İçeriğe atla

Tokat Mevlevihanesi

Tokat Mevlevihanesi, Tokat'ta 18. yüzyılda kurulan Mevlevi tekkesidir.

1638'de inşa edildikten sonra Sultan Abdülmecit döneminde yenilenen ahşap yapı, 19. yüzyıl Barok sanatın Anadolu'daki önemli örneklerinden birisidir.[1] Behzat Deresi’nin geçtiği, Bey Sokak girişinde tarihi doku içinde yer alır. Günümüzde müze olarak kullanılmaktadır.

Tarihçe

I. Ahmet’in vezirlerinden Sülün Muslu Ağa tarafından 1638 yılında yaptırıldı.

1945 yılına kadar kadınlar hapishanesi, daha sonra kız Kur’an kursu olarak kullanıldı. 2005 yılında restorasyonu tamamlandı. Günümüzde müze olarak kullanılır.

Mimari özellikler

Mevlevihane’nin ana binasında semahane, derviş hücreleri, şeyh odası, meydan odası bulunmaktadır.

Zemin katta "derviş odaları" olarak adlandırılan beş oda bulunmaktadır. Bunlardan "Şeyhin Kabul Odası" olarak bilinen baş oda haricindekiler, çeşitli hizmetlerin görüldüğü mekanlardır. Dışardan ahşap bir merdivenle ulaşılan üst kat yapıdan L şeklinde bir çıkma yapmıştır.

Semahane kısmı zemin kat cephesine oldukça hakim bir vaziyettedir. Girişin iki yanında ayini izleyenler için ayrılmış kısım ve sazendelerin bulunduğu mahfil; girişin hemen karşısında ise alçı bir mihrap vardır. Semahanenin üstü ahşap sütunlarla taşınan kubbe ile örtülüdür. Kubbede ve yine bu katta batı tarafında yer alan odanın tavanındaki ahşap göbekler oyma tekniği işlenmiş bitkisel motiflerle bezenmiştir. Giriş kapısı kanatlarında da oyma tekniği kullanılarak yazılmış bir dua mevcuttur. Semahanenin doğusunda ara kat şeklinde organize edilmiş bir harem bölümü bulunur.

Semahanenin bitişiğinde bulunan hamam ve arkasında bulunan konut Mevlevihane’nin müştemilatı durumundaydı. Günümüzde konut, müzenin bir parçası durumundadır. Hamam ise asıl işlevine uygun olarak kullanılmaya devam etmektedir.[2]

Kaynakça

  1. ^ "Tokat Mevlevihânesi - Tokat.Com". Tokat Mevlevihânesi - Tokat.Com. 1 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Şubat 2022. 
  2. ^ Okay Atılgan, Sevay (Ocak-Haziran 2010). "Dünden Bugüne Tokat Mevlevihanesi". Dini Araştırmalar. 26 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Şubat 2021. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Galata Mevlevihanesi</span> İstanbulda müze

Galata Mevlevihanesi veya diğer adıyla Kulekapı Mevlevihanesi, Türkiye'nin İstanbul ilinin Beyoğlu ilçesinde bulunan eski bir mevlevihane. Günümüzde Galata Mevlevihanesi Müzesi adıyla müze olarak faaliyet göstermektedir.

<span class="mw-page-title-main">Beylerbeyi Sarayı</span> İstanbul, Üsküdar’da bulunan tarihi bir yapı

Beylerbeyi Sarayı, İstanbul'un Üsküdar ilçesinde bulunan yazlık bir Osmanlı sarayıydı. Günümüzde müze olarak kullanılan Beylerbeyi Sarayı, kendisine bağlı çeşitli yapı ve diğer unsurlardan oluşan bir kompleksin parçasıdır. Adını, bulunduğu Beylerbeyi semtinden alır. Osmanlı Padişahı Abdülaziz'in talimatıyla, 1863-1865 yıllarında, Sarkis Balyan'ın mimarlığında inşa edilmiştir.

Havza Atatürk Evi, Samsun'un Havza ilçesinde bulunan ve müze olarak kullanılmakta olan tarihi yapıdır.

