İçeriğe atla

Tolstoycu hareket

Vladimir Chertkov (solda) Leo Tolstoy (sağda)

Tolstoycu hareket, Rus yazar Leo Tolstoy'un (1828–1910) felsefi ve dini görüşlerine dayanan bir sosyal harekettir. Tolstoy'un görüşleri, özellikle Dağdaki Vaaz olarak bilinen İsa'nın öğretisi üzerine yaptığı titiz çalışmalarla şekillenmiştir.

Tolstoy, "hem Rusya'da hem de Avrupa'nın çeşitli bölgelerinde, görüşlerimizle tamamen uyumlu olan grupların ortaya çıktığından büyük bir sevinç duyduğunu" ifade etmiştir. Ancak yazar aynı zamanda, kendisinden sonra belirli bir hareket veya doktrin oluşturmanın bir hata olduğunu düşünmüş ve bireylerin kendi vicdanlarına kulak vermelerini, körü körüne onu izlemek yerine kendi yollarını seçmelerini tavsiye etmiştir. Bir takipçisinden aldığı mektupla ilgili olarak şöyle yazmıştır:[1]

"‘Tolstoyculuk’ hakkında konuşmak, rehberlik aramak, soruların çözümü hakkında benim öğretimim olduğunu düşünmek büyük ve açık bir hatadır. Benim hiçbir zaman, hiçbir yerde böyle bir ‘öğretim’im olmamıştır. Var olan tek ve ebedi evrensel öğreti, benim için, bizim için özellikle İncil’de açıkça ifade edilmiştir... Bu genç kadına kendi vicdanıma göre yaşamasını değil, kendi vicdanına göre yaşamasını önerdim."[2]

İnançlar ve uygulamalar

Tolstoy, 1891'de Samara'da kıtlık yardımını organize ediyor.

Tolstoycular (Rusça: Толстовцы, Tolstovtsy), kendilerini Hristiyan olarak tanımlarlar, ancak genellikle bir kurumsal Kilise'ye bağlı değillerdir. Tolstoy, Rus Ortodoks Kilisesi'ne sert eleştiriler getirmesi nedeniyle 1901 yılında dışlanmıştır. Tolstoyanlar, genellikle mucizelerine veya kutsallığına odaklanmak yerine, İsa'nın öğretilerini takip etmeye daha çok önem verirler. Asketik ve basit bir yaşam sürmeye çalışırlar ve vejetaryen, sigara içmeyen, içki kullanmayan ve iffetli olmayı tercih ederler. Tolstoyanlar Hristiyan pasifistler olarak kabul edilir ve tüm durumlarda dirençsizlik savunurlar. Tolstoy'un Hristiyan olmanın anlamını anlayışı, Dağdaki Vaaz'da tanımlanmış ve beş basit öneriyle özetlenmiştir:[3]

  1. Düşmanlarını sev
  2. Kızgın olma
  3. Kötüye kötülükle savaşma, kötülüğe iyilikle karşılık ver
  4. Yemin etme.[4]

Tolstoycular, devleti ahlaksız, şiddet dolu ve yozlaşmış olarak kabul ederek desteklemez veya katılmazlar. Tolstoy, devleti (sadece fiziksel güç temelinde var olan) ve ondan türeyen tüm kurumları - polis, mahkemeler ve ordu - reddetmiştir. Bu nedenle, birçok kişi onları Hristiyan anarşistler olarak kabul eder. Tarihsel olarak, Tolstoy'un fikirleri anarşist düşünce üzerinde bazı etkilere sahip olmuş, özellikle anarşist-pasifizm üzerinde etkili olmuştur. Ayrıca, Jainizm ve Hinduizmden gelen düşüncelerle birleştirerek kendi şiddetsizlik felsefesini oluştururken Mahatma Gandhi tarafından da ilham kaynağı olarak gösterilmiştir.[5]

Leon Troçki, yazılarına dayanarak Tolstoy'un sosyal felsefesini "programatik tez"de özetledi:

