İçeriğe atla

Toratau

Toratau
Торатау
Harita
Yükseklik406 m (1.332 ft)
Coğrafya
KonumSterlitamak şehri, İşembay ili, Başkurdistan
SıradağGüneyli Ural

Toratau (BaşkurtçaТоратау — «kale dağ»), - Sterlitamak şehri sınırında, İşembay ili'nde bulunan dört shihandan biri. Resifin kalıntıları, Alt Permiyen (Geç Paleozoyik) resif masifi, 230 milyon yıl önce tropik denizde oluşmuştur.

Bu doğal anıt Başkurt soda şirketi ve Rus yetkilileri ile tahrip edilme tehlikesi altındadır.[1][2] Toratau dağı Başkurdistan hükûmetinin 1999 yılında ilan ettiği Özel Çevre Koruma bölgesinde bulunduğuna rağmen 2018'de Toratau dağının Başkurdistan soda şirketi imalatı için elverişli kireç yatağının olduğunu ifade ederek, dağın Özel Çevre Koruma bölgesinde bulunduğunu açıklandı.[3]

Fizyografik özellikler

Toratau dağı, Achidel Nehri'nin 275 metre yukarısındadır. Çevredeki ovalardan 280 metre daha yüksektir. Dağ deniz seviyesinden 406 metre yükseklikte yer alır. Dağın üzerinde ve çevresinde 100'den fazla bitki türü bulunabilir. Zirvenin batı ve güney-batı yamaçlarında mağaralar vardır. Tugar-Salqan Gölü ovalarda yer almaktadır.

Konik bir şekle sahiptir. Eğimi - 20-30 derece, ancak kayalık çıkıntılar bulunmamaktadır. Alt kısım kayşat ile kaplıdır. Dağın kuzey yamacının dibinde, biri kükürtlü su bulunan kaynaklar bulunmaktadır.

Yuraktau'nun eteklerinde Moksha gölü bulunur.

Kaynakça

  1. ^ "Denis Manturov publicly supported the BSK in the development of Bashkir Shihans (In Russian)". 17 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mart 2020. 
  2. ^ "Arşivlenmiş kopya". 15 Kasım 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mart 2020. 
  3. ^ "Sodanın Hammaddesi Eksildi". 13 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mayıs 2020. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Erciyes</span> Türkiyede, Kayseride bir yanardağ

Erciyes, İç Anadolu Bölgesi'nde yer alan sönmüş bir yanardağ. Kayseri'nin 25 km güneybatısındaki Sultansazlığı ovaların'ın yanından yükselen büyük kütleli bir stratovolkandır.

<span class="mw-page-title-main">Akdeniz Bölgesi</span> Türkiyenin Akdeniz kıyısındaki coğrafi bölgesi

Akdeniz Bölgesi, Türkiye'nin yedi coğrafi bölgesinden biridir. Anadolu'nun güneyinde Akdeniz kıyısı boyunca uzanır. Genişliği 120–180 km arasında değişir. Batı ve kuzey batısında Ege Bölgesi, kuzeyinde İç Anadolu Bölgesi, doğusunda Güneydoğu Anadolu Bölgesi, güneyinde ise Akdeniz bulunur. Güneydoğudan Suriye ile komşudur. Türkiye'nin başka bölgelerinde olduğu gibi Akdeniz Bölgesi'nde de bölge sınırları ile yönetim birimleri olan illerin sınırları tümüyle çakışmaz.

<span class="mw-page-title-main">Karadeniz Bölgesi</span> Türkiyenin Karadeniz kıyısındaki coğrafi bölgesi

Karadeniz Bölgesi, ismini Karadeniz'den alan, Sakarya Ovası'nın doğusundan Gürcistan sınırına kadar uzanan Türkiye'nin yedi coğrafi bölgesinden biridir. Gürcistan, Doğu Anadolu Bölgesi, İç Anadolu Bölgesi, Marmara Bölgesi ve adını aldığı deniz ile komşudur. Türkiye'deki bölgeler arasında büyüklük bakımından üçüncü sırada yer almaktadır, ayrıca doğu batı genişliği ve yerel saat farkı en fazla olan bölgedir. Karadeniz Bölgesi'nin en büyük ve gelişmiş şehirleri sırasıyla 1.371.274 nüfusuyla Samsun, ardından Trabzon ve Ordu'dur.

