İçeriğe atla

Todor Kableşkov

Todor Kableşkov
Osmanlı'ya karşı Nisan Ayaklanması'nı başlatan Bulgar isyancı.
Doğum13 Ocak 1851(1851-01-13)
Koprivştitsa, Osmanlı İmparatorluğu
Ölüm16 Haziran 1876 (25 yaşında)
Gabrovo, Osmanlı İmparatorluğu

Todor Kableşkov (Bulgarca: Тодор Каблешков; 13 Ocak 1851 - 16 Haziran 1876) 19. yüzyılda Osmanlı'ya bağlı olan Bulgaristan topraklarında Bulgar devrimini savunan ve Nisan Ayaklanması'nın önemli liderlerinden biridir.[1]

Hayatı

Günümüzde Sofya'ya bağlı olan Koprivştitsa kasabasında varlıklı bir ailenin çocuğu olarak doğdu. 1864 ve 1867 yıllarında Koprivştitsa ve Filibe'de eğitim hayatına devam etti. 1867 yılına geldiğinde Zora adlı bir aydınlanma topluluğuna kuruculuk etti. Daha sonra İstanbul'a gelerek eğitimine İstanbul'da bulunan Galatasaray Lisesi'nde devam etti. Ancak buradaki eğitimini geçirdiği bir hastalık yüzünden yarıda bırakarak memleketine geri döndü. 1873 yılına gelindiğinde ise Edirne'de posta istasyonun da telgraf operatörü olarak çalıştı ve ardından Pazarcık yakınlarında bulunan bir posta istasyonuna şef olarak atandı.

İsyan Hareketleri

1876 yılında ise Bulgaristan'da bulunan Koprivştitsa'ya dönerek devrimci çalışmalarda bulunmaya başladı. Todor Kableşkov, memleketinin ve Panagürişte'nin devrimci komite başkanı olarak seçildi. 20 Nisan 1876'da birçok Osmanlı askerini ve sivili öldürerek Nisan Ayaklanması'nı başlatmıştır. Kanlı Mektup adındaki kısa mektubu ile Osmanlı yöneticisi Necib Ağa'dan ve akabinde gerçekleştirdiği infazlardan bahsetmektedir.

Bununla birlikte Koprivştitsa'da bir grup müfrezeye komuta etmeye başladı. Bir diğer Bulgar devrimcisi olan Panayot Volov ile birçok bölgede küçük askerî grupları yönetmeye başladılar.

Nisan Ayaklanması kısa sürede Osmanlı İmparatorluğu tarafından bastırıldı. Daha sonra Kableşkov ve grubu Balkan Dağları'na kaçtı.

Ölümü

Ayaklanma Osmanlı makamları tarafından bastırıldıktan sonra Kableşkov, küçük bir grupla Stara Planina'nın içlerine kaçtı. Troyan yakınlarında yakalanarak, Lofça ve Tırnovo hapishanelerinde mahkûm edildi. 25 yaşına geldiğinde ise bugünkü Gabrovo'da bir polis karakolunu basarak intihar etti.[2]

Günümüze Etkisi

Todor Kableşkov, genç yaşta girdiği devrim olaylarında Bulgarlar tarafından cesur olarak anılmaktadır. Memleketi olan Koprivştitsa'daki evi müzeye dönüştürülmüştür. Ayrıca burada da bir anıtı bulunmaktadır.[3]

Kaynakça

  1. ^ A History of Bulgaria 1395-1885. New York: Frederick A. Praeger. 1962. ss. 252-256. Erişim tarihi: 22 Haziran 2021 – Internet Archive vasıtasıyla. 
  2. ^ Stefan Stambolov and the Emergence of Modern Bulgaria, 1870-1895. Duke University Press. 1993. s. 31. ISBN 0-8223-1313-8. 
  3. ^ The Rough Guide to Bulgaria. Rough Guides. 2002. s. 1858288827. ISBN 0-8223-1313-8. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Bulgaristan</span> Güneydoğu Avrupada bir ülke

Bulgaristan, resmî adıyla Bulgaristan Cumhuriyeti, Balkanlar'da yer alan ülkedir. Batıda Sırbistan ve Kuzey Makedonya, doğuda Karadeniz, kuzeyde Romanya, güneyde Yunanistan güneydoğuda Türkiye ile çevrilidir. 110.994 kilometrekarelik yüz ölçümüyle Avrupa'nın en büyük 16. ülkesidir. Balkan, Rodop ve Rila gibi dağlar yüzey şekillerini belirler. Rila Dağı üzerindeki Musala Zirvesi, Doğu Avrupa ve Balkanlar'ın en yüksek doruk noktasıdır. Kuzeydeki Tuna Ovası ve güneydeki Yukarı Trakya Ovası da Bulgaristan'ın alçak ve verimli bölgeleridir.

<span class="mw-page-title-main">Todor Jivkov</span> 36. Bulgaristan başbakanı (1911-1998; hd. 1962-1966)

Todor Hristov Jivkov, 1954-1989 arasında Bulgar Komünist Partisi Merkez Komitesi Birinci Sekreteri ve 1971-1989 arasında Bulgaristan Başbakanı.

<span class="mw-page-title-main">Bulgaristan-Türkiye ilişkileri</span>

Bulgaristan-Türkiye ilişkileri, Türkiye ile Bulgaristan'ın sürdürdüğü uluslararası politikaları içerir.