  1. "Halkların köleleştirilmesini üreten bir tür demir sosyolojik yasalar değil, yasal kodlardır."
  2. "Modern kölelik üç yasaya dayanır: toprak, vergiler ve mülk üzerindekiler."
  3. "Yalnızca Rus devleti değil, her devlet şiddet kullanarak ve cezasız kalarak en korkunç suçları işleyen bir kurumdur."
  4. "Gerçek sosyal ilerleme, yalnızca bireylerin dini ve ahlaki kendini mükemmelleştirmesi yoluyla elde edilir".
  5. "Devletlerden kurtulmak için, onlara karşı dış araçlarla savaşmak gerekli değildir. Gereken tek şey bunlara katılmamak ve onları desteklememek.”[6]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ Charlotte Alston (2010). "Tolstoy's Guiding Light". History Today. 15 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  2. ^ Tolstoy, Leo (1878). What Is Religion? And Other New Articles and Letters. ss. 170-172. ISBN 9781417918607. 5 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ağustos 2023. 
  3. ^ Church and State. L Tolstoy — On Life and Essays on Religion, 1934
  4. ^ Gerard Bane (2011). "Tolstoyan Nonresistance". A Pinch of Salt (Issue 23). s. 2. 
  5. ^ Christoyannopoulos, Alexandre (2010). Christian Anarchism: A Political Commentary on the Gospel. Exeter: Imprint Academic. ss. 17-20. Leo Tolstoy 
  6. ^ "Leon Trotsky: Tolstoy, Poet and Rebel (1908)". www.marxists.org. 1 Ocak 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Eylül 2022. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Komünizm</span> Bütün malların ortaklaşa kullanıldığı ve özel mülkiyetin olmadığı toplum sistemini hedefleyen ideoloji

Komünizm ; üretim araçlarının ortak mülkiyeti üzerine kurulu sınıfsız, parasız ve devletsiz bir toplumsal düzen ve bu düzenin kurulmasını amaçlayan toplumsal, siyasi ve ekonomik bir ideoloji ve harekettir. Sadece üretim araçlarının ortak kullanımına dayanan sosyalizm ile tam olarak aynı anlama gelmemesine rağmen hatalı bir biçimde eş anlamlı olarak da kullanılabilmektedir. 20. yüzyılın başından beri dünya siyasetindeki büyük güçlerden biri olarak modern komünizm, genellikle Karl Marx'ın ve Friedrich Engels’in kaleme aldığı Komünist Parti Manifestosu ile birlikte anılır. Buna göre özel mülkiyete dayalı kapitalist toplumun yerine meta üretiminin son bulduğu komünist toplum gerçektir. Komünizmin temelinde yatan sebep, sınıfsız, ortak mülkiyete dayalı bir toplumun kurulması isteğidir. Sınıfsız toplumlarda en genel anlamıyla tüm bireylerin eşit olması fikri karşıt görüşlüler tarafından "ütopya" olarak görülür ve zorla yaşanmaya çalışılırsa kaosa yol açacağı iddia edilir. Paris Komünü, komünist sistem yaşayabilmiş ilk topluluktur. Bunun dışında Mahnovist hareket öncülüğünde Ukrayna ve İspanya iç savaşı sırasında yaklaşık dört yıl süren anarko-komünist hareketle şekillenen toprakların kolektifleştirilmesi esasına dayalı olarak komünist topluluklar da kurulmuştur.

Etik veya ahlak felsefesi, doğru davranışlarda bulunmak, iyi bir insan olmak ve insani değerler hakkında düşünme pratiğidir. Etik sözcüğü Yunanca "kişilik, karakter" anlamına gelen "ethos" sözcüğünden türemiştir.

<span class="mw-page-title-main">Hristiyanlık</span> tek tanrılı İbrahimî bir din

Hristiyanlık, Nasıralı İsa'nın yaşamına, öğretilerine ve vaazlarına dayanan, tek Tanrılı İbrahimî bir dindir. Günümüzde Hristiyanlık, dünya nüfusunun yaklaşık %30,1'ini oluşturmaktadır ve 2,4 milyarı aşkın takipçisi ile dünyanın en kalabalık dinidir. Takipçilerine, "Mesihçi" anlamına gelen Hristiyan veya Nasıralı İsa'ya ithafen İsevi veya Nasrani denir. Kitâb-ı Mukaddes'e inanan takipçileri, Yahudi metni olan Tanah'ta kehanet edilen İsa'nın Mesih olarak gelişinin bir Yeni Ahit olduğuna inanırlar.