<span class="mw-page-title-main">Alpler</span> Orta Avrupada yer alan bir sıradağ

Alpler, Orta Avrupa'da yer alan büyük dağ silsilesi. İsviçre, Kuzey İtalya ve Fransa'nın pek çok bölümünde görülür. Avusturya'nın hemen hemen hepsini kaplar ve Almanya'nın güneyinde önemli yer tutar. Coğrafi olarak 44°-48° kuzey enlemleri ve 5°-18° doğu boylamları arasında bulunur. Ekvator'dan ve Kuzey kutbundan hemen hemen aynı uzaklığa sahiptir. 207.000 km² bir alanı kaplar.

<span class="mw-page-title-main">Hasandağı</span> Aksaray-Niğde sınırında eski bir Stratovolkan

Hasandağı ya da Hasan Dağı deniz seviyesinden 3268 metre yüksek olan tepesiyle bir volkanik dağdır. Büyük Hasan ve Küçük Hasan Dağı olmak üzere iki büyük krateri vardır. Melendiz dağının büyük kısmı, bu iki kraterden çıkan lavlardan meydana gelmiştir. Büyük Hasan dağında iyi muhafaza edilmiş bir ana krater ile onun etrafında parazit koniler bulunur. Küçük Hasan dağının zirvesi bir Somma durumundadır. Yani eski kalderanın sınırlarını teşkil eden dikliklerin artıkları vardır. Bunlar sayesinde ilk kraterin şeklini çıkarmak mümkündür. Adı geçen kraterden çıkan andezit ve bazalt lavları kuzeye doğru akarak geniş bir alana yayılmış, tüfler ise Kızılırmak'a kadar ulaşmıştır. Bu dağ Aksaray ve Niğde il sınırları içerisinde yer almaktadır. 1750 metresine kadar meşe ormanlarıyla kaplıdır. Dağın eteklerinde ve çevresinde çeşitli Türk boyları ve özellikle de Yörükler yaşarlar. Özellikle ana volkan konisini oluşturan Büyük Hasan Dağı ; kuzeybatısındaki Aksaray Ovası batısındaki Obruk Platosu ve güneyindeki Bor Ovası düzlüklerinden aniden yükselerek kasvetli bir doğal Abide görüntüsü sunmaktadır. Bu ana volkan konisinin doruğu tipik bir kraterden oluşmakta ve kraterin tabanında bir krater gölü bulunmaktadır. Ana koninin hemen güneydoğusundaki daha küçük boyutlu ve yükseltisi daha az olan ikiz koni ise Küçük Hasan Dağı olarak anılmaktadır. Bu volkan konisinin de doruğu tipik bir krater halindedir. Oldukça taze ve karakteristik volkan şekilleriyle Türkiye'nin en genç volkan dağları arasında bulunan Hasan Dağı volkanik ünitesi tarihi çağlardan bu yana daldığı uykusuna devam etmektedir. Dağın eteklerinde Antik Roma şehri Nora bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Dağ</span> çevresindeki karasal alanlardan daha yüksek olan kara kütlelerine verilen ad

Dağ, çevresindeki karasal alanlardan daha yüksek olan kara kütlelerine verilen addır. "Dağlık" sıfatı, dağlarla ilişkili ve kaplı alanları tanımlamak için kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Kuzey Anadolu Dağları</span>

Kuzey Anadolu Dağları ya da Pontus Alpleri, Anadolu'nun kuzeyini kıyıya paralel, birkaç sıra halinde kuşatan sıradağlarıdır. Orojenez sonucu oluşan bu kıvrım dağları batıdan doğuya şöyle sıralanır: Köroğlu Dağları, Ilgaz Dağları, Küre Dağları, Canik Dağları, Köse Dağları, Giresun Dağları, Doğu Karadeniz Dağları, Mescit Dağı, Yalnızçam Dağları, Tecer, Mercan, Allahuekber Dağları. Erzurum-Kars yaylasında Palandöken Dağları ile Doğu Anadolu Dağları birleşir.

