İçeriğe atla

Tokubetsu Kōtō Keisatsu

Tokubetsu Kōtō Keisatsu
(Tokkō)
特別高等警察
Tokkō ve diğer kolluk görevlileri basın yayınlarını ve çıkan kitapları kontrol ediyor, 1938
Kuruluş1911
LağvedilişII. Dünya Savaşı sonrasında Müttefik Kuvvetler Yüksek Komutanlığı tarafından Ekim 1945 tarihinde lağvedildi.
KarargâhTokyo

Tokubetsu Kōtō Keisatsu (Türkçe: Özel Yüksek Polis; Japonca: 特別高等警察) ya da kısa adıyla Tokkō (Japonca: 特高), 1911 yılında Japon İmparatorluğu tarafından imparatorluğa karşıt olan politik gruplara ve tüm muhalefeti sindirme amacıyla kurulan polis gücü. Düşünce Polisi grubuna giren ve birçok işkence, faili meçhul cinayet ve terör eylemlerinden sorumlu tutulan bu örgütün kimi kaynaklarda Nazilerin kurduğu Gestapo adlı gizli polis örgütüne kıyasla daha az merhametli olduğu belirtilmektedir.[1] Japon İmparatorluğu amirali Takagi Takeo bu örgütü "Eğer ağlayan bir çocuğa Tokkō derseniz, sessizleşir." şeklinde anlatmaktadır.[2]

Hakkında

1925 yılında Japon İmparatorluğu'nda Barış Koruma Kanunu adında bir kanun çıkarılmış, ülkedeki sosyalist, komünist ve anarşist gruplar hedef haline getirilmiştir. Bu yıllarda söz konusu gruplar Tokkō'nun hedefi halindeydi. 1928 yılında meydana gelen 15 Mart Olayı sırasında Japon Komünist Partisi üyeleri ve onlarla bağlantılı emek hareketinden kişilerin de bulunduğu yaklaşık 1,600 kişi Tokkō tarafından tutuklanmıştır.[3] Olay günü tutuklananlar arasında marksist ekonomist Hacime Kavakami de bulunmaktaydı.

Bu örgüte bağlı casuslar, ünlü yazar Takiji Kobayashi'nin 1933'teki ölümünden de sorumludur.

II. Dünya Savaşı sonrasında Müttefik Kuvvetler Yüksek Komutanlığı tarafından Ekim 1945 tarihinde lağvedilmiştir.

Kaynakça

  1. ^ Hoyt P. E. Japan's War, (İngilizce) s. 113, ISBN 0-07-030612-5
  2. ^ Tipton, E. K. Japanese Police State: Tokko in Interwar Japan, (İngilizce) Bloomsbury Academic, 8 Mayıs 2014, s. 1
  3. ^ Bowman J. S. Columbian Chronologies of Asian History and Culture, (İngilizce) s. 152


İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Japonya</span> Doğu Asyada bir ada ülkesi

Japonya, Doğu Asya'da yer alan bir ada ülkesidir. Büyük Okyanus'un kuzeybatısında konumlanan ülke; Japon Denizi'nden Çin, Kuzey Kore, Güney Kore ve Rusya'nın doğusuna; kuzeyde Ohotsk Denizi'nden güneyde Doğu Çin Denizi ve Tayvan'a kadar uzanır. De facto başkenti ve en büyük şehri Tokyo'dur. Adını oluşturan kanji karakterler, "güneş" ve "köken" anlamına geldiğinden "Doğan Güneşin Ülkesi" olarak adlandırılır.

<span class="mw-page-title-main">Japonya bayrağı</span> ulusal bayrak

Japonya'nın ulusal bayrağı, beyaz bir zemin üzerinde ortasında koyu kırmızı bir kurs bulunan, 2:3 oranına sahip bir bayraktır. Japoncada resmî olarak Nisshōki veya daha yaygın olarak Hinomaru adıyla da bilinmektedir. Ayrıca ülkenin Doğan Güneş'in Ülkesi sloganını da betimlemektedir.

<span class="mw-page-title-main">Millî İstihbarat Teşkilatı</span> Türkiye Cumhuriyetinin ulusal istihbarat teşkilatı

Millî İstihbarat Teşkilatı Başkanlığı (MİT), Türkiye'nin Cumhurbaşkanlığına bağlı resmî istihbarat örgütüdür. MİT'in mevcut merkezi, Ankara'nın Etimesgut ilçesindeki KALE binasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Kızıl Ordu Fraksiyonu</span> aşırı solcu örgüt

Kızıl Ordu Fraksiyonu, Baader-Meinhof Grubu ya da Alman basınında Baader-Meinhof Çetesi olarak da bilinen radikal sol görüşlü bir örgüttür.

