İçeriğe atla

Tokat Atatürk Evi ve Etnografya Müzesi

MÜZENİN DIŞ ÇEKİMİ
Harita

Atatürk Evi ve Etnografya Müzesi, Tokat'ın merkezinde, Süsoy ailesinin yaşadığı ve Mustafa Kemal Atatürk'ün cumhurbaşkanı sıfatıyla şehir ziyaretlerinde konakladığı tarihî konakta bulunan müze-ev ve etnografya müzesi.

19. yüzyıl yapısı olan konak, Devegörmez mahallesi'nde, Şeyh Şirvani Caddesi 6. Sokak'tadır. 26 Haziran 2007'de müze olarak ziyarete açılmıştır.[1]

Tarihçesi

19. yüzyılın ikinci yarısında yapılmış olan konak, Çanakkale Savaşı' nda ve Kurtuluş Savaşında Mustafa Kemal Paşa'nın karargah subaylığını yapmış olan Yüzbaşı Mustafa Vasfi Bey'e ait idi.[2] Paşa, Cumhuriyet döneminde Cumhurbaşkanı sıfatıyla Tokat’ a yaptığı geziler sırasında onun evinde konakladı.

Mustafa Kemal Paşa, Cumhuriyetin ilanından sonra 1924 yılı sonbaharında çıktığı yurt gezisi sırasında 25 Eylül 1924'te eşi Latife Hanım'la Tokat'a geldi ve bu konakta iki gece konakladı. Bu ziyaret sırasında Mustafa Bey'in bir okul ihtiyacı olduğunu dile getirmesi üzerine Mustafa Kemal, evin olduğu mahallede Gazipaşa İlkokulu'nun yaptırdı. Gazi'nin 1924'te temelini attığı okul, 1928'de hizmete girdi.[3]

Mustafa Kemal, 1928 yılında Harf Devrimi sırasında çıktığı yurt gezisi sırasında 19 Eylül günü Tokat'ta vilayet binasında devlet memurları ve halk temsilcileri ile görüşmüş, salonda bulunanları yeni alfabeden imtihan etmişti. Öğle yemeğini Mustafa Vasfi Bey'in evinde yedikten sonra Tokat'tan ayrıldı.[4]

Cumhurbaşkanı, 1930'da çıktığı yurt gezisi sırasında ise Tokat'a 21 Kasım'da geldi; Belediye Binası'ndaki karşılama töreni ve öğle yemeğinin ardından Tokat Mebusu Mustafa Bey’in evine geçti.[4]

Mustafa Vasfi Bey'in 1934 yılında ölümünden sonra evdeki eşyalar bir odaya toplanarak muhafaza edildi. Yapı, 2001 yılında kamulaştırıldı; 2003 yılında Kültür ve Turizm Bakanlığı'na tahsis edildi ve restore edilip müzeye dönüştürüldü.[5] Atatürk tarafından bizzat kullanıldığı bilinen eşyalar o dönemdeki yerlerine yerleştirilmiş; evin diğer bölümlerine ise 19. yüzyıl sonu 20. yüzyıl başında bir Tokat evinde bulunabilecek eşyalar yerleştirilmiştir[1] Konak, 26 Haziran 2007 tarihinde "Tokat Atatürk Evi ve Etnografya Müzesi" olarak açıldı.[1]

Yapının mimari özellikleri

Bahçe içinde, üç katlı bir konaktır. Kat sayısı, çıkmaları, pencere ve kapı oranları geleneksel Anadolu ve Tokat konutları ile paraleldir. Ön sokaktan yapıya bir giriş ve arka sokaktan bahçeye, bahçeden de yapıya bir giriş olmak üzere iki girişi vardır. İç sofalı plan tipine sahiptir. Odalar, kuzeydoğu - kuzeybatı doğrultusundaki sofanın her iki yanında yer alır.[5]

Zemin katta, içinde çeşme bulunan bir taşlık bulunur. Taşlık kısmından idare odasına ve küçük bir giriş sofasına geçilir. Giriş sofasının sol tarafında "iş odası" ve "Atatürk'ün kahve içtiği oda" olarak bilinen oda; sağ tarafında mutfak bulunur. Ahşap bir merdivenle çıkılan ikinci katta iç içe geçmiş iki sofanın etrafında sıralanmış odalar vardır. Odalardan birisi "Atatürk'ün yatak odası" olarak düzenlenmiştir. Bütün odaların zamanları ve tavanları ahşaptır.[5] Üçüncü katta ise küçük bir sofa ve sofaya açılan bir cihannüma odası bulunur.[5]

