İçeriğe atla

Tophane Elçiler Konferansı

Tophane Elçiler Konferansı (Tophane Antlaşması)
Tophane Elçiler Konferansı sonrası 1886'daOsmanlı'ya bağlı Bulgaristan Prensliği ile (  Sarı bölge) Bulgaristan Prensi'nin vali olarak atanması ile birleşen, Osmanlının fiilen elinden çıkan Şarkı Rumeli Eyaleti (  Portakal bölge) ve Osmanlı'ya Şarkı Rumeli'den çıkarılıp geri bağlanan Ropçoz (Dövlen), Kırcaali çevresi (  Haki yeşil bölgeler)
TürKonferans/Yazılı antlaşma
Bağlam
Yazılma6 Eylül 1885 (1885-09-06) -5 Nisan 1886 (1886-04-05)
İmzalanma5 Nisan 1886 (1886-04-05)
Yerİstanbul-Beyoğlu (Tophane Semti)
Müzakereciler Osmanlı İmparatorluğu Sadrazamı
 Bulgaristan Prensliği Dışişleri Bakanı
 Avusturya-Macaristan İmparatorluğu İstanbul Büyükelçisi
İmzacılarOsmanlı İmparatorluğu Sadrazam Kâmil Paşa
 Bulgaristan Dışişleri bakanı Iliya Tsanov
Taraflar Osmanlı İmparatorluğu
Bulgaristan Bulgaristan Prensliği
OnaylayanlarOsmanlı İmparatorluğu II. Abdülhamid


Berlin Antlaşması sonrası Osmanlı'ya görünüşte bağlı özerk Bulgaristan Prensliği kurulmuş; bunun yanında Osmanlı'nın bir eyaleti olan ancak Bulgar veya Hristiyan kökenli valilerin görevlendirildiği bir Doğu Rumeli vilayeti kurulmuştur. Bununla birlikte buradaki Bulgar halk Bulgaristan Prensliği'nin kışkırtması ile 6 Eylül 1885'te bir isyan başlatır. Bu isyan Osmanlı İmparatorluğu'nca Büyük güçlerin müdahale edeceği korkusuyla bölgeye yeterli miktarda birlik sevk edilememesinden bastırılamaz. Büyük güçlerde duruma müdahale eder ve İstanbul'da Osmanlı temsilcileri ile 6 devletin İstanbul'daki Büyükelçileri İstanbul Tophane'de bir araya gelip bu sorunu görüşürler. Bu görüşmeler Nisan 1886'ya kadar sürer. Tophane Elçiler Konferansı bu toplanan konferans, buna karşın Tophane Antlaşması'da Bulgaristan Prensliği ile Osmanlı İmparatorluğu arasında 5 Nisan  [E.U. 24 Mart] 1886 tarihinde İstanbul'da düzenlenen bir elçilik konferansı sırasında imzalanan bir anlaşmadır.[1][2] Anlaşma ve bu konferans adını, antlaşmanın imzalandığı Beyoğlu'ndaki Tophane semtinden almıştır.

Osmanlı Sadrazamı Mehmed Kamil Paşa ve Bulgaristan Dışişleri Bakanı İliya Tsanov'un yanı sıra Büyük Güçlerin elçileri tarafından imzalanan anlaşma ile, II. Abdülhamid tarafından Bulgaristan Prensi (I.Alexandr), özerk Osmanlı Vilayeti Doğu Rumeli'nin Genel Valisi olarak atandı. Ölümünden sonrasında da oğlu Ferdinand vali olarak kalmaya devam etti. Bu şekilde, Osmanlı İmparatorluğu kendi aleyhine olan 18 Eylül [E.U. 6 Eylül] 1885 tarihinde gerçekleşen "de facto" Bulgaristan'ın Birleşmesi " yani Doğu Rumeli'nin bu Prensliğe savaşsız olarak ilhakını da "de jure" olarak tanınmış oldu. Doğu Rumeli vilayeti de fiilen Osmanlı hakimiyetinden çıkmış oldu.

