İçeriğe atla

Toropets-Holm Taarruzu

Toropets-Holm Taarruzu
Doğu Cephesi, II. Dünya Savaşı
Tarih9 Ocak - 6 Şubat 1942
Bölge
Sonuç Sovyet zaferi
Taraflar
 Sovyetler Birliği Almanya
Komutanlar ve liderler
Sovyetler Birliği Pavel KuroçkinNazi Almanyası Ernst Busch
Kayıplar
29.200 12 bin (Sovyet kaynakları)[1]

Toropets-Holm Taarruzu, II. Dünya Savaşı sırasında Kızıl Ordu'nun, 9 Ocak - 6 Şubat 1942 tarihleri arasında İlmen Gölü güneyinde yürüttüğü askeri bir harekâttır. Harekât, Holm Cebi'nin oluşmasında, Alman 2. Ordu'sunun Demyansk Cebi'nde kuşatılmasında ve Alman 189. Piyade Tugayı'nın Andreapol yakınlarında imha edilmesinde etkili olmuştur.

Harekât öncesi

Moskova önlerinde 1941 yılı Aralık ayındaki başarılı karşı taarruzların ardından Kızıl Ordu Yüksek Komutanlığı (Stavka) Sovyet topraklarındaki Wehrmacht kuvvetlerini imha etmek amaçlı geniş cepheli bir taarruz yapmaya karar vermiştir. Alman Yüksek Komutanlığı, Kızıl Ordu'nun böyle geniş çaplı bir taarruza kalkışacak gücü kalmadığı görüşündeydi ve İlmen Gölü güneyi gibi hareketsiz kalması beklenen bir bölgeden gelen saldırıyla gafil avlandı.

Operatif hedefler

Sovyet Kuzeybatı Cephesi Komutanı General Pavel Kuroçkin'e, Limen Gölü güneyindeki mevzilerden yapılacak iki görev verildi. Görevlerden biri Staraya Russa üzerinden batı yönünde bir saldırıyla Alman 16. Ordu'su ve 18. Ordu'su arasına girmek, Volhov Cephesi ve Leningrad Cephesi kuvvetlerinin Leningrad Kuşatması'nı yarmalarına destek olmaktı. İkinci görev ise güneybatı yönünde Vitebsk istikametinde bir taarruzdur. Bu taarruz 3. Vurucu Ordu, 4. Vurucu Ordu ve 33. Ordu tarafından yapılacaktır. Taarruzun nihai amacı Merkez Ordular Grubu'nu derin bir kuşatmanın kuzey kıskacını oluşturmaktır.

Harekât yapılacak bölgenin ormanlık ve sulak olmasının yarattığı güçlükler bir yana, bu çapta bir operasyon için gereken ikmal malzemesinin bölgeye yığılması da ayrı bir sorun yaratmaktadır. Çünkü, bu iş için kullanılabilecek tek demiryolu bağlantısı Moskova - Bologoe - Ostaşkov hattıdır ve bu ölçüde ikmal malzemesini taşımak için yeterli değildir. Bu yüzden Moskova kesiminden aktarılan dört piyade tümeninin karayoluyla sevk edilmesi gerekmiştir. Sert kış şartlarında bu asker sevkiyatı, özellikle araçların ve kayak takımının nakli yüzünden çok ağır ilerlemiştir.[1]

Alman savaş durumu haritalarında 4. Vurucu Ordu, taarruz başladıktan sekiz gün sonra, yani 16 Ocak 1942 tarihinde gerçek durumuyla işaretlenebildi. Oysa 27. Ordu'dan 4. Vurucu Ordu'ya dönüştürülmesi 1941 yılı Aralık ayındaydı. Alman istihbaratı, 16 Ocak 1942 tarihinde bile bağlı birlikleri tam olarak saptayamamıştı.[2]

Muharebe

Taarruzun başlarında General Maksim Purkayev komutasındaki 3. Vurucu Ordu'nun ve 4. Vurucu Ordu'nun sağladığı girme son derece başarılıydı ve ağır kayıplara uğrayan Alman mevzilerine girilmişti. Saldırının Alman Komutanlığı açısından sürpriz olması ve ihtiyatların sınırlılığıyla birleşince, Sovyet Cephe Komutanlığı'na harekât yapabileceği bir açık alan sağlandı. Bu açık alan da, Alman geri hatlarına derinlemesine ilerlemek ve bu sayede başarıyı sonuna kadar geliştirme olanağı yaratmıştır.