<span class="mw-page-title-main">Augustinus</span> Filozof, yazar ve doktor

Augustinus ya da Aurelius Augustinus, Aziz Augustinus ya da Hippo'lu Augustinus olarak da bilinen Hristiyan filozof ve tanrıbilimci.

<span class="mw-page-title-main">Martin Luther</span> Protestanlık reformunu başlatan Alman rahip, teolog, üniversite profesörü ve yazar (1483–1546)

Martin Luther, Alman keşiş, teolog, üniversite profesörü, Protestanlığın babası ve Lüterciliği yaratan, geliştiren ve yayan kişi. Almanya'da baskılara rağmen Kutsal Kitap'ın Latinceden Almancaya tercüme edilmesinde rol oynamıştır.

Anarşizm, toplumsal otoritenin, tahakkümün, erkin ve hiyerarşinin tüm biçimlerini bertaraf etmeyi savunan çeşitli politik felsefeleri ve toplumsal hareketleri tanımlayan sosyal bir terimdir. Anarşizm, her koşulda her türlü otoriteyi reddetmektir. Reddedilen bu otoritelere patriyarki ve kapitalizm de dahildir.

<span class="mw-page-title-main">Mihail Bakunin</span> Anarşist filozof

Mihail Aleksandroviç Bakunin, tanınmış bir Rus devrimci ve kolektivist anarşizm kuramcısıdır. Anarşist düşünürlerin ilk kuşağının temsilcilerindendir ve Anarşizmin babaları olarak anılan düşünürlerden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Emma Goldman</span> Anarşist yazar ve siyasal eylemci

Emma Goldman, anarşist yazar ve siyasal eylemcidir. 20. yüzyılın ilk yarısında ABD ve Avrupa'da anarşist siyasi felsefenin yayılmasında ve gelişmesinde büyük bir rol oynamıştır.

Misyonerlik, dar anlamıyla herhangi bir dini öğretiyi yabancı ülkelerde yaymakla yükümlü din görevlilerini tanımlamada kullanılır. Daha geniş anlamıyla ise başkalarını belirli bir öğretiye, özellikle dini bir öğretiye ikna etmeye çalışan, onları bu öğretiye çekme amacını üstlenen kişileri tanımlamada kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Pasifizm</span>

Pasifizm, uyuşmazlıkların çözümü ya da çıkar sağlama aracı olarak savaşa ve şiddete karşı olmak demektir. Pasifizm, uluslararası uyuşmazlıklara barışçıl yollarla çözüm bulunabileceği ve bulunması gerektiği inancından; askeri ve savaş kurumlarının ortadan kaldırılmasına yönelik çağrılara; toplumun herhangi bir şekilde devlet gücü aracılığıyla örgütlenmesine karşı olmaya ; politik, ekonomik ya da toplumsal amaçlara ulaşmak için fiziksel şiddet kullanılmasının reddedilmesine; barış davasını savunmak için mutlaka gerekli durumlar dışında güç kullanılmasının mahkûm edilmesine (pasifisizm); kendini ve başkalarını savunmak dahil, her türlü koşul altında şiddete karşı olmaya dek uzanan, geniş bir düşünce yelpazesini kapsar.

<span class="mw-page-title-main">Din felsefesi</span> Felsefe dalı

Din felsefesi, dinin kendiliğinden varoluşsal hareketi için bir tür rasyonel bir meşrulaştırma sağlayan felsefe dalıdır. Kutsallık, Tanrı, kurtuluş, ibâdet, peygamber, kurban, dua, vahiy, ayin ve sembol gibi dinler tarihinin temel konularını analiz eden din felsefesi; dinin, dini tecrübenin ve onun ifadesinin doğasını belirler. Din felsefesi dini konu edinen, dinin insan var oluşunun kaynağı, insan doğasının ve kaderinin kaynağı ve değerleri ile ilgili sorunları ele alarak sorgulayan felsefe disiplinidir.