<span class="mw-page-title-main">Madra Dağları</span>

Madra Dağları ya da Madra Dağı, Ege Bölgesi’nin Asıl Ege Bölümü ile Marmara Bölgesi’nin Güney Marmara Bölümü’nün sınırlarında yer alır. Madra Dağı, Balıkesir ilinin İvrindi, Havran, Burhaniye, Gömeç ve Ayvalık ilçeleri ile İzmir ilinin Bergama ilçesi topraklarında yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Koru Dağları</span>

Koru Dağları, Gelibolu Yarımadası'nın kuzey sınırından başlayarak Ergene Havzası'na kadar inen önemli bir yükseltidir.

<span class="mw-page-title-main">Dilek Dağı</span>

Dilek Dağı veya Samsun Dağı Türkiye'nin Batısında Ege Bölgesi'nde Aydın'da bulunan, 1.237 metre rakımlı bir dağ ve millî park. Antik adı Mykale Dağı'dır.

<span class="mw-page-title-main">Sterlitamak</span>

Sterlitamak, Rusya'nın batısındaki Başkurdistan Cumhuriyeti'nde bir şehir.

<span class="mw-page-title-main">Kuşdağı (Başkurdistan)</span>

Kuşdağı, Rusya'nın Başkurdistan Cumhuriyeti'nde bulunan bir şihandır. Dağ, başkent Ufa'dan 140 km güneyinde yer almaktadır. Kuşdağı, 230 milyon yıl önce tropik denizde oluşan Alt Permiyen resif masifinin kalan bir parçası. Şihan olarak da bilinir. Şihan, düzenli yamaçlar ile kabartmadan çıkarak bir tepe.

<span class="mw-page-title-main">Alacadağ</span>

Alacadağ, Teke Yarımadası'nda, Antalya ili topraklarında bulunan kırık yapılı dağ. Demre–Finike ile sınırında, GB–KD uzanımlı, 2328 m yüksekliğindedir. Bey Dağları'nın denize doğru uzanan parçası gibidir fakat Akçay ile bu dağlardan ayrılır. Kuzey-güney uzunluğu 30 km, doğu-batı genişliği 20 km'dir.

<span class="mw-page-title-main">Bastak Tabiatı Koruma Alanı</span>

Bastak Tabiatı Koruma Alanı, Rus Uzak Doğusu'ndaki Amur Nehri havzasında bulunan bir Rus 'zapovednik'idir. Koruma alanının toprakları Bureya Masifi'nin güneydoğu mahmuzlarını ve Sredneamurskaya ovalarının kuzey eteklerini kapsamaktadır. Koruma alanı Birobidzhansky Bölgesi'ndeki Birobican şehrinin yaklaşık 10 km kuzeyinde yer almaktadır ve Yahudi Özerk Oblastı'ndaki tek ulusal koruma alanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Başkurdistan jeolojisi</span>

Başkurdistan jeolojisi üç temel jeolojik yapıya ayrılmaktadır: Batı, Güney ve Dağlık Başkurdistan:

<span class="mw-page-title-main">Karagöl Devlet Doğal Koruma Alanı</span>

Karagöl Devlet Doğal Koruma Alanı, Laçın Rayonu ve Ermenistan Cumhuriyeti'nin Gerus Bölgesi sınırında bulunan ve şu anda Ermenistan'ın işgali altında olan ve sınır Gölü olarak kabul edilen Karagöl'ün doğal koruma alanıdır. Özellikle ilgi çeken yüksek dağ göllerinden biridir. Dağlık Karabağ volkanik platosunda, deniz seviyesinden 2658 metre yükseklikte yer almaktadır. Aydınlık dağları, Karagöl (Sevinç), deniz seviyesinden 2658m yükseklikte, Karabağ volkanik dağlarının güney kesiminde, Hakkari nehri'nin sağ kolu olan Ağoğlan nehir kaynağı, bir kısmı Işıklı dağlar (3548m) kuzey eteklerinde kuzey-gerbdən Demirdaş ve küçük Işıklı dağları, kuzeyden Cankurtaran dağı ile doğu ve aşağıda morin tiresi çevrilidir. Bu göl, soyu tükenmiş bir volkanın kraterini andıran kalıntı bir su kaynağıdır. Stratigrafik olarak, Garagel bölgesi Yukarı Pliyosen'in eski kayalarındadır. Gölün uzunluğu 1950 metre, genişliği 1250 metredir. Kıyı şeridi uzunluğu ise 5500 metredir. Derinliği de 7-8 metreyi bulmaktadır. Alanın toplam genişliği 3 km²'dir. 10 milyon manat ödenekle 17 Kasım 1987 tarihli Azerbaycan SSC Bakanlar Kurulu Kararı ile kuruldu. Hesaplamalara göre, göldeki su hacmi 10 milyon m³'tür. Göl suyunun görünür derinliği 4.6 metredir. Gölün tabanı kıyıya yakınlığa bağlı olarak farklı boyutlarda taşlardan oluşur. Merkeze doğru kayaların büyüklüğü azalır ve son olarak, orta kısmı ise hurda çökellerinden oluşur.

Vosges Dağları Fransa'nın doğusunda yer alan sıradağlar.Almanya ile Fransa arasında yer alan Vosgesler, Ren Nehri vadisinin batısı boyunca uzanan Haut-Rhin, Bas-Rhin ve Vosges illerinin sınırlarında bulunuyor. Dağın Tepeleri yılın büyük bölümü karla kaplıdır. Dağın en yüksek noktası 1424 metre ile Grand Ballon.

<span class="mw-page-title-main">Suriye coğrafyası</span> Suriyenin coğrafi özellikleri

Suriye, Batı Asya'da, Arap Yarımadası'nın kuzeyinde, Akdeniz'in doğu ucunda yer almaktadır. Kuzeyde Türkiye, batı ve güneybatıda Lübnan ve İsrail, doğuda Irak ve güneyde Ürdün ile komşudur. Batıda sıradağlardan ve iç kesimlerde sarp bir alandan oluşur. Doğuda Suriye Çölü, güneyde ise Cebel el-Dürzi Sıradağları yer almaktadır. İlk bölge Fırat Vadisi tarafından ikiye bölünür. Fırat üzerinde 1973 yılında inşa edilen bir baraj, Suriye'nin en büyük gölü olan Esad Gölü adında bir rezervuar oluşturur. Suriye'nin en yüksek noktası Lübnan sınırındaki 2,814 metre yüksekliğindeki Hermon Dağı'dır. Nemli Akdeniz kıyısı ile kurak çöl bölgeleri arasında, ülkenin dörtte üçüne yayılan ve çöl boyunca esen sıcak ve kuru rüzgarları alan yarı kurak sarp bir bölge yer alır. Suriye'de toprakların yüzde 28'i ekilebilir, yüzde 4'ü kalıcı ürünlere ayrılmış, yüzde 46'sı çayır ve mera olarak kullanılırken sadece yüzde 3'ü orman ve ağaçlıktır.

<span class="mw-page-title-main">Şihan</span>

Şihan, Rusya'nın Başkurdistan Cumhuriyeti'nde Sterlitamak kentinin yanında, Ağizel Nehri boyunca uzanan izole tebeşir tepelerinden oluşan bir tepe veya sırttır. Manzaradan belirgin bir şekilde öne çıkarak dikkat çekici yerel simgelerdir.

<span class="mw-page-title-main">Yörektau</span>

Yörektau, Rusya'nın Başkurdistan Cumhuriyeti'nde bulunan bir şihandır. Bu, 230 milyon yıl önce tropikal denizde oluşan Alt Permiyen resif masifinin kalıntısıdır.