İçeriğe atla

Togon Temür

Uhatu Han
Doğum ve Ölüm:23 Mayıs 1320-1370
Aile adı:Börçigin
Doğumunda verilen adı:Togan Timur
Hanlık unvanı:Uhatu Han [Zeki Han anlamına gelir]
Hükümdarlığı:1333 – 1370
Ulusu(Moğolca):Dai-ön (Yüen)
Tapınak adı:Hui Zong (惠宗 Huì Zōng)
Ölümünden sonra verilen adı:
(short)
Şundi (順帝 Shùndì)1
Ölümünden sonra verilen adı:
(full)
-
1. Ölümünden sonraki Şundi adını Ming Hanedanı vermiştir.

Togon Temür, Togan olarak da yazılır, (25 Mayıs 1320 - 23 Mayıs 1370) Çin'de Yuan Hanedanının (Moğol) son imparatoru. Karmapa'nın budist öğrencisiydi ve Tai Situpa'nın bir önceki bedenlenişi olarak kabul edilmektedir.

13 yaşında imparator oldu ancak zamanının çoğunu Lamacılığa ilişkin araştırmalar ve eğlencelerle geçirdiğinden, devlet yönetimi nazırı Bayan'ın eline geçti. Moğolların Çin kültürü içinde erimesini durdurmak isteyen Bayan'ın izlediği baskıcı ve ayrımcı politikalar ve ekonomik durumun giderek bozulması geniş çaplı ayaklanmalara yol açtı. Bunun üzerine 1339'da Bayan görevden alınarak getirdiği değişikliklerin çoğundan vazgeçildi. Ama imparatorun yönetime ilgisizliği sürdüğünden, durum gittikçe bozuldu. Budacı rahiplerin ve saraydaki hadımların güçlenmesinden kaygılanan imparator varisi, babasını tahttan indirmek için başarısız bir girişimde bulundu. En güçlü ayaklanma önderi Zhu Yuanzhang'ın 1368'de başkent Pekin'e doğru ilerlemesi, imparatorluk yönetimini güç duruma düşürdü. Başkenti savunmaya yönelik önerileri geri çeviren Togon Temür'ün İç Asya bozkırlarına kaçmasıyla Yuan Hanedanı tarihe karıştı.

Önce gelen:
Rinchinbal Han
Çin imparatoru
1333 - 1368
Sonra gelen:
Hongwu
(Ming Hanedanı)

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Kubilay Han</span> Moğol İmparatorluğunun kağanı, aynı zamanda Çindeki Yuan Hanedanlığının kurucusu ve ilk imparatoru

Kubilay Han Moğol İmparatorluğunun kağanı, aynı zamanda Çin'deki Yuan Hanedanlığı'nın kurucusu ve ilk imparatorudur. Tuluy ve Sorghaghtani Beki'nin ikinci oğlu; Cengiz Han'ın torunudur. Moğol hanı Möngke'nin kardeşi; İran'daki Moğol İlhanlılar devletinin kurucusu Hülâgû'nün ağabeyidir.

<span class="mw-page-title-main">Yuan Hanedanı</span> Mogol hanlığı, Cengiz Hanın torunu Kübilay Han tarafından kuruldu

Yuan Hanedanı ya da Kubilay Hanlığı, 1280-1368 yılları arasında Çin'i egemenliği altına alan Moğollar tarafından kurulmuş hanedan.

<span class="mw-page-title-main">Çing Hanedanı</span> Doğu Asyada kurulan Çinin son imparatorluk hanedanı

Çing Hanedanı, 1644-1911 yılları arasında Çin'de hüküm sürmüş hanedandır. Kurucusu, Çin'in kuzeydoğusunda yaşayan Mançuların Aisin Gioro klanıdır; bu nedenle Mançu Hanedanı olarak da adlandırılır. Çin'in son imparatorluk hanedanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Mançurya</span> Doğu Asyadaki coğrafi bir bölge

Mançurya, Doğu Asya'da bugünkü Çin'in kuzeydoğu bölgesi ve Rusya'nın Primorski bölgesini kapsayan tarihî bir bölge.

<span class="mw-page-title-main">Moğol İmparatorluğu</span> 13. ve 14. yüzyılda hüküm sürmüş olan, tarihin bitişik sınırlara sahip en büyük kara imparatorluğu

Moğol İmparatorluğu, 13. ve 14. yüzyıllarda tarihin en büyük bitişik imparatorluğuydu. Doğu Asya'da bugünkü Moğolistan'da ortaya çıkan Moğol İmparatorluğu, en güçlü döneminde Japon Denizi'nden Doğu Avrupa'nın bazı bölgelerine kadar uzandı, kuzeye doğru Kuzey Kutbu'nun bazı bölgelerine kadar uzandı; doğuya ve güneye doğru Hint alt kıtasının bazı bölgelerine girdi, Güneydoğu Asya'yı istila etmeye çalıştı ve İran Platosu'nu fethetti; ve batıya doğru Levant ve Karpat Dağları'na kadar uzandı.