Osmanlı İmparatorluğu tazminat olarak Kırcaali çevresindeki bölgeyi ve Bulgar Prensliği ile Doğu Rumeli'ye başından beri bağlanmak istemeyip direnen fiili hakimiyetin bir türlü Bulgarlarca Berlin Antlaşmasından beri sağlanamadığı Pomakların Dövlen'de kurduğu Pomak Timraş Cumhuriyeti'ni içine alan toplam 1.640 km²'lik bir alanı alıp Doğu Rumeli eyaletinden çıkarttırdı, kendine bağladı. Bu antlaşma ile birleşik Bulgaristan'ın toprakları 94.345 km² oldu.[3] Osmanlı İmparatorluğu sevk ettiği kuvvetlerle fazla bir çatışma olmadan Pomak Timraş Cumhuriyeti'ni sona erdirip kendine bağladı. Bulgaristan daha sonra Birinci Balkan Savaşı (1912-13) zaferinin ve Osmanlı yenilgisinin ardından bu antlaşmada verilen toprakları da geri alacaktır.

Kaynakça

  1. ^ Hertslet, Edward (1891), "Büyük Britanya, Avusturya-Macaristan, Fransa, Almanya, İtalya, Rusya ve Türkiye Tam Yetkili Temsilcileri arasında Berlin Antlaşması'nın XV. ve XVII. maddelerinin değiştirilmesi için kabul edilen anlaşma; Doğu Rumeli Genel Valiliği Bulgaristan Prensi'ne verilecek ve Kırcali'nin Müslüman Köyleri ile Rodop Vilayeti'ndekiler Babıali'nin yönetimine verilecektir, İstanbul, 5 Nisan 1886. (Çeviri)", The Map of Europe by Treaty; which have taken place since the general peace of 1814. With numerous maps and notes, First, IV (1875-1891), London: Her Majesty's Stationery Office, ss. 3152-3157, erişim tarihi: 4 Ocak 2013 
  2. ^ Raymond Detrez: Historical Dictionary of Bulgaria, Scarecrow Press, London 1997, 0-8108-3177-5, S. 437
  3. ^ Magarditsch A. Hatschikjan: Tradition und Neuorientierung in der bulgarischen Außenpolitik 1944-1948. Die "nationale Außenpolitik" der Bulgarischen Arbeiterpartei (Kommunisten). Verlag Oldenburg, München 1988, 3-486-55001-2, S. 20

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Balkan Savaşları</span> 1912-1913 yıllarında Balkan Yarımadasında yaşanan iki savaş

Balkan Savaşları, Osmanlı İmparatorluğu'nun Balkanlardaki 8 Ekim 1912 - 10 Ağustos 1913 arasında dört devlete karşı yaptığı savaşlardır. Çatışmaların temel nedeni Bulgaristan Krallığı ile Sırbistan Krallığı'nın Balkanlarda hızlanan yayılma faaliyetleridir.

<span class="mw-page-title-main">Ayastefanos Antlaşması</span> Osmanlı İmparatorluğu ile Rus İmparatorluğu arasında imzalanmış barış antlaşması

Ayastefanos Antlaşması, 93 Harbi sonunda imzalanan ateşkes ve barış antlaşmasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Köstendil</span> Batı Bulgaristanda şehir

Köstendil, Bulgaristan'ın en batısında bulunan Köstendil ilinin merkezi olan şehirdir.

<span class="mw-page-title-main">Berlin Antlaşması (1878)</span> 13 Temmuz 1878de imzalanan barış antlaşması

Berlin Antlaşması, Osmanlı İmparatorluğu, Rus İmparatorluğu, Büyük Britanya, Alman İmparatorluğu, Avusturya-Macaristan İmparatorluğu, İtalya Krallığı ve Fransa arasında 13 Temmuz 1878 tarihinde Berlin'de imzalanan barış antlaşmasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Bulgar İsyanları</span> Bulgarların, 1876 yıllı içerisinde Osmanlı İmparatorluğu egemenliğine karşı başlattığı ayaklanma olayı

Bulgar İsyanları, Nisan-Mayıs 1876 tarihleri arasında Osmanlı Devletinin Bulgar vatandaşlarının Osmanlı Devleti'ne isyan ederek bağımsızlığını kazanmaları olayıdır.

