İçeriğe atla

Tommiks

Tommiks
Tommiks
Yayım bilgileri
YayımcıEssegesse-Ceylan Yayınları
İlk görünüm1951
YaratanEssegesse
Hikâyedeki bilgileri
Tam adıCapitan MikiCapitan Miki
TürüÇizgi Roman
Uyruğuİtalya

Tommiks (Capitan Miki) 1955 yılından beri Türkiye'de yayınlanan ve kardeş yayın olan Teksas (Il Grande Blek) ile birlikte çocuklar ve gençler arasında çok büyük ilgi görmüş İtalyan yapımı bir çizgi romandır. Bu romana olan ilgi o dereceye varmıştır ki Türkiye'de bütün çizgi romanlar Teksas-Tommiks adıyla anılmaya başlanmıştır.

Çizerleri ve yayımcısı

Tommiks çizgi romanı 1951 yılında İtalya'nın EsseGesse çizim-stüdyosu tarafından geliştirilmiştir ve Capitan Miki adı altında 16 yıl süreyle çizilmeye devam etmiştir. EsseGesse stüdyoları, ismini kurucuları olan üç çizerin soyadlarından almıştır: Giovanni Sinchetto, Dario Guzzon ve Pietro Sartoris (S.G.S. yani İtalyanca okunuşuyla EsseGesse). 1951-1967 yılları arasında EsseGesse, Tommiks çizgi romanını 825 fasikül halinde yayınlamıştır.

Türkiye'de, Capitan Miki adıyla, Bill Kid adlı bir Western çizgi roman dergisi içinde dolgu malzemesi olarak kullanılarak yayınlanmaya başlar. Bağımsız olarak ise ilk defa 1955 yılında Erdoğan Egeli'nin (1925-1983) sahipliği altındaki Ceylan Yayınları tarafından yayınlanmaya başlamıştır. Kapaklarını Samim Utkun'un çizdiği bu çizgi romana Türkiye'deki Tommiks adını da, ünlü Amerikalı sessiz sinema karakteri Tom Mix’in adından esinlenerek, yine Samim Utkun vermiştir.[1]

Daha sonraki yıllarda Tommiks, Tay yayınları, Ecem ve Aksoy Yayıncılık tarafından siyah-beyaz haliyle 2002 yılına kadar basılmaya devam etmiştir. 2004 yılından beri de Hoz Comics tarafından renkli ve kuşe kâğıtta yayınlamaya başlamıştır.

Konusu

Tommiks

Yüzbaşı Tommiks (Capitan Miki) 1800'lü yılların ortasında Amerika'da yaşayan 15 yaşında bir gençtir. Bu dönem Amerikan tarihinde "Altına Hücum" veya "Batıya Göç" dönemi olarak bilinir ve Hollywood'un kovboy (Western) filmlerinin konu aldığı dönemdir. O dönemde Kuzey Amerika'nın batısı henüz yeni yerleşime açıldığı için bazı bölgelerde ciddi bir yasa dışılık dönemi yaşanmıştır. İşte bu dönemde idealist bir genç olan Tommiks Nevada'nın göbeğindeki Kulver (Coulver) Kalesi civarında görev yapan, orada düzeni sağlamakla görevli Nevada Rangers'a (Nevada eyaletine bağlı Jandarma türü hayali bir kolluk kuvveti. Bkz: Texas Rangers. Türkçe sayılarında "Rancer" diye çevrilmiştir) katılır. Cesareti ve yetenekleri sayesinde genç yaşına rağmen, çok kısa sürede terfi ederek yüzbaşı rütbesine ulaşır ve Ranger'ların en iyi askerlerinden biri olur.

Tom genç yaşına rağmen, kıvrak zekalı, cesur, iyi kalpli ve adaletten hiçbir zaman ödün vermeyen biridir. Usta bir silahşor ve nişancı olduğu gibi yakın dövüşte de ustadır. Çoğu zaman kendisinden daha cüsseli insanları kolaylıkla yere serebilir. (Tom'un dövüş stilinin Judo olduğu tahmin edilmektedir. Bunu 19. yüzyıl Amerika'sında nasıl öğrendiği bilinmemektedir.) Tom'un iki kadim dostu vardır: Manevi babası Konyakçı (Doppio) ve kültürlü, eğitimli Doktor (Salasso) her macerasında ona eşlik ederler. Bu ikili, bir yandan kendilerini sürekli komik olayların göbeğinde bulurken; diğer yandan da arkadaşları Tom'un yardımına koşmaktan geri kalmazlar.