Kaynakça

  1. ^ a b c "Tokat Atatürk Evi ve Etnografya Müzesi". Turkishmuseums.com sitesi. 27 Eylül 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  2. ^ "Tokat Atatürk Evi ve Etnografya Müzesi". Muze.gov.tr. 7 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ocak 2023. 
  3. ^ "Gazi Paşa İlkokulu" (PDF). Gazipaşa İlkokulu web sitesi. 31 Ocak 2023 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. 
  4. ^ a b İlgazi, Abdullah (1 Mart 2002). "Atatürk'ün Tokat Gezileri". Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi. 18 (52): 107-158. ISSN 1011-727X. 31 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ocak 2023. 
  5. ^ a b c d Uzun, Türkan; Talu, Esra Gözde (2019). "Tokat'ta Geleneksel Konut Mimarisine Üç Örnek:Mustafa Vasfi Süsoy Konağı, Gazi Osman PaĢa Konağı, Cevdet Erek Konağı" (PDF). Modul-ar. 31 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 31 Ocak 2023. 

İlgili Araştırma Makaleleri

Hünkâr Köşkü Müzesi, Bursa'da Uludağ'ın eteklerindeki Temenyeri'de bulunan tarihî yapıda 2003 yılında ziyarete açılan bir müze.

<span class="mw-page-title-main">Makbule Atadan</span> Mustafa Kemal Atatürkün kız kardeşi (1885–1956)

Makbule Atadan, Türkiye Cumhuriyeti'nin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk'ün kız kardeşidir. Atatürk'ün Selanik, İstanbul ve Ankara'daki yaşamına tanıklık etmiş bir tarihsel kişiliktir.

Atatürk Evi Müzesi, Antalya ili Alanya ilçesinde bir müzedir.

<span class="mw-page-title-main">Latife Uşşakî</span> Mustafa Kemal Atatürkün eşi (1923–1925)

Latife Uşşakî ya da Latife Hanım, Türkiye Cumhuriyeti'nin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk'ün ilk ve tek evliliğinde eşiydi. 29 Ocak 1923 ile 5 Ağustos 1925 tarihleri arasında, iki buçuk yıl Atatürk ile evli kalmıştır. Atatürk ile evliliği ve bu evliliğin bitişi, Türkiye Cumhuriyeti tarihi açısından önemli ve popüler bir konudur.

<span class="mw-page-title-main">Sivas Atatürk ve Kongre Müzesi</span>

Sivas Atatürk ve Kongre Müzesi, Sivas'ta bulunan bir müzedir. Daha önce okul olarak kullanılan müze, 1887’de öğretime açılmış bir liseydi.

<span class="mw-page-title-main">Cumhuriyet Müzesi</span> II. TBMM Binası (1924–1960)

Cumhuriyet Müzesi veya II. TBMM Binası, TBMM'nin 1924-1960 yılları arasında faaliyetlerinin gerçekleştirildiği Ankara'nın Altındağ ilçesindeki tarihî yapı.

Havza Atatürk Evi, Samsun'un Havza ilçesinde bulunan ve müze olarak kullanılmakta olan tarihi yapıdır.

<span class="mw-page-title-main">Gazi Müzesi</span> müze

Gazi Müzesi, İlkadım, Samsun'da, Kale Mahallesi, Mecidiye Caddesi'nde bulunan bir müze. Mustafa Kemal'in Samsun'a ilk gelişinde kaldığı Mantika Palas ya da Mıntıka Palas olarak bilinen otelin restore edilmesi ile 1940 yılında ziyarete açılmıştır. 509m²'lik alana sahip, İki katlı olan tarihi yapının dış duvarları yığma tuğla, iç bölmeleri bağdadidir. Her yıl yaklaşık 100 bin kişi tarafından ziyaret edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Silifke Atatürk Evi</span>

