İçeriğe atla

Tomsk Oblastı

Tomsk Oblastı
Томская область
BayrakArma
Bayrak Arma
Konum
Tomsk Oblastı
Tomsk Oblastı
Tomsk Oblastı
Yönetim
Ülke: Rusya
Federâl Bölge:Sibirya
Ekonomik Bölge:Batı Sibirya
Başkent:Tomsk
Vali:Sergei Zhvachkin
Yasama organı:Duma
Genel bilgiler
Yüzölçüm: 316.900 km² (122.356 sq mi)
 - Rusya içinde:16.
Nüfus:1.046.039 (10/2009)
 - Rusya içinde:51.
 - Şehir nüfusu:67,7
 - Köy nüfusu:32,3
 - Yoğunluk:3 /km² (9 /sq mi)
Diğer bilgiler
Kuruluş tarihi:13 Ağustos 1944
Kodu:70
Resmî
İnternet sayfası:		[1]

Tomsk Oblastı (Rusça: То́мская о́бласть, Tomskaya oblast), Rusya'nın Sibirya Federal Bölgesi'nin güneybatısında yer alan oblast.

Obi Irmağı havzasının orta kesiminde yer alır. Alçak düzlüklerden oluşan bölge toprakları yalnızca yönetim merkezi Tomsk'un yakınlarında biraz yükselir. Bölge hemen tümüyle tayga ya da iğneyapraklı ormanlarla kaplıdır. Sert kara iklimi ve bataklıklar tarımı engellediğinden ekili alanlar bölge topraklarının küçük bir kısmını oluşturur ve büyük bölümü güneydoğuda yer alır.

Batı Sibirya'daki orman kaynaklarının % 20'sine sahip olan Tomsk Oblastı, bu özelliğinden dolayı, büyük kesiminde temel ekonomik uğraş keresteciliktir. 1980'lerin başlarında bölgede petrol ve doğalgaz çıkarılmaya başlanmıştır. Aynı zamanda gelişmiş bir sanayiye sahip olan Tomsk'un gsmh'sının yarısından fazlası sanayi üretiminden sağlanır, Tarım ve inşaat sektörleri toplam üretimde daha az paya sahiptir. Tomsk'un en büyük ihraç ürünleri petrol, metanol ile makine ve ekipmanlarıdır. Bölgede 6 devlet üniversitesi ile 47 araştırma enstitüsü bulunmaktadır.

Tarih

Tomsk bölgesi Rusya işgalinden önce XVII. yüzyıla kadarki nüfus yapısında çoğunluğunu Türk toplulukları, geri kalan nüfusu ise Selküpler ve Hantılardan oluşmaktaydı. Türk toplulukları ise Sibir Tatarlarının ataları idi.[1]

Tomsk Tatarları

Tatarlar Tomsk bölgesindeki eski Türklerin torunlarıdır. Tomsk şehri Tomsk Tatarları tarafından oluşturulmuştu. Buradaki Türk nüfusunun yoğunlaştığı bölgeler Strejevoy ve karışık olarak Zıryansk, Kolpaşevsk, Krivoşevsk, Tomsk. Tomskta Üç önemli bölgede Tatar nüfus yoğunluğu bulunmaktadır. Tomsk Büyük Cami dolayı. Tatar Kültür ve Eğitim merkezi «Tuganlık» (Tatarca: Туганлык) (Tomsk,1990 y.), Tatar Kültür Merkezinin bölge idaresi (1994 y.). Театр миниатюр при центре «Tuganlık» merkezinde «toyan» (Тоян) adlı tiyatro minyatür bulunur.[2].

