İçeriğe atla

Tony Blair

The Right Honourable Sir
Tony Blair
Birleşik Krallık Başbakanı
Görev süresi
2 Mayıs 1997 - 27 Haziran 2007
Hükümdar II. Elizabeth
Yerine geldiğiJohn Major
Yerine gelenGordon Brown
İşçi Partisi Lideri
Görev süresi
21 Temmuz 1994 - 24 Haziran 2007
Yerine geldiğiJohn Smith
Yerine gelenGordon Brown
Kişisel bilgiler
Doğum Anthony Charles Lynton Blair
6 Mayıs 1953 (71 yaşında)
Edinburgh, İskoçya, Birleşik Krallık
Partisi İşçi Partisi
Evlilik(ler) Cherie Booth (1980–)
İlişkiler William Blair
Çocuk(lar) Euan, Nicky, Kathryn, Leo
Yaşadığı yer Connaught Square
Bitirdiği okul St John's Koleji, Oxford
Mesleği Avukat
Dini Anglikan (2007'den önce)
Katolik (2007'den sonra)
Resmî site institute.global

Sir Anthony Charles Lynton Blair (6 Mayıs 1953 Edinburgh, İskoçya), Britanyalı avukat, siyasetçi ve eski başbakan. Kariyerine İşçi Partisinde başlamış olan Blair, 1997 - 2007 yılları arasında Birleşik Krallık Başbakanlığı, 1994-2007 yılları arasında İşçi Partisi Başkanlığı yaptı. 1983-2007 yılları arasında Birleşik Krallık Parlamentosunda Sedgefield Milletvekili olarak yer aldı.

Eski Genel Başkan John Smith'in ölümünden sonra yapılan 1994 İşçi Partisi liderlik seçiminde Başkan seçildi. 18 yıllık Muhafazakâr Parti iktidarından sonra 1997 Birleşik Krallık genel seçimleri'nde İşçi Partisi'den Birleşik Krallık başbakanı seçildi. 2003 yılında Irak'ın işgaline, Amerika Birleşik Devletleri başkanı George W. Bush ile karar vermiş olması ülkesinde ve dünyada geniş kesimlerin tepkisini çekti. 10 Mayıs 2007'de, yani başbakanlığının 10 yıl 1 haftası dolduğunda seçim bölgesinde düzenlediği basın toplantısıyla 27 Haziran 2007'de başbakanlıktan ve İşçi Partisi Başkanlığından ayrılacağını duyurdu. Aynı tarihte her iki görevi de maliye bakanı Gordon Brown'a devretti. 2007 yılında görevi Gordon Brown'a devretmesinin üzerinden 3 yıl geçtikten sonra 2010 yılında açılan ve İngiltere'nin Irak Savaşı'nda yaptıklarını araştıran soruşturmada kamuoyundan bilgi saklamak ve kamuoyunu yanlış yönlendirmek ile itham edilmiş olup soruşturma devam etmektedir.[1] Blair, başbakanlık süresi boyunca yaşadıklarını anlattığı bir kitap yazmıştır. Kitabın orijinal ismi A Journey'dir. Türkçe anlamı ise Bir Yolculuk'tur. 2022 yılı yeni yıl onur ödüllerinde kendisine Dizbağı Nişanı verilmiştir.

Chilcot Raporu'nda Tony Blair

Ana madde: Chilcot Raporu

2003 yılında Irak'ın işgaline, Amerika Birleşik Devletleri başkanı George W. Bush ile karar veren Tony Blair, Irak Savaşı'na dair yayınlan ve 2,6 milyon kelimeden oluşan Chilcot Raporu'nda adı sık geçen isimlerden biri oldu. İngiltere'de bir komisyon tarafından 7 yılda hazırlanan bu rapor, Irak Savaşı'na dair en kapsamlı rapor olmak özelliğini taşımaktadır. Raporla ilgili yaklaşık iki saat süren bir basın toplantısı yapan Blair, Irak Savaşı'na katılmanın 10 yıllık başbakanlığında aldığı en zor karar olduğunu söyleyerek, "Bu karar nedeniyle bugün bütün sorumluluğu, herhangi bir istisna veya mazeret olmaksızın kabul ediyorum." ifadelerini kullandı. Irak harekâtında hayatını kaybeden İngiliz askerlerinin yakınlarından bazıları Tony Blair'in yargılanmasını istedi.[2] Blair'in eski İşçi Partisi Lideri olmasından dolayı İşçi Partisi Lideri Jeremy Corbyn açıklanan rapor sonrası partisi adına özür diledi. Raporu hazırlayan komisyonun başkanı Chilcot ise "Askerî harekât belki sonra gerekli olabilirdi, ama Saddam Hüseyin 2003'te acil bir tehdit değildi'' ifadelerini kullandı.[3]

