Toplumsal cinsiyet arkeolojisi

Toplumsal cinsiyet arkeolojisi, cinsiyetlerin sosyal anlamda inşasını arkeolojik buluşlar ışığında anlamlandırmayı amaçlayan arkeolojik bir metot ve araştırma alanıdır. Arkeolojinin cinsiyet araştırmaları ile birlikte ele alınması ile yorumsal arkeoloji kuramının bir sonucu olarak doğmuş bir alandır.^[1]

Cinsiyet arkeolojisini doğuşu 1984 yılında Margaret W. Conkey ve Janet D. Spector tarafından yayınlanan Archaeology and the study of gender makalesi olarak kabul edilmektedir. İlk olarak tarihöncesi toplumlarının cinsiyeti nasıl algıladığı ve farklı cinsiyetlerin toplumsal düzen içerisinde ne gibi rolleri üstlendiği araştırılmıştır. Cinsiyet arkeolojisinin temel düşüncesi, cinsiyetlere atfedilen rollerin doğuştan gelmediği, bunların sonradan öğrenildiği ve sosyal düzenin bir ürünü olduğu iddiasıdır. Buna göre bu alanda araştırma yapmak isteyen bir araştırmacı öncelikle kendisi de kendi içerisinde bulunduğu erkekmerkezci düzenin farkında olmalıdır. Bu farkındalık olmadan tarihöncesi araştırmaları yaparken bu gibi düzenleri tespit etmek mümkün değildir.

Literatür

St. Burmeister & N. Müller-Scheeßel: Soziale Gruppen - kulturelle Grenzen 2006
M. W. Conkey & J. D. Spector: Archaeologie and the Study of Gender. in: Advances in Archaeological Method and Theorie 7 S. 1 - 38 (1984)
J.E. Fries & J.K. Koch (Hrsg.), Ausgegraben zwischen Materialclustern und Zeitscheiben, Perspektiven zur archäologischen Geschlechterforschung. Frauen - Forschung - Archäologie 6, Münster 2005.
K. P. Hoffmann: Geschlechterforschung, publiziert in: D. Mölders/S. Wolfram (Hrsg.), Schlüsselbegriffe der Prähistorischen Archäologie. Tübinger Archäologische Taschenbücher 11 (Münster 2014), S. 111–114 Online verfügbar 31 Aralık 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
S. Karlisch, S. Kästner & E.-M- Mertens (Hrsg.), Vom Knochenmann zur Menschenfrau. Feministische Theorie und archäologische Praxis. Frauen - Forschung - Archäologie 3, Münster 1997.
Th. Wagner: Von der feministischen Ethnologie zur Genderarchäologie - Herrschaft und Herrschaftslosigkeit, in : Christian Sigrist, (Hrsg.) Macht und Herrschaft (Veröffentlichungen des Arbeitskreises zur Erforschung der Religions- und Kulturgeschichte des Antiken Vorderen Orients) 2004.

Kaynakça

^ Gölbaş, Alper. (2016). Türk Arkeolojisinin Kuramı. Uluslararası Sosyal araştırmalar DergisiThe Journal of International Social Research. 9. 302-316. 10.17719/jisr.20164622598. S. 306.

İlgili Araştırma Makaleleri

Stephan Blum doğumlu Alman arkeolog. Tübingen Üniversitesi'nde tarihöncesi arkeolojisi, klasik arkeoloji ve eskiçağ tarihi ana bilimdallarında lisans öğrenimini tamamladıktan sonra 1997 yılından itibaren Troia Projesi'nde çalışmaya başlamıştır. Yüksek lisans tezi Çanakkale ili, Ezine ilçesi sınırları içinde yer alan ve terk edilmiş bir yerleşim olan Işıklar Köyü üzerine yapılmış etnoarkeolojik bir araştırmadır. Kendisi halen Troia IV-V yerleşimleri üzerine bir doktora tezi hazırlamakta ve Troas bölgesinde etnoarkeolojik çalışmalar sürdürmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Popüler kültür</span>

Popüler Kültür veya Pop Kültürü, 20. yüzyıldan sonra özellikle toplumsal modernleşme ile toplu kültür olarak yayılan, kavram olarak kültürel gelişmeleri ve günlük uygulamaları kapsamakta, aynı zamanda genel ve tarafsız olarak eski halk kültürü kavramı yerine geçmekte. Popüler kültür daha çok bir alan jargonu iken, pop kültürü daha çok ortam jargonu olarak kabul görmektedir. Türk Dil Kurumu sözlüğüne göre ise, popüler kültür kavramının tanımı "isim; belli bir dönem için geçerli olan, hızlı üretilen ve hızlı tüketilen kültürel ögelerin bütünü" olarak açıklanmıştır.

Mehmet Celal Özdoğan, Türk arkeolog.

Seyran Ateş, Kürt kökenli Alman avukat, aktivist, yazar. Ayrıca kadın hakları savunucusu olarak da nitelendirilir. Berlin'de avukat olarak çoğunlukla aile hukuku ve ceza hukuku dallarında hizmet vermektedir. Ateş Alman İslam Konferansı üyesi idi ve Alman Entegrasyon Zirvesi 'ne katıldı.