Nüfus

Etnik nüfus dağılımı:

1959 sayımı![3] 1970 sayımı![4] 1979 sayımı![5] 1989 sayımı![6] 2002 sayımı![7] 2010 sayımı[8]
Ruslar643 738 (86,2 %) 702 589 (89,4 %) 772 218 (89,1 %) 883 767 (88,2 %) 950 222 (90,8 %) 922 723 (88,1 %)
Tatar Türkleri13 449 (1,8 %) 15 226 (1,9 %) 17 629 (2,0 %) 20 812 (2,1 %) 20 145 (1,9 %) 17 029 (1,6 %)
Ukraynlar20 275 (2,7 %) 14 439 (1,8 %) 20 225 (2,3 %) 25 799 (2,6 %) 16 726 (1,6 %) 11 254 (1,1 %)
Almanlar21 152 (2,8 %) 15 257 (1,9 %) 15 027 (1,7 %) 15 541 (1,8 %) 13 444 (1,3 %) 8 687 (0,9 %)
Azeri Türkleri 152 (0,0 %) 163 (0,0 %) 687 (0,0 %) 2 752 (0,3 %) 4 354 (0,4 %) 4 178 (0,4 %)
Çuvaş Türkleri4 613 (0,6 %) 6 145 (0,8 %) 7 401 (0,9 %) 7 827 (0,8 %) 5 881 (0,6 %) 3 997 (0,4 %)
Özbek Türkleri116 (0,0 %) 247 (0,0 %) 1 065 (0,1 %) 3 328 (0,3 %) 1 626 (0,2 %) 3 924 (0,4 %)
Beyaz Ruslar 9 852 (1,3 %) 7 295 (0,9 %) 7 775 (0,9 %) 9 135 (0,9 %) 5 294 (0,5 %) 3 336 (0,3 %)
Selküpler2 064 (0,3 %) 2 093 (0,3 %) 1 250 (0,1 %) 1 347 (0,1 %) 1 787 (0,2 %) 1 181 (0,1 %)
Hantılar1 484 (0,2 %) 952 (0,1 %) 1 059 (0,1 %) 804 (0,1 %) 873 (0,1 %) 718 (0,1 %)
Çulım Türkleri… … … … 484 (0,0 %) 204 (0,0 %)
Öbürleri 29 907 (4,0 %) 21 300 (2,7 %) 25 687 (2,5 %) 25 256 (2,4 %)
Toplam746 802 785 706 866 713 1 001 653 1 046 039 1 047 394
3000 kişiden fazla, Kuzey Sibirya uluslarıyla birlikte

Kaynakça

  1. ^ "Tomsk Bölgesi Tarihi (История Томской области)". Tomsk Oblastı. İnternet-portal. 2 Şubat 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Aralık 2011. 
  2. ^ Tatar Ansiklopedik Sözlüğü (Татарский энциклопедический словарь). — Kazan, 1999.
  3. ^ "Демоскоп Weekly — Приложение. Справочник статистических показателей". 10 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2015. 
  4. ^ "Демоскоп Weekly — Приложение. Справочник статистических показателей". 10 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2015. 
  5. ^ "Демоскоп Weekly — Приложение. Справочник статистических показателей". 10 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2015. 
  6. ^ "Демоскоп Weekly — Приложение. Справочник статистических показателей". 10 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2015. 
  7. ^ "Демоскоп Weekly — Приложение. Справочник статистических показателей". 10 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2015. 
  8. ^ "Информационные материалы об окончательных итогах Всероссийской переписи населения 2010 года". 27 Nisan 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2015. 

Dış bağlantılar

Wikimedia Commons'ta Tomsk Oblastı ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Sibirya</span> Rusyanın, Ural Dağlarından Büyük Okyanusa kadar uzanan toprakları

Sibirya, Rusya'nın, Ural Dağları'ndan Büyük Okyanus'a kadar uzanan topraklarına verilen ad. Sibirya, Kazakistan ve Orta Asya'yı meydana getiren diğer cumhuriyetleri de ihtiva eder. Yaklaşık olarak 13 milyon km²'lik bir yüzölçümüne sahiptir. Sibirya bölgesinde 30 milyon civarında insan yaşar. Kuzeyinde Arktik Okyanusu, doğusunda Pasifik Okyanusu, güneyinde Kazakistan, Moğolistan ve Mançurya ülkeleri bulunur. Batısında ise Ural Dağları bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Yakutlar</span>

Yakutlar ya da Sahalar, Rusya içindeki Saha Cumhuriyeti'nde yaşayan Türk halkı.

