İçeriğe atla

Toju Gölü

Toju (Azas) gölü
Harita
Genel bilgiler
Yüzey rakımı944 m
SWR17010100111116100000189
Wikimedia Commons

Toju göl veya Azas göl [Rusça: Тоджа (Азас), Todja (Azas)] - Tıva Cumhuriyetinde ülkenin kuzeydoğusundaki Toju bölgesinde Tıva'nın incisi diye bilinen göl.

Sözkökü

Eskiden "Toju" soyundan gelenlerin halkı kendilerini "Todu" (Tuva Türkçesi: тодьу, Todû) demekteydiler. "Toju" denilen söz ile kendilerini adlandırmamışlardır. "Toju" denilen söz ile onların batısında yaşayan diğer Tıvalar adlandırmıştır. "Todu" demekle o yörede yaşayan Türk soylu ulusun gerçek adıdır.

Coğrafi bilgiler

Toju gölü, Toju havzasının batı kesimindedir. Alanı, — 51,6 km². Toju gölüne Azas akarsuyu düşer, Büyük Yenisey akarsuyunun sağ kolu olan Toora-Hem adlı akarsu aşağıdan akar. Kasım'dan Mayıs'ın ortasına kadar Toju gölü donmuş haldedir. Yazın Temmuz ayında göl sıcaklığı 19 °С'ye çıkar.[1] Gölde dokuz tane irili ufaklı ada bulunur. En büyük ada iyi bir tatil-dinlenme yeridir. Adaların adları şöyledir. En büyük ada olan " Uluğ Ortuluk" (Улуг - Ортулук), ötekiler: "Balıkçı ortuluk", "Arıskan ortuluk", "Dagda kara ortuluk", "Hölde kara ortuluk", "Biçe ortuluk", "Çoygannıg ortuluk".[2] Gölde çok türden balık olduğu gibi çok sayıda kuş türü de görülür. Ayrıca Kızıl Kitap'ta geçen nadir bilinen hayvan türleri de vardır. Göl bitki türü yönünden de zengindir. Arkeolojik buluntular da tespit edilmiştir.

İlgili eserler

  • Стихи "Озеро Азас" Л.Б.Чадамба.
  • Стихи "Озеро Азас" Е.Д.Танова перевод С.Козловой.
  • "Озеро таежное". Слова и музыка В.С.Самбукай.
  • Материалы об озере предоставлены экологическим отделом заповедника "Азас".

Ayrıca bakınız

  • Töre göl: Tıva Cumhuriyeti'nin güneydoğusunda başka bir göl.

Kaynakça

  1. ^ Sovyet Büyük Ansiklopedisi "Todja" maddesi. Тоджа — статья из Большой советской энциклопедии.
  2. ^ "Arşivlenmiş kopya". 6 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2016. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Toju (il)</span>

Toju İli — Tuva Cumhuriyetinde 17 idari bölgeden biridir. İdari bölgenin yönetim merkezi — Toora-Hem. Öbür yerleşimler — Saldam, Adır-Kejig, Çazılar, İy, Irban, Sıstıg-Hem.

<span class="mw-page-title-main">Toora-Hem</span>

Toora Hem — Tıva Cumhuriyeti Toju İli'nin idari merkezi. Nüfus 2.233 kişidir (2002).

Hamsıra —, Tuva Cumhuriyetinde, Biy-Hem de denilen Büyük Yenisey akarsuyunun bir koludur.

<span class="mw-page-title-main">Adır-Kejig (köy)</span>

Adır Kejik - Tıva Cumhuriyetinde Toju bölgesi içinde Azas beldesinde bir köy.

Eleges - Tıva Cumhuriyeti Yedigöl bölgesinde akarsu. Uzunluğu - 177 km. Akarsu havzası ise 4810 km² dolayıdır. Ekimde donmaya başlayıp Mayıs ayına kadar donuktur.