Hristiyan anarşizmi, Hristiyanların sadece İsa'nın öğretilerinde vücut bulan Tanrı'ya karşı sorumlu olduklarını, tek gerçek otorite kaynağının Tanrı olduğunu kabul eden ve savunan inanç veya felsefi öğreti. Çoğu Hristiyan anarşist pasifisttir, savaşı ve şiddet kullanmayı reddeder.

<span class="mw-page-title-main">Evanjelizm</span> İsanın Müjdesini yayma hareketi

Evanjelizm, genel anlamıyla inciller hakkında vaaz vermektir. İsa üzerinde yoğunlaşan bu vaazların amacı Hristiyan olmayanları bu dine davet etmektir.

<span class="mw-page-title-main">Lev Tolstoy</span> Rus yazar ve aktivist (1828–1910)

Lev Nikolayeviç Tolstoy, Rus yazar ve asker. Dünya tarihinin en iyi yazarlarından birisi olarak bilinmektedir.

Çoğu dinler etik unsûru, genelde iddia edilen doğaüstü vahiye veya irşada dayandırılır. Felsefenin önemli kollarından biri olan etik, doğru davranışın ne ve iyi hayâtın nasıl olması gerektiğini konu edinir. Genelde anlaşıldığı üzere iyiyle kötüyü ayırt etmekten daha geniş kapsamlıdır. Etiğin önemli konularından biri "iyi yaşam", yaşamaya değen, insanı tatmîn eden hayattır. Bu konu birçok filozofça ahlâkı yaşamaktan daha önemlidir.

John Harwood Hick, din felsefecisi ve teolog. Felsefi teoloji alanında, özellikle teodise, eskatoloji, kristoloji konuları ile dini çoğulculuk ve din epistemolojisi alanında çalışmalar yapmıştır.

Hristiyan sol, büyük ölçüde sosyal adalet görüşlerini benimseyen ve bir sosyal müjde uygulayan bir dizi orta-sol ve sol- Hristiyan siyasi ve sosyal hareketleridir. Uluslararası politik düşüncedeki doğal çeşitlilik göz önüne alındığında, terimin farklı ülkelerde farklı anlamları ve uygulamaları olabilir. Bazı örtüşmeler olmasına rağmen, Hristiyan solu liberal Hristiyanlıktan ayrıdır, yani bütün Hristiyan solcuları liberal Hristiyan değildir ve bunun tersi de geçerlidir. Bazı Hristiyan solcular sosyal meseleler hakkında sosyal olarak muhafazakâr görüşlere sahipken, ekonomik meseleler üzerine sol eğilimlidir.

<span class="mw-page-title-main">Karl Rahner</span>

Karl Rahner, Alman bir Cizvit rahip olup, Henri de Lubac, Hans Urs van Balthasar ve Yves Congar ile Katolik Kilisesi’nin 20. yüzyıldaki en etkili teologlarından birisi olarak kabul edilmektedir.

Kuir Anarşizm ya da anarko-queer, gey kurtuluş ve homofobi, lezbofobi, transmisojini, bifobi, transfobi, heteronormavite, ataerkillik ve ikili cinsiyet sistemi gibi hiyerarşilerin kaldırılmasının aracı olarak anarşizmi ve toplumsal devrimi savunan anarşist düşünce okuludur. Anarşist ve LGBT hareketlerin hem dışında hem içinde LGBT hakları için mücadele eden insanlara: John Henry Mackay, Adolf Brand ve Daniel Guérin dahildir. Bireyci anarşist Adolf Brand Berlin’de 1896’den 1932’ye kadar, gey sorunlarına adanmış ilk sürekli dergi olan Der Eigene’yi yayımlamıştır.

Anarşistler geleneksel olarak örgütlü dine şüpheyle yaklaşmış ya da şiddetle karşı çıkmışlardır. Yine de bazı anarşistler, devleti yüceltmenin günahkâr bir putperestlik biçimi olduğu fikri de dâhil olmak üzere, anarşizme dini açıdan yorumlar ve bakış açıları getirmişlerdir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.