Tom'un diğer arkadaşları Culver Kalesi'nin komutanı Albay Brown, Brown'ın kızı ve Tom'a aşık olan Suzy ve bir başka Ranger olan Gennaro'dur.

Tom'un maceraları her ne kadar çoğunlukla Nevada ve Amerika'da geçse de maceraları onu Kanada'ya, Meksika'ya ve Güney Amerika'ya da götürmüştür.

Her ne kadar hikâyelerin çoğu birbiriyle bağlantılı olmadığı için her seferinde yeni bir düşman ile karşılaşsalar da, Tom'un en büyük ve en çok tanınan düşmanı koruculardan intikam alma hevesiyle her seferinde yeniden karşılarına çıkan kılık değiştirme ustası Binbir Surat'tır (Magic Face).

Karakterlerin kökeni

İtalyan EsseGesse ekibinin 1951 yılında yarattığı, Türkiye'de Tommiks olarak tanınan ünlü çizgi roman Capitan Miki'de de o devirde İtalyan çizgi romancıların sıklıkla başvurdukları sinemadan tanıdık simaların çizgi romana taşınması yöntemi uygulanmıştı. Söz konusu çizgi romanda "Tommiks" karakteri Anthony Perkins'ten, Konyakçı karakteri Walter Brennan'dan, Doktor Salasso ise "Stagecoach" filmindeki Thomas Mitchel'in oynadığı alkolik doktordan esinlenilerek yaratılmışlardır.[2] Konyakçı (Doppio) karakterine esin kaynağı olabilecek sinema adamlarından biri de 1940'lı yılların western karakter oyuncusu George 'Gabby' Hayes'dir. 1948 yapımı Albuquerque filminden alınan sahnede de görüldüğü gibi Konyakçı karakterinin bire bir kopyası gibi durmaktadır.

1948 yapımı Albuquerque filminde George 'Gabby' Hayes, Konyakçı karakterinin esin kaynaklarından biri.

Tommiks parodisi

Türkiye'de yayımlanan çizgi mizah dergisi Lombak'ta 2003 yılında Göksel (soyadını hiçbir zaman belirtmemiştir) adlı mizahçının "Göxel" takma adıyla yazıp çizdiği bir Tommiks parodisi de vardır. "Yüzbaşı Tommiks" adını taşıyan ve "Teksas Tommiks hastalarına özel" üst başlığı ile yayımlanan bu çizgi roman İtalyan EsseGesse'nin ürettiği Tommiks (Capitan Miki)'in Türk kültürü ve yaşam tarzına uyarlanmış bir versiyonuydu.

Her dergi sayısında iki sayfayı kaplayan bu siyah beyaz (daha doğrusu başlığı renkli, diğer bölümler de iki tonlu monokromdu) resimli romanın karakterleri de orijinalleri ile aynı adları taşıyorlardı ve hem karakterler hem de çevre orijinal Tommiks'in bire bir kopyası gibiydi. Oldukça uzun bir süre yayımlanan bu çizgi romanda maceralar hep "Kulver Kalesi"nde geçiyordu, ama mizansen ve avam tarzda konuşmalar sanki maceraların Türkiye'de herhangi bir askeri birlikte geçtiği izlenimini vermekteydi.

Lombak dergisinde 2003 yılında Göxel tarafından yaratılmış bir Tommiks parodisinden küçük bir bölüm. Çizgilerinden, karakter adlarına kadar her şeyi orijinaliyle aynı olan çizgi romanda, sadece konular Türk kültürü ve yaşam tarzına uyarlanmıştır.

Türkiye'de yasaklanması

Özgün adı "Capitan Miki" olan ve 1951 yılından beri İtalya'da, 1955'ten beri de Türkiye'de yayımlanmakta olan popüler çizgi roman "Tommiks" hiçbir politik alt metin içermemesine rağmen 1961 yılında Türkiye'de yasaklanmıştı. Yasaklanma gerekçesi 'çocukların aklını çeleceği' endişesine dayandırılmıştı.

