEMİ (1950-1960) ERZURUM KAMU YATIRIMLARINA BİR ÖRNEK: TORTUM HİDROELEKTRİK SANTRALİ". Anasay (15): 51-71. doi:10.33404/anasay.878094. ISSN 2587-2001. 4 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mart 2022.

Dış bağlantılar

Tortum Belediyesi 24 Ağustos 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Uzundere Belediyesi 17 Kasım 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Tortum Kaymakamlığı 26 Nisan 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Erzurum
Uzundere Kaymakamlığı 21 Eylül 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Atatürk Üniversitesi Erzurum Tanıtım Yazısı 28 Şubat 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Kültür ve Turizm Bakanlığı Erzurum İli Web Sitesi 4 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

İlgili Araştırma Makaleleri

Niagara Şelaleleri, Kuzey Amerika'nın doğusunda, ABD ile Kanada sınırı arasında, Niagara Nehri'nin üzerinde bulunur. 3 büyük şelaleden oluşur. Horseshoe bunların en büyükleridir. American Falls ve Bridal Veils Fall diğer iki küçük şelalelerdir.

Atatürk Barajı, Adıyaman ve Şanlıurfa illeri arasında, enerji ve sulama amaçlı bir barajdır. GAP Projesi içinde, Karakaya Barajının 180 km mansabında, Adıyaman iline 51 km uzaklıkta, Şanlıurfa ilinin Bozova ilçesine ise 24 km uzaklıkta olup, Fırat Nehri üzerinde kurulmuştur. Barajın tamamlanmasıyla Türkiye'nin en büyük üçüncü gölü olan Atatürk Baraj Gölü oluşmuştur.

Manavgat Barajı, Antalya'nın Manavgat ilçesinde, Manavgat Çayı üzerinde, elektrik enerjisi üretimi amacıyla 1986-1987 yılları arasında inşa edilmiş bir barajdır.

Suuçtu Şelalesi, Türkiye'nin Bursa ilinin Mustafakemalpaşa ilçesine 18 km uzaklıkta bulunan ve ilçenin içme suyu ihtiyacını karşılayan, 38 metre yükseklikteki felezlerden dökülen şelale.

Kurşunlu Şelalesi, Antalya-Isparta karayolunun 24. km'nden sola dönülerek 7 km devam edildiğinde ulaşılan bir şelaledir.

Elektrik Üretim Anonim Şirketi, (EÜAŞ); Türkiye'nin genel enerji ve ekonomi politikasına uygun olarak, elektrik üretim faaliyetlerinde bulunmak amacıyla teşkil edilen kamu kuruluşu niteliğindeki, %100 hissesi hazineye ait bir şirkettir. Türkiye'deki elektrik üretiminin büyük bir kısmını karşılamaktadır.

Akköprü Barajı, Muğla'da, Dalaman Çayı üzerinde, sulama, enerji ve taşkın kontrolü amacıyla yapımına 1995 yılında başlanan ve Mart 2011 tarihinde su tutulmaya başlanan, Türkiye'nin 6. büyük barajıdır.

Kürtün Barajı, Gümüşhane'de, Harşit Çayı üzerinde, enerji üretmek amacıyla 1999-2002 yılları arasında inşa edilmiş bir barajdır.

Kiğı Barajı, Bingöl'de, Peri Çayı üzerinde enerji üretmek amacıyla 1997-2003 yılları arasında inşa edilmiş bir barajdır.

Narman Peribacaları, Erzurum'un Narman ilçesinde bulunan jeolojik oluşuma verilen addır.

Yerköprü Şelalesi, Konya'nın Hadim ilçesinde, Konya merkezine 110 km uzaklıkta, Göksu Nehri üzerinde bulunan ünlü bir şelaledir. Şelalenin küçük bir elektrik santrali de bulunmaktadır.

Ren Şelalesi, İsviçre'nin Schaffhausen kantonunda yer alan Avrupa'nın en büyük şelalesidir. 150 metre genişliğinde ve 23 metre yüksekliğindeki şelale Ren, Rhone ve İnn nehirlerini besler. Schaffhausen şehir merkezine 4 km. mesafede bulunan şelale aynı zamanda turistlerin yoğun ilgisini çeker.

Tortum Gölü, Erzurum ilinin Uzundere ilçesi sınırlarında Tortum Çayı üzerinde, 1791 yılında oluşmuş bir heyelan set gölüdür. Kemerlidağ yamacından kopan kalker blokları çayın önünü kapatmış, yaklaşık 50 m yükseklikte bir set meydana getirmiştir. Buradan düşen sular da Tortum Şelalesini oluşturmaktadır. Göl 8 km²'ilk bir alanı kapsar; 100 m ile 1000 m arasında bir genişliğe sahiptir. Gölün denizden yüksekliği 1000 m, derinliği yaklaşık 100 m'dir. Gölün hacmi 57.6 hm³'dür.

Uzundere, Erzurum ilinin ilçesi ve bu ilçesinin merkezidir.

Girlevik Şelalesi, Erzincan il merkezinin 30 km güneydoğusunda, Çağlayan beldesinde, aynı isimli köyün sınırlarında bulunur. Şelalenin suları üç kademe halinde, 30–40 m yükseklikten düşmektedir. Sular birkaç kilometre ilerden Kalecik Köyü sınırlarından dokuz kaynaktan gelmektedir.

Sızır Şelalesi, Sivas ili, Gemerek ilçesi, Sızır beldesinde bulunan şelale. Kızılırmak'ın kollarından olan Göksu üzerinde bulunur. Sızır'ın 700 m kadar güneyinde, çevresi yeşillik bir alanda bulunur. Yöre halkı tarafından rekreasyon amaçlı olarak kullanılır. Sızır Şelalesinde aile çay bahçesi ve restoran bulunmakta ve belediye tarafından Galip Ulutaş mesire alanı açılmıştır.

Tomara Şelalesi, Gümüşhane ili, Şiran ilçesi sınırlarında bulunan şelaledir. Kelkit Çayının kolu olan Tomara Çayının vadisinde yer alır. Adını çevrede yetişen tek yıllık Tomara (kaldirik) bitkisinden alır.

Çoruh Havzası, kuzeydoğu Türkiye ve Gürcistan topraklarında bulunan Çoruh Nehri'nin havzası. Büyüklüğü 19.654 km², yıllık ortalama yağışı 540 mm'dir.

Kegon Şelalesi, Japonya'nın Nikkō Millî Parkı'nda bulunan bir şelaledir. Şelale, Chūzenji Gölü'nde yer almakta olup Daiya Nehri lav akışları tarafından yeniden yönlendirildiğinde oluşmuştur. Ana şelaleler yaklaşık 97 metre yüksekliğe sahiptir ve Kegon Şelaleleri'nin arkasında ve yanlarında dağ ile lav akıntıları arasındaki birçok çatlaktan sızan yaklaşık on iki küçük şelale yer almaktadır.

Azerbaycan şelaleleri — Azerbaycan topraklarında bulunan şelalelerdir.

Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.