<span class="mw-page-title-main">Haseki Hamamı</span> Ayasofya ile Sultan Ahmet Camii arasında yer alan XVI. yüzyıl Türk hamamı

Haseki Hamamı, İstanbul'da Ayasofya ile Sultanahmet Camii arasında yer alan tarihi Türk hamamı. Hamam, I. Süleyman'ın eşi Hürrem Sultan tarafından, 1556-1557 yılları arasında, Mimar Sinan'a yaptırılmıştır. Hamamın inşa edildiği yerde daha öncesinde Zeuksippos Banyoları'nın harabeleri bulunmaktaydı.

<span class="mw-page-title-main">Şemaki Evi Müzesi</span>

Bursa Yenişehir Şemaki Evi Müzesi, İran'ın Şemaki kasabasından Anadolu'ya gelerek Yenişehir'e yerleşen Şemaki ailesi tarafından 18. yüzyılda yaptırılmıştır. Konak olarak adlandırılabilecek ev iki katlıdır. Zemin katta taşlık ve sağ tarafında mutfak ve kiler, sol tarafında iki oda yer alır. Mutfak duvarına bitişik ahşap merdivenle üst kata çıkılır. Burada eyvanlı bir sofa, sofaya açılan bir "başoda" ile biri küçük diğeri büyük iki oda daha yer alır.

Ayşe Sıdıka Erke Etnografya Müzesi, Balıkesir'in Edremit ilçesinde bulunan bir müzedir. Balıkesir Kuvay-ı Milliye Müzesi Müdürlüğü'ne bağlıdır. Edremit Belediyesi tarafından kurulmuştur. Müzede Kuvâ-yı Milliye odası, geleneksel Türk ev adaları,el yapımı eserler, eski silahlar sergilenmektedir.Müzede antik çağlara dayanan herhangi bir eser bulunmamakla beraber var olan eserler de sayı bakımından oldukça azdır azdır.

<span class="mw-page-title-main">Kossuth Evi Müzesi</span> Kütahyada müze

Kossuth Evi Müzesi, Kütahya'da 1982'den beri ziyarete açık olan bir 18. yy Türk evidir. Evin sahibi Şeyh Bedreddin Efendi'dir. Bu evde 1850-1851 yıllarında yaşamış olan Macar Devrimi önderlerinden avukat Lajos Kossuth'a ait özel eşyalar ve Macar kültürü ile ilgili objeler sergilenir. Kossuth, Macaristan için hazırladığı anayasa taslağı metnini bu evde kaleme almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Sema (tasavvuf)</span>

Sema veya Sama,, sufinin musiki nağmelerini dinlerken sesi ve anlamı işitmesi, vecde gelip hareket etmesi ve kendinden geçip dönmesi anlamında bir tasavvuf terimidir.

Osmanlı Evi Müzesi. Bursa'da II. Murad külliyesinin karşısında bulunan ve 17. yüzyıl Osmanlı yaşam tarzının sergilendiği müze.

<span class="mw-page-title-main">Üsküdar Mevlevihanesi</span>

Üsküdar Mevlevihanesi, Türkiye'nin İstanbul ilinin Üsküdar ilçesinde yer alan eski bir mevlevihanedir. Günümüzde Klasik Türk Sanatları Vakfı binası olarak faaliyet göstermektedir. Galata Mevlevihanesi Şeyhi Üsküdarlı Numan Dede'nin 1790'da görevinden ayrılması sonrasında, kendisi tarafından kurulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Lefkoşa Mevlevihanesi</span> Kuzey Lefkoşada yer alan bir müze

