İçeriğe atla

Tohorot

Tohorot (טָהֳרוֹת‎) (Temizlikler), Mişna'nın altıncı ve sonuncu faslı.[1] 12 bölümü (Kelim, Ohalot, Negaim, Para, Tohorot, Mikvaot, Nida, Makşirin, Zavim, Tevul Yom, Yadayim ve Uktsin), ritüel kirliliğe ilişkin şüpheler, bu kirliliğin iletilmesi ve arındırılması ile ilgili konuları ele alır.[1] Faslın gidişatı dahilinde insanların ifrazatları, adet dönemi ve doğum ile ilgili olanlar; yiyecek ve içecekle ilgili olanlar; hastalık (cüzzam) ile ilgili olanlar; cesetle temas haline oluşanlarla birlikte dört tür ritüel kirlilik tartışılmaktadır.[1]

Kaynakça

  1. ^ a b c The new encyclopedia of Judaism. New York: New York University Press. 2002. ss. 137. ISBN 978-0814793886. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<i>Tzitzit</i>

T'zitzit, antik dönemde İsrailoğulları tarafından, günümüzde ise Yahudiler ve Sâmirîler tarafından giyilen, özel olarak düğümlenmiş ritüel saçaklar veya püsküllerdir. T'zitzit genellikle talit gadolün dört köşesine tutturularak kullanılır. Mesiyanik Yahudiler ise bunları kemer halkalarına bağlı ayrı püsküller olarak takarlar. Tanah'ın Torah koleksiyonunda geçen, "elbiselerinin dört bir köşesine püsküller dikeceksin" emri nedeniyle Yahudiler, köşeleri olan giyeceklere püskül takmak zorundadır. Zamanla bu gelenek elbisenin içine, baştan geçirilerek giyilen 4 köşesinde püskül olan Talit Katan'a dönüşmüştür. Aşkenaziler Talit Katan'ın t'zitzitlerini gömleklerinin dışına çıkartıp sarkıtırlarsa Sefaradiler dışarıya çıkartmazlar.

<span class="mw-page-title-main">New York (eyalet)</span> Amerika Birleşik Devletlerinde eyalet

New York, ABD'nin Orta Atlantik ve Kuzeydoğu bölgesinde bulunan eyaletlerinden birisidir. Başkenti Albany, en büyük şehri New York'tur. 62 vilayete sahiptir. 20,2 milyon kişilik nüfusu ile ülkenin nüfusu en yüksek dördüncü eyaletidir. Nüfusun üçte ikisi New York metropoliten alanında yaşamaktadır. Vermont, Massachusetts, Connecticut, New Jersey ve Pensilvanya ile karadan, Rhode Island ile de sudan komşudur. Ayrıca Kanada'nın Québec ve Ontario bölgelerine uluslararası sınırı vardır.

<span class="mw-page-title-main">Doğu Konferansı (NBA)</span> NBAde bulunan iki konferanstan biridir

Doğu Konferansı, NBA'de bulunan iki konferanstan biridir. Konferansta beşerli takımlardan oluşan 3 tane grup bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Çevre kirliliği</span> Doğa sorunu

Çevre kirliliği, çevrenin doğal olmayan bir şekilde insan eliyle doğallığının bozulmasıdır. Bu ekosistemi bozma eylemleri; kirlenme şeklinde tabir edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Finansal piyasalar</span> fonların, fon fazlası olanlardan fon eksiği olanlara aktarılmasını sağlayan mekanizmalar

Mali piyasalar veya finansal piyasalar, fonların, fon fazlası olanlardan fon eksiği olanlara aktarılmasını sağlayan mekanizmalardır. Finansal piyasalar vadesi bakımından para piyasaları ve sermaye piyasaları olmak üzere ikiye ayrılırlar. Para piyasaları kısa süreli fon arz ve talebinin karşılaştığı piyasalardır. Burada kısa süre ile kastedilen bir yıl ve daha kısa vadedir. Sermaye piyasaları ise uzun süreli fon arz ve talebinin karşılaştığı piyasalardır. Burada ise uzun süre ile kastedilen bir yıldan uzun vadedir. Finansal piyasalar düşük işlem maliyet değeri ve etkin-piyasa hipotezini yansıtan fiyatlar olmasını da sağlar.