Kaynakça

  1. ^ Iraq Inquiry
  2. ^ "Dünyanın en büyük teröristi Tony Blair'dir". NTV. Anadolu Ajansı. 6 Temmuz 2016. 7 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Temmuz 2016. 
  3. ^ "Chilcot raporunda Blair'e sert eleştiriler". BBC Türkçe. 7 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Temmuz 2016. 

Dış bağlantılar

Vikisöz'de Tony Blair ile ilgili sözleri bulabilirsiniz.
Siyasi görevi
Önce gelen:
John Major		Birleşik Krallık Başbakanı
1997–2007 		Sonra gelen:
Gordon Brown
Parti siyasi görevi
Önce gelen:
John Smith		İşçi Partisi Lideri
1994–2007 		Sonra gelen:
Gordon Brown

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">George W. Bush</span> 43. Amerika Birleşik Devletleri başkanı (2001–2009)

George Walker Bush, 2001'den 2009'a kadar 43. Amerika Birleşik Devletleri başkanı olarak görev yapan Amerikalı siyasetçi ve iş insanı. Cumhuriyetçi Parti üyesi olan Bush, 1995 ile 2000 yılları arasında 46. Teksas valisi olarak görev yaptı.

Halliburton Energy Services, merkezi Houston, Teksas'ta bulunan çok uluslu bir şirkettir. 95.000'den fazla çalışanı olup gelirleri 20 milyar doları aşan şirket teknik ürünler, petrol ve gaz bulunması, çıkarılması ve üretiminin sağlandığı Enerji Hizmet Grubu ve rafineriler, petrol tesisleri, boru hatları ve kimyasal tesislerin kurulmasıyla uğraşan Kellogg Brown & Root olarak iki alanda etkinlik gösterir.

<span class="mw-page-title-main">Saddam Hüseyin</span> 5. Irak cumhurbaşkanı

Saddam Hüseyin Abdülmecid et-Tikriti, Iraklı siyasetçi. Irak'ın beşinci cumhurbaşkanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Irak Savaşı</span> ABD öncülüğündeki koalisyon güçlerinin, Irakı işgaliyle başlayan savaş (2003-2011)

Irak Savaşı, 20 Mart 2003'te Amerika Birleşik Devletleri ve Birleşik Krallık önderliğinde oluşturulmuş Çokuluslu Koalisyon Kuvvetleri'nin bir askerî harekâtla Irak'a girmesiyle başlayan ve devam eden savaş. Ayrıca İkinci Körfez Savaşı, Irak'ın İşgali ve koalisyon ülkelerince Irak'ı Özgürleştirme Operasyonu olarak da adlandırılır. 21 Ekim 2011 tarihinde ABD Başkanı Barack Obama yaptığı açıklamada, ülkedeki ABD askerlerinin 31 Aralık 2011'e kadar geri çekileceğini açıkladı. 15 Aralık 2011 tarihinde Bağdat'ta bulunan Amerikan Üssü'nden son Amerikan Bayrağı'nın indirilmesiyle savaş resmen sona ermiştir. ABD Dışişleri Bakanı John Kerry savaşın vahim bir hata olduğunu belirtmiştir.

<span class="mw-page-title-main">John Major</span> Birleşik Krallık başbakanı (1990–1997)

John Major, İngiliz siyasetçi ve Birleşik Krallık başbakanı. 1990-1997 yılları arasına Muhafazakâr Parti Genel Başkanlığı ve Birleşik Krallık başbakanlığı yapmıştır. 1979-1990 yılları arasında Margaret Thatcher'ın kurmuş olduğu hükûmetlerde dışişleri bakanı ve maliye bakanı olarak, 2001 yılına kadar Birleşik Krallık Parlamentosu Huntingdon üyesi olarak görev yapmıştır.

İşçi Partisi, 20. yüzyılın ilk yıllarından beri Birleşik Krallık'ta sol kanadın en büyük siyasi partisidir.

