İçeriğe atla

Tora Bora Muharebesi

Tora Bora Muharebesi
Afganistan Savaşı

Tora Bora'nın konumunu gösteren harita
Tarih6-14 Aralık 2001
Bölge
Tora Bora, Paçir ve Agam, Nangarhar, Afganistan
Sonuç Koalisyon güçlerinin kesin zaferi ve bölgenin koalisyon güçleri tarafından ele geçirilmesi.
Taraflar
 ABD
 Birleşik Krallık
 Almanya
Afganistan Kuzey İttifakı
Afganistan Taliban
El-Kaide
Komutanlar ve liderler
Amerika Birleşik Devletleri Tommy Franks
Birleşik Krallık Michael Boyce
Almanya Reinhard Günzel
Afganistan Bismillah Han
Afganistan Ali
Afganistan Abdülzahir Kadir
Muhammed Zaman
Usame bin Ladin
Afganistan Muhammed Ömer
Afganistan Abdülgani Baradar
Afganistan Muhammed Abdülkabir
Afganistan Seyfir Rehman Mansur
Güçler
~50 ABD Delta Force üyesi
CIA SAD,
5. Özel Kuvvetler Grubu,
160. Özel Harekât Havacılık Alayı (Hava İndirme),
Kommando Spezialkräfte
Özel Bot Servisi,
ve diğer koalisyon güçleri (hava taşıtı) üyesi
~100-1.000 Kuzey İttifakı savaşçısı
~300-1.000
Kayıplar
Koalisyon: Yok
Kuzey İttifakı: Bilinmiyor
~200 ölü

Tora Bora Muharebesi, Afganistan Savaşı kapsamında 6-17 Aralık 2001 tarihleri arasında, Afganistan'ın Nangarhar ilindeki Tora Bora adlı dağlık bölgede gerçekleşen muharebe. El-Kaide lideri Usame bin Ladin'in bölgedeki mağaralarda saklandığı gerekçesiyle Amerika Birleşik Devletleri, Birleşik Krallık, Almanya ve Kuzey İttifakı güçleri tarafından düzenlenen saldırılara Taliban ve el-Kaide güçleri karşılık verdi. Çatışmalar sonucunda Usame bin Ladin ele geçirilememişti.[1]

Kaynakça

  1. ^ Weaver, Mary Anne (11 Eylül 2005). "Lost at Tora Bora" (İngilizce). The New York Times. 27 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Nisan 2015. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">11 Eylül saldırıları</span> 2001de Amerika Birleşik Devletlerine yapılan terör saldırıları

11 Eylül saldırıları, radikal İslamcı silahlı grup El-Kaide'nin 11 Eylül 2001 Salı günü sabah saatlerinde Amerika Birleşik Devletleri'ne karşı düzenlediği dört koordineli bir terör saldırısı dizisidir. O sabah 19 terörist, ABD'nin kuzeydoğu eyaletlerinden Kaliforniya'ya seyahat etmesi planlanan dört yolcu uçağını kaçırdı. Hava korsanları, ilk iki uçağı New York'taki Dünya Ticaret Merkezi'nin "İkiz Kuleler" olarak anılan 110 katlı 2 ofis binalarına, üçüncü uçağı ise Pentagon'a çarptırdılar. Dördüncü uçağın Washington, DC'deki bir federal hükûmet binasını vurması planlanmıştı; ancak uçak, bir yolcu isyanının ardından Pensilvanya'da bir tarlaya düştü. Saldırılarda, hava korsanlarıyla birlikte 2.996 kişi öldü ve terörizme karşı savaş başladı.

<span class="mw-page-title-main">Usame bin Ladin</span> El-Kaidenin Suudi Arabistanlı kurucusu (1957–2011)

Usame bin Muhammed bin Avad bin Ladin, İslamcı silahlı örgüt el-Kaide'nin kurucu lideriydi. 1994 yılında vatandaşlıktan çıkarılıp vatansız kalıncaya kadar Suudi Arabistan vatandaşı olan bin Ladin, bin Ladin ailesine mensuptu.

<span class="mw-page-title-main">El-Kaide</span> 1988de kurulmuş radikal İslamcı ve Selefî cihatçı terör örgütü

El-Kaide, dünya çapında faaliyet gösteren radikal İslamcı ve Selefî silahlı örgüt. Kökenleri Sovyetler Birliği'nin Afganistan'a müdahalede bulunduğu döneme dayanan örgüt, 1988 yılında kuruldu. BMGK, NATO, Avrupa Birliği gibi uluslararası kuruluşlar ile birçok ülke tarafından terör örgütü olarak tanımlanmaktadır. Aralarında 11 Eylül ve 2002 Bali saldırılarının da bulunduğu, bir kısmı sivilleri hedef alan çeşitli saldırıların sorumluluğunu üstlenmiştir.