Stavka'nın, 3. Vurucu Ordu'nun başarılı taarruzu üzerine harekâttan beklentisi genişledi. Stalin, 19 Ocak'ta 3. Vurucu Ordu'ya ek operatif hedefler vermiştir. Verilen emir, Ordu'nun Velikiye Luki üzerinden Vitebsk ve Smolensk yönünde taarruzunu sürdürmesi yönündedir. İki gün sonra 3. Vurucu Ordu Kuzeybatı Cephesi emrinden alınarak Kalinin Cephesi emrine verildi. 22 Ocak 1942 günü Toropets - Holm ulaşım hattı kesilerek Holm kuşatıldı.

Taarruzun başlangıcında Kızıl Ordu birliklerinin ikmal malzemeleri sınırlıydı ama, Toropets'deki Alman ikmal depolarında önemli miktarda ikmal malzemesi ele geçirdiler.

Kızıl Ordu birliklerindeki zırhlı araç sayısı, böylesi bir operasyon için oldukça yetersizdir. Öte yandan daha sonraki muharebelerde görülen zırhlı desteği ve özellikle de derin harekât doktrini göz önüne alındığında bu durum daha belirgin olarak ortaya çıkar. General Andrey Yeryomenko'nun 4. Vurucu Ordusu'nda sadece iki tank taburu bulunmaktadır. Bu taburlardan 117. Tank Taburu'nda 12 Matilda II (tank), 9 Valentin tank ve 10 T-60 tank, 141. Tank Taburu'nda ise 4 KV-1, 6 T-34 ve 20 T-60 tankı faal durumdaydı.[3]

Sovyet kuvvetlerinin ilerlemesi öylesine güçlüydü ki, 30 km'lik bir cephe hattını tutmakta olan Alman 123. Piyade Tümeni'nin ileri iki alayının mevzilerine girildi. Tümene bağlı alaylar mukavemet noktalarında oldukça ince bir yayılma halindeydiler, bu yüzden birbirlerini örtemediler. Bu durumda Sovyet hücum kıta'ları alayların arasından adeta yürüyüp geçtiler. Mukavemet noktaları daha sonra ağır kayıplara uğratılarak ele geçirildi. Bir Alman ihtiyat birliği olan 81. Piyade Tümeni Aralık ayının son günlerinde demiryolu üzerinden bölgeye gönderilmiştir. Tümenin, bir piyade alayından, bir topçu taburunda, bir istihkam bölüğünden oluşan öncü müfrezesi Asnreapol ve Toropets'de trenden indirildi. Okhvat'a ilerleyen müfreze burada kuşatıldı ve 14 Ocak'ta tümüyle imha edildi. Okhvat yakınlarındaki bir ormanda daha sonra aralarında müfrezeye komuta eden albayın da bulunduğu 1.100 ceset bulunmuştur. Albay, ölümünden sonra generalliğe terfi ettirildi. Topçu taburundan 40 kişilik bir grup Alman hatlarına çekilmeyi başarabilmiştir. Muharebeye giriş ve dağılma öylesine hızlı oldu ki durum, Alman haritalarında bile işaretlenemedi.

Ancak 3. Vurucu Ordu emrindeki mevcut kuvvetler, Stalin'in verdiği çapta operatif hedefler için tehlikeli biçimde yetersiz kalmaya başladı. Öte yandan sertleşen Alman direnci yanında ikmal malzemeleri de yetersizdi. Sonuçta 3. Vurucu Ordu Velikiye Luki'ye ulaşamadı. Bu kent, 17 Ocak 1943'te Kalinin Cephesi tarafından geri alındı.

Kayıplar

Sovyet kayıpları toplamda 29.200'dür. Alman kayıpları ise 189. Piyade Alayı tümüyle imha olmuş, 416. Piyade Alayı ile 418. Piyade Alayı, mevcutlarının yarısını kaybetmiştir.

Sonuçları

Alman Merkez Ordular Grubu'nu kuşatmak şeklinde belirlenmiş olan Stavka operatif hedefine ulaşılamadı. Bununla birlikte iki vurucu ordunun bu taarruzu Alman hatlarında derin bir girinti oluşturdu. Bu girinti, Alman Merkez Ordular Grubu Karargahında 1942 yılı boyunca bir endişe kaynağı olmuştur. Bu endişe, 1943 yılı Mart ayında girintinin kuzey sınırını oluşturan Rijev çıkıntısı ortadan kalkana kadar sürdü.

