İçeriğe atla

Toprak Kararnamesi

Toprak Kararnamesi metninin aslı

Toprak Kararnamesi, Bolşevik lider Lenin tarafından yazılan ve Ekim Devrimi ile iktidarın alınmasından sonra 26 Ekim 1917 günü 2. Tüm Rusya Sovyetleri Kongresi tarafından onaylanan kararname. Kararname 28 Ekim 1917 tarihli ve 209 numaralı İzvestiya gazetesinde yayınlanmıştır. Karara göre toprakta özel mülkiyet kaldırılıyor ve büyük topraklar topraksız ve yoksul köylülük arasında dağıtılıyordu. Bu kapsamda asillerin, büyük toprak sahiplerinin, manastırların ve kilislerin elindeki tüm topraklara el konur. Bu karar, VtsIK tarafından alınan 19 Şubat 1918 tarihli kararla geliştirilecek ve sonrasında 1924 Sovyet Anayasasında yer alacaktır.

Bölümler

  • Toprak sahipliği bundan sonra tazminsiz şekilde sona erdirilmiştir.
  • Büyük topraklar, özellikle monarşiye, manastırlara ve kiliselere ait topraklar, üzerindeki canlı hayvan, ekipman, bina ve her şey dahil olmak üzere Kurucu Meclis toplanıncaya dek yerel toprak komitelerine ve ilgili Köylü Vekilleri Sovyetine devredilir.
  • Bundan sonra halkın ortak malı konumunda bulunan bu topraklara ve bağlı bulunanlara karşı yapılacak herhangi bir hasar devrim mahkemelerinde yargılanmayı gerektiren önemli bir suçtur.

Önemi

Toprak Kararnamesi ağırlıklı olarak sanayi kentleri ve şehir merkezlerindeki işçiler ve cephedeki askerlerin çoğunluğu arasında örgütlü Bolşeviklerin kırda da desteklenmesine yol açmıştır. Özellikle Şubat Devriminden bu yana yoksul köylülük tarafından dile getirilen toprak talebi Çarlık rejiminin devrilmesiyle Büyük toprakların ve malikânelerin işgal edilmesi gibi eylemlerle dile getirilmiştir. Kırda büyük desteğe sahip SR’ların etkisi bu kararname ile kırılacak ve Bolşevikler kırda desteklenecektir.[1]

Etkisi

Barış ve Toprak Kararnameleriyle iktidarlarının ilk ve önemli açılımlarını yapan Bolşevikler kendilerine karşı silaha başvuran muhalefetin saldırısı sonucu kendilerini iç savaş içinde bulurlar. Özellikle şehirleri ve yeni kurulan Kızılordu’yu besleyebilmek için uygulamaya konulan savaş komünizmi uygulamaları kapsamındaki buğday zoralımları kırda büyük tepki toplayacaktır. Tambov Ayaklanması başta olmak üzere çok sayıda köylü ayaklanması yaşanacaktır. Bu uygulamalar iç savaşın sona ermeye başladığı dönemde yapılan 10. Kongre’de alınan kararlarla kaldırılacak ve NEP uygulamalarına geçilecektir.

Kaynakça

  1. ^ Kurucu Meclis’de çoğunluğu alan ancak Ekim Devrimi ile iktidarı alan Sovyet organını tanımayan SR’lar Toprak Kararnamesi ile yapılan toprak reformunun kendi programlarından çalındığını iddia edileceklerdir. Bu iddiada bulunan SR lideri Viktor Chernov’a Lenin cevap verecek ve o durumda bunu uygulamak için ellerinde imkân olduğunda uygulamaları gerektiğini belirterek Sovyet yönetiminde çoğunlukta olduklarında bu uygulamayı geçiştirmelerine göndermede bulunacaktır.