<span class="mw-page-title-main">Stefan Karaca</span>

Stefan Karaca ; 1 Mayıs 1840 - 31 Temmuz 1868), Bulgar ulusal ayaklanmasında Osmanlı İmparatorluğuna karşı duran ünlü lider.

<span class="mw-page-title-main">Bulgar İsyanları</span> Bulgarların, 1876 yıllı içerisinde Osmanlı İmparatorluğu egemenliğine karşı başlattığı ayaklanma olayı

Bulgar İsyanları, Nisan-Mayıs 1876 tarihleri arasında Osmanlı Devletinin Bulgar vatandaşlarının Osmanlı Devleti'ne isyan ederek bağımsızlığını kazanmaları olayıdır.

<span class="mw-page-title-main">Bulgaristan Krallığı</span> Güneydoğu Avrupada 1908-1946 arasında hüküm sürmüş krallık

Bulgaristan Krallığı veya Bulgaristan Çarlığı, 1908-1946 yılları arasında var olmuş bir devlet. 1885'te Doğu Rumeli'yi Osmanlılardan alan Bulgaristan Prensliği'nin 5 Ekim 1908 tarihinde krallık olmasıyla kurulmuştur. Bulgaristan de jure olarak Osmanlı'ya karşı bağımsızlığını bildirmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Gotse Delçev</span> bulgar devrimciler

Georgi Nikolov Delçev 20. yüzyılın sonunda Osmanlı tarafından yönetilen Makedonya ve Trakya'da önemli bir devrimci kişilikti. Makedon halkı Georgi ismindeki insanları kısaca Gotse diye çağırdıklarından halk arasında daha çok "Gotse" diye bilinir. İç Makedon Devrimci Örgütü'nün önderlerinden biri olarak bilinir. Marksist felsefeden etkilenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Konstantin Veliçkov</span>

Konstantin Veliçkov Petkov, Bulgar şair, öykücü, oyun yazarı, çevirmen, ressam, politikacı.

<span class="mw-page-title-main">Hristo Botev</span> Bulgar şair ve devrimci (1849 - 1876)

Hristo Botev, Osmanlı yönetimine karşı Bulgar bağımsızlık hareketinin kahramanlarından biri olarak kabul edilen Bulgar şairdir. Botev, Bulgarlar tarafından sembolik bir tarihi figür ve ulusal kahraman olarak görülüyor. Siyasi, felsefi ve estetik görüşlerinde çağdaşlarının ilerisinde olduğu düşünülse de, şiirleri Bulgar Ulusal Dirilişi edebiyatının en önemli örneğidir.

<span class="mw-page-title-main">Eylül Ayaklanması</span>

Eylül Ayaklanması, 9 Haziran 1923 tarihinde meydana gelen darbenin ardından kurulan Aleksandar Tsankov hükûmetine karşı Bulgar Komünist Partisi öncülüğünde gerçekleşmiş ayaklanmadır. komünistler Komintern'in teşviki, Anarşistler'in ve Köylülerin desteğini alarak "işçi ve köylü bir hükümetin kurulmasını" amaçlamışlardır. Ayaklanma 14 Eylül günü Maglizh bölgesinde başladı. Burada 2 köy ele geçiren komünistler Stara Zagora bölgesinde ayaklandı. Bunu Nova Zagora, yakınındaki köy olan Chirpan ve Burgas şehri de takip etti. Ancak buradaki ayaklanmalar bastırıldı. En sert çatışmalar ise Maglizh, Enina ve Shipka bölgesinde gerçekleşiyordu.

<span class="mw-page-title-main">Koprivştitsa</span> Bulgaristanın Sofya ili, Avratalan, Sofya Başkent ilçesine bağlı kent

Koprivştitsa veya Avratalan, Bulgaristan'da, Orta Dağ dağları arasında, Topolnita Nehri üzerinde, Sofya (il) merkezi'ne bağlı Koprivştitsa Belediyesi'nde tarihi bir kasabadır. 1876 Nisan Ayaklanmasının merkezlerinden biriydi ve çok popüler bir turizm beldesi, otantik Bulgar mimarisi ve halk müziği festivalleri ile ünlüdür.

<span class="mw-page-title-main">İlinden İsyanı</span>

İlinden İsyanı veya İlinden-Başkalaşım İsyanı Ağustos-Kasım 1903 tarihleri arasında Makedonya'da Osmanlı İmparatorluğu'na karşı İç Makedon Devrimci Örgütü tarafından gerçekleştirilen bir isyandır.

<span class="mw-page-title-main">Kresna-Razlık Ayaklanması</span>

Kresna-Razlık Ayaklanması, 1878 sonları ile 1879 başlarında Osmanlı yönetimine karşı ağırlıklı olarak Kresna ve Razlık'ta gerçekleşen bir Bulgar ayaklanması idi. Ayaklanma Ayastefanos Antlaşması gereği Makedonya'nın Bulgar çoğunluklu bölgelerin yeni kurulan Bulgaristan devletine bırakılmak yerine, Osmanlı kontrolüne geri veren Berlin Kongresi'nin kararlarına yönelik tepkilerin ardından patlak verdi. Birleşme Komitesi tarafından gerçekleştirilmiş olup Osmanlı kuvvetleri tarafından bastırılmıştır.

Razlofça Ayaklanması, 1876'da Makedonya'da Osmanlı yönetimine karşı Maleşova ve Piyaneç'te gerçekleşen bir ayaklanma idi.

<span class="mw-page-title-main">Boyko Borisov</span> 50. Bulgaristan başbakanı

Boyko Metodiev