<span class="mw-page-title-main">Temür Olcaytu Han</span> Yuan dönemi 2. Çin hükümdarı (1265-1307; imparator 1294-1307)

Temür, Yuan Cheng Zong, 1294-1307 arasında Çin imparatoru ve Moğol İmparatorluğu'nun büyük hanı. Yuan Hanedanının (Moğol) bütün Çin üzerinde egemenlik kuran son hükümdarı olmuş fakat Rusya ve Orta Asya'daki Moğol toprakları üzerinde gerçek bir denetim kurmayı başaramamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Song Hanedanı</span>

Song İmparatorluğu, Song Hanedanı ya da kısaca Song, 960'tan 1279'a kadar Çin'i yöneten hanedandır. Hanedan, Sonraki Zhou Hanedanı'nın verasetini gasp eden ve On Krallık'ın geri kalanını fetheden, Beş Hanedan On Krallık dönemini sona erdiren Taizu tarafından kuruldu. Song, kuzey Çin'deki çağdaş Liao, Batı Şia ve Kin hanedanlarıyla sık sık çatışırdı. Song, Kin Hanedanı'nın saldırılarının ardından Güney Çin'e çekildikten sonra sonunda Moğol İmparatorluğu'na bağlı Yuan Hanedanı tarafından fethedildi.

<span class="mw-page-title-main">Kuzey Yuan Hanedanı</span>

Kuzey Yuan Hanedanı, Yuan Hanedanı'nın 1368 yılında Çin'den çıkartılarak günümüzdeki Moğolistan ve İç Moğolistan bölgelerine sürülmesi ile kurulan ve 17. yüzyılda Qing Hanedanı'nın kuruluşuna kadar varlığını sürdüren hanedan.

Toktoa Moğol asıllı Çin Hanedanı olan Yuan Hanedanı'nın son yıllarında yönetimde hizmet etmiş olan bir devlet görevlisidir.

<span class="mw-page-title-main">Zhu Yuanzhang</span>

Zhu Yuanzhang, Ming Hanedanı'nın kurucusu ve ilk imparatoru.

<span class="mw-page-title-main">Çin tarihi</span> ulusal tarih

Çin tarihi, yazılı kaynaklara göre 3500 yıldan fazla geriye uzanmakta olup yazılı Çin tarihi ise MÖ 1500'lerde Shang Hanedanı döneminden başlamaktadır. Çin binlerce yıllık tarihi ile dünyanın en eski medeniyetlerinden biri ve uygarlığın beşiği olarak kabul edilmektedir. Çin uzun tarihi boyunca değişimli olarak birleşik bir devlet olarak veya birçok devlet halinde parçalanmış olarak varlığını sürdürmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Külüg Han</span>

Kaysan Külüg Han, 7. ve Son Moğol imparatoru ve 3. Yuan hanedanı imparatoru. Ve Çin imparatoru.

Kegen Han, 5. Yuan Hanedanı ve Çin İmparatorudur. 22 Şubat 1302'de doğdu babası Buyantu Han'dır. Annesi Radhasniri'dir.

<span class="mw-page-title-main">Çin imparatoru</span>

Çin İmparatoru, MÖ 221'de Qin Hanedanı'nın kurulmasından Qing Hanedanı'nın 1912'de yıkılmasına kadar Çin hükümdarlarının unvanıydı. İmparator, aynı zamanda "Cennetin Oğlu" olarak kabul edilmekteydi. Uygulamada, çoğunlukla olsa da Çin'de her imparator yüksek güç sahibi değildi.

Ushal Han veya Togus-Temür Han, Kuzey Yuan Hanedanının 2-ci, ümumilikte Yuan Hanedanının 14-cü, De jure olarak ise Moğol İmparatorluğu'nun 19. kağanı. 1378'den 1388'e kadar hüküm süren Kuzey Yuan hanedanının bir imparatoruydu. Dayan Han'a kadar Moğolların en güçlü kağanıydı.

Arigiba Han Shangdu'da Yuan hanedanının tahtına kısa bir süreliğine oturan Arigiba, Yesün Temür'ün oğluydu. Babası Yesün Temür'den sonra Yuan Hanedanı'nın yedinci imparatoru olması gerekirken bir darbeyle tahta geçen rakibi tarafından tahttan indirilmiştir. Çin İmparatoru olmasının yanında Moğol İmparatorluğu'nun 11. Büyük Hanı olarak kabul edilir, ancak imparatorluğun bölünmesi nedeniyle bu hükümranlığı sadece resmi anlamda kabul edilir. Arigiba, en kısa hüküm süren Yuan imparatorudur.

Biligtu Han Ayuşiridara veya Zhaozong (北元昭宗), Kuzey Yuan Hanedanı'nın ikinci imparatorudur. Saltanatı 1370'ten 1378 yılında ölümüne kadar sürmüştür.