Lefkoşa Mevlevihanesi veya Mevlevi Tekkesi, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin başkenti Kuzey Lefkoşa'da 1593 yılında Kıbrıs fatihlerinden Arap Ahmet Paşa tarafından kurulan mevlevihanedir. Semahane ve türbe kısmı günümüze kadar gelebilmiştir ve Mevlevi-Tekke Kültürü müzesi olarak kullanılmaktadır. Girne Kapısı yakınlarındaki Mevlevihane, Kıbrıs'ın Osmanlı döneminde en önemli yapılarından birisidir. Tarihi boyunca gemi ile hacca gidenlerin uğrak yeri olan mevlevihane, yetiştirdiği insanlar ve verdiği hizmetlerle Kıbrıs Türk tarihinin önemli kurumlardan birisi olmuştur. Dânişî ve İlmî mahlaslarıyla şiirleri olan Dânişî Ali Dede, Siyahi Mustafa Dede, Hızır Handi Dede, Siyahi Mustafa Dede'nin oğlu Arif Dede, Sadri Dede, Danişi Ali Dede'nin oğlu Muhammed Mukim Dede, Talib Dede, Nesib Dede, Müneccimbaşı Ahmed Dede, Derviş Lebib Lefkoşa Mevlevihanesi'nde yetişmiş şairler arasındadır. 17. yüzyılda bina bakımsızlıktan harap olunca Rumeli Beylerbeyi Ferhad Paşa Mevlevihane'yi yeniden inşa ettirmiş ve tekke kendi adıyla anılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Mersin Su Müzesi</span>

Mersin Su Müzesi kentin hizmet dışı kalmış su dağıtım merkezinde kurulmuş olan bir müzedir. 2016 yılında Türkiye Tarihi Kentler Birliği ödülüne layık görülmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Ramazanoğlu Konağı</span>

Ramazanoğlu Konağı, Türkiye'nin Adana kentinde bulunan bir konaktır. Ramazanoğulları Beyliği döneminde inşa edilmiş olup halen bir kültür merkezi olarak kullanılmaktadır ve Türkiye'deki en eski konak örneklerinden biridir. Ulu Camii'nin güneydoğusunda, Ramazanoğulları'nın Harem'i olarak kullanılmakta olup beyliğinn mütevazı bir ifadesinin yanı sıra Mısır'ın Memlûk konaklarına benzeyen önemli bir eserdir.

<span class="mw-page-title-main">Atatürk Konutu ve Demiryolları Müzesi</span>

Atatürk Konutu ve Demir Yolları Müzesi , Ankara'nın Altındağ ilçesinde bulunan tarihî bir ev ve demir yolu müzesidir.

Atatürk Köşkü Müzesi, Türkiye'nin başkenti Ankara'da bulunan, Mustafa Kemal Atatürk'ün 1921-1932 yılları arasında yaşadığı konut ve çalışma mekânıdır.

<span class="mw-page-title-main">Yenikapı Mevlevihanesi</span>

Yenikapı Mevlevihanesi, Türkiye'nin İstanbul ilinin Zeytinburnu ilçesinde 16. yüzyılda kurulmuş bir mevlevihane.

<span class="mw-page-title-main">Tokat Atatürk Evi ve Etnografya Müzesi</span>

Atatürk Evi ve Etnografya Müzesi, Tokat'ın merkezinde, Süsoy ailesinin yaşadığı ve Mustafa Kemal Atatürk'ün cumhurbaşkanı sıfatıyla şehir ziyaretlerinde konakladığı tarihî konakta bulunan müze-ev ve etnografya müzesi.

Tokat Kültür Evi, Tokat ilinin merkezinde bulunan eski konak ve kültür merkezi.

Piri Paşa Hamamı veya Büyük Hamam, Yunanistan'daki Yenişehir kentinde bulunan kısmen korunmuş bir Osmanlı hamamıdır.

<span class="mw-page-title-main">Gelibolu Mevlevihanesi</span> 17. yüzyılda Geliboluda kurulmuş bir mevlevihane

Gelibolu Mevlevihanesi, 17. yüzyılın başlarında Gelibolu'da kurulmuş bir mevlevihanedir. On beş Mevlevi asitanesi arasında en büyük mevlevihane olmasının yanı sıra dünyadaki bütün mevlevihaneler arasındaki en geniş araziye; aynı zamanda en detaylı ve görkemli semahaneye sahiptir. Ziyarete açıktır ve her pazar günü semazen gösterisi yapılmaktadır.