Kızıl Ordu taarruzu ayrıca Holm Kuşatması'nı ve Demyansk Kuşatması'nın güney hattını oluşturmuştur.

Alman 16. Ordu Komutanı General Ernst Busch, Staraya Russa - Ostaşkov hattındaki başarılı savunmasıyla daha sonra Mareşal rütbesine terfi etti.

Kaynakça

  1. ^ a b http://war1960.narod.ru/sww/toropez.html 1 Eylül 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. / Rusça
  2. ^ D. Glantz, Soviet military deception in the Second World War
  3. ^ Ericsson, J. The Road to Stalingrad

Kaynakça

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Küçük Satürn Harekâtı</span>

Küçük Satürn Harekâtı, II. Dünya Savaşı'nın Doğu Cephesi'nde, Stavka'nın gerçekleştirdiği bir karşı taarruzdur.

<span class="mw-page-title-main">Kış Fırtınası Harekâtı</span>

Kış Fırtınası Harekâtı, II. Dünya Savaşı'nın Doğu Cephesi'nde, Stalingrad Muharebesi sonucunda kuşatılan Mihver kuvvetleri kurtarmak için girişilen bir Alman taarruz harekâtıdır. Taarruz, 12 - 23 Aralık 1942 tarihleri arasında esas olarak Alman 4. Panzer Ordusu tarafından yürütülmüştür. Kızıl Ordu 19 ve 20 Kasım 1942 tarihlerinde başlattığı bir karşı taarruzla (Uranüs Harekâtı Stalingrad'daki Mihver kuvvetleri kuşatmıştı. Hitler'in kararıyla, esas olarak Alman 4. Panzer Ordusu'nun takviye edilmesiyle oluşturulan Don Ordular Grubu, dışarıdan bir yarma hareketiyle Kızıl Ordu kuşatmasına saldırmıştır. Stalingrad'da kuşatılmış bulunan Mihver kuvvetleri General Friedrich Paulus komutasında yeniden tertiplenirken Don Ordular Grubu da General von Manstein komutasına verilmişti. Don Ordular Grubu, B Ordular Grubu yerine geçtiği için aslında bütün bu teşkiller Mareşal von Manstein emrindedir. Bu arada Stavka, Kafkasya'da petrol sahalarını ele geçirmek için muharebe halindeki A Ordular Grubu'nu, geri çekilme hattını keserek tecrit etme planları içindedir. Bu harekât planına Satürn Harekâtı kapalı adı verilmiştir. Stalingrad'da kuşatılmış birliklerin, Kurtarma harekâtına kadar ikmali için tek çözüm Luftwaffe'nin hava köprüsüyle ikmal sağlamasıydı. Luftwaffe bu görevi yerine getirmekte başarısız oldu. Bu durumda, başarılı bir yardım hareketi ancak mümkün olduğunca erken başlarsa, işe yarar olabileceği açıkça ortaya çıkmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Uranüs Harekâtı</span> II. Dünya Savaşı sırasında Stalingrad Cephesinin son evrelerinde gerçekleşen imhaya yönelik oprasyonunun gizli adıdır.

Uranüs Harekâtı II. Dünya Savaşı'nın Doğu Cephesi'nde Rumen 3. Ordusu, 4. Ordusu, Alman 6. Ordu ile 4. Panzer Ordusu'ndan bazı birliklerin Stalingrad ve batısında kuşatılmasıyla sonuçlanan bir Sovyet stratejik taarruzunun kapalı adıdır. Harekât, Stalingrad Muharebesi'nin son evrelerinde, Stalingrad ve civarındaki Mihver kuvvetleri imha etmeyi amaçlamıştır. Harekâta ilişkin planlar 1942 yılının Eylül ayı ortaları gibi erken bir tarihte oluşturulmaya başlanmıştı. Esas olarak Kafkasya'daki Mihver kuvvetlerini ve Stalingrad'a taarruz durumundaki B Ordular Grubu'nu kuşatmayı ve imha etmeyi, eş zamanlı olarak planlıyordu. Kızıl Ordu, Alman kuvvetlerinin Stalingrad içindeki yırtıcı çatışmalara çekmiş, zaman kazanmak için toprak vermiş, inatçı bir savunma sürdürerek bu kuvvetlerin gücünü zayıflatmış ve moral olarak yıpratmıştır. Öte yandan Mihver kanatlarının savunması, zayıf donanımlı ve fazlasıyla yayılmış Macar, Rumen ve İtalyan birlikleri tarafından tutulmaktaydı. Kızıl Ordu taarruzu da Rumen kuvvetlerin cephesi üzerinden yapılmıştır. Ayrıca bu birliklerin, Kızıl Ordu taarruzlarını göğüslemeyi sağlayacak ağır silahları yoktu ya da yetersizdi.

