İçeriğe atla

Topağaç, Marmara

Kontrol Edilmiş
Topağaç
Topağaç Mahallesi
Harita
Mahallenin haritadaki yeri
Balıkesir
Balıkesir
Koordinatlar: 40°36′14″N 27°39′50″E / 40.604°K 27.664°D / 40.604; 27.664
Ülke Türkiye
İlBalıkesir
İlçeMarmara
Coğrafi bölgeMarmara Bölgesi
İdare
 • YöneticiMuhtar[1]
İhtiyar heyeti[1]
Rakım5 m
Nüfus
 (2023)[1][2]
609
Zaman dilimiUTC+03.00 (TSİ)
İl alan kodu0266
İl plaka kodu10
Posta kodu10200

Topağaç, Balıkesir ilinin Marmara ilçesine bağlı bir mahalledir.

Topağaç, adanın güney sahilinde bulunan geniş tarım alanlarına sahip, bu yüzden sıkça "adanın sebze ve meyve ambarı" olarak anılan bir mahalledir. Yerel halkı tarım, balıkçılık ve madencilikle geçimini sağlarken, aynı zamanda adanın en yoğun yazlıkçı nüfusuna sahip mahallelerinden biridir. Ayrıca adanın en uzun ve temiz kumsallarından birine sahip olması nedeniyle yazları genellikle yerli turistlerin uğrak noktasıdır.[2]

Eskiden kasabanın ve ova ağzının büyük bir kısmını kaplayan bataklık, sıtma ile mücadele edilmesi ve yerleşim için daha uygun bir zemin oluşturulması amacıyla büyük ölçüde kaya ve çakıllarla doldurulmuştur. Bu doldurma işlemi sonucunda tarım alanları ve sulak alanların verimliliği arttırılmıştır[3].

Coğrafya

Topağaç; ilçe merkezine 12 km, il merkezine ise 141 km uzaklıktadır. Topağaç limanının 230 metre güneyinde Laz Kayası mercanlık alanı bulunmaktadır.

Tahtırevan Tepesi'nden Topağaç Ovası manzarası, arkasında Marmara Takım Adaları

Köyün Kuzeyi, İlyas Dağları ve Tahtırevan mıntıkaları ile çevrili bir bölgedir. Bu bölgede zengin bir doğal yaşam bulunmaktadır; birçok yabani çiftlik hayvanı ve yılkı atları bu alanda rahatlıkla gözlemlenebilir. Tahtırevan'a, Topağaç'ın Paşabayırı mevkiinden patika ve toprak yollarla ulaşılabilir. Bu doğal güzelliklerle dolu alan, doğa yürüyüşü sevenler için mükemmel bir rota sunmaktadır[4].

Tarihçe

Mahallenin adı, 1795 yılı kayıtlarında Klazáki ya da Lazaki, 1911 yılı kayıtlarında ise Kılazak olarak geçmektedir.[5] Daha önceleri Asmalı köyüne bağlı bir mahalle iken, 22 Aralık 1952'de köy statüsü kazandı.[6] 2012 yılındaki yasa değişikliğinden sonra yeniden mahalle oldu.

Topağaç (Klazaki) Osmanlı döneminde küçük bir kasaba olmasına karşın, adını çevre otoritelere duyurmuş bir yerdir. Özünde Rum Ortodoksların ikamet ettiği bu kasaba, Gcdeon'a göre bir piskopos tarafından lanetlenmiş olarak tanımlanan sefil bir yer olarak anlatılır. Bu lanet muhtemelen sakinlerin kliaratch (haraç) ödemekten kaçınmak için yaptıkları dinden dönmelerinden kaynaklanıyordu[7]. Dallaway'e göre, "Osmanlı, bu davranışı gelir kaybı pahasına teşvik etmek istemediği ve böyle eylemlerin yayılmasından korktuğu için, Topağaçlilara çift vergi uyguladı.[8]" Türklerin bu tepkisi, piskoposun lanetinin algılanan etkinliğini vurgulamaktadır.

Daha sonraları, Topağaç Ovası ve içinde yer alan meşhur bataklığı, o dönemde sıtma yuvası olduğu için buradan arazi alanlar geçici olarak kuzeydeki Asmalı Köyü’ne yerleştirilmiştir. Topağaç Köyü’ne kalıcı yerleşim, 1928 yılında Yunanistan’dan gelen göçmenlerle başlamış ve 1930’da Karabiga’dan gelen işçi aileleri de buraya yerleştirilmiştir. Rize ve Çayeli’nden gelen aileler ise 1927 yılında adanın batısındaki Çınarlı Köyü’ne yerleştirilmiştir[9].