<span class="mw-page-title-main">Doğu Rumeli</span>

Doğu Rumeli Vilayeti veya Rumeli-i Şarkî Vilayeti, 1878 ile 1908 yılları arasında hüküm sürmüş bir Osmanlı İmparatorluğu vilayetidir. Doğu Rumeli veya Rumeli-i Şarkî olarak da anılır.

<span class="mw-page-title-main">I. Carol</span> Romanyanın İlk Kralı

I. Carol veya I. Charles, 20 Nisan 1886'dan 15 Mart 1881'e kadar Romanya domnitoru, 1881'de Romanya Krallığı'nın kurulmasından 10 Ekim 1914'deki ölümüne kadarki Romanya kralı görevini yapmış siyasetçidir. Alexandru Ioan Cuza'nın indirilmesinin ardından 20 Nisan 1886'da Eflak ve Boğdan Birleşik Prensliği'nin Domnitoru olarak seçildi. 1877'de Romanya'nın bağımsız bir ulus olduğunu ilan etti. Osmanlı İmparatorluğu'nun 93 Harbi'nde Romanya'nın bağımsızlığını güven altına aldı. 26 Mart 1881'de prenslikleri birleştirerek 1947'deki sosyalist cumhurietin ilanına kadar ülkeyi yönetecek olan Romanya Krallığı'nı ilan etti. Romanya'daki ilk Hohenzollern-Sigmaringen hanedanı kökenli kraldır.

<span class="mw-page-title-main">Bulgaristan Krallığı</span> Güneydoğu Avrupada 1908-1946 arasında hüküm sürmüş krallık

Bulgaristan Krallığı veya Bulgaristan Çarlığı, 1908-1946 yılları arasında var olmuş bir devlet. 1885'te Doğu Rumeli'yi Osmanlılardan alan Bulgaristan Prensliği'nin 5 Ekim 1908 tarihinde krallık olmasıyla kurulmuştur. Bulgaristan de jure olarak Osmanlı'ya karşı bağımsızlığını bildirmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Aleko Paşa</span>

Aleko Paşa ya da Bulgarca adıyla Aleksandır Stefanov Bogoridi Bulgar asıllı Osmanlı devlet adamı ve Bulgaristan'ın özerklik kazanması sonucu kurulan Şarki Rumeli Vilayeti'nin ilk valisiydi.

<span class="mw-page-title-main">Bulgaristan Prensliği</span>

Bulgaristan Prensliği, Berlin Antlaşması'ndan (1878) sonra kurulan, Osmanlı Devleti'ne bağlı vasal devlet.

<span class="mw-page-title-main">Bükreş Antlaşması (1886)</span>

Bükreş Antlaşması, 3 Mart 1886 tarihinde Bulgaristan Prensliği ile Sırbistan Krallığı arasında Romanya'nın başkenti Bükreş'te yapılan ve Sırp-Bulgar Savaşı'nı bitiren antlaşma.

<span class="mw-page-title-main">Pomak Timraş Cumhuriyeti</span>

Pomak Timraş Cumhuriyeti, Rodop Dağları çevresinde yaşayan Pomaklar tarafından kurulan ve 1879-1886 yılları arasında hayatta kalan kısa ömürlü kendi kendini yöneten tarihteki tek Pomak devletidir. Önderliğini Pomak liderlerden Ahmet Ağa Timirski, Abdullah Efendi, Hacı Halil Efendi, Kara Yusuf Çavuş ve Hidayet Paşa yapmıştır.

Silistre Sancağı, Osmanlı İmparatorluğu'nun bir sancağı. Merkezi, günümüzde Bulgaristan sınırlarında bulunan Silistre idi.

Rumeli Demiryolları (Fransızca: Chemins de fer Orientaux, romanize: Oryantal Demiryolları; rapor işareti: CO) ya da İstanbul – Viyana Demiryolu, 1870-1937 yılları arasında Osmanlı İmparatorluğu'nun Rumeli ve daha sonra Türkiye'nin Doğu Trakya topraklarında faaliyet gösteren bir demiryolu şirketidir. Şirketin inşa ettiği ve işlettiği demiryolu hattı, Osmanlı İmparatorluğu sınırlarındaki beş ana demiryolundan birisi olup Balkanlar'daki ana demiryolu hattıdır. 1889–1937 yılları arasında da ünlü Şark Ekspresi'ne de ev sahipliği yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye'deki Bulgarlar</span>

Türkiye'deki Bulgarlar, Bulgar etnik kökenli Türk vatandaşlarını ifade eder. Bulgar vatandaşlığına sahip etnik Türk olan Bulgaristan Türkleri ya da yine bir Slav milleti olan Pomakları içermez. Doğu Trakya'da Edirne ve Kırklareli başta olmak üzere, patrikhane merkezi olan İstanbul'da ve Marmara'nın güneyi yayılım alanlarıdır. Asya'da kalan bu son gruba Anadolu Bulgarları da denir.

Osmanlı döneminde Bulgaristan tarihi, Osmanlı İmparatorluğu'nun, 14. yüzyılın sonlarında İkinci Bulgar İmparatorluğu'nun dağılmasıyla birlikte ortaya çıkan daha küçük krallıkların fethinden başlayıp, 1878'de Bulgaristan'ın bağımsızlığına kadar yaklaşık 500 yıllık bir zamanı kapsamaktadır. 93 Harbi'nin sonuçları ile beraber, işlevsel olarak bağımsızlığını kazanan yarı bağımsız bir Bulgaristan Prensliği kurulmuştur. 1885'te Doğu Rumeli'yi içerisine alan özerk Bulgaristan Prensliği, 1908 senesinde bağımsızlığını ilan etmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Büyük Bulgaristan</span>

Büyük Bulgaristan, tarihi bir ulusal devlet ve Makedonya, Trakya, Dobruca ve Mezya'nın çoğunu içerecek modern bir Bulgar irredentist milliyetçi hareketle ilişkili bölgeyi tanımlamak için kullanılan bir terimdir.

<span class="mw-page-title-main">Sırp-Bulgar Savaşı</span>

Sırp-Bulgar Savaşı, Berlin Antlaşması (1878)'nın Balkanlar'da barışı sağlayamaması sonucunda Bulgaristan Prensliği ile Sırbistan arasında çıkan savaştır.

<span class="mw-page-title-main">Bulgaristan'ın birleşmesi</span>

Bulgaristan'ın birleşmesi, 1885 sonbaharında Bulgaristan Prensliği ile Doğu Rumeli vilayetinin birleştirilmesi eylemiydi. Bu birleşme, Bulgar Gizli Merkezi Devrim Komitesi (BGMDK) tarafından koordine edilmişti. Her iki devlet de Osmanlı İmparatorluğu'nun bir parçasıydı, ancak Doğu Rumeli vilayeti özerkken ve bir Osmanlı varlığına sahipken, Prenslik fiilen bağımsızdı. Birleşme, Doğu Rumeli kasabalarında çıkan isyanlar ve ardından gelen 18 Eylül [E.U. 6 Eylül] 1885 darbesiyle gerçekleşti. Darbe, Bulgar Prensi I. Aleksandr tarafından desteklendi. Zahari Stoyanov tarafından kurulan BGMDK, 1885 baharında basın ve halk gösterileri aracılığıyla birleşme fikrini aktif olarak popülerleştirmeye başladı.

<span class="mw-page-title-main">II. Abdülhamid döneminde toprak kayıpları</span> II. Abdülhamid döneminde Osmanlı İmparatorluğunun kaybettiği topraklar

Bu madde 2.Abdülhamid dönemi Osmanlı toprak kayıplarını ele almaktadır. II. Abdülhamid, Osmanlı İmparatorluğu'nun 1.592.806 km² toprak ile en çok toprak kaybeden padişahlarından biri oldu. 1878'den 1908'e kadar Mısır, Sudan, Habeş vilayetleri, Tunus, Sırbistan, Karadağ, Dobruca ile birlikte Romanya, Bulgaristan, Girit, Kars, Batum, Ardahan,Artvin, Bosna-Hersek ve Kotur şehri, onun döneminde kaybedildi. Yemen'de 1904 sonrasında İmam Yahya ve Şeyh İdrisi isyanları, Lübnan'da Ammiya Ayaklanması baş gösterdi, Kuveyt özerk hale gelip İngiliz kontrolüne girdi, Arabistan'da döneminin başında sağlanan kontrol 1902 ve sonrasında İbn Suud isyanı ile kaybedildi.