<span class="mw-page-title-main">Lvov-Sandomierz Taarruzu</span>

Lvov-Sandomierz Taarruzu ya da Lvov-Sandomierz Stratejik Taarruz Harekâtı, Kızıl Ordu'nun 1944 yılı Temmuz ayı ortalarında başladığı ve Alman kuvvetlerini Ukrayna'dan ve Doğu Polonya'dan atmayı amaçlayan genel taarruzudur. Bir aydan uzun bir süre devam eden Sovyet taarruzları, belirlenen hedeflerine ulaşmıştır. Lvov-Sandomierz Stratejik Taarruz Harekâtı, üç taarruz harekâtından oluşmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Bagration Harekâtı</span> Harekât

Bagration Harekâtı, II. Dünya Savaşı sırasında Kızıl Ordu'nun yürüttüğü Beyaz Rusya Stratejik Taarruz Harekâtı'nın kapalı adıdır. Harekât, 22 Haziran ve 19 Ağustos 1944 tarihleri arasında icra edilmiş olup sonuçta Alman kuvvetleri Beyaz Rusya'dan ve Doğu Polonya'dan çıkartılmıştır. Harekâta verilen Bagration kapalı adı, 18. ve 19. yüzyıllarda yaşamış ve Borodino Muharebesi sırasında ölümcül bir yara almış olan Çarlık generali, prens Pyotr Bagration'a dayanmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Kırım Seferi (1941-1942)</span> Wikimedia anlam ayrımı sayfası

Kırım Seferi, II. Dünya Savaşı'nın Doğu Cephesi'nde Alman ve Rumen ordularının Kırım Yarımadası'nın işgali ve Sivastopol'ün düşürülmesi için giriştikleri bir askeri seferdir. Barbarossa Harekâtı'nın başlarında Aşağı Dinyeper'e kadar ilerleyen Alman 11. Ordusu ve Rumen 3. Ordusu, Kırım'ı anakaraya bağlayan Perekop Kıstağı'nda Kızıl Ordu savunmasını 29 Ekim 1941'de aşmış, hızla Kırım işgal ederek Sivastopol'ü kuşatmıştır. Ancak Kızıl Ordu'nun Kırım Cephesi kuvvetlerinin Kerç Yarımadası'na 26 Aralık 1941'de bir çıkarma yapmaları üzerine Sivastopol taarruzu durdurulmuştur. Daha sonra Mihver kuvvetlerin Kerç Yarımadası'nda yerleşmiş olan Sovyet kuvvetlere taarruz etmiştir. Yenilgiye uğrayan Kızıl Ordu birlikleri geride tüm ağır silahlarını ve çok sayıda tutsak bırakarak denizden tahliye edilmiştir. Sivastopol'e ikinci taarruz 2 Haziran 1942 tarihinde başlatıldı ve bir aydan biraz fazla süren şiddetli çatışmalardan sonra 3 Temmuz 1942 tarihinde kent Alman-Rumen kuvvetlerinin eline geçti.

Prohorovka Muharebesi, II. Dünya Savaşı sırasında Alman 4. Panzer Ordusu ile Sovyet 5. Muhafız Tank Ordusu arasında gerçekleşen muharebedir. Askeri tarihteki en büyük tank savaşlarından biridir.

<span class="mw-page-title-main">Rumyantsev Harekâtı</span>

Rumyantsev Harekâtı, Belgorod - Harkiv Stratejik Taarruz Harekâtı’nın kapalı adıdır. Harekât, Kızıl Ordu tarafından 3 Ağustos 1943 ve 23 Ağustos 1943 tarihleri arasında Wehrmacht'ın 4. Panzer Ordusu ve Kempf Ordu Müfrezesi’ne karşı yapıldı. Harekât, Voronej ve Step Cepheleri tarafından Kursk çıkıntısının güneyinde, Belgorod ve Harkov civarında ve derinliğinde icra edilmiştir.

