İçeriğe atla

Toju (il)

Toju ili
Тоджинский кожуун (Rusça)
Тожу кожуун (Tuva Türkçesi)
Konum
Toju ili
Toju ili
Tuva Cumhuriyeti haritası içinde Toju ili
Yönetim
Ülke: Rusya
Federâl Bölge: Tuva Cumhuriyeti
Başkent:Toora-Hem
Genel bilgiler
Yüzölçüm: 44.100 km² (17.027 sq mi)
 - Rusya içinde:1
Nüfus:6170 
 - Yoğunluk:0 /km² (0 /sq mi)
Diğer bilgiler
Dili:Tuva Türkçesi

Toju İli (Tuva Türkçesi: Тожу кожуун / Toju kojuun) — Tuva Cumhuriyetinde 17 idari bölgeden biridir. İdari bölgenin yönetim merkezi — Toora-Hem. Öbür yerleşimler — Saldam, Adır-Kejig, Çazılar, İy, Irban, Sıstıg-Hem.

Coğrafya

Alanı bakımından Tuva'da Toju kojuun 1.sırada yer alır. Alanı — 44,100 km² (Tuva Cumhuriyetindeki en büyük yüzölçüme sahip).

Relyef

Bölge Toju vadisinin etrafıni kaplayan Batı ve Doğu Sayan Dağları be bu dağların uzantılarına sahiptir. Vadide - bitki örtüsü olarak tayga bitki örtüsü olan dağlık olanlarada görülen tundra vardır.

Su kaynakları

Su kaynakları epeyce boldur. Akarsuları : Biy-Hem, Hamsara (Ham-Sıra), Ulug-Oo, Sıstıg-Hem, Kiji-Hem vb. Gölleri: Toju (Azas), Noyon-Höl (Noyongöl), Ak Attıg göl. Şelaleler: Biy-Hem şelalesi.

Nüfus

Bölge nüfusu - 6.1 bin kişi (2007 ). Etnik nüfus olarak Tuva Türkleri — Toju Tuvaları olarak tanınırlar. Ayrıca Tuva Türklerinden başka Ruslar ve Moğol kökenli Buryatlar da vardır.

Yönetim birimleri

Bölge 6 köy idaresine bölünmüş olup toplam 16 yerleşim yeri vardır. Kırsal alan yönetimleri ve merkez köyleri şöyledir:

  • Azas kırsal alan yönetimi - Adır-Kejig köyü;
  • İy kırsal alan yönetimi - İy kasabası;
  • Sıstıg-Hem kırsal alan yönetimi - Sıstıg-Hem beldesi;
  • Toora-Hem kırsal alan yönetimi - Doora-Hem beldesi;
  • Çazılar kırsal alan yönetimi - Çazılar beldesi;
  • Irban kırsal alan yönetimi - Irban beldesi.

İdari merkezler

Ekonomi

Bölgedeki başlıca uğraşlar — (dağlarda) başlıca uğraş alanı avcılık ve geyik yetiştiriciliğidir. Sıstıg-Hem (Sıstıg akarsuyu) üzerimnde — altın çıkarılır.

Ulaşım

Toora-Hem başkent Kızıl ile düzenli bir hava yolu ulaşımına sahiptir. Akarsu üzerinden tekne seferleri de yapılacaktır.

Görülecek

Ender görülen kunduz türü burada bulunmaktadır.

Ünlüler

Mihail Buhtuyev Artemyeviç - Sovyetler Birliği kahramı (doğumu 23 Kasım 1925 tarihi, Karagaş kasabası)[1]

Tarih

Ayrıca bakınız

Dış bağlantılar

Kaynakça

  1. ^ "Sovyetler Birliği'nde Mihail Buhtuev Artemievich Kahramanı: ülke Kahramanları -->". 15 Haziran 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ocak 2012. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Bay-Tayga (il)</span>

Bay-Tayga kojuun — Tıva Cumhuriyeti'nde bir (kojuun). Yönetim Merkezi — Teeli.

<span class="mw-page-title-main">Kaa-Hem (il)</span>

Kaa-Hem ili ; Rusça:Каа-Хемский кожуун), Tuva Cumhuriyetinin 17 idari biriminden biridir. Yönetim merkezi Sarıg-Sep'tir.

<span class="mw-page-title-main">Tes-Hem (il)</span>

Tes Hem İli — Tuva Cumhuriyetinde 17 idari bölgeden biridir. Bölgenin yönetim merkezi — Samagaltay.

<span class="mw-page-title-main">Toora-Hem</span>

Toora Hem — Tıva Cumhuriyeti Toju İli'nin idari merkezi. Nüfus 2.233 kişidir (2002).