<span class="mw-page-title-main">Su kirliliği</span> su kaynaklarının kirlenmesi

Su kirliliği; göl, nehir, okyanus, deniz ve yeraltı suları gibi su barındıran havzalarda görülen kirliliğe verilen genel addır. Her çeşit su kirliliği, kirliliğin bulunduğu havzanın çevresinde veya içinde yaşayan tüm canlılara zarar verdiği gibi, çeşitli türlerin ve biyolojik toplulukların yok olmasına ortam hazırlar. Su kirliliği, içinde zararlı bileşenler barındıran atık suların, yeterli arıtım işleminden geçirilmeksizin havzalara boşaltılmasıyla meydana gelir.

<span class="mw-page-title-main">Acı biber</span>

Acı biber farklı türlerden, tadı acı olan biber çeşitlerine verilen ad. Uzun olanları sivri, ufak olanları cin biber olarak adlandırılır. Amerika kökenlidir. Bütün dünyada yiyecek ve ilaç malzemesi olarak kullanılmaktadır. Kırmızı biber, Amerika'da MÖ 7500'lü yıllardan beri insan beslenmesinin bir parçasıdır. Amerika'ya Avrupalıların gelmesiyle birlikte, önce İspanya ve Portekiz'de, daha sonra tüm Avrupa ve dünyada yayılmıştır.

İlaç kirliliği, ilaçlar ve ilaç metabolitleri tarafından oluşan, atık sular ile deniz çevresine ulaşabilen çevre kirliliğidir. İlaç kirliliği bu nedenle başta su kirliliği şeklindedir.

Makşirin, Mişna'nın Tohorot faslının sekizinci bölümü. Altı kısmı gıda ile temas edince onu kirli halen getiren sıvılar ile ilgilidir. Bu bölümde bu durum için gerekli şartlar, umumi banyolar, Yahudi olmayan kişilerin ürettiği gıdaların ritüel kirliliği, suyla temasın yarattığı kirlilik, kaptan kaba iletilen kirlilik, vb. anlatılır.

Mikvaot, Mişna'nın Taharot faslının altıncı bölümü. On kısmı, ritüel banyo anlamındaki mikvenin inşa edilmesi ve bu banyoya girmek ile ilgili yasalarla ilgilidir. Burada banyonun boyutları, uygun bir şekilde banyo yapma, mikvenin kullanılmaz hale gelişi, çayların, nehirlerin ve denizlerin ritüel banyo olarak kullanılabilmesi ve mikveye daldırılması icap eden kaplar sözkonusu edilmektedir. Yahudi dinine göre, her türlü ölçüde kirlenmenin giderilmesi mikveye daldırılma işlemini gerektirir.

Kelim ("Kaplar"), Mişna'nın Tohorot faslının ilk bölümü. İlk 30 kısmı ritüel açıdan temiz olma durumlarının ele alındığı evde kullanılan mutfak araçlarını ve ayrıca giysileri inceler. Temiz olmama hallerinin nasıl oluştuğu ve bunun dereceleri tartışılır. Ancak İkinci Bet Amikdaş'ın yıkılışından beri ve Kızıl İneğin küllerinin artık elde edilememesi sebebiyle bu yasaların çoğu uygulanabilirliğini yitirmiştir.

Nida, Mişna'nın Tohorot faslının yedinci bölümü. İlk on bölümü, bir kadının adet dönemi boyunca ve ondan sonrası ile ilgili durumunu ele alır. İncelenen konular arrasında regl dönemi; bakirelik; kirliliğin intikali; kendini muayene etme; düşük veya kürtaj; adet gören Yahudi olmayan kadınlar; kızların ergenlik çağı ile ilgili tanımlamalar bulunur.