Ayrıca bakınız

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Ekim Devrimi</span> Sovyetler Birliğinin kurulmasının yolunu açan, Lenin ve diğer devrimcilerin önderliğinde gerçekleştirilen devrim

Ekim Devrimi, Bolşevik Devrimi, Rus Devrimi ya da Büyük Ekim Sosyalist Devrimi, ayrıca bilinen adı ile Ekim Ayaklanması, Rusya’da Jülyen takvimine göre 25 Ekim 1917’de, Petrograd’daki geçici hükûmetin devrilerek iktidarın Lenin önderliğindeki Bolşeviklere geçmesini sağlayan ve Sovyetler Birliği’nin kurulmasına yol açan olaydır.

<span class="mw-page-title-main">Menşevik</span> SSCB öncesi Rusyada bir siyasi grup

Menşevikler Rus Sosyal Demokrat İşçi Partisinin 1903 yılında yapılan 2. Konferansında Lenin ile Julius Martov arasında yaşanan fikir ayrılıkları sonucu partinin bölünmesi sonucu ortaya çıkan iki gruptan birisidir.

<span class="mw-page-title-main">Rus İç Savaşı</span> 1917den 1922ye kadar süren bir iç savaş

Rus İç Savaşı, 1917 Ekim Devrimi'nden sonra 1918-1922 yılları arasında Bolşeviklerle muhalifleri arasında yaşanan savaştır. Savaş Beyaz Ordu birliklerinin 1918 baharında Beyaz Terör saldırılarıyla başladı. Ana muharebe Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti'ne bağlı Bolşevik Kızıl Ordusuyla komünizm karşıtlarının Beyaz Ordusu arasında geçti. Ancak savaşa Beyaz Ordu'ya finansal destek ile silah ve asker yardımında bulunan ABD, İngiltere, Fransa, Polonya ve Japonya da müdahil oldu. 1921 yılında Bolşevikler Beyaz Terör'ü ve destekçilerini yenerek tüm ülkeye hâkim oldular. 1922 yılında da Sovyetler Birliği kuruldu.

<span class="mw-page-title-main">Nisan tezleri</span>

Nisan Tezleri, 1917 Şubat Devrimi ile Rusya'daki Çarlık rejiminin devrilmesi üzerine sürgünde bulunduğu İsviçre’den, Mühürlü Tren ile Rusya’nın başkenti Petrograd’a gelen Bolşevik lider Lenin tarafından ilan edilen ve parti tarafından izlenmesi gereken siyasi hattı anlatan açıklamalar. Tezler daha çok Rusya’nın içinde bulunduğu durumu tahlil etmekte ve Bolşevikler tarafından yapılması gerekenleri sıralamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Şubat Devrimi</span>

Şubat Devrimi, I. Dünya Savaşı sırasında 1917'de ortaya çıkan devrimci harekettir. Devrim, 1917'de Rusya'da gerçekleşen iki devrimden ilkiydi.

<span class="mw-page-title-main">Bolşeviklere karşı sol ayaklanmalar</span> bir dizi askerî karışıklıklar

Bolşeviklere karşı sol ayaklanmalar, Ekim Devrimi'ni izleyen dönemde Sovyetler Birliği henüz resmen kurulmamışken SRlar, Sol SRlar, Menşevikler ve anarşistlerce iktidardaki Bolşeviklere yönelik planlanan ve yürütülen bir dizi ayaklanma eylemidir. Bu ayaklanmaların bazıları sürmekte olan Rus İç Savaşında Bolşevik iktidarına karşı oluşturulan Beyaz Orduyu desteklerken bazıları bağımsız hareketlerdir. Bu ayaklanmalar 1918 yılında başlayacak ve 1922 yılına kadar sürecektir. Bu ayaklanmalar sonucunda o döneme kadar diğer sol grupları da iktidara dahil etmek isteyen Bolşevikler bu çabaları bir kenara bırakarak ayaklanmaları askeri kuvvetle bastırma yoluna gitmiştir. Bazı çevreler tarafından gündeme getirilen sol ve devrimci partilerin koalisyon olarak iktidarı gerçekleşmeyecek Bolşevikler tek başlarına iktidarlarını sürdüreceklerdir.

