İçeriğe atla

Toplu ulaşım

Makale serilerinden
Kamu altyapısı
Varlıklar
Kavramlar
Sorunlar ve fikirler
Çalışma alanları
Örnekler
Altyapı
Yaygın toplu taşıma türlerine örnekler.
Ulaşım
Mod
Konular
Almanyada kısa mesafe şehirler arası trenler

Toplu taşımacılık veya kamu taşımacılığı, kişisel araç kullanılmadan yapılan yolculuklar için kullanılan tüm ulaşım sistemlerine verilen genel addır. Bazı özel insanlar için ücretsiz toplu taşıma hizmeti mevcuttur. Özel ulaşım ve paylaşımlı ulaşımdan farklı, tipik olarak bir tarifeye göre yönetilen, belirlenmiş güzergahlarda işletilen ve her yolculuk için ilan edilen bir ücret vardır.[1] Bu taşıma sisteminde birden fazla yolcu taşınmakla, enerji tasarrufu yapılır. Toplu taşımacılık, şehir içi ve şehirlerarası olabilir. Toplu taşımacılık, genel olarak tren, otobüs, tramvay, troleybüs, metro için kullanılsa da, havayolları, feribotlar ve dolmuşları da kapsamakta, halkın bir yerden başka bir yere ulaşımını sağlamayı amaçlamaktadır. Personel ve öğrenci taşımacılığı da Türkiye'de toplu taşımacılığa özel sektörün katkılarının bir göstergesidir.[2]

İnsanlar toplu taşıma araçlarını daha çok kullanmalıdır, çünkü şu anda etkisini gösteren küresel ısınmanın nedenlerinden biri de araçlardan çıkan egzoz dumanlarıdır. Toplu taşıma araçlarında daha çok insan taşındığı için kişi başına egzoz gazı üretimi azalacak ve egzoz gazı kaynaklı kirliliğin azalması sağlanacaktır. Toplu taşım araçları kullanımları esnasında uyulması gereken kurallar, yukarıda da belirtildiği gibi küresel ısınma faktörünü azaltacak, kişi başına düşen egzoz emisyonunu minimum seviye ye indirecektir. 21. yüzyılda sürdürülebilir ulaşımın yaygın olması amaçlanmaktadır.

Duraklarda toplu taşıma araçlarına binmek ve inmek. Toplu taşım araçlarının durması için hazırlandığından dolayı diğer araçlar toplu taşım aracını beklemek zorunda kalmaz.Trafik akışı devam eder. Duraklara gelmeden önce inmeye hazır bir şekilde arka kapıda bekliyor olmak.Aracın yolcuyu beklemesi durumunu ortadan kaldırır.[3] Bozuk para ya da elektronik bileti araca binerken hazır bulundurmak. Şoförün size ayıracağı zamanı minimuma indirir. Araca binildiğinde oturmak için boş yer yok ise aracın en arkasına gitmek diğer yolcuların da binmelerini kolaylaştırır. Araç duraklarda, yolcuların araca binmesi için vakit kaybetmemiş olur. Diğer yolcuların duyabilecekleri ya da rahatsız olabilecekleri şekilde sohbet etmek, müzik dinlemek ya da telefonda konuşmak da çevreye vermiş olduğumuz rahatsızlıklar arasındadır. Tepkilere yol açabilir ve araç sürücüsünün araç içi güvenliği sağlama ihtiyacı duyurabilir. Böyle durumlarda sürücü kendisini araç içini kontrol etme durumunda hissedecek ve sürüş hassasiyetini kaybedecektir. Toplu taşıma araçlarının temiz tutulması da toplu taşıma araçları kullanım kültürümüzün göstergesidir.[4] Araçta yaşlılara, engellilere ve hamile bayanlara yer vermek kültür düzeyimizin göstergesidir. Bu yolcuların oturtulmuş olması araç içi koridorunun daha seri bir şekilde akışını sağlıyacaktır. Yolcuların iniş ve binişlerinde bu hareketlilik önem kazanacaktır. Toplu taşım araçlarında camların ve araç kapılarının açık olması da yakıt tüketimini artıracaktır.