<span class="mw-page-title-main">Gordon Brown</span> Birleşik Krallık başbakanı (2007–2010)

James Gordon Brown Birleşik Krallık'ın eski başbakanı, İşçi Partisi'nin eski lideri ve Britanyalı devlet adamıdır. 1997 ile 2007 yılları arasında Tony Blair'in hükûmetinde Maliye Bakanlığı yaptı.

<span class="mw-page-title-main">Bush-Aznar gizli görüşmesi</span>

Bush – Aznar gizli görüşmesi, dönemin ABD Başkanı George W. Bush ile dönemin İspanya Başbakanı José María Aznar arasında 22 Şubat 2003 tarihinde Crawford Teksas ABD'de gerçekleşen görüşme ve bu görüşmenin içeriğidir. Görüşmeye iki liderin yanı sıra dönemin devlet yetkilileri katılmıştır; Ulusal Güvenlik Danışmanı Condoleezza Rice, Daniel Fried, Alberto Carnero ve İspanya'nın ABD Büyükelçisi Javier Rupérez. Görüşmeye ayrıca dönemin İngiltere Başbakanı Tony Blair ile İtalya Başbakanı Silvio Berlusconi telefonla katılmıştır. Kamuoyunun görüşmeden ancak yıllar sonra İspanyol El País gazetesinin haberi sayesinde bilgisi olmuştur. Gizli görüşmeye katılan Rupérez gazeteye detaylı aktarımda bulunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Çok Uluslu Güç - Irak</span>

Çokuluslu Güç (Irak) Irak Savaşı’nın ardından Irak’ın işgal edilmesinde görev alan ve komutasının ABD’de olduğu silahlı kuvvet. Kuvvet, 15 Mayıs 2004 tarihinde ülkedeki işgalin denetimini Combined Joint Task Force 7 adlı yapıdan almış ve 1 Ocak 2010 tarihinde de ABD Silahlı Kuvvetlerine teslim etmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Irak Savaşına karşı protestolar</span>

Irak Savaşına karşı protestolar, 2002 yılında başlayarak 2003 yılındaki Irak’ın işgali sırasında ve sonrasında dünya çapında eş zamanlı olarak düzenlenen kitlesel eylemlerdir.

Duelfer Raporu, 30 Eylül 2004 tarihinde Iraq Survey Group (ISG) tarafından yayınlanan rapordur. 2003 yılındaki Irak’ın işgalinden sonra ülkede faaliyet göstererek kitle imha silahları arayan grup hazırladığı raporda, ABD Başkanı George W. Bush başta olmak üzere ABD hükûmeti tarafından iddia edilenin aksine Irak'da kitle imha silahı bulunmadığını açıklayacaktır.

Thatcherizm, 1979-1990 arasında Birleşik Krallık başbakanlığını yapan Muhafazakar Parti lideri Margaret Thatcher'ın adını taşıyan ve yalnızca siyasi platformu ve belirli politikalarıyla değil, aynı zamanda kişisel karakteri ve görevdeyken yönetim tarzıyla da ilgili olan bir İngiliz muhafazakar ideoloji biçimidir.

<span class="mw-page-title-main">Ed Miliband</span> İngiliz siyasetçi (d. 1969)

Edward Miliband bir Birleşik Krallık politikacısıdır. 2005'ten itibaren Avam Kamarası'nda "Doncaster North" seçim bölgesinden milletvekilliği yapmaktadır. 2007-2010 döneminde Birleşik Krallık Başbakanı olan Gordon Brown'ın hükûmetinde bakanlık yapmıştır. 25 Eylül 2010'da İşçi Partisi Başkanı seçilmiştir ve Avam Kamarası'nda ana muhalefet partisi lideri olarak görev yapmıştır. 2015 Birleşik Krallık genel seçimlerinde partisinin aldığı kötü sonuçların ardından parti başkanlığı görevinden ayrılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Brown Hükûmeti</span>

Brown Hükûmeti, eski Başbakan Tony Blair'in 27 Haziran 2007 tarihinde çekilmesinin ardından İşçi Partisi Genel Başkanı Gordon Brown tarafından kurulmuş hükûmet. 2010 Birleşik Krallık genel seçimleri'nin ardından Partisinin hükûmeti kuramaması sonucu istifa ettiğini açıklayınca hükûmet dağılmıştır. Bu hükûmetten sonra David Cameron, İlk Cameron Hükûmeti'ni kurmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Blair Hükûmeti</span> Vikimedya liste maddesi