<span class="mw-page-title-main">Sol SR</span>

Sol SR’lar, 1917 yılından itibaren Sosyalist Devrimci Partiden ayrılarak Bolşeviklerden yana tavır alan siyasi grup.

<span class="mw-page-title-main">Temmuz Günleri</span>

Temmuz Günleri, 1917 yılında Rusya’da Sankt-Peterburg şehrinde 3 - 7 Temmuz günleri arasında meydana gelen olayları anlatır. Olaylarda askerler ve sanayi işçileri Geçici Hükûmete karşı yoğun protesto gösterileri düzenlemişlerdir. Gösterilerin örgütlenmesinde bulunmamalarına rağmen Bolşevikler çoğu kendi parti sempatizanlarından oluşan gösterilere öncülük yapmaya çalışmışlar ve kontrol altına almaya çalışmışlardır. Geçici Hükûmete bağlı ordu birlikleri göstericileri ateş açarak dağıtmış ve Bolşeviklere karşı saldırılarda bulunmuşlardır. Bolşeviklerin lideri Lenin yeraltına çekilmiş ve çok sayıda Bolşevik önder tutuklanmıştır. Temmuz Günleri, Ekim Devrimi öncesinde Bolşeviklerin büyümesinde ve etkisinde bir düşüş dönemine karşılık gelir.

<span class="mw-page-title-main">Mariya Spiridonova</span>

Maria Aleksandrovna Spiridonova, Rus devrimci. Ekim Devrimi döneminde Sol SR'ların lideri konumundaydı.

<span class="mw-page-title-main">Viktor Çernov</span> Rus Politikacı

Viktor Mihailoviç Çernov Rus devrimci, SR partisinin kurucularından. Partinin teorik hattının oluşturulmasında önemli rol oynamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Komuç</span>

Kurucu Meclis Üyeleri Komitesi veya Komuç, Ekim Devrimi ile Bolşeviklerin iktidarı almasının ardından Bolşevik iktidarını tanımadığı için kapatılan Kurucu Meclis vekillerinin Bolşeviklere karşı başlatılan Rus İç Savaşı sırasında Samara kentinde 8 Haziran 1918 günü oluşturdukları iktidar organı.

<span class="mw-page-title-main">Tambov Ayaklanması</span> Rus İç Savaşı sırasındaki bir köylü isyanı

Tambov Ayaklanması veya Antonovşina, 1920-21 yıllarında Rus İç Savaşı sürerken Bolşeviklere karşı yapılan köylü ayaklanması. Ayaklanma Moskova’nın 450 km güneydoğusundaki Tambov ve Voronej oblastlarında çıkmıştır. Ayaklanmanın lideri konumundaki kişi Rus İmparatorluğu Çarlık Ordusunda subay olan ve Aziz George Nişanına sahip P.M. Tokmakov’dur. Sovyet tarihçiler ayaklanmayı yanlış olarak SR partisi üyesi Aleksandr Antonov’a bağlayarak Antonov İsyanı veya Antonovşina olarak adlandıracaklardır. Antonov ayaklanmanın liderlerinden ise de onunla beraber mücadele eden diğer liderler de mevcuttu.

<span class="mw-page-title-main">Rusya Komünist Partisi (Bolşevik) 10. Kongresi</span>

Rusya Komünist Partisi (Bolşevik) 10. Kongresi, Moskova’da 8-16 Mart 1921 tarihinde yapılmıştır. 732 bin parti üyesini temsilen 1135 delege hazır bulunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Kızıl Terör</span>

Kızıl Terör, Ekim Devrimi ile Beyaz Terör'ün başlamasıyla beraber SSCB istihbarat ve güvenlik teşkilatı Çeka tarafından başlatılan toplu tutuklama, yargısız infaz gibi eylemlerin tümü. Devrimci terör uygulamalarının bir türü olarak kabul edilir. Tüm Rus İç Savaşı dönemi (1918-1922) boyunca iç savaş koşulları ülkede hakim olsa da Kızıl Terör dönemi 2 Eylül 1918 tarihinde Yakov Sverdlov tarafından yapılan resmî açıklamayla başlamış, Ekim 1918’de sona ermiştir. Kızıl Terör deyimi ise Fransız Devrimi sırasında Robespierre iktidarının sona erdiği 28 Temmuz 1794 tarihinden önceki altı haftalık terör döneminden gelir.