Topağaç Mahallesi'nde bulunan Agios Timotheos Manastırı tarihi bir yapıdır. 17. yüzyılda inşa edilmiş olan manastır, Karalı Dağı'nın 600 metre yüksekliğindeki bir noktada yer almaktadır. Yerel bir efsaneye göre, bu yapı ayrıca ünlü bir kutsal su kaynağıdır, bilinen adıyla "ayazma". Efsaneye göre, bir zamanlar bir kralın kızı hastalanır ve babası onu Marmara Adası'na gönderir. Kız, adanın dağlarında dolaşarak bu ayazmayı bulur. Suyunu içtikten sonra iyileşir ve saraya geri döner. Ayazma, 20. yüzyılın başlarında su değirmenine dönüştürülmüş, duvarlarındaki bazı ekler bu dönüşümü göstermektedir. On iki hücreden oluşan bir kompleks olan manastır, kilise ve kısmen yeraltında bulunan diğer yapılarla birlikte tarihi önemini korumaktadır. Ancak zaman içinde ciddi hasarlar görmüş ve 1935 depremi sonrasında daha da zarar görmüştür. Günümüzde, yapısal kalıntıları ve kültürel değerleriyle koruma altına alınmış bir kültürel miras olarak değerlendirilmektedir[10].

Burgazada Agios Georgios Karipis Manastırı’ndaki Aziz Timotheos ikonasından ayrıntıda Topağaç ve Timotheos Manastırı betimlenmiştir. K. Dimarchopoulos tarafından resmedilmiş ve 1927 yılında Theofanis Theofanidis tarafından Agios Georgios Karipis manastırına sunulmuştur.

Nüfus

Yıllara göre mahalle nüfus verileri
2023 609
2020 539
2015 522
2010 451
2000 513
1990 374

Kaynakça

  1. ^ a b "5393 sayılı Belediye Kanunu" (PDF). mevzuat.gov.tr. 3 Temmuz 2005. s. 3. 1 Haziran 2024 tarihinde kaynağından (pdf) arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Eylül 2024. Madde 9- Mahalle, muhtar ve ihtiyar heyeti tarafından yönetilir. 
  2. ^ "Marmara Adası'nda gezilecek yerler". Enuygun Blog. 2023. 26 Eylül 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Temmuz 2024. 
  3. ^ MARMARA TAKIM ADALARI. Istanbul Universitesi Yaymlan No. 3471 Deniz Bilimleri ve Cografya Enstitusu Yaymlan No. 7. 1987. s. 78. 23 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Temmuz 2024.  40. harf sırasında bulunan |yayıncı= parametresi line feed character içeriyor (yardım)
  4. ^ "Marmara Bölgesi'nde bu yaz". hurriyet.com.tr. 9 Ağustos 2010. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2024. 
  5. ^ Nişanyan, Sevan. "Index-Anatolicus: Türkiye yerleşim birimleri envanteri". 11 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mart 2022. 
  6. ^ "Tamim" (PDF). Resmî Gazete. 22 Aralık 1952. 3 Ocak 2022 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mart 2022. 
  7. ^ CYZICUS (PDF) (İngilizce). CAMBRIDGE UNIVERSITY PRESS. 1910. s. 34. Erişim tarihi: 4 Temmuz 2024. 
  8. ^ CONSTANTINOPLE ANCIENT AND MODERN with Excursions to the SHORES and ISLANDS of the ARCHIPELAGO and to the TROAD (PDF) (İngilizce). THE BRITISH EMBASSY TO THE PORTE. 1797. s. 367. Erişim tarihi: 4 Temmuz 2024. 
  9. ^ "İlçemizin Tarihi". Marmara Kaymakamlığı. 23 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Temmuz 2024. 
  10. ^ "Agios Timotheos Manastırı" (PDF). https://islandsheritage.org/. KMKD. 2021. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2024.  |çalışma= dış bağlantı (yardım)

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Marmara Adası</span> Marmara Denizinde bulunan bir ada

Marmara Adası, Marmara Denizi'nin güneybatısında bulunan Marmara Adaları'nın en büyüğü ve Balıkesir'e bağlı olan bir adadır. Gökçeada'dan sonra Türkiye'nin ikinci büyük adası olup İstanbul'a deniz otobüsüyle 2,5 saat, gemiyle 5 saat; Erdek'e ise gemiyle 1 saat 45 dakika uzaklıktadır. Nüfus yazın artar ve birçok otel, hotel, pansiyona ev sahipliği yapmaktadır. Adanın merkezinden başka, köyleri de turizm amaçlı hizmet verir. 2014 yılında Balıkesir'in büyükşehir olması ile birlikte Marmara Adası'na bağlanan diğer ada ve köyler; Avşa Adası, Ekinlik Adası ve Yiğitler Köyü'dür. Marmara Adası'na yaz sezonunda İstanbul'dan her gün 2 ya da 3 deniz otobusü ve İDO'ya ait gemi tarifeli sefer yapmaktadır, haftasonları ek seferler de konulmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Kınalıada</span> Adalar, İstanbul, Türkiyede mahalle

Kınalıada Marmara Denizi'nde Prens Adaları diye bilinen ada topluluğunun meskûn olanlarının içinde İstanbul'a en yakın ada.