Silifke Atatürk Evi ve Etnografya Müzesi, Mustafa Kemal Atatürk'ün kente ilk ziyaretini anmaktadır. Atatürk, 27 Ocak 1925 tarihinde Silifke'ye gelmiş ve bir gece bu evde konaklamıştır. Müzede, Atatürk'ün o gece kullandığı eşyalar sergilenmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Şebinkarahisar Atatürk Evi Müzesi</span>

Şebinkarahisar Atatürk Evi Müzesi, Mustafa Kemal Atatürk’ün 11 Ekim 1924’te Şebinkarahisar’ı ziyareti esnasında bir gece kaldığı geleneksel Şebinkarahisar evlerindendir. Yapım tarihi kesin bilinmemekle beraber 19. yüzyılın sonunda veya 20. yüzyılın hemen başında yapıldığı tahmin edilmektedir. Evin gerçek sahibi Tüfekçizade Mustafa Ertem’dir.

<span class="mw-page-title-main">Mustafa Vasfi Süsoy</span> Siyasetçi

Mustafa Vasfi (Süsoy), Türk asker ve siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">Atatürk Müzesi (İstanbul)</span>

Atatürk Müzesi veya diğer adıyla İnkılâp Müzesi, İstanbul'un Şişli ilçesinde, Halâskârgazi Caddesi üzerinde yer alan ve 1942'de İstanbul Büyükşehir Belediyesi'nce müzeye dönüştürülmüş Mustafa Kemal Atatürk'ün oturduğu ev. Atatürk'ün kişisel eşyaları, Atatürk ve Kurtuluş Savaşı ile ilgili çeşitli materyaller ve farklı ressamlara ait tablolar sergilenmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Atatürk Evi Müzesi (Selanik)</span> Selanikte bir müze

Atatürk Evi Müzesi, Türkiye'nin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk'ün 1881 yılında dünyaya geldiği yer olan ve bugün müze olarak kullanılan Selanik'teki evidir. Selanik Belediyesi, Türkiye’nin kuruluş yıldönümü vesilesiyle 1933’te evi satın alıp Mustafa Kemal Paşa’ya hediye etmeye karar vermiş; satın alma işlemleri tamamlanıp hediye edilmesi 1937’de gerçekleşebilen ev 1953’te müze olarak açılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Adana Atatürk Evi Müzesi</span> Atatürkün Adanada Konakladığı Ev

Adana Atatürk Evi Müzesi, 15 Mart 1923 tarihinde Mustafa Kemal Atatürk ve eşi Adana'yı ziyareti sırasında konakladığı, 1981'de müzeye çevrilmiş müze-ev.

<span class="mw-page-title-main">İzmir Atatürk Müzesi</span> İzmir, Türkiyede bir müze

İzmir Atatürk Müzesi, Türkiye'nin İzmir şehrinde yer alan bir müzedir. 1941'de açılan müzede Mustafa Kemal Atatürk'ün eşyaları sergilenmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Mersin Atatürk Evi</span> tarihi yapı

Mersin Atatürk Evi ya da diğer adıyla Atatürk Evi Müzesi, Mersin kent içinde iki katlı büyük bir binadır.

<span class="mw-page-title-main">Atatürk Konutu ve Demiryolları Müzesi</span>

Atatürk Konutu ve Demir Yolları Müzesi , Ankara'nın Altındağ ilçesinde bulunan tarihî bir ev ve demir yolu müzesidir.

<span class="mw-page-title-main">Osman Hamdi Bey Müzesi</span> Kocaelinin Gebze ilçesinde bir müze

Osman Hamdi Bey Evi Müzesi, Kocaeli'nin Gebze ilçesindeki Eskihisar mahallesinde, Osman Hamdi Bey'in yaşamının son yıllarında özellikle yaz aylarını geçirdiği iki katlı evinde 1987'den beri hizmet veren müze.

Tokat Kültür Evi, Tokat ilinin merkezinde bulunan eski konak ve kültür merkezi.

Erzurum Atatürk Evi Müzesi, Erzurum’un Yakutiye ilçesinde bulunan, Erzurum Kongresi sırasında Mustafa Kemal Paşa'nın arkadaşları ile birlikte ikamet ettiği konakta hizmet veren müze.