İçeriğe atla

Topotiritis

Topotiritis (Yunancaτοποτηρητής), vekil veya yardımcı (kelimenin tam anlamıyla "yer bekçisi") anlamına gelen bir Bizans teknik terimiydi. Bu nedenle, İmparatorluk tarihi boyunca farklı şekillerde kullanılmıştır. 9-11 yüzyıllarda topotiritis, themata, tagmata ve Bizans donanmasının üst düzey askeri komutanlarının yardımcısıydı. Topotiritis genellikle ilgili birimin yarısının komutasına verildi.[1] 12. yüzyılın başlarında, topotiritis küçük bölgelerin ve kalelerin komutanları olarak bulunurken, geç Paleologos Hanedanı döneminde bu terim, Konstantinopolis Patriği'nin temsilcileri için kullanılıyordu.[1]

Kaynakça

  1. ^ a b Alexander Kazhdan, (Ed.) (1991). "Topoteretes". The Oxford Dictionary of Byzantium (İngilizce). Oxford ve New York: Oxford University Press. ISBN 0-19-504652-8. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Paganizm</span> Birçok tanrının varlığı düşüncesini benimseyen inanç ve spiritüel yaşam tarzı

Paganizm, kökenleri dünyanın kadim doğa dinlerine uzanan spiritüel bir yaşam tarzıdır. Temelde kökleri Avrupa'nın eski inanç biçimi ve bu dinlerinin genel adıdır. Bu dinlere mensup kişilere ise pagan denir.

Despot, Bizans sarayına ait olmakla birlikte Latin İmparatorluğu, Bulgaristan, Sırbistan ve Trabzon İmparatorluğu'nda kullanılmış olan bir soyluluk unvanı.

Entelijansiya, "aydınlar topluluğu" anlamına gelen terim. Genellikle kültürel ve siyasal etkinliğe sahip entelektüel topluluk anlamında kullanılır. Rusça kökenli bir terim olan entelijansiya, sosyal bilimciler tarafından Rusya'da, özellikle 19. yüzyılda ayrı bir sınıf veya sosyal tabaka olarak aydınlar topluluğunu tanımlamakta kullanılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">X. Konstantinos</span> 1059dan 1067ye kadar Bizans İmparatoru

X. Konstantinos Dukas, 1059-1067 yılları arasında tahtta kalan Bizans imparatoru.

<span class="mw-page-title-main">Komninos Hanedanı</span>

Komninos Hanedanı,, 1081-1185 döneminde Bizans İmparatorluğu imparatorları olarak ve sonradan 1204-1461 döneminde Trabzon İmparatorluğu imparatorları olarak görev yapan bir hanedan. Bu hanedan mensupları geç Bizans döneminde önemli devlet mevkilerinde görev yapan bir soylu sülale mensuplarıdır. Komninos hanedanı ve sülalesi üyeleri diğer önemli ve tanınmış Bizans hanedan ve sülaleleri ile karşılıklı evlilikler yaparak yakın ilişkiler kurmuştu.

<span class="mw-page-title-main">Stratigos</span>

Stratigos, Yunancada general anlamında kullanılır. Hellenistik ve Bizans İmparatorluğu içinde terim aynı zamanda bir askerî vali tanımlamak için kullanılmıştır. Modern Yunan Ordusunda en yüksek subay rütbesi.

<i>Katepano</i>

Katepánō Kıdemli Bizans İmparatorluğu rütbesi. Kelime Batı dillerine capetanus/catepan şeklinde geçmiştir, anlamı İtalyanca "capitaneus" ile birleşmiş gibi görünmektedir. Bu hibrid terim İngilizcede captain ve diğer dillerde benzer terimlere dönüşmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Sisam (thema)</span> Bizans idari bölümü (Thema)

Sisam Theması geç 9. yüzyılda Ege Denizi'nin doğusunda kurulmuş Bizans İmparatorluğu theması. Bizans İmparatorluğu'nun denizci themalarından biriydi. Bizans donanması için gemi ve birlik sağlamıştır.

