Akarsuların en uç noktalarında görülen morfolojik birimlerdir.
Toplaklar değişik nedenlerle oluşabilirler: yağmur suları, kar erimeleri gibi. Toplakların bulunduğu alanlar, akarsuyun su bölümü çizgisine yakın olduğu alanlardır.
Akarsular işte bu toplaklarını gerileterek geriye aşındırmana devem ederler ve böylece kapma olayı hızlanmış olur.
Nehir ya da ırmak, genellikle denizlere, göllere ya da bir başka büyük akarsuya dökülen, özellikle genişliği ve taşıdığı su miktarı bakımından büyük akarsulara verilen genel isimdir. Kimi durumlarda ise bir başka suya ulaşmadan yer altında kaybolduğu ya da tamamen kuruduğu da görülmektedir. Büyük akarsular nehir ya da ırmak olarak adlandırılırken daha küçükleri ise çay ve dere olarak adlandırılırlar.
Alüvyon ya da lığ, akarsular tarafından taşınan kil, kum, çakıl taşı gibi kütle parçalarının, suyun akış hızının azalması sonucu elverişli yerlere birikmesiyle meydana gelen tortulardır. Alüvyonlar, geniş vadilerin birçoğunda tabanda geniş yer kaplar veya daha geniş yerlere yayılarak, alüvyon ovalarını teşkil ederler.
Korkuteli Barajı Antalya ilinin Korkuteli ilçesinde, Korkuteli Çayı üzerinde, sulama, taşkın kontrolü ve içme suyu amacı ile 1968-1976 yılları arasında inşa edilmiş bir barajdır.
Dodurga Barajı; Bilecik'te Sarısu Çayı üzerinde, sulama ve taşkın kontrolü amacıyla 1972-1977 yılları arasında inşâ edilmiş bir barajdır.
Çorum Barajı Çorum'da, Çomar Deresi üzerinde, sulama ve içme suyu temini amacı ile 1974-1977 yılları arasında inşa edilmiş bir barajdır.
Yapıaltın Barajı Sivas ili Şarkışla ilçesi yakınlarında, Çaylak Deresi üzerinde, sulama amacı ile 1975-1977 yılları arasında inşa edilmiş bir barajdır. Eski adı "Yapıaltın" olan Gümüştepe köyü yakınlarındadır. Adını da buradan almaktadır.
Maksutlu Barajı Sivas (il)'inde, Şarkışla ilçesine bağlı Maksutlu köyünün üst tarafında, Maksutlu Deresi üzerinde, sulama amacı ile 1975-1977 yılları arasında inşa edilmiş bir barajdır.
Kaymaz Barajı, Eskişehir'de, Çayırlık Çayı üzerinde, sulama amacı ile 1975-1977 yılları arasında inşa edilmiş bir barajdır.
Afşar Barajı, Manisa ilinde, Alaşehir Çayı üzerinde, sulama ve taşkın kontrolü amacı ile 1973-1977 yılları arasında inşa edilmiş bir barajdır.
Suat Uğurlu Barajı, Samsun'da, Yeşilırmak üzerinde, sulama ve elektrik enerjisi üretimi amacı ile 1975-1982 yılları arasında inşa edilmiştir.
Kunduzlar Barajı, Eskişehir ilinde, Yönek Çayı üzerinde, sulama amacı ile 1976-1983 yılları arasında inşa edilmiş bir barajdır. Toprak gövde dolgu tipi olan barajın gövde hacmi 375.000 m³, akarsu yatağından yüksekliği 43,00 m, normal su kotunda göl hacmi 18,87 hm³, normal su kotunda göl alanı 2,64 km²'dir. Baraj 3.788 hektarlık bir sulama alanına hizmet vermektedir.
Uluköy Barajı, Amasya (il)'inde, Derebey Deresi üzerinde, sulama amacı ile 1977-1983 yılları arasında inşa edilmiş bir barajdır.
Menzelet Barajı, Kahramanmaraş'ta, Ceyhan Nehri üzerinde, enerji üretimi amacıyla 1980-1989 yılları arasında inşa edilmiş bir barajdır.
Akarsu, yeryüzünde ya da yer altında belirli bir yatak içinde, eğim boyunca sürekli veya zaman zaman akan sudur. Çoğunlukla tatlı sudan oluşan akarsular, tatlı su gölleriyle birlikte insanlığın temel su ihtiyacını karşılamak için kullanılırlar. Bunun yanında gıda, enerji ve turizm sektörleri tarafından da kullanılırlar.
Baraj, eski zamanlardan beri insanlığın su ihtiyacını karşılamak ve tarımsal alanların sulanması amacıyla inşa edilen su yapılarıdır. Günümüzün modern barajları stratejik öneme sahiplerdir. Çünkü;
Yenisey Nehri Arktik Okyanusu'na boşalan en büyük nehir sistemidir. Angara (Ангара) ve Selenga kolları ile birlikte dünyanın en uzun beşinci akarsuyu olma özelliğini taşır.
Vadi ya da koyak, akarsuyun içinde aktığı, kaynaktan ağıza doğru sürekli inişi bulunan ve birkaç kilometre ile binlerce kilometre arasında olabilen coğrafi alandır. Kısaca vadi, iki dağın arasında zamanla oluşan çukurluktur. Vadiler, akarsuların yaptığı aşınmayla yanlamasına, derinlemesine gelişir. Genellikle dağ ya da tepelerle çevrelenirler.
Kirazdere Barajı, Kocaeli'de, Kirazdere Çayı üzerinde, içme suyu üretmek amacıyla 1987-1999 yılları arasında inşa edilmiş bir barajdır.
Bataklık, yer altı sularının çok yüksek olduğu, çoğu zaman yüzeye çıktığı, toprağı aşırı ıslak olduğu, su göllenmelerinin görüldüğü yerlerdir. Bataklıklar çevrelerine göre alçakta, çanak-çukur şeklinde yerlerdir. Donmuş sahaların yüzeyinde yazın çözülmeye bağlı bataklık oluşabilir. Kurak alanlarda tuzlu bataklıklar oluşabilir.
Anamur Çayı , Mersin ili, Anamur ilçesinde bulunan akarsu. Toros Dağları'ndan yeraltı akarsuyu olarak doğar, 35 km sonra Anamur merkezden Akdeniz'e dökülür.