Kaynakça

  1. ^ "Arşivlenmiş kopya". 23 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Kasım 2021. 
  2. ^ "Arşivlenmiş kopya". 28 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Kasım 2021. 
  3. ^ "Arşivlenmiş kopya". 21 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Kasım 2021. 
  4. ^ "Arşivlenmiş kopya". 21 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Kasım 2021. 

Ayrıca bakınız

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">İETT</span> İstanbulda toplu taşımacılıktan sorumlu belediye kuruluşu.

İstanbul Elektrik Tramvay ve Tünel İşletmeleri veya resmî kısaltmasıyla İETT, İstanbul'da İstanbul Büyükşehir Belediyesine bağlı toplu taşıma hizmeti veren kuruluştur.

<span class="mw-page-title-main">Otobüs</span> insan taşımak için üretilmiş büyük karayolu taşıtı

Otobüs, kara yolu taşıma yönetmeliğine göre sürücü dahil 17 kişiden fazla yolcu kapasitesi olan motorlu kara taşıtıdır. Ortalama araba veya furgonlardan önemli ölçüde daha fazla yolcu taşımak üzere tasarlanmıştır. Otobüslerin kapasitesi 300 yolcuya kadar çıkabilir, ortalama bir otobüs genellikle 30 ile 100 arasında yolcu taşır. Türkiye Cumhuriyeti hukuk kurallarına göre bu aracı kullanacak sürücülerin E sınıfı ehliyete, SRC belgesine sahip olması ve en az 26 yaşından gün alması gereklidir.

<span class="mw-page-title-main">Metrobüs</span> toplu taşıma sistemi

Metrobüs, metro ile otobüsün birleşimi ile ortaya çıkmış bir toplu taşıma aracıdır. Lastik tekerlekleri ile kendisine ayrılan şeritlerde çalışmaktadır.

Şehirlerarası otobüs firmalarının şehiriçinde veya otobüs terminalinde bulunan yazıhanelerinde çalışan kişidir. Müşterilere bilet rezervasyonu yapmak, bilet satmak, otobüslerin geliş ve gidiş saatlerini düzenlemek, müşterilerin bavul ve eşyalarını emanete yönlendirmek, otobüs şoför ve muavinleriyle araç, gereç, ikram ve temizlik maddeleri konularında işbirliğe yapmak, bilet satışının muhasebesini tutmakla görevlidir. Bilet işlemleri bilgisayarda yapılmakta, müşteri daha önceden ayırtılmamışsa istediği koltuğu seçebilmektedir. Yazıhaneciler birbirleriyle iletişim içinde olmazsa, aynı koltuklar birçok kişiye satılmış gözükmektedir ki, bu sorun şehirlerarası yolculuklarda sık rastlanılan bir durumdur. Her meslekte olduğu gibi yazıhanecilikte de iletişim kopukluğu olduğunda sorunlar yolcuya yüklenmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Dolmuş</span> Ulaşım Aracı

Dolmuş, kişisel taşımacılık ile geleneksel otobüs taşımacılığı arasında bir noktaya düşen, genellikle otobüslerdeki gibi belli bir güzergâhı olan, fakat otobüslerin aksine yolcu indirip bindirmek için en fazla birkaç durağı olan ve otobüslere kıyasla daha hızlı bir ulaşım sunan ve kalkış-varış vakitleri belirli olmayan bir ulaşım aracıdır. Dolmuşlar, standart 4 koltuklu arabalardan minibüslere kadar çeşitli boylarda olabilir. Rusya'daki adı "marşrutka"dır (маршрутка). "Güzergâhlı taksi" anlamına gelen "marşrutnoye taksi"nin kısaltılmış hâlidir.