<span class="mw-page-title-main">İdil Tatarları</span>

İdil Tatarları ya da Volga Tatarları, günümüzde Rusya’ya bağlı özerk Tataristan Cumhuriyeti’nde ve Volga Nehri boyunca yerleşmiş olan Kazan veya İdil Tatarları'na verilen genel addır. Volga Nehri boyunca yerleştikleri için bu adı almışlardır.

<span class="mw-page-title-main">Çulımca</span>

Çulımca Rusya'da Sibirya'nın ortasında genellikle Krasnoyarsk krayı, Novosibirsk oblastı ve Tomsk oblastında konuşulan bir Türk lehçesidir. Bu lehçenin tüm konuşurları Rusçayı da bilir. Sovyetler Birliği zamanında Rusça konuşmaları için yapılan baskılar sonucunda çoğu Çulım Türkü, Çulımcayı öğrenememiş, unutmuş ve böylece Çulım Türkçesinin konuşanları azalmıştır. Çulımlar Sibirya'da Kızılyar bölgesi ve Tom bölgesinde yaşarlar. Kendi aralarında kendi dillerini ifade etmek için Ös sözünü de kullanırlar.

<span class="mw-page-title-main">Amur Oblastı</span> Rusyadaki bir idarî birim

Amur Oblastı, Moskova'ya 8,000 kilometre uzaklıkta, Amur ve Zeya Nehri'nin kıyısında bulunan Rusya'ya bağlı oblasttır. Kuzeyinde Saha Cumhuriyeti, doğusunda Habarovsk Krayı ve Yahudi Özerk Oblastı, güneyinde Çin ve batısında Zabaykalski Krayı vardır. Stanovoy Sıradağlarının doruğuna kadar uzanan toprakları içine almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Omsk Oblastı</span>

Omsk Oblastı, Rusya Federasyonu'nun Sibirya Federal Bölgesi'nde bulunan oblast. Oblastın idarî merkezi Omsk'tur. 139.700 km² alana sahip olan Omsk Oblastı'nda 2.079.220 kişi yaşamaktadır. 1,1 milyon kişi ana şehir olan Omsk'ta yaşar.

<span class="mw-page-title-main">Krasnoyarsk Krayı</span> Rusyanın Sibirya bölgesinde idarî birim

Krasnoyarsk Krayı, Rusya'nın Sibirya Federal Bölgesi'nde bulunan kray. Krayın idarî merkezi Krasnoyarsk'tır. Yüzölçümü 2.366.797 km²'dir. Yakutistan ve Batı Avustralya'dan sonra dünyanın en büyük üçüncü idari-bölgesel birimidir.

<span class="mw-page-title-main">İrkutsk Oblastı</span> Rusyanın idarî birimi

İrkutsk Oblastı, Rusya'nın Sibirya Federal Bölgesi'nde bulunan oblast.

<span class="mw-page-title-main">Kemerovo Oblastı</span>

Kemerovo Oblastı, Rusya'nın Sibirya Federal Bölgesi'nde bulunan oblast. Oblastın idarî merkezi Kemerovo şehridir. Oblastın en büyük şehri ise Novokuznetsk'tir.

Dünyanın en büyük ülkesi olan Rusya, büyük etnik çeşitliliğe sahiptir ve ülke çapında 193'ten fazla etnik gruba ev sahipliği yapan çok uluslu bir devlettir. Ancak demografik olarak etnik Ruslar ülke nüfusunda daha baskındır. 2010 nüfus sayımında nüfusun yaklaşık %81'i etnik Ruslardır, nüfusun geri kalan %19'u ise etnik azınlıklardan oluşmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Tatlar</span> Azerbaycanın kuzeydoğusu ve Dağıstanın güneyi arasında yaşayan bir İran halkı

Tatlar, Azerbaycan'ın kuzeydoğusu ve Dağıstan'ın güneyi arasında yaşayan bir İran halkıdır. Tatlar günümüzde Kafkasya Persleri olarak bilinir.