<span class="mw-page-title-main">Weimar Cumhuriyeti</span> 1918/1919–1933 yıllarında Almanya

Weimar Cumhuriyeti, Almanya'da, Philipp Scheidemann'ın 9 Kasım 1918 tarihinde cumhuriyetin kurulduğunu ilan etmesi ile başlayıp 30 Ocak 1933 tarihinde Adolf Hitler'in şansölye olmasına kadar süregelmiş döneme verilen isimdir. “Weimar Cumhuriyeti” adı tarih yazımı için kullanılan bir terimdir. Bu adın kaynağı, I. Dünya Savaşı'ndan yenilgiyle çıkılması sonucu lağvedilen Alman monarşisi yerine millî meclisin yeni anayasayı oluşturmak için 1919 yılında toplandığı Weimar kentidir. Parlamenter demokrasiye dayanan bir rejimin kurulmuş olduğu bu dönemde “Deutsches Reich” yani Alman İmparatorluğu adı muhafaza edildi. Almanya'da liberal demokrasi yerleştirmek için yapılan bu ilk girişim, yoğun sivil anlaşmazlıkların ve ekonomik sorunların olduğu bir dönem getirdi.

<span class="mw-page-title-main">Mihver Devletleri</span> II. Dünya Savaşı sırasında Almanya, İtalya ve Japonya arasında ittifak

Mihver Devletleri, II. Dünya Savaşı'nda Müttefik Devletler bloğuna karşı temel olarak Almanya, İtalya ve Japonya'nın, bunun dışında Macaristan, Romanya, Bulgaristan, Finlandiya, Bağımsız Hırvatistan Devleti, Vichy Fransası, Arnavutluk, Habeşistan, Mançukuo, Tayland, Burmanya ve Irak'ın oluşturduğu blok. Ayrıca İran Şahı Rıza Pehlevi Almanya'dan yana tavır almış, İspanya ise Mihver güçlerin bir taraftarı olarak kalmıştır.

<span class="mw-page-title-main">NKVD</span>

NKVD veya İçişleri Halk Komiserliği, Sovyetler Birliği'nin çeşitli meselelerini idare eden devlet birimi. NKVD 1917'de kurulan ve başlangıçta düzenli polis çalışması yürütmek ve ülkenin hapishanelerini ve çalışma kamplarını denetlemekle görevli bir Sovyet kolluk kuvvetiydi. 1930'da dağıtıldı, ancak 1934'te tüm sendikaları kapsayan bir komiserlik olarak yeniden kuruldu. Bu süre zarfında NKVD, OGPU'nun işlevlerini üstlendi ve hem düzenli polislik faaliyetlerinden hem de gizli polis faaliyetlerinden sorumlu oldu. Özellikle Joseph Stalin yönetimindeki Büyük Temizlik sırasında siyasi baskıdaki rolü ve yargısız infazlara, Gulag zorunlu çalışma kampları sistemine ve daha zengin köylülere yönelik baskıya dahil olmasıyla bilinir. Ayrıca Sovyet sınırlarının korunması, casusluk ve Polonya'daki baskı ve katliamlar da dahil olmak üzere diğer ülkelerde Sovyet politikasının uygulanmasını denetledi. 1946'da tüm Halk Komiserliklerinin adı Bakanlık olarak değiştirildi ve NKVD İçişleri Bakanlığı (MVD) oldu.

<span class="mw-page-title-main">Antikomünizm</span> komünist sistem ve görüşlerin yayılımını engelleme çalışmaları

Antikomünizm ya da komünizm karşıtlığı, kapitalist görüşlere karşı olan ve aksinin gerçekleşebileceğini öneren komünizm düşüncesine karşı olarak komünist sistem ve görüşlerin yayılımını engelleme çalışmalarıdır. Bununla birlikte Marksist-Leninist politikaların 20. yüzyılda dünya üzerine söz sahibi olması üzerine, bu politikalara karşı olan görüşleri ifade eden bir terimdir.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye'de komünizm</span>

Türkiye'de komünizm, 1920 yılında Türkiye Komünist Partisi ile partileşme sürecine giren ve günümüzde devam eden siyasi hareket.

<span class="mw-page-title-main">Japon Komünist Partisi</span> Japon siyasi partisi

Japon Komünist Partisi Japonya'da 15 Temmuz 1922'de kurulan komünist bir siyasi partidir.

<span class="mw-page-title-main">Aum Şinrikyo</span> Aum Şinrikyo yönetim binası Tokyo

Aum Şinrikyo (オウム真理教) 1984'te Shoko Asahara tarafından Tokyo'da kurulan dini örgüt. 2007'de Aleph ve Hikari no Wa olarak ikiye ayrıldı. 20 Mart 1995'te Tokyo metrosunda sarin gazıyla yaptıkları eylem 12 kişinin hayatını kaybetmesine sebep oldu. Amerika Birleşik Devletleri, Kanada, Rusya, Kazakistan ve Avrupa Birliği tarafından terörist örgüt ilan edildi.

Türkiye Devrimci Komünist İşçi Hareketi (TDKİH), 1989'da kurulan Marksist-Leninist görüşe sahip yasa dışı komünist örgüt.

Japon Kızıl Ordusu 1971'de Lübnan'da Fusako Shigenobu tarafından kurulan komünist bir militan grubuydu. Lod havaalanı katliamından sonra, bazen kendisine Arap-JKO adını verdi. JRA'nın belirttiği hedefler, Japon hükümetini ve monarşiyi devirmek ve aynı zamanda bir dünya devrimi başlatmaktı.