Kleisoura, Bizans İmparatorluğu'nda geleneksel olarak dağ geçitlerini koruma maksatlı kurulan askeri bölgedir. 7. yüzyılın sonlarına doğru, daha büyük themalardan farklı olarak, daha çok İmparatorluk'un Doğu sınırı boyunca, Halife ile Toros-Aladağlar boyunca uzanan daha geniş sınır bölgelerine uygulanmaya başladı. Kleisoura veya Kleisourarchia'lar, Kleisourarches unvalı komutanlara bağlı özerk komutanlıklar idi. Bu komutanlıkların seviyesi bir süre sonra genellikle themata'ya yükseltildi. 10. Yüzyıldan sonra Kleisoura terimi kullanımdan düşmüştür. Kilikya ve Mezopotamya'daki Müslüman karşılığı al-thughūr idi.

Droungos veya drungus tabur büyüklüğündeki askerî birlikleri ifade eden geç Roma ve Bizans terimidir, daha sonra dağları muhafazayla görevli yerel komutanlıklar için kullanılan bir terime evrilmiştir. Drungarios unvanlı komutanların idaresindeki birliklerdir.

Protasekretis ya da protoasekretis, Bizans bürokrasisinde üst düzey bir yetkili, başyazman. Kelime anlamıyla "birinci asekretis" anlamına gelmekle birlikte bürokraside asekretislerin yöneticisi konumundadır.

Sebastos Antik Yunanlar tarafından Augustus'un Roma imparatorluk unvanı için kullanılan bir onursal ifade. Başlığın dişi formu sebastē (σεβαστή) idi. 11. yüzyılın sonlarından itibaren, Komnenos Hanedanı döneminde, Bizans İmparatorluğu için saray unvanlarının yeni sisteminin temelini oluşturan Sebastokrator, protosebastos, panhypersebastos ve sebastohypertatos gibi kelimeden çeşitli şekilleri türetilmiştir..

Taksiarh, Taksiarços ya da Taksiarçes Yunanca Tugay komutanı anlamına gelir. Terim táksis, "düzen", askeri içerik olarak "bir düzenlenmiş oluşum" kelimesinden türemiştir. Sonuçta rütbe tugay, Taksiarhia için verilen Yunanca terimdir. Rum Ortodoks Patrikhanesi'nde kullanımında, terim meleklerin liderleri olan Büyük melekler Mikâil ve Cebrâîl'i kapsar ve Yunanistan'da birçok yere onlara atfen bu isim verilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Hetaireia</span>

Hetaireia ya da Hetaeria, Bizans İmparatorluğu döneminde bir muhafız birliği için kullanılan terim. "Bölük" anlamına gelir, antik Makedon muhafız atlı birliği ve Antik Yunanistan aristokratlarının katıldığı Sempozyum yansımasıdır.

Prōtospatharios, Orta Bizans döneminin en yüksek saray unvanlarından biriydi, üst düzey generallere ve vilayet valilerine, hem de yabancı prenslere verildi.

Sakellarios İdari ve mali görevlerle görevlendirilmiş bir yetkilidir. Bu unvan Bizans İmparatorluğu'nda çeşitli işlevlerle kullanılmış ve Doğu Ortodoks Kilisesi'nde kullanımda kalmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Bizans Rumları</span> Bizans İmparatorluğundaki Rumlar

Bizans Rumları, Bizans Grekleri veya Bizans Yunanları, Geç Antik Çağ ve Orta Çağ'da Yunanca konuşan Hristiyan Romalılardır. Onlar, Bizans İmparatorluğu, Konstantinopolis ve Küçük Asya, Yunan adaları, Kıbrıs ve güney Balkanların bazı bölgelerinin ana sakinleriydi veya en büyük azınlık ya da çoğunluğu oluşturuyorlardı, Levant ve kuzey Mısır'ın kıyı kent merkezlerinde de mevcutturlar. Tarih boyunca, Bizanslı Yunanlar, kendilerini Romalılar olarak tanımlar, ancak modern tarihçilikte "Bizanslı Yunanlar" olarak adlandırılırlar.

<span class="mw-page-title-main">Longobardiya</span> Bizans idari bölümü (Thema)

Longobardiya, İtalya'daki Lombardlar tarafından kontrol edilen bölgeler için Bizans terimidir. 9-10. Yüzyıllarda, aynı zamanda güneydoğu İtalya'da bulunan Longobardiya Theması olarak bilinen bir Bizans askeri-sivil eyaletinin adıydı.

<span class="mw-page-title-main">Hetman</span>

Hetman, Orta ve Doğu Avrupa'da kullanılan, tarihsel olarak askeri komutanlara verilen siyasi unvandır.

Mandatōr, Latince "haberci" kelimesinden türetilen, orta dönem Bizans İmparatorluğu'nda madun bir memurdur.