<span class="mw-page-title-main">Tühtet rayonu</span>

Tühtet rayonu, Rusya'da Krasnoyarsk Krayı'nın batı kesiminde ilçe. Nüfus: 8,308 ; 10,386 . İdari merkezi— Tühtet, Krasnoyarsk şehrinin batısında olup 294 km uzaklıktadır.

<span class="mw-page-title-main">Kars Okrugu</span>

Kars Okrugu, Rus İmparatorluğu'nun 1878-1918 yılları arasında Kars Oblastı'na bağlı bir idari bölümdü. Okrugun merkezi Kars şehriydi.

<span class="mw-page-title-main">Ardahan Okrugu</span>

Ardahan Okrugu, Rus İmparatorluğu'nun 1878-1918 yılları arasında Kars Oblastı'na bağlı bir idari bölümdü. Okrugun merkezi Ardahan kasabasıydı.

<span class="mw-page-title-main">Kağızman Okrugu</span>

Kağızman Okrugu, Rus İmparatorluğu'nun 1878-1918 yılları arasında Kars Oblastı'na bağlı bir idari bölümdü. Okrugun merkezi Kağızman kasabasıydı.

<span class="mw-page-title-main">Kazan Guberniyası</span>

Kazan Guberniyası, 1708-1920 yılları arasında Rusya Çarlığı, Rus İmparatorluğu ile Rusya SFSC'ye bağlı bir guberniya idi. Guberniyanın merkezi Kazan şehriydi.

Çatlar — Sibirya Tatarlarının Tom Tatar grubunun üç alt grubundan biridir. Geleneksel yerleşim alanları, Kojevnikovski Bölgesi, Tomsk Oblastı'ndaki Ob, Çik, Uen' ve Çaus nehirleri kıyısı; 8. yüzyıldan itibaren Novosibirsk Oblastı, Kolivanski ve Moşkovski bölgeleri, daha sonra ise Şegarski, Tomski, Koçenyovski, Bolotninski, Novosibirski, Toguçinski, İskitimski, Ordinski ilçeleri ve Tomsk, Novosibirsk ve Berdsk şehirleridir.

<span class="mw-page-title-main">Oltu Okrugu</span>

Oltu Okrugu, Rus İmparatorluğu'nun 1878-1918 yılları arasında Kars Oblastı'na bağlı bir idari bölümdü. Okrugun merkezi Oltu kasabasıydı.

<span class="mw-page-title-main">Dağıstan Oblastı (Rus İmparatorluğu)</span>

Dağıstan Oblastı, Rus İmparatorluğu'nun Kafkasya Genel Valiliği'ne bağlı bir oblasttı (eyalet). Sınırları, kabaca günümüz Rusya Federasyonu içerisinde bulunan Dağıstan'ın güneydoğusunun çoğuna karşılık geliyordu. Dağıstan oblastı, 1860 yılında eski Kafkasya İmamlığı topraklarından oluşturuldu ve kuzeyde Terek Oblastı, batıda Tiflis Guberniyası ve Zakatala Okrugu, güneyde Yelizavetpol Guberniyası ve doğuda Bakü Guberniyası ile sınır komşusuydu. Oblastın idari merkezi Temir-Han-Şura'ydı.

<span class="mw-page-title-main">Ust-Udinsky</span> İrkutsk Oblastı‘nın otuz üç bölgesinden birisi

Ust-Udinsky Bölgesi, Rusya'nın İrkutsk Oblastı'ndaki otuz üç bölgesinden biri olan idari bir bölgedir. Bölgenin yüzölçümü 20.400 kilometrekare (7.900 sq mi) ve idari merkezi Ust-Uda kentsel yerleşimidir. 2010 nüfus sayımına göre, bölgenin toplam nüfusu 14.385'dir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.