Sinyavin Harekâtı, Kızıl Ordu'nun Leningrad Kuşatması'nı sona erdirmek için kuşatmadaki Alman birliklerine karşı giriştiği bir harekâttır. Bu harekâtla neredeyse eşzamanlı olarak uygulamaya konulması planlanan Alman harekâtı ise "Operation Nordlicht" kapalı adıyla planlanmıştır. Sovyet harekâtı Alman kuşatmasını kırmayı, Alman harekâtı ise kenti düşürmeyi hedeflemektedir. Her iki taraf da diğerinin plan ve hazırlıkları konusunda bilgi sahibi değildi ve taraflar muharebeleri, önceden hesaplamadıkları bir tarzda sürdürdüler. İlk taarruza geçen Sovyet güçleriydi ve 19 Ağustos'ta harekâta başladılar. Bu saldırı, Alman komutanlığını taarruz için hazırlanan kuvvetlerle, savunmayı takviye etmek durumunda bıraktı. Kızıl Ordu taarruzları durdurulunca da bu kez söz konusu kuvvetler karşı taarruz için kullanıldı. Sonuçta Sovyet taarruzları, kuşatmayı yarmakta başarılı olamadı. Bununla birlikte Alman tarafı da planladıkları taarruz harekâtını uygulamaya koyamadılar.

Kaunas Harekâtı, İkinci Dünya Savaşında Sovyet Belarus Strateji Taarruz Harekâtı'nın üçüncü evresinde Kızıl Ordu tarafından gerçekleştirilen bir taarruz harekâtıdır ve genellikle Bagration Harekâtı olarak bilinir.

<span class="mw-page-title-main">2. Yaş-Kişinev Taarruzu</span>

2. Yaş-Kişinev Taarruzu ya da Yaş-Kişinev Stratejik Taarruz Harekâtı, Doğu Romanya'daki Yaş ve Moldova'daki Kişinev gibi iki önemli kente yönelen Sovyet genel taarruzudur. Harekât, 20-29 Ağustos 1944 tarihleri arasında gerçekleşmiştir. Sovyet 2. Ukrayna Cephesi ve 3. Ukrayna Cephesi kuvvetleri, Alman ve Rumen kuvvetlerce gücü biçimde tutulan Kuzey Ukrayna Ordular Grubu mevzilerine taarruz ettiler. Kızıl Ordu'nun operatif hedefleri, bölgedeki Alman ve Rumen kuvvetlerini imha etmek, Moldavya'yı geri almak ve Romanya ile Balkanlar'a taarruz için uygun dayanaklar oluşturmaktı.

<span class="mw-page-title-main">1. Târgu Frumos Muharebesi</span>

1. Târgu Frumos Muharebesi, II. Dünya Savaşı'nın Doğu Cephesi 'nde 1. Yaş-Kişinev Taarruzu'nun bir bölümüdür.

<span class="mw-page-title-main">Bialistok-Minsk Muharebesi</span> Nazi Almanyası ile Sovyetler Birliği arasında Barbarossa Harekâtı sırasında yapılan muharebe

Bialistok-Minsk Muharebesi Alman Merkez Ordular Grubu'nun, Barbarossa Harekâtı'nın açılış evresinde, Sovyet sınırından ileri hareket sırasında icra ettiği bir operasyondur. Operasyon, 22 - 29 Haziran 1941 tarihleri arasında gerçekleşmiştir. Alman harekâtının bu kesimdeki operatif hedefi, Kızıl Ordu kuvvetlerinin Minsk civarında kuşatılmasıydı. Alman kuvvetleri, bölgedeki Kızıl Ordu birliklerini kuşatmayı başardı. Fakat bir hafta boyunca giriştikleri taarruzlar püskürtüldü. Bu durum Alman Üst Komutanlığı'nda, ileri harekâtın momentini yitireceği endişesi yaratmıştır. Ancak tüm Sovyet karşı taarruzları ve yarma girişimleri başarısız oldu ve bozguna uğrayan bu birliklerden çok sayıda esir alındı. Bundan sonraki günlerde Alman ileri hareketi öylesine hızlı gelişti ki birçok Alman, Sovyetler Birliği'nin daha şimdiden yenilgiye uğratılmış olduğuna inanmaya başladı.

Yelnya Muharebesi, Barbarossa Harekâtı'nın başlarında Alman kuvvetlerinin Yelnya kenti ve çevresine yönelik taarruzlarıyla kentin ele geçirilmesi ve ardından Kızıl Ordu'nun icra ettiği bir karşı taarruz harekâtıdır. Karşı taarruz harekâtı, Stavka tarafından Smolensk Muharebesi sırasında uygulamaya konulmuştur ve ve Sovyet kaynaklarında Yelnya Taarruz Harekâtı olarak geçmektedir.