Uraankay veya Uranhay - Çin ve Moğolistan'ın kuzey taraflarında ormanlık alanlarda yaşayan genel olarak Türk soyundan gelen uluslara denilen tarihi bir adlandırma. Evenki dilinde uraņkay denilen söz "kişi" diye çevrilmektedir. Saha dilince uraaņhay denilen söz de "kişi" diye çevrilmektedir. Tarihi kaynaklarda orman halkı anlamında kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Aldın Bulak turistik kompleks</span>

Aldın Bulak — etno-kültürlük kompleks. Tıva Cumhuriyeti'nin arazisinde, Kızıl - Şagonar otoyolunda güney yönünde, Kızıl şehrinden 45 km uzaklıkta Balık-Harar denilen yerde oluşturulmuş etno-kültürlük turistik kompleks.

<span class="mw-page-title-main">Çeder göl</span>

Çeder göl - Tıva Cumhuriyetinde Tandı bölgesinde yer almaktadır. Başkent Kızıl şehrinin 45 km güneyindedir.

Noyan göl veya Noyon göl - Tıva Cumhuriyetinde ülkenin kuzeydoğusundaki Toju bölgesinde bir göl.

<span class="mw-page-title-main">Hadın göl</span>

Hadın göl - Tıva Cumhuriyetinde Tandı bölgesinde tuzlu bir göl.

Sıstıg akarsuyu - Tıva Cumhuriyeti Toju bölgesi Sıstıg-Hem köyü yakınında bir akarsu. Uzunluğu - 138 km. Akarsu havzası ise 4450 km² dolayıdır. Yıllık ortalama su tükemi — 60 m³/s. Güçlü kar ve yağmur yağışları olmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Tes (akarsu)</span>

Tes akarsuyu - Tıva Cumhuriyetinin güneyinde Tes-Hem bölgesi ve Erzin bölgesi dolayında ve Moğolistan'da akan uluslararası bir akarsu. Uzunluğu - 757 km. Akarsu havzası ise 30.900 km² dolayıdır. Yıllık ortalama su tükemi — 56 m³/s. (Samagaltay).

<span class="mw-page-title-main">Azas Tabiatı Koruma Alanı</span>

Azas Tabiatı Koruma Alanı, Güney Orta Asya'daki Toju Havzası'nın orta kısmında, Baykal Gölü'nün yaklaşık 500 km batısında yer alan bir Rus 'zapovednik'idir 'dir. Koruma alanı Azas Nehri boyunca uzanır ve Tuva'nın Todzhinsky Bölgesi'nde yer alır.

<span class="mw-page-title-main">Irban (sum)</span>

Irban sumu, Tuva Cumhuriyeti'nde Toju kojuununa bağlı kırsal yerleşim statüsünde bir belediye idari birimidir.

<span class="mw-page-title-main">Çazılar (sum)</span>

Çazılar sumu — Tuva Cumhuriyeti'nde Toju kojuununa bağlı kırsal yerleşim statüsünde bir belediye idari birimidir.

<span class="mw-page-title-main">Azas (sum)</span>

Azas sumu — Tuva Cumhuriyeti'nde Toju kojuununa bağlı kırsal yerleşim statüsünde bir belediye idari birimidir.

<span class="mw-page-title-main">Kargı (sum)</span>

Kargı sumu — Tuva Cumhuriyeti'nde Teregöl kojuununa bağlı kırsal yerleşim statüsünde bir belediye idari birimidir.

<span class="mw-page-title-main">Şınaa (sum)</span>

Şınaa sumu — Tuva Cumhuriyeti'nde Teregöl kojuununa bağlı kırsal yerleşim statüsünde bir belediye idari birimidir.

<span class="mw-page-title-main">Emi (sum)</span>

Emi sumu — Tuva Cumhuriyeti'nde Teregöl kojuununa bağlı kırsal yerleşim statüsünde bir belediye idari birimidir.

<span class="mw-page-title-main">Beldir Çazı</span>

Beldir Çazı — Tuva Cumhuriyeti'nde Teregöl kojuununa bağlı Kargı beldesinin yönetim merkezi olan köy.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.