İçeriğe atla

Topal ördek

2016'da seçilmiş başkan Donald Trump ve başkanlıkta son günlerini geçiren Barack Obama

Topal ördek ve gidici siyasi, kendinden sonra makamını dolduracak kişi seçilmiş veya seçilmek üzere olan siyasetçidir. Kalan sınırlı görev süresi nedeniyle alacağı kararlarda ve diğer siyasetçiler üzerinde daha az etkiye sahip sanılsa da görev tanımında bir değişiklik olmaz.

Tanım

Bir siyasetçi şu durumlarda topal ördek olabilir:

  • Yeniden seçilme şansını kaybetmek
  • Bir dönem daha aday olmamaya karar vermek
  • Yeni bir dönem için aday olmasına karşın seçimi kaybetmek
  • Görev tanımının kaybolması veya makamın ortadan kalkması[1]

Çoğunlukla yeni gelecek siyasetçiler topal ördeklerle çok az işbirliğine gitmektedir. Franklin Roosevelt yönetiminin başlamasından önce Herbert C. Hoover'in 146 günlük başkanlık süreci buna örnektir. Roosevelt, Hoover ile ortak program çağrılarını reddetmiştir.[2] Bu süre zarfında bankalar iflas ettiğinden ABD ekonomisi zarar görmüştür.[3]

Bununla birlikte topal ördekler, sonraki dönemde hesap verme bakımından alışılmadık konumdadırlar. Bu nedenle aldıkları kararlarda daha cesur davranabilirler.

Yakın tarihte, ABD Başkanı Bill Clinton, görevdeki son gününde iki eski yakın meslektaşı, bağışçılar, diğer Demokrat üyeler ve kendi üvey kardeşi de dahil olmak üzere 140 af yayınladığı için geniş ölçüde eleştirildi.[4]

Köken

Topal ördek, İngilizce "lame duck" ifadesi 18. yüzyılda Londra Borsası'nda borçları temerrüde düşen borsacılar için kullanılmıştır.[5]

Bu terimin yazılı olarak ilk kez, Horace Walpole tarafından 1761'de Sir Horace Mann'a yazılan bir mektupta kullanılmıştır: "Boğa, Ayı ve Topal Ördek nedir biliyor musunuz?"[6]

Terimin siyasiler için ilk kullanımı 19. yüzyılda olmuştur. 14 Ocak 1863'te ABD Kongresi'nde ""Hiçbir durumda (ABD İddia Mahkemesi) 'topal ördeklerin' ya da parçalanmış politikacıların yuvası olma suçlamasına haklı olarak iğrenç davranamaz." ifadesi kayda geçmiştir.[7]

Türkiye'de kullanımı

2019 Türkiye yerel seçimleri'nde Adalet ve Kalkınma Partisi'nin İstanbul'u kaybetmesi üzerine "Eşim belediyede memur. Biz ona hizmet edemeyiz." diyen bir vatandaşa Recep Tayyip Erdoğan: [Kent Meclisinin] "Çoğunluğu bizde. Şu anda hâlâ her şey devam ediyor. Öyle de olsa, bunlar neye dönmüş biliyor musun, bunlar topal ördek" demiştir.[8][9][10] Yüksek Seçim Kurulu'nun açıkladığı sonuçlara göre yarışı kazanan Ekrem İmamoğlu ise topal ördek ifadesini ableist bulmuş ve "Biz, zorlukların üstesinden geliriz. Zira yönetirken hiç kimsenin partisine bakmayacağız. Kastedilen meclisteki üstünlük vs ise biz onu aşarız. Önemli olan hizmet değil mi? Öyle bir şeffaflık göstereceğiz ki, toplum bile şaşıracak. Görmedikleri bir şeffaflığı görecekler. ‘Topal' ya da ‘Çolak' gibi engelli tariflerini kastediyorlarsa bundan çok alınan olur. Avcılar'da iki kolu olmayan pırıl pırıl başkanımız (Turan Hançerli) var. Dünyada nice engelli başarılı insanlar var. Dolayısıyla yanlış bir tarif yapmış. Çolak olmak topal olmak bir eksiklik değildir. Ama aşacağız hiç kuşkusu olmasın" demiştir.[11]

Kaynakça

  1. ^ "lame duck". Merriam Webster Online. 25 Nisan 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mart 2008. 
  2. ^ Gibbs, Nancy (10 Kasım 2008). "When New President Meets Old, It's Not Always Pretty". TIME. 26 Ağustos 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Aralık 2020. 
  3. ^ Rudney, Robert. "Lessons Learned from the 1932–1933 Presidential Transition". www.commondreams.org. 28 Ekim 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ekim 2008. 
  4. ^ [1] 7 Temmuz 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  5. ^ "Lame Duck". Word Detective.com. 8 Şubat 1998 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Aralık 2008. 
  6. ^ "Lame duck". The Phrase Finder. 2 Temmuz 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Aralık 2008. 
  7. ^ Greenwald, Ken (9 Aralık 2008). "Lame Duck". Wordwizard. 12 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Aralık 2008. 
  8. ^ "Erdoğan'dan CHP'ye "Bunlar topal ördek"". 1 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  9. ^ "Erdoğan'dan İstanbul yorumu". 3 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  10. ^ "Erdoğan'dan İstanbul yorumu: Bunlar topal ördek". 5 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  11. ^ "İmamoğlu'ndan topal ördek benzetmesine yanıt". 4 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Recep Tayyip Erdoğan</span> 12. Türkiye cumhurbaşkanı (2014–görevde)

Recep Tayyip Erdoğan, Türk siyasetçi, Türkiye Cumhuriyeti'nin 12. ve şu anki cumhurbaşkanı ve Adalet ve Kalkınma Partisi'nin genel başkanıdır. Daha önce 1994-1998 yılları arasında İstanbul büyükşehir belediye başkanı ve 2003-2014 yılları arasında Türkiye başbakanı olarak görev yapmıştır. Cumhurbaşkanını halkın seçmesi referandumu sonrası 2014'te ilk defa doğrudan halk oyuyla cumhurbaşkanı olmuştur. 2018'de ikinci defa ve son kez 2023'te üçüncü defa cumhurbaşkanı seçilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Adalet ve Kalkınma Partisi</span> Türkiyede bir siyasi parti

Adalet ve Kalkınma Partisi, 14 Ağustos 2001 tarihinde Recep Tayyip Erdoğan liderliğinde kurulan ve Türkiye'de faaliyet gösteren bir siyasi partidir. Parti tüzüğüne göre resmî kısaltması "AK PARTİ" şeklindedir. Simgesi ampuldür. TBMM'de 265 milletvekili ile temsil edilmektedir. Genel başkanı Türkiye cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'dır.

<span class="mw-page-title-main">Bülent Arınç</span> 22. Türkiye Büyük Millet Meclisi başkanı

Bülent Arınç, Türk siyasetçi ve avukat. Eski Cumhurbaşkanı Vekili, 22. TBMM Başkanı ve Başbakan Yardımcısı.

<span class="mw-page-title-main">Recep Akdağ</span> Türk doktor ve politikacı

Recep Akdağ ; Türk hekim ve siyasetçidir.

<span class="mw-page-title-main">Harry S. Truman</span> 33. Amerika Birleşik Devletleri başkanı (1945–1953)

Harry S. Truman, Amerika Birleşik Devletleri'nin 33. başkanıdır. Göreve 1945 yılında o zamanki başkan olan Franklin D. Roosevelt'in görev başında ölmesi sonucu başkan yardımcısı iken gelmiştir. Başkanlığa geldiğinde II. Dünya Savaşı'nın son ayları yaşanıyordu.

<span class="mw-page-title-main">Franklin D. Roosevelt</span> 32. Amerika Birleşik Devletleri başkanı (1933–1945)

Franklin Delano Roosevelt, adının ve soyadının baş harfleri FDR ile de anılır, 1933'ten 1945'teki ölümüne kadar 32. Amerika Birleşik Devletleri başkanı olarak görev yapan Amerikalı siyasetçi. En uzun süre görev yapan ABD başkanı olan FDR, iki dönemden fazla görev yapan tek başkandır. İlk iki dönemi Büyük Buhran'la mücadeleye odaklanırken, üçüncü ve dördüncü dönemlerinde odağını Amerika'nın İkinci Dünya Savaşı'na katılmasına çevirdi.

<span class="mw-page-title-main">Büyük Buhran</span> dünya çapında ekonomik bunalım (1929–1939)

Büyük Buhran, Büyük Depresyon veya 1929 Dünya Ekonomik Bunalımı, 1929'da başlayan ve 1930'lu yıllar boyunca devam eden ekonomik buhrana verilen isimdir. Buhran, Kuzey Amerika ve Avrupa'yı merkez almasına rağmen, dünyanın geri kalanında da yıkıcı etkiler yaratmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Ahmet Davutoğlu</span> 26. Türkiye başbakanı

Ahmet Davutoğlu, Türk siyasetçi, siyaset bilimi ve uluslararası ilişkiler profesörü, akademisyen ve büyükelçi, Gelecek Partisi'nin kurucu genel başkanı, eski dışişleri bakanı, eski başbakan vekili, Adalet ve Kalkınma Partisinin 2. genel başkanı ve 26. Türkiye başbakanıdır. 2014–2016 yılları arasında AK Parti Genel Başkanlığı ve Başbakanlık görevini sürdürmüştür. Bu görevinden önce 2009–2014 yılları arasında Recep Tayyip Erdoğan tarafından kurulan 60. Türkiye Hükûmeti ve 61. Türkiye Hükûmeti'nde Dışişleri Bakanı olarak yer almıştır. 2003–2009 yılları arasında o dönem başbakanlık yapan Erdoğan'ın ve Abdullah Gül'ün dış politika danışmanlığını yapmıştır. 2011, Haziran 2015 ve Kasım 2015 Türkiye genel seçimlerinde AK Parti Konya milletvekili olarak meclise girmiştir. Başbakanlık ve Ak Parti Genel Başkanlığı görevinden 22 Mayıs 2016 tarihinde istifa etmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Saldıray Berk</span> Türk asker ve siyasetçi (1948–2024)

Saldıray Berk, Türk asker ve siyasetçi. Orgeneral rütbesi ile 2007-2010 yılları arasında 3. Ordu Komutanı, 2010-11 arasında ise Eğitim ve Doktrin Komutanı olarak görev aldı.

<span class="mw-page-title-main">Ignacy Jan Paderewski</span>

Ignacy Jan Paderewski, Polonyalı piyanist, besteci, diplomat, siyasetçi ve eski Polonya Başbakanı.

McDuck Klanı, Walt Disney Company'nin diğer birçok çizgi roman karakteri gibi İskoç klanı tarzında oluşturulmuş hayali bir ailedir. Don Rosa'nın kronolojisine göre klanın varlığı, meçhul bir üyesinin Hadrian Duvarı'nın inşaatı için taş sattığı MS 122'den itibaren bilinmektedir. İsminin asıl hali Clan McDuich'tir. Ancak Galce telaffuzdaki bu halini yitirmiş ve 1071 yılından beri McDucklar olarak bilinmektedir. Klanın en bilinen üyeleri Scrooge McDuck ve Donald Duck'tır.

<span class="mw-page-title-main">1936 Amerika Birleşik Devletleri başkanlık seçimleri</span>

1936 Amerika Birleşik Devletleri başkanlık seçimleri, 3 Kasım 1936 tarihinde Mevcut Demokrat Başkan Franklin D. Roosevelt ile Cumhuriyetçi aday Alf Landon arasında gerçekleşti. Seçimleri, Mevcut Demokrat Başkan Franklin D. Roosevelt büyük bir zaferle kazanarak yeniden Başkan oldu. Franklin D. Roosevelt'in 1929 Dünya Ekonomik Bunalımı'ndan sonra uyguladığı ekonomi politikaları zaferde başrolü oynadı.

<span class="mw-page-title-main">Pekin ördeği (yemek)</span>

Pekin ördeği, Pekin orijinli bir yemektir. İmparatorluk çağından beri hazırlanmaktadır. Et, ince, çıtır derisi ile karakterize edilir, usulüne göre yapıldığı zaman, deri ve etler aşçı tarafından masaya servis edilirken dilimlenir. Özellikle yemek için yetiştirilen ördekler, 65 gün dolunca kesilir, kapalı fırın veya ocakta kavrulmadan önce terbiye edilir. Et, soğan, salatalık ve tatlı fasulye sosuyla yoğrulur ve etrafı sarılır. Bazen turşu ve diğer soslar kullanılabilir.

<span class="mw-page-title-main">Han Duk-so</span> Kore Cumhuriyeti Başbakanı

Han Duck-soo, 2007-2008 yılları arasında Güney Kore başbakanı olarak görev yapmış Güney Koreli siyasetçi. 2009-2013 yılları arasında Güney Kore'nin ABD büyükelçisi olarak görev yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Fuat Oktay</span> Türk siyasetçi

Fuat Oktay, Türk siyasetçi, akademisyen ve bürokrattır. Türkiye eski cumhurbaşkanı yardımcısı ve 28. dönem milletvekilidir.

<span class="mw-page-title-main">İstanbul'da Mart 2019 Türkiye yerel seçimleri</span> Yerel seçim

2019 Türkiye yerel seçimleri'nde İstanbul Büyükşehir Belediyesi ve 39 ilçenin belediye başkanı seçilmiştir. Sonuçlar YSK'nın resmi verileridir. 31 Mart 2019 tarihinde yapılan Büyükşehir Belediye Başkanlığı seçimi YSK tarafından 6 Mayıs 2019 tarihinde iptal edilmiştir. Bunun sonucunda 23 Haziran'da söz konusu seçim tekrarlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Ekrem İmamoğlu</span> İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı

Ekrem İmamoğlu, Türk politikacı, iş insanı, 2019'dan beri İstanbul Büyükşehir Belediye başkanı ve 2024'ten beri Türkiye Belediyeler Birliği Başkanı.

<span class="mw-page-title-main">2019 İstanbul ara yerel seçimi</span> İptal edilen 31 Mart 2019 İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı seçimi için yeniden yapılan seçim

2019 İstanbul ara yerel seçimi, 31 Mart 2019'da gerçekleştirilen yerel seçimler kapsamında yapılan İstanbul Büyükşehir Belediyesi Başkanı seçiminin Yüksek Seçim Kurulu (YSK) tarafından iptal edilmesi üzerine 23 Haziran 2019'da gerçekleşen seçimdir.

Gara Katliamı, 13 Şubat 2021 tarihinde Kuzey Irak'taki Gara bölgesinde Türk Silahlı Kuvvetlerinin, Pençe-Kartal 2 Operasyonu'na başlaması üzerine PKK tarafından 10'u güvenlik gücü personeli ve 3 sivilin öldürülmesi olayıdır. Rehineler beş yıldan fazla süredir PKK tarafından tutuluyordu.

<i>Ördek Howard</i> (film)

Ördek Howard, Willard Huyck tarafından yönetilen ve Lea Thompson, Jeffrey Jones ve Tim Robbins'in başrol oynadığı 1986 yapımı bir Amerikan süper kahraman komedi filmidir. Aynı isimli Marvel Comics karakterinden uyarlanan filmin yapımcılığını Gloria Katz üstlendi, senaryosu Huyck ve Katz tarafından yazıldı, George Lucas ise baş yapımcılığını üstlendi. Senaryonun başlangıçta bir animasyon filmi olması planlanmıştı ancak film uyarlaması, sözleşmeden doğan bir yükümlülük nedeniyle canlı aksiyona dönüştü. Marvel karakterlerinin birçok TV uyarlaması yayınlanmış olsa da bu, 1944 tarihli Kaptan Amerika dizisinden bu yana sinemalarda yayınlanan ilk gösterimdi.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.