O tarihten sonra da defalarca yeni baskılarının yapılmış olması, hatta bazı gazeteler tarafından uzunca bir süre promosyon şeklinde dağıtılmış olması bu yasağın çok sıkı takip edilmemiş olduğunu akla getirmektedir. Yasağın sadece 1961 tarihli belirli bir sayı için uygulanıp uygulanmamış olduğu da pek açık değildir. Nihayet “Üçüncü Yargı Paketi” kapsamında 5 Ocak 2013’ten geçerli olmak üzere diğer 453 kitapla birlikte Tommiks'in yasağı da kalkmış oldu.[3]

Kaynakça

  1. ^ Polat, Hasan Ali (2006). Süreç Odaklı Bir Bakışla Türkiye'de Çizgi Roman Çevirileri (PDF). İstanbul: İstanbul Üniversitesi. s. 44. 21 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 21 Ekim 2021. 
  2. ^ Çizgili Hayat Kılavuzu s.172-173
  3. ^ "453 kitap artık yasak değil". sabah.com.tr. 13 Aralık 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mart 2013. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Çizgi roman</span> çizgi ile hikâye anlatmak için birbirini takip eden panellerin kullanıldığı eserler

Çizgi roman veya resimli roman, çizgi ile hikâye anlatmak için birbirini takip eden panellerin kullanıldığı bir sanat türü.

<span class="mw-page-title-main">Marvel Comics</span> çizgi roman ve ilgili medya yayımlayan şirket

Marvel Comics, ABD merkezli çizgi roman yayımcısı şirkettir. Yayımlamış olduğu çizgi romanlar arasında Örümcek Adam, X-Men, Hulk, Fantastik Dörtlü, Demir Adam, Thor, Daredevil ve Kaptan America adında serileri vardır.

<span class="mw-page-title-main">Martin Mystère</span>

Martin Mystère, İtalya kökenli bir çizgi roman serisi ve serinin baş kahramanının adı. Seri genellikle arkeoloji, bilimkurgu, fantastik edebiyat, tarih, mitoloji gibi konuları temel alır.

<i>Teksas</i> (çizgi roman)

Teksas 1956 yılından beri Türkiye'de yayınlanan ve kardeş yayın olan Tommiks ile birlikte çocuklar ve gençler arasında çok büyük ilgi görmüş İtalyan yapımı bir çizgi romandır. Bu romana olan ilgi o dereceye varmıştır ki Türkiye'de bütün çizgi romanlar Teksas-Tommiks adıyla anılmaya başlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Çizgi romanın altın çağı</span>

Çizgi romanın Altın Çağı, Amerikalı çizgi romancılığında çizgi romanın popüler kültürde yaygınlaştığı, pek çok çizgi roman kahramanı ile "süperkahraman"ların ilk örneklerinin yaratıldığı ve 1930'lardan başlayarak 1950'lerin ortasında sona eren dönemi kapsamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Galyalı Asteriks'in Maceraları</span>

Galyalı Asteriks'in Maceraları, metnini René Goscinny'nin, resimlemesini de Albert Uderzo'nun yaptığı Fransız bir çizgi roman dizisidir.

<span class="mw-page-title-main">EsseGesse</span>

EsseGesse İtalyan bir çizgi roman takımına ait isimdir. Özellikle western tarzı çizgi romanları ile tanınmışlardır. 1950'li yıllarda popüler olan yapıtları Fransızca, Sırpça, Hırvatça, Türkçe, Yunanca, İsveç ve Norveç dillerine çevrilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Tom Mix</span> Amerikalı sinema oyuncusu (1880 – 1940)

Thomas Edwin Mix, İlk dönem western filmlerinin yıldızı Amerikalı oyuncu. 1910 - 1935 yılları arasında 336 film çevirmiştir. 9 tanesi sesli geri kalan filmleri ise sessiz filmlerdir. Hollywood'un ilk western filmleri mega yıldızı olan Mix'in, kendisinden sonraki oyuncuların kovboy tipi çizmesi giymesinde önemli rolü olmuştur.

<i>Cehennemden Dönüş</i>

Cehennemden Dönüş 1939 ABD yapımı bir Western filmidir. Özgün adı Stagecoach tur. Filmin özgün adının anlamı Posta Arabası dır.