<span class="mw-page-title-main">Ulug-Hem (il)</span>

Uluğ-Hem İli — Tuva Cumhuriyetinde 17 idari bölgeden biridir. İdari bölgenin yönetim merkezi — Şagaan-Arıg. Bir öteki büyük yerleşim yeri de Arıg-Bajı'dır

<span class="mw-page-title-main">Toju Tuvaları</span>

Toju Tuvaları, Rusya'da Tuva Cumhuriyetinin kuzeydoğu bölgesindeki Toju kojuununda yaşayan Türk halklarından Tuvaların bir boyu.

Kuzeydoğu ağzı veya Toju ağzı Tuva Cumhuriyetinin kuzeydoğusunda, Biyhem akarsuyunun üst havzasında, Toju bölgesinde söyleşilen, Tuva ağzılarının arasında en sade, bozulmamış ve eski Tuva Türkçesine en yakın ağızdır. Toju bölgesinin ulusu Toju yerine Todu demektedirler. Tuva Cumhuriyetinde Toju ağzı günümüzde artık çok az kişi toplam 5000 kişi söyleşmektedir. Toora-hem, İy, Adır-Kejik yerleşimlerinde ve yaylaklarda yaşayanlar tarafından konuşulur. Halkı geyik (ivi) ve avcılık yapar. Tuva'nın öbür bölgelerinden çok uzak olan bu bölge diğer ağızlara göre biraz daha farklıdır. Tuva Türklerinden bazı araştırmacılar Toju ağzını da iki topluluğa ayırır. Akarsu boyu konuşması ve tayga (ormanlıktakilerin) konuşması.

<span class="mw-page-title-main">Tuva Özerk Bölgesi</span>

Tuva özerk bölgesi — Güney Sibiryadaki Sayan Dağları dolayında 11 Ekim 1944 tarihinde Sovyetler Birliği'nin II. Dünya Savaşı yıllarındaki rejim ihracıyla ve yöneticilerini kendi tarafına çekmesiyle Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti içine kattığı 10 Ekim 1961 tarihine kadar süren özerk bölge.

Tuva Cumhuriyeti idari yapılanması — Sovyetler Birliği devrinden kalma bir yönetim birimi olan rayon denilen ilçe tipi idari yapılanma görülür. Sumon köy tipi yerleşimlerdir.

<span class="mw-page-title-main">Irbаn (sum)</span>

Irban - Tıva Cumhuriyetinde Toju bölgesi içinde bir köy nüfuslu bir belde.

<span class="mw-page-title-main">Sıstıg-Hem (belde)</span>

Sıstıg Hem - Tuva Cumhuriyetinde Toju bölgesi içinde bir köy nüfuslu bir belde.

<span class="mw-page-title-main">İy (belde)</span>

İy - Tıva Cumhuriyetinde Toju bölgesi içinde bir köy nüfuslu bir belde.

<span class="mw-page-title-main">Adır-Kejig (köy)</span>

Adır Kejik - Tıva Cumhuriyetinde Toju bölgesi içinde Azas beldesinde bir köy.

<span class="mw-page-title-main">Saldam (köy)</span>

Saldam - Tuva Cumhuriyeti'nde Toju bölgesi içinde Doorahem beldesine bağlı köy.

<span class="mw-page-title-main">Toju Gölü</span>

Toju göl veya Azas göl [Rusça: Тоджа (Азас), Todja (Azas)] - Tıva Cumhuriyetinde ülkenin kuzeydoğusundaki Toju bölgesinde Tıva'nın incisi diye bilinen göl.

Sıstıg akarsuyu - Tıva Cumhuriyeti Toju bölgesi Sıstıg-Hem köyü yakınında bir akarsu. Uzunluğu - 138 km. Akarsu havzası ise 4450 km² dolayıdır. Yıllık ortalama su tükemi — 60 m³/s. Güçlü kar ve yağmur yağışları olmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Irban (sum)</span>

Irban sumu, Tuva Cumhuriyeti'nde Toju kojuununa bağlı kırsal yerleşim statüsünde bir belediye idari birimidir.

<span class="mw-page-title-main">Çazılar (sum)</span>

Çazılar sumu — Tuva Cumhuriyeti'nde Toju kojuununa bağlı kırsal yerleşim statüsünde bir belediye idari birimidir.

<span class="mw-page-title-main">Azas (sum)</span>

Azas sumu — Tuva Cumhuriyeti'nde Toju kojuununa bağlı kırsal yerleşim statüsünde bir belediye idari birimidir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.