Malaya Komünist Partisi (MCP) kurulduğu 1930 yılından itibaren yasa dışı konumda İngiltere'nin Malay Yarımadasındaki sömürge yönetiminin sona ermesi için mücadele etmiş olan siyasi parti. Malaya Yarımadasının Japon işgalinde bulunduğu 1942-45 yılları arasında Malaya Halkları Japonya Karşıtı Ordusunu kurmuş ve işgalci Japon Ordusuna karşı gerilla savaşı vermiştir. II. Dünya Savaşının Japonya'nın teslim olmasıyla bitişiyle beraber bölgeye İngilizler geri gelince MCP'nin faaliyetlerine izin verilmiştir. Ancak 1948 yılında taraflar arasında çatışmalar başlayınca ve parti tarafından Malaya Halkları İngiltere Karşıtı Ordusu kurulunca ilişkiler bozulur. Ordu daha sonra Malaya Halkları Kurtuluş Ordusu ismini alacaktır. Gerilla savaşı ilk başlarda İngiltere sömürge yönetimini zorlasa da MCP'nin silahlı mücadele yerine siyasi mücadeleye ağırlık vermesi, İngiliz yönetiminin gerillaların halk desteğini kesmek için toplu tutuklamalar, toplama kampları gibi uygulamalar yapması savaşı İngilizlerin lehine çevirecektir. Gerillalarla mücadele etmek için ilan edilen olağanüstü hâl uygulamaları 12 yıl boyunca sürecek, 1960 yılında sona erdirilecektir. İngiliz kontr-gerilla savaş metotları karşısında yenilgi yaşayan komünist parti Tayland sınırında 500 kişilik bir grup olacak kadar küçülmüştür. 1960 ve 70'li yıllarda parti yeniden örgütlenip silahlı mücadele başlatsa da her seferinde bastırılacaktır. 1989 yılında parti Malezya ve Tayland hükûmetleriyle barış anlaşması imzalar, buna göre parti üyeleri hiçbir takibata uğramadan Malezya ve Tayland'da sivil hayata dönerler.

<span class="mw-page-title-main">Müttefik Kuvvetler Yüksek Komutanı (Japonya)</span> Müttefiklerin Japonyayı işgali sırasında General Douglas MacArthurun sahip olduğu ünvan

Müttefik Kuvvetler Yüksek Komutanı, II. Dünya Savaşının ardından Japonya'nın işgali sırasında ABD Generali Douglas MacArthur'ın işgal ettiği konum. Müttefik Kuvvetler bünyesinde buna benzer komutanlıklar olsa da MacArthur'un yetkileri çerçevesinde yetkili olan başka bir komutan bulunmamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Nemesis Operasyonu</span>

Nemesis Operasyonu, Ermeni Devrimci Federasyonu tarafından Ermeni Kırımı'ndaki rollerinden ötürü bir dizi eski Osmanlı siyasi ve askeri liderinin yanında Eylül Günleri ile suçlanan Azeri siyasetçilere de karşı 1920 ve 1922 arasında gerçekleştirilmiş bir dizi suikastten oluşan bir gizli operasyondur. Şahan Natali ve Karekin Pastırmacıyan, operasyonun başındakilerdir. Operasyon adını Yunan mitolojisindeki intikam tanrıçası Nemesis'ten almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Japon Öz Savunma Kuvvetleri</span> Japonyanın askerî gücü

Japon Öz Savunma Kuvvetleri (JSDF), Japonya'nın de facto silahlı kuvvetlerdir. Öz Savunma Kuvvetleri, II. Dünya Savaşı sonrasında 1 Temmuz 1954 tarihinde kurulmuş olup Kara, Hava ve Deniz Öz Savunma Kuvvetleri'nden oluşmaktadır ve başbakanın başkomutan olduğu Savunma Bakanlığı tarafından kontrol edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Kızıl Tehlike</span>

Kızıl Tehlike ya da Kızıl Panik, Amerika Birleşik Devletleri (ABD) tarafından ilk olarak 1919-1920 yılında politik aktivistlere ve sosyalistlere karşı başlatılan antikomünist propagandaya verilen ad. Ardından II. Dünya Savaşı'nı izleyen 1947-1957 yılları arasında tekrar Amerika Birleşik Devletleri içerisindeki ve dışarısındaki komünistlerin federal hükûmeti yıkıp yerine komünist bir düzen getirmesi tehlikesine karşı yürütüldü.

<span class="mw-page-title-main">Barışı Koruma Yasası</span>

Barış Koruma Yasası, Japon İmparatorluğu'nda siyasi muhalefeti topluca bastırmak için 12 Mayıs 1925 tarihinde çıkartılan antikomünist yasalar dizisi.

15 Mart Olayı, 15 Mart 1928 tarihinde Japon İmparatorluğu tarafından olaydan üç sene önce çıkartılan Barış Koruma Kanunu kapsamında, sosyalist ve komünistlere yapılan antikomünist tutuklama dalgası. Tutuklananlar arasında ünlü marksist ekonomist Hacime Kavakami de bulunmaktaydı.