<i>Yuki</i> (dergi) Türk çocuk/çizgi roman dergisi

Yuki 1964 yılında yayın hayatına başlayan Türk çizgi roman ve çocuk dergisidir. Derginin yaratıcısı Orhan Boran çizeri ise Altan Erbulak'tı. Büyük boy ve 3.hamur kağıda basılan dergi haftada bir salı günleri yayınlanıyordu. İlk serisi 1966'da sona eren dergi aynı yıl eski maceraları yayımlamaya devam etti. Standart sayılar dışında 4-5 sayıdan oluşmuş ciltler halinde de yeniden dağıtıma verilmiştir.

<i>Miki</i> (dergi) Çocuk Dergisi

Miki, 1962-1965 yılları arasında Pulhan Yayınları tarafından Türkiye'de yayımlanmış çizgi roman ve çocuk dergisidir.

<span class="mw-page-title-main">Albert Uderzo</span> Fransız çizgi roman sanatçısı

Albert Uderzo Fransız çizgi roman sanatçısı ve senarist. En bilinen eseri Asterix serisidir, aynı zamanda Rene Goscinny ile beraber Oumpah-pah adlı çizgi romanın yaratıcısıdır.

Druuna, İtalyan çizer Paolo Eleuteri Serpieri tarafından 1980'lerde Fransız Métal hurlant dergisi için yaratılan çizgi roman karakteridir. Serpieri'nin bilimkurgu ve fantastik türlerindeki çizgi romanlarından Druuna ya da Morbus Gravis olarak bilinen seride başkahraman, diğer bazı serüvenlerde ise yan karakter olarak yer almıştır. Karakterin popülerliği Serpieri'nin Druuna çizimlerinden oluşan Obsession, Druuna X, Druuna X 2, Croquis, Serpieri Sketchbook, Serpieri Sketchbook 2 gibi albümlerin de yayımlanmasına neden olmuştur. Druuna'nın maceraları 20 civarında dile çevrilmiş, bir milyondan fazla satış rakamına ulaşmıştır. Druuna 2001 yılında Druuna: Morbus Gravis adlı üçboyutlu video oyununda başkahraman olarak sunulmuştur.

Kinowa, İtalyan çizgi romancı Andrea Lavezzolo tarafından 1950 yılında yaratılmış Western türündeki çizgi romandır. Önceleri EsseGesse tarafından çizilirken daha sonra Pietro Gamba tarafından çizilmeye başlanmıştır. 1950 ile 1990 yılları arasında çeşitli format ve seriler halinde yayımlanan Kinowa'nın senaryoları için Lavezzolo "A. Lawson" müstear adını kullanmıştır. 2000 yılında ise Ermes Senzò tarafından yazılan ve Yıldırım Örer tarafından çizilen Il Ritorno di Kinowa adlı özel macera yayımlanmıştır. Kinowa İtalya'nın yanı sıra Fransa, Yunanistan, Türkiye ve İsveç başta olmak üzere çeşitli Avrupa ülkelerindeki basımlarıyla da okuyucuyla buluşmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Hugo Pratt</span>

Hugo Pratt, gerçek ismiyle Ugo Eugenio Prat, çizgi roman sanatının en büyük ustalarından biri olarak kabul edilen ünlü İtalyan çizer.

<span class="mw-page-title-main">Gallieno Ferri</span> İtalyan çizer

Gallieno Ferri, İtalyan çizgi roman sanatçısı ve illüstratör.

<span class="mw-page-title-main">Fransız-Belçika çizgi romanı</span>

Fransız-Belçika çizgi romanı veya Franko-Belçika çizgi roman, (Fransızca: Bande dessinée franco-belge ) Fransız ve Belçikalı yayıncılar tarafından yayımlanan, dili esasen Fransızca olan çizgi roman anlamına gelmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Guido Crepax</span> İtalyan karikatürcü (1933-2003)

Guido Crepas ya da daha bilinen adıyla Guido Crepax, Avrupa çizgi roman geleneğinin en büyük ustalarından biri olarak kabul edilen İtalyan çizgi romancı, yazar, grafik sanatçısı.

Attilio Micheluzzi, ünlü İtalyan mimar, karikatürist ve çizgi romancı.

Franco Fortunato Gilberto Augusto Bonvicini ya da takma adıyla Bonvi, İtalyan çizgi romancı, karikatürist.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.