<span class="mw-page-title-main">Barış Kararnamesi</span>

Barış Kararnamesi, Bolşevik lider Lenin tarafından yazılan ve Ekim Devrimi ile iktidarın alınmasından sonra 26 Ekim 1917 günü 2. Tüm-Rusya Sovyetleri Kongresi tarafından onaylanan kararname. Kararname 9 Kasım 1917 [E.U. 27 Ekim 1917] tarihli ve 208 numaralı İzvestiya gazetesinde yayınlanmıştır. Karara göre Rusya I. Dünya Savaşından derhal çekilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Petrograd Sovyeti</span>

Petrograd Sovyeti veya tam adıyla Petrograd İşçi ve Asker Vekilleri Sovyeti, Sankt-Peterburg şehrinde 1917 Şubat Devrimi ile Çarlık Rusyasının dağılmasından sonra şehirde işçi ve cephedeki askerler tarafından kurulan temsil organı. Geçici Hükûmet ile sürekli rekabet hâlinde olmuş, Temmuz Günleri'nden sonra bastırılmış, Ekim Devrimi ile birlikte iktidar organı hâline gelmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Geçici Hükûmet (Rusya)</span> Rusya’da Şubat Devriminin ardından Çar II. Nikolay’ın tahttan feragat etmesi üzerine kurulan ve ülkeyi yönetmeye çalışan hükûmet

Rusya Geçici Hükûmeti, Rusya'da Şubat Devriminin ardından Çar II. Nikolay’ın tahttan feragat etmesi üzerine kurulan ve ülkeyi yönetmeye çalışan hükûmet. Geçici Hükûmet, öne çıkan lideri ve başbakan Aleksandr Kerenski’den dolayı Kerenski Hükûmeti olarak da bilinir. Ekim Devrimi ile birlikte iktidarı alan Bolşevikler, Geçici Hükûmetin ve hükûmetin kurduğu Rusya Cumhuriyeti'nin yaklaşık sekiz aylık iktidarına son vermiştir.

Tüm Rusya Kurucu Meclisi, Rusya’da 1917 Ekim Devriminden sonra toplanan ve demokratik seçimlerle seçilmiş olan yasama organı. 5-6 Ocak 1918 günlerinde sadece 13 saat toplanabilmiştir. Sovyet iktidarını tanımayı reddettiği için Bolşevikler tarafından lağvedilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Sol SR Ayaklanması</span>

Sol SR ayaklanması, Ekim Devrimi ile Rus İmparatorluğunda iktidarı alan Bolşeviklere karşı 1918 yılı Temmuz ayında Sol SRlar tarafından başlatılan silahlı ayaklanmadır. 6 Temmuz 1918 günü başlatılan ayaklanmanın amacı Brest Litovsk Antlaşması ile barış yapılan Almanya İmparatorluğu ile savaşın yeniden başlatılmasıydı. Ayaklanma Rus İç Savaşı sırasında Bolşeviklere karşı sol ayaklanmaların en önemlilerindendir. Ayaklanma bastırılmış ve ülkede Sol SR faaliyetleri yasaklanmıştır ancak yıkıcı faaliyetlerin şiddetine rağmen yaptırımlar görece hafifletilmiş şekilde uygulanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Faustschlag Harekâtı</span>

Faustschlag Harekâtı sürmekte olan I. Dünya Savaşının Doğu Cephesinde Alman İmparatorluğu ve Avusturya-Macaristan İmparatorluğu askerî birliklerinin Çarlık Rusyasında iktidarı 1917 Ekim Devrimi ile alan Bolşeviklere karşı başlattığı harekâttır.