Oholot ("Çadırlar"), Mişna'nın Tohorot faslının ikinci bölümü. 18 kısmı özellikle bir cesetle fiziki temasın sebep olduğu kirlenme ve bir ceset ihtiva eden bir çadıra veya eve girerken uğranılan manevi kirlenme ile ilgilenir. Mişna, kan, saç, dişler ve tırnaklar nedeniyle oluşan kirliliği, evin ve içindeki cisimlerin yarattığı kirliliği; ölü doğan bir çocuğun ve işaretlenmemiş bir mezarın üstünden geçmenin yaratacağı kirliliği ele alır.

Tohorot, Mişna'nın Tohorot faslının beşinci bölümü. 1 Bu bölümün on kısmı, meydana geldikleri günün gün batımına dek geçerli olan daha düşük derecedeki ritüel kirlilikleri konu eder. Mişna; kuşların ve sığırların pislikleri ile bulaşan kirlilikleri, yiyecek ve içecek ile ilgili kirliliği, yiyecek hazırlayan insanların ve yiyecek ihtiva eden kapların kirliliği hakkında bilgiler verir.

'Tevul Yom ', Mişna'nın Tohorot faslının onuncu bölümü. Dört kısmı, kirli olup da aynı gün günbatımından önce ritüel bir banyoda (mikve) yıkanan bir kişinin konumu ile ilgilenir. Böyle bir kişi, gün batımına dek "şeni le-turna" adını taşırdı ve fizik temas sonucunda da üçüncü derecede bir kirlilik kazanabilirdi.

Yadayim ("Eller"), Mişna'nın Tohorot faslının onbirinci bölümü. Dört kısmı, ellerin kirliliği ve arındırılması ile ilgilidir. Mişna ellerin temizlenmesi için gerekli su miktarını, kullanılabilecek kapların türünü ve temizliğinden şüphe edilen ellere nasıl su döküleceğini açıklar.

Uktsin, Mişna'nın Tohorot faslının onikinci ve son bölümü. Bu bölümün üç kısmı; daha önceki Kelim, Tohorot, Makşirin gibi bölümlerde gıda ile ilgili kirlilikler için duyulan kuşkular hakkında yeni ayrıntılar sunar. Mişna, özel olarak bir meyvenin veya sebzenin parçaları ile ilgili olarak ne gibi unsurların ritüel açıdan kirlilik getirebileceğini tartışır.

Zavim ("Akıntılar"), Mişna'nın Tohorot faslının dokuzuncu bölümü. Bu bölümün beş kısmı, temiz veya kirli olma durumları ile ilgili olarak bir adamın (Zav) veya bir kadının (Zava) vücutlarından gelen bir akıntı sorununu ele alıp kirli olma günlerinin sayımından, bir rütüel banyoya girmeden ve bir günah sunusu ve bir yakılan sunu takdim etmekten bahseder.

Para veya parah ("İnek"), Mişna'nın Tohorot faslının dördüncü bölümü. 12 kısmı, "Kırmızı İneği" seçme, kesme ve yakma ile ilgilidir. Mişna Kırmızı İneğin yaşını, kırmızı kılları olmadığı takdirde geçersiz olacağını, küllerinin su ile karıştırıldıktan sonra "kirli" olanların üzerine serpilerek bu kişilerin arındırılması, işlemini tartışır.

Şevuot ("Yeminler"), Mişna'nın Nezikin faslının altıncı bölümü. Sekiz kısmı, mahkemede ve kişisel yaşamında bir insanın ettiği yeminler ve kuşkusuz bir şekilde ihlal edilmiş olan ritüel ile korbanot aracılığıyla bunun kefareti olmak üzere başlıca iki konuyu ele alır. Ayrıca teminatlar ve dört tür kefalet de bu bölümde ele alınır.