Blair Hükûmeti, Tony Blair tarafından kurulmuş Birleşik Krallık hükûmeti. Tony Blair'in Genel Başkanı olduğu İşçi Partisi, 1997, 2001 ve 2005 Birleşik Krallık genel seçimleri'nde Avam Kamarası'nda büyük çoğunluğu elde etmesiyle kurulmuştur. Hükûmet, Irak'a savaş açmak için bu ülkenin elindeki silahları abartmakla suçlanınca aklanmıştır. Bu hükûmetten sonra Blair'in İşçi Partisi Genel Başkanlığını devrettiği Gordon Brown tarafından Brown Hükûmeti kurulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">2005 Birleşik Krallık genel seçimleri</span>

2005 Birleşik Krallık genel seçimleri, 5 Mayıs 2005 tarihinde Birleşik Krallık Avam Kamarası'na 646 üye seçmek için yapılan genel seçimlerdir. Başkanı Tony Blair olan İşçi Partisi 35.2% oy oranıyla bu seçimde de 1. parti olarak çıktı ve 3. seçim zaferini kazandı. Bu seçim İşçi Partisi'nin kazandığı en son zaferdir. Michael Howard'ın liderliğindeki Muhafazakâr Parti 32.4% oy oranıyla 2. sırada kaldı.

<span class="mw-page-title-main">Chilcot Raporu</span> Irak Savaşına yönelik hazırlanmış en kapsamlı rapor

Chilcot Raporu, Irak Soruşturması veya Irak Raporu, Irak Savaşı'na yönelik hazırlanmış en kapsamlı rapor. Yedi yılda hazırlanan ve 2,6 milyon kelimeden oluşan 12 ciltlik bu rapor 6 Temmuz 2016 tarihinde emekli bürokrat John Chilcot tarafından Londra'da yayımlanmıştır. Raporu hazırlayan soruşturma komisyonunun başkanı John Chilcot, dönemin İngiltere başbakanı olan Tony Blair'e karşı "Askeri harekat son seçenek değildi" ifadelerini kullanmıştır. İngiltere'de Chilcot raporundan önce Irak Savaşı'na dair hazırlanan raporlarda istihbarat hatalarından bahsedilmiş fakat herhangi bir hükûmet yetkilisi doğrudan suçlanmamıştır. Bu raporda ise başta dönemin başbakanı Tony Blair olmak üzere çoğu kişi doğrudan hatalı bulunmuştur. Uluslararası Ceza Mahkemesi ise hazırlanan raporu inceleyeceğini açıklamıştır.

<span class="mw-page-title-main">1997 Birleşik Krallık genel seçimleri</span>

1997 Birleşik Krallık genel seçimleri, 1 Mayıs 1997 tarihinde tarihinde Birleşik Krallık Avam Kamarası'na 659 üye seçmek için yapılan genel seçimlerdir.

<span class="mw-page-title-main">John Reid, Baron Reid of Cardowan</span>

John Reid, Baron Reid of Cardowan, İngiliz İşçi Partili siyasetçi, eski bakan.

<span class="mw-page-title-main">2003 Irak askerî müdahalesi</span> ABD önderliğindeki askeri işgal

2003 Irak askerî müdahalesi, Amerika Birleşik Devletleri yönetimindeki koalisyonun kuvvetlerinin Irak Savaşı'nda gerçekleştirmiş olduğu ilk topyekün askerî aşamadır. Müdahale ilk olarak 19 Mart 2003 tarihinde hava taarruzu ile başlamış, 20 Mart 2003'te ise kara taarruzu ile devam etmiştir. Müdahalenin ilk 26 günü; çatışmalar Irak'ın çeşitli bölgelerinde yoğun olarak yaşanmıştır. Saddam Hüseyin yönetimindeki Irak güvenlik güçlerinin verdiği ağır kayıplar sonucu, müdahale yaklaşık bir ay içerisinde başarı ile sonuçlanmıştır. Müdahale sonucunda; koalisyon kuvvetleri arasında bulunan ABD, Birleşik Krallık, Avustralya ve Polonya askerleri Irak'ı işgal etmiştir. Irak Savaşı'nın bu erken ve ilk aşaması, 1 Mayıs 2003'te Amerika Birleşik Devletleri Başkanı George W. Bush'un Amerikan halkına yaptığı ulusa sesleniş konuşmasında; savaşın resmen bittiğini duyurmuştur. Koalisyon güçlerinin zaferini ilan etmesinin ardından Geçici Koalisyon Yönetimi (CPA), birkaç ardışık geçiş hükûmetinin ilki olarak kuruldu.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.