Hristiyan arkeolojisi, Hristiyan kültüründen arda kalan kalıntıları inceleyen bir arkeoloji alt dalıdır.

Urs Peschlow, Hristiyan arkeolojisi ve Bizans sanatı tarihi konusunda uzman Alman bilim insanı.

Hans Freyer muhafazakâr Alman sosyolog ve filozoftur.

Aleida Assmann kültürel alanda yaptığı çalışmalar ile tanınan Alman Mısırbilimci. Assman özellikle eşi Jan Assmann ile birlikte kültürel bellek konusu üzerine yaptığı yayınlar ile bilinmektedir.

İletişimsel bellek, Alman bilim insanları Kültürbilimci Jan Assmann ve Aleida Assmann tarafından kişisel tecrübelerin sözlü gelenek içerisinde aktarılması ile ortaya çıkan bir hafıza çeşididir.

Penismerkezcilik ya da Fallogomerkezcilik, yapısökümcü feminizm akımının ortaya çıkardığı bir kavramdır. Bu kavram ile anlatılmak istenen temel düşünce, kadınlığa dair her türlü düşüncenin erkeklik perspektifinden görülmesi ve formüle edilmesidir. Bu durum kadınlığın algılanışının fallogomerkezci olmasına yol açar. Fallogo kelimesi Yunanca erekte olmuş penis anlamına gelen Phallus kelimesinden türetilmiştir.

Çan biçimli çömlek kültürü, MÖ 2600'lerden itibaren doğuda Macaristan'a kadar olmak suretiyle kendisini bütün Avrupa'da gösteren ve yaklaşık MÖ 2200'lerden itibaren kıta Avrupa'sında sona eren bir çömlek kültürüdür. Büyük Britanya'da MÖ 1800'lü yıllara kadar devam etmiştir. Çan biçimli çömlek kültürü Avrupa'da Neolitik dönemin son aşaması olarak kabul edilir ve bu özelliği ile Cilalı Taş Devri'nden Tunç Çağı'na geçişin gerçekleştiği bir dönemdir.

Mogontiacum Mainz şehrinin neredeyse 500 yıla varan Roma döneminde taşıdığı Latince adıdır. Mogontiacum MS 90 yılından itibaren Germania Superior'un başkentliğini yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Süreçsel arkeoloji</span> 1960larda ortaya atılmış arkeolojik bir kuram

Süreçsel Arkeoloji ya da süreçselcilik, 1960'larda ortaya atılmış arkeolojik bir kuramdır. Lewis Binford ve David Leonard Clarke tarafından ortaya atılan kuramın başlangıcı, Lewis Binford'un 1962 yılında yayınladığı "antropoloji olarak arkeoloji" olarak gösterilmektedir. Kuramın ortaya çıkmasından önce Gordon Willey ve Phillip Phillips gibi isimler de arkeolojinin kültür tarihi çizgisinden ziyade bir antropolojik yaklaşımla ele alınması gerektiğini ifade etmişlerdir.

Oseberg gemisi, 1904 yılında Norveç'te Oslo Fiyordu'nın batı kıyısındaki kasaba Oseberg'te bir tümülüsün altında bulunan gemidir.

Villa rustica Antik Roma'da merkezi bir yapı ve bu yapı etrafına yayılmış daha küçük ek yapıların oluşturduğu duvarlarla çevrili kırsal yerleşime verilen addır. Başlangıçta tarımsal faaliyet amacıyla inşa edilen villa rusticalar, zamanla bu özelliğini yitirmiştir.

Hava arkeolojisi veya havadan arkeoloji, arkeolojik kalıntıların daha yüksek bir irtifadan incelenerek araştırılmasıdır. Günümüzde bu genellikle uydu görüntüleri veya insansız hava araçları kullanılarak gerçekleştirilmektedir. Arkeolojik eserlerin, sit alanlarının ve peyzajların anlaşılması için gerçekleştirilen saha araştırmalarında hava fotoğraflarının yorumlanmasını ve analizini içerir. Diğer arkeolojik yöntemlerle kıyaslanamayacak bir ölçekte kapsamın ve geniş arazi alanlarının keşfedilmesini ve incelenmesini sağlar.

<span class="mw-page-title-main">Kimation</span> Antik mimarlıkta cephe ve sütunları süslemek için yaprak biçimli örgelerden oluşturulmuş friz benzeri birbirini izleyerek devam eden bir tür bezeyici silme

Kimation ya da Kyma antik mimarlıkta cephe ve sütunlarda örnekleri görülen, yaprak biçimli örgelerden oluşturulmuş ve üsluplaştırılmış friz benzeri birbirini izleyerek devam eden bir tür bezeyici silme. Kimationlar oyma ve kabartma ile üretilebileceği gibi, sadece boyanmış da olabilirler. Kimationlar genellikle bitkisel süslere sahiptir.

Hansgerd Hellenkemper Alman Bizantolog ve tarihi coğrafyacı.

<span class="mw-page-title-main">Arzu Toker</span>

Arzu Toker, Türk asıllı Alman gazeteci ve çevirmen.

Serra Durugönül, Türk arkeolog.

Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.