<span class="mw-page-title-main">EGO Genel Müdürlüğü</span> Ankara, Türkiyede toplu taşımada hizmet veren şirket

Elektrik Gaz Otobüs Genel Müdürlüğü, Ankara'da Ulaşım hizmetleri veren Ankara Büyükşehir Belediyesi'ne bağlı bir kuruluştur. 1 Ocak 1950'de Belediye Otobüs İdaresi bünyesine dâhil edilmiştir. 1950-2001 yılları arasında Ankara'ya havagazı ve elektrik dağıtımı da yapan kuruluş, bu hizmetlerin özelleştirilmesi ile birlikte günümüzde sadece otobüs ve raylı sistem ile şehir içi toplu ulaşımı hizmeti vermektedir.

<span class="mw-page-title-main">BURULAŞ</span> Bursada bulunan ulaşım işletmesi

Bursa Ulaşım Toplu Taşıma İşletmeciliği (BURULAŞ) Bursa Büyükşehir Belediyesi'nin ulaşım işletmesidir. BursaRay, BurTram ve otobüs işletmeciliği ile Bursa kent içi ulaşımı sağlar. Bursa Şehirlerarası Otobüs Terminali'ni de BURULAŞ işletmektedir. Terminal-Sabiha Gökçen Havalimanı arasında çalışan BBBUS otobüslerini de işletmektedir. Şehir içi otopark işletmesi Burbak'da Burulaş tarafından işletilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">İstanbul Ulaşım</span> İstanbulda kamu taşımacılığı şirketi

İstanbul Ulaşım A.Ş. ya da önceki adıyla İstanbul Otobüs AŞ, toplu taşımacılık hava taksi, servis, otobüs hizmetleri ve taksiler için çağrı merkezi desteği veren, İstanbul Büyükşehir Belediyesi'ne ait iştirak şirketidir.

<span class="mw-page-title-main">İZULAŞ</span>

İZULAŞ, tam adıyla İzmir Ulaşım Hizmetleri Makine Sanayi A.Ş., İzmir'de otobüsle kent içi toplu taşımacılık hizmeti veren ve Balçova Teleferiği ile bisiklet paylaşım sistemi Bisim'in işletmeciliğini yapan İzmir Büyükşehir Belediyesi'ne bağlı özel şirkettir. Şirketin işlettiği tüm hizmetler Elektronik Ücret Toplama Sistemi'ne dahil olup bu hizmetlerde İzmirim Kart kullanılmaktadır. Bisim işletmeciliğinde İzmirim Kart kullanılabilmesi için üye hizmet bürolarından aktivasyon işlemi yaptırılması gerekmektedir. Şirket, Nisan 2020 itibarıyla filosuna katılan 16 adet TEMSA Avenue araçla birlikte, 306 araç ile kent için toplu taşımacılık hizmetini sürdürmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Otogar</span> şehir içi veya şehirlerarası otobüslerin yolcu bindirip indirdikleri ve otobüs durağından daha büyük olan yapı

Otogar , şehirler arası çalışan otobüslerin yolcularını aldıkları ve indirdikleri yer.

<span class="mw-page-title-main">Seyahat sınıfları</span> Ulaşım araçlarında kullanılan nitelik

Seyahat sınıfı ya da mevkii, toplu taşıma araçlarında yolculuk yapılan alanın ve oturulan koltuğun niteliğidir. Mevki yükseldikçe sunulan konfor düzeyi artar ve bununla birlikte hizmet karşılığı talep edilen ücret de yükselir.

Bus Simulator 16 2 Mart 2016'da çıkmış bir şehir içi otobüs simülasyonu oyunudur. Bir otobüste olabilecek her şeyi barındıran oyun optimizasyon sorunları nedeni ile kötü eleştiriler almıştır. Oyunda amaç yolcuları duraklara sorunsuz yetiştirmektir.