19. Ordu, Sovyetler Birliği'nin Kızıl Ordu'na bağlı bir kara ordusudur. II. Dünya Savaşı'nın hemen öncesinde 1941 yılı Haziran ayında teşkil edilmiş, 1945 ya da 1947 yılında lağvedilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Duhovşçina Muharebesi</span>

Duhovşçina Taarruzu, Sovyet Kızıl Ordu kuvvetlerinin II. Dünya Savaşı'nın Doğu Cephesi'nde, Barbarossa Harekâtı sırasında geliştirdikleri ilk geniş çaplı karşı taarruzlardan biridir. Yelnya Muharebesi ile aynı günlerde uygulamaya konulan taarruz, Smolensk'in kuzeyinde yer alan Duhovşçina yerleşimine yönelmişti. Muharebe Sovyet kaynaklarında Duhovşçina Taarruz Harekâtı olarak geçmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Demyansk Cebi</span>

Demyansk Cebi, II. Dünya Savaşı'nın Doğu Cephesi'nde Alman birliklerinin Kızıl Ordu kuvvetlerince, Leningrad'ın güneyinde Demyansk civarında kuşatılmasıyla sonuçlanan çatışmalardır. Cep, esas olarak 8 Şubat tarihinde oluşmuş ve 21 Nisan 1942 tarihine kadar sürmüştür. Bölgenin 100 km güneybatısında Holm'da çok küçük çapta bir cep daha oluşmuştur. Tüm bu gelişmeler Alman kuvvetlerinin Moskova'ya yönelen genel taarruzu olan Tayfun Harekâtı'ndaki yenilgileri ve ardından geri çekilmeleri sırasında ortaya çıkmıştır.

Velikiye Luki Muharebesi, II. Dünya Savaşı'nda Sovyet Kalinin Cephesi kuvvetlerinin, Sovyet 1942 - 1943 Kış Seferi sırasında, Alman 3. Panzer Ordusu'na karşı, Velikiye Luki'yi geri almayı amaçlayan bir harekâttır. Operasyonun ayrıca Rjev-Syçevka Stratejik Taarruzu Harekâtı'nın kuzey kıskacını oluşturması da düşünülmüştür.

<span class="mw-page-title-main">İkinci Harkov Muharebesi</span>

İkinci Harkov Muharebesi, II. Dünya Savaşı'nda Mihver kuvvetlerin Sovyet İzyum köprübaşına yönelik karşı taarruzlarına Alman Silahlı Kuvvetler Üst Komutanığı (OKW) Başkanı Wilhelm Keitel'in verdiği addır. Alman karşı taarruzu, 12 - 28 Mayıs 1942 tarihlerindeki Sovyet kuvvetlerinin İzyum köprübaşından başlatılan taarruzuna karşı yapılmıştır. Alman taarruzunun operatif hedefi, Sovyet taarruzlarının yürütüldüğü Donets Nehri üzerindeki Sovyet İzyum köprübaşını ortadan kaldırmayı amaçlamaktadır. Kızıl Ordu'nun 1941 -1942 kış karşı taarruzları Alman Merkez Ordular Grubu'nu Moskova önlerinden geri sürmüştü. Ancak bu karşı taarruzlar sırasında Stavka ihtiyat kuvvetlerinin tümünü kullanmıştı. Devamında sürpriz bir karşı taarruzla başarısızlığa uğrayan Kızıl Ordu Harkov Taarruzu da, Stavka'nın stratejik inisiyatifi pekiştirmek için giriştiği bir atılımdı.

<span class="mw-page-title-main">Tatsinskaya Taarruzu</span>

Tatsinskaya Taarruzu, bir Sovyet tank kolordusunun, Stalingrad'da kuşatılan Mihver kuvvetlerin havadan ikmali için Luftwaffe tarafından kullanılan Tatsinskaya Havaalanı'nın ele geçirilmesi operasyonudur. Havaalanı, Stalingrad'daki Pitomnik Havaalanı'na sefer yapan iki havaalanından biridir. Harekât, General Vasili Badanov komutasındaki 24. Tank Kolordusu tarafından 1942 yılı Aralık ayı sonlarında, Küçük Satürn Harekâtı'nın son aşaması olarak gerçekleştirilmiştir. Sovyet kuvvetleri, taarruz ettikleri Tatsinskaya havaalanını ele geçirerek 300'den fazla uçağı yerde imha ettiler. Ağır tank kayıplarına karşın General Badanov'un başarısı parlak bir stratejik zafer olmuştur.