Yeşil Hilal, Amerika Birleşik Devletleri'nin Soğuk Savaş döneminde, güneyindeki bağımsız Müslüman ülkeler ve birlik üyesi Türk ve Fars asıllı Müslüman ülkelerdeki İslamcı duyarlılıkları kullanarak Sovyetler Birliği'ni zayıflatma stratejisi.

<span class="mw-page-title-main">Afganistan Savaşı (2001-2021)</span> ABDnin Afganistana girmesiyle başlayan süreç

Afganistan Savaşı, 2001 Ekim'inin 7. gününde başlamıştır. Amerika Birleşik Devletleri tarafından 11 Eylül saldırıları gerekçesi ile yapılmıştır. ABD Başkanı George W. Bush'un "terörle mücadele" politikası kapsamında yaptığı bir savaştır. Harekât Usame bin Ladin'in yakalanmasına değin sürecekti. Aynı zamanda Taliban ve diğer Taliban yandaşı güçlerin ortadan kaldırılması ile harekât sona erecekti. Böylelikle Afganistan'da iç güvenlik sağlanmış olacaktı.

<span class="mw-page-title-main">Gardez</span>

Gardez, Afganistan'ın Paktiya vilayetinin yönetim merkezi olan şehir.

Usame bin Ladin'in ölümü sonrasında ortaya birtakım komplo teorileri, asparagas haberler ve dedikodular ortaya atıldı. Bu iddiaların bir kısmı bin Ladin'in daha farklı bir yerde veya daha önce öldürüldüğünü diğer bir kısmı ise hâlâ hayatta olduğunu öne sürmekteydi.

<span class="mw-page-title-main">Usame bin Ladin'in röportajları</span>

1990'lerin başından beri çeşitli basın organlarında, Usame bin Ladin ile yapılan röportajlar yer almaya başladı. Aşağıda, yayımlandığı tarihe göre bin Ladin ile yapılan röportajlar verilmiştir.

Usame bin Ladin'in Hartum'daki evi, Sudan'ın başkenti Hartum'un el-Riyad semtinde yer alan ve Usame bin Ladin'in 1991-1996 yılları arasında yaşadığı ev.

Ebu Ahmed el-Kuveyti veya gerçek adıyla İbrahim Said Ahmed, Peştun kökenli Pakistanlı el-Kaide üyesi ve el-Kaide lideri Usame bin Ladin'in kuryesidir. Pakistanlı ailesinin Kuveyt'te yaşaması ve burada büyümesi sebebiyle "el-Kuveyti" adını kullanmaktaydı. Amerikan istihbarat birimleri el-Kuveyti'yi tespit ve takip ederek Usame bin Ladin'in Abbottabad'da saklandığı yere ulaşmış, bin Ladin'in öldürülmesiyle sonuçlanan harekâtta el-Kuveyti de öldürülmüştü.

<span class="mw-page-title-main">Usame bin Ladin'in aranması</span>

El-Kaide'nin kurucuları arasında yer alan ve kuruluşundan beri liderliğini sürdüren Usame bin Ladin, Amerika Birleşik Devletleri'ndeki çeşitli hedeflere gerçekleştirilen 11 Eylül saldırılarından sonra başlatılan Afganistan Savaşı sırasında saklanmaya başladı. Son kez Aralık 2001'deki Tora Bora Muharebesi'nde görülen bin Ladin'in bu tarihten sonraki konumu belirsizliğini korurken, sağlığı ve el-Kaide ile olan ilişkisi ve faaliyetleri hakkında da çeşitli görüş ve iddialar ortaya atıldı. Bunlardan bazılarında bin Ladin'in öldüğü öne sürülmekteydi. Saklandığı süre boyunca bin Ladin, çeşitli ses ve video kayıtları yayınlamıştı.

Abdullah Yusuf Azzam, lakabı "Küresel Cihadın Babası", Filistinli din adamı ve akademisyen. Afganistan'da Sovyet ordusuna karşı savaşmıştır.

<span class="mw-page-title-main">1998 Amerika Birleşik Devletleri büyükelçilikleri saldırıları</span>

1998 Amerika Birleşik Devletleri büyükelçilikleri saldırıları, 7 Ağustos 1998'de, Amerika Birleşik Devletleri'nin Tanzanya'nın başkenti Darüsselam ile Kenya'nın başkenti Nairobi'deki büyükelçiliklerine birkaç dakika arayla bomba yüklü kamyonetlerle düzenlenen saldırılar. Saldırılar sonucunda 224 kişi öldü, 4.000'den fazla kişi yaralandı. Saldırıyı gerçekleştirenlerin el-Kaide ve Mısır İslam Cihadı ile bağlantılı olduğu saptandı. Saldırılar sonrasında el-Kaide lideri Usame bin Ladin, FBI'ın Ten Most Wanted Fugitives listesine dahil edildi. Fazıl Abdullah Muhammed ile Abdullah Ahmed Abdullah'ın saldırı fikrini ortaya atanlar ve saldırılarının hazırlayıcıları olduğu belirtilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Hamza bin Ladin</span>

Hamza bin Usame bin Muhammed bin Avad bin Ladin, Suudi Arabistanlı el-Kaide üyesi. Usame bin Ladin'in oğludur.

Ali Emin el-Raşidi veya kullandığı takma adlarıyla Ebu Ubeyde el-Benşiri, Adil Habib ve Celal, Mısırlı el-Kaide yöneticisi. Örgütün kurucuları arasında yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Usame bin Ladin'in ses kayıtları ve videoları</span> Vikimedya liste maddesi

11 Eylül saldırıları sonrasında halka açık alanlarda görünmeyen Usame bin Ladin'in, farklı kanallar aracılığıyla birtakım ses kayıtları ve videoları yayınladı. Bu ses kayıtları ve videolar, yayınlandığı tarihe göre şu şekildedir:

Cemal İbrahim Eştiyuvi el-Mısrati veya bilinen adıyla Atiye Abdurrahman, Libyalı üst düzey el-Kaide yöneticisi. Amerika Birleşik Devletleri Dışişleri Bakanlığı tarafından paylaşılan bilgilere göre Libya İslami Savaş Grubu'nun üst düzey yöneticilerinden ve Ensar el-Sünnet'in üyelerindendi.

<span class="mw-page-title-main">Nasır el-Vuheyşi</span>

Nasır Abdulkerim Abdullah el-Vuheyşi, diğer bilinen adlarıyla Ebu Beşir veya Ebu Beşir el-Yemeni, silahlı İslamcı örgüt Arap Yarımadası el-Kaidesi'nin kurucusu ve ilk lideri olan Yemenli İslamcı.

Bazı kesimler, Sovyetler Birliği'nin Afganistan'a askerî müdahalesi sırasında Sovyet güçlerine karşı savaşan Afgan mücahitlere Siklon Operasyonu kapsamında eğitim, para ve silah desteği veren CIA'in, Usame bin Ladin'in de aralarında bulunduğu gönüllü Arap mücahitleri de destekleyerek bin Ladin'in liderliğindeki el-Kaide'nin kurulmasına zemin hazırladığını iddia etmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Usame bin Ladin'in ölümü</span> El-Kaide liderinin 2 Mayıs 2011de öldürülmesi

Pakistan'ın Abbottabad şehrindeki bir komplekste kaldığı tespit edilen el-Kaide lideri Usame bin Ladin'in ölümü, 2 Mayıs 2011 günü yerel saatle 1.00'den sonra, Merkezî İstihbarat Teşkilatı (CIA) tarafından gizli olarak yürütülen ve Amerika Birleşik Devletleri Deniz Özel Harp Geliştirme Grubuna (DEVGRU) bağlı SEAL özel güçleri ile 160. Özel Harekât Havacılık Alayı birimleri tarafından düzenlenen Neptün Mızrağı kod adını taşıyan harekât kapsamında gerçekleşti. Afganistan'dan kalkan iki hayalet helikopterin taşıdığı 23 harekâtçının gerçekleştirdiği baskında Usame bin Ladin'in oğlu Halid bin Ladin, bin Ladin'in kuryesi Ebu Ahmed el-Kuveyti, el-Kuveyti'nin erkek kardeşi Ebrar ve Ebrar'ın karısı Büşra da öldürüldü. Görevlerini tamamladıktan sonra helikopterlerle bölgeyi terk eden harekâtçıların, yanlarına aldıkları bin Ladin'in cesedini 24 saat içerisinde Umman Denizi'ne bıraktıkları açıklandı.