İzmir, Batı Anadolu için önemli bir ulaşım merkezidir. İzmir'in kapsamlı bir otobüs sistemi, gelişmekte olan bir metro ve banliyö demiryolu sistemi ve büyük bir kentsel feribot ağı bulunmaktadır. Ayrıca kenti Çeşme ve Aydın'a bağlayan otoyolları ve kentin çevresini halka gibi saran bir Çevre Yolu bulunmaktadır. Kentteki toplu taşıma hizmeti, tamamı İzmir Büyüşehir Belediyesi'nin sahip olduğu dört ayrı kamu kuruluşu tarafından yürütülmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Şehirlerarası otobüs</span>

Şehirlerarası otobüs, şehir otobüsünün aksine daha uzun mesafeli servislerde kullanılan bir otobüstür. Genellikle tek bir büyükşehir bölgesinde kullanılır. Genellikle tur, uluslararası ve şehirlerarası otobüs servisi, özel amaçlar için de kullanılır. En popüler üreticilere Daimler AG, Autosan, Scania AB, Mitsubishi Fuso Truck and Bus Corporation, Alexander Dennis, Van Hool, Neoplan Bus GmbH, MAN Truck & Bus AG, Marcopolo S.A., Irizar, MCI, Volvo Buses dahildir.

<span class="mw-page-title-main">Yüksek tabanlı otobüs</span>

Yüksek tabanlı otobüs, bir otobüs veya troleybüs. Otobüsün içine girmek için birkaç basamaklı merdiven bulunmaktadır. Midibüs, minibüs, şehirlerarası otobüs, yolcu otobüsü, trenler, hafif raylı sistemler ve diğer raylı araçlar gibi toplu taşıma araçlarında bu özellik bulunmaktadır. Modern zamanda toplu ulaşımda yapılan yeniliklerle ilişkili olarak daha çok şehir dışında ve özel amaçlarla kullanılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Otobüs şoförü</span>

Otobüs şoförü genellikle otobüs kullanan kişidir. Bu tür şoförler özel kategorili sürücü belgesi kullanır. Otobüs şoförleri ya şehir içi toplu ulaşım otobüsleri, okul otobüsü, şirket otobüsleri ya da özgür olarak kendi otobüslerini kullanabilirler. Otobüs sürücüleri genellikle araçlarını otobüs durağı veya duraklar arasında kullanırlar. Otobüs sürücüleri genellikle önceden belirlenmiş bir rota programına göre yolcuları bırakır ve alır.

<span class="mw-page-title-main">Bursa'da toplu taşıma</span>

Bursa'da toplu taşıma, 3 milyondan fazla nüfusa toplu taşıma hizmeti veren sistemlerdir. İldeki toplu taşıma işlemleri özel ve kamuya ait otobüs, raylı sistemler, teleferik ağları ve deniz araçlarıyla gerçekleştirilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Toplu taşıma otobüs servisi</span>

Toplu taşıma otobüs servisi, toplu ulaşım'ın en önemli hizmetlerinden biridir. Genellikle yayınlanan bir toplu taşıma tarifesi'ne göre sokaklar boyunca transit otobüslerin düzenli çalışmasına dayanır. Toplu taşıma gece servisi, şehirlerarası otobüs servisi, öğrenci taşımacılığı, tur otobüsü servisi, işçi otobüsü servisi de toplu taşıma servisidir.

<span class="mw-page-title-main">Alibeyköy Cep Otogarı</span> İstanbulda bir otogar

Alibeyköy Cep Otogarı İstanbul Büyükşehir Belediyesi iştiraki olan İSPARK tarafından işletilmektedir. 2014 yılında faaliyete geçirilen otogar, İstanbul'un trafiğini hafifletmek ve Büyük İstanbul Otogarı (Esenler) yükünü bir nebze olsun azaltmak amacıyla kurulmuştur. Yaklaşık 40 bin metrekare bir alandan oluşan otogar, İstanbul ilinin Eyüpsultan ilçesi Alibeyköy semti sınırları içerisinde yer alır.

<span class="mw-page-title-main">Şehirlerarası otobüs servisi</span>

Şehirlerarası otobüs servisi, şehirlerarası, bazen de ülkelerarası otobüs toplu ulaşım hizmetidir. Şehirlerarası otobüs seferleri, uçak, tren ve özel otomobille beraber dört yaygın ulaşım yönteminden biridir. Çok akslı otobüs, şehir otobüsü, yolcu otobüsü, şehirlerarası otobüs yaygın kullanılır. Şehirlerarası otobüs hizmetleri, devlet kurumları veya özel sektör, ayrıca kâr amacı gütmeyen kuruluş'lar tarafından işletilebilir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.