<span class="mw-page-title-main">Marmara, Balıkesir</span> Balıkesirin ilçesi

Marmara, Balıkesir ilinin bir ilçesidir. Marmara Adası'nı ve çevresindeki küçük adaları kapsar. Mermer kelimesinin orijini buradan gelir. Mermeri ile ünlüdür. Paşalimanı Adası ise Marmara ilçesine değil Erdek ilçesine bağlıdır.

Ayazma, şifalı olduğuna inanılıp kutsallık atfedilmiş su kaynağı ve üzerine inşa edilen yapıdır.

<span class="mw-page-title-main">Sille</span>

Sille, Konya ilinin Selçuklu ilçesine bağlı bir mahalledir.

<span class="mw-page-title-main">Marmara Bölgesi</span> Türkiyenin Marmara Denizi çevresindeki coğrafi bölgesi

Marmara Bölgesi, Türkiye'nin 7 coğrafi bölgesinden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Aynoroz</span> Kuzeydoğu Yunanistanda bir dağ ve yarımada

Aynoroz, Balkanlar'da Yunanistan'ın Halkidiki yarımadasından Ege Denizi'ne doğru uzanan 3 dar ve uzun yarımadanın en doğuda olanı. Doğu Ortodoks manastırının önemli bir merkezidir. Yunanistan Cumhuriyeti içinde özerk bir hükûmet olarak yönetilmektedir. Aynoroz yarımadasının toprağı kalkerli olup, oldukça dağlıktır. En yüksek noktası adanın en güneyindeki Athos Dağı'dır (2.033m). Nüfusun çoğunluğu rahiplerden meydana gelir ve 2.250 kişi kadardır. Athos Dağı'nda, Konstantinopolis Ekümenik Patriğinin doğrudan yetkisi altında 20 kadar manastır vardır. Devletin yönetim biçimi 20 manastırı temsil eden 20 kişi ve küçük bir meclis tarafından yönetilir ve Yunanistan'a bağlıdır. Halkın başlıca gelir kaynağı zeytin ve üzümcülük gibi Akdeniz ürünleri ve hayvancılıktır.

<span class="mw-page-title-main">Paşaköy, Yüreğir</span> Yüreğir, Adana, Türkiyede mahalle

Paşaköy, Adana ilinin Yüreğir ilçesine bağlı bir mahalledir.

<span class="mw-page-title-main">Marmara Adaları</span> Türkiyede takımada

Marmara Adaları veya Güney Marmara Adaları Marmara Denizi'nde, Balıkesir iline bağlı takımada. Kapıdağ yarımadasının kuzeyinde yer alır. İrili ufaklı pek çok adanın bulunduğu bu bölgede, Marmara adası, Avşa, Paşalimanı, Ekinlik adalarında yerleşim bulunmaktadır. Marmara Takımadaları 4'ü yerleşime açık 14 adadan oluşmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Hoşköy, Şarköy</span>

Hoşköy, Tekirdağ'ın Şarköy ilçesine bağlı mahalledir.

Asmalı, Marmara Adası'nın şirin ve mütevazı bir balıkçı mahallesidir. Asmalı adı eskiden çok meşhur olan asma bahçelerinden gelir, eski ismi Aftoni'dir. Adada yaşayan insanların geneli Karadeniz kökenlidir. Adanın denizi çok temizdir ve birçok koyu vardır fakat turizm açısından zayıftır. Kış mevsiminde nüfusu oldukça düşüktür, yazlık bir mahalledir. Dinlenmek için gelinebilecek sessiz sakin bir tatil yöresidir.

<span class="mw-page-title-main">Paşalimanı, Erdek</span>

Paşalimanı, Balıkesir ilinin Erdek ilçesine bağlı Paşalimanı adasının beş mahallesinden biri.

<span class="mw-page-title-main">Manastır</span> din görevlilerinin ve kendini dine adayan kimselerin bir arada yaşadığı dinî yapı

Manastır, din görevlilerinin ve kendini dine adayan kimselerin bir arada yaşadığı dinî yapıdır. Hristiyanlıkta, Budizm'de ve Hinduizm'de önemli bir yer tutar. Genelde şehirden ve uygarlıktan uzakta, ulaşılması zor alanlara kurulurlar. Bunun amacı, inzivaya çekilen kişilerin beşerî sorunlardan olabilecek en az düzeyde etkilenmesi ve şehirlere yapılacak olası askerî saldırıları en az zararla atlatmaktır.

Aziz Mahmud Hüdayi, İstanbul ilinin Anadolu Yakası'nda bulunan Üsküdar ilçesine bağlı bir mahalledir. Batıda İstanbul Boğazı'na kıyıdaş konumdadır. Kuzeyinde Mimarsinan; güneyinde Salacak; doğusunda ise yine Mimarsinan ve Ahmediye mahalleleri vardır. Mahalle sınırları içerisinde Üsküdar'ın Ticaret sokağı olarak da bilinen Uncular Caddesi bulunmaktadır. Adını mahalle sınırları içinde kabri bulunan Aziz Mahmud Hüdayi adlı kişiden almaktadır. Mahallede Ayazma, İmrahor, Çakırcıbaşı Hasan Paşa, Aziz Mahmud Hüdayi, Kaptanpaşa, Ahmet Çelebi, Rumi Mehmet Paşa camileri ile Cennet Efendi Türbesi yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Surp Kevork Kilisesi</span>

Surp Kevork ya da Sulu Manastırı İstanbul'da bulunan bir Ermeni Apostolik kilisesi.

<span class="mw-page-title-main">Aziz Yuhanna Manastırı</span>

Aziz Yuhanna Manastırı, Yunanistan'a ait On İki Ada arasında en kuzeyde yer alan Batnaz (Patmos) adasındaki tarihî merkez olan Hora köyünde 1088 yılında inşa edilen Yunan Ortodoks manastırıdır. UNESCO manastırı 1999 yılında Dünya Mirası listesine dahil etmiştir. Listeye alındıktan sonra Patmos'lu Aziz Yuhanna olarak da anılmaya başladı.

<span class="mw-page-title-main">Azize Katerina Manastırı</span>

Azize Katerina Manastırı resmi olarak "Sina Dağı'ndaki Kutsal Tanrı-Trodden Manastırı", Mısır'ın Güney Sina ilinde, Sina Dağı'nın eteklerinde, Azize Katerina kentinde yer alan bir manastırdır. Manastır, daha geniş Doğu Ortodoks Kilisesinin bir parçası olan Özerk Sina Kilisesi tarafından yönetilmektedir. 2002 yılında UNESCO tarafından Dünya Mirası olarak ilan edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Nea Moni</span>

Nea Moni, UNESCO Dünya Mirası olarak listelenen Sakız Adası'ndaki 11. yüzyıldan kalma bir manastırdır. Adanın iç kısmında, Sakız Adası kentine yaklaşık 15 km mesafede, Provateio Oros Dağı'nda yer almaktadır. Dafni ve Hosios Loukas'taki manastırlarla birlikte Dünya Mirası olarak ilan edilmiştir ve Yunanistan'daki "Makedon Rönesansı" sanatının en güzel örnekleri arasında yer alan mozaikleri ile ünlüdür.

<span class="mw-page-title-main">Rila Manastırı</span>

Rilalı Aziz Ivan Manastırı ya da yaygın ismi ile Rila Manastırı, Bulgaristan'ın en büyük ve en ünlü Doğu Ortodoks manastırlarındandır. Rila Manastırı Tabiat Parkı içerisinde, deniz seviyesinden 1.147 metre yükseklikte, Rilska Nehri vadisinde, başkent Sofya'nın 117 km güneyinde, Rila Dağları'nın güneybatısında yer almaktadır. Adını, manastırın kurucusu olan Rilalı İvan'dan alan manastır yaklaşık 60 keşişe ev sahipliği yapmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Peribleptos Manastırı (İstanbul)</span>

Peribleptos Manastırı ya da Theotokos Peribleptos Manastırı, Konstantinopolis'in en önemli Rum Ortodoks manastırlarından biridir. İstanbul’un Fatih ilçesi, Samatya semtinde, Kocamustafapaşa Mahallesi, Marmara Caddesi ve Cambaziye Mektebi Sokak arasında, Surp Kevork Ermeni Kilisesi’nin bulunduğu alanda konumlanmıştır. Meryem Ana’ya adanan yapı, Orta Bizans döneminde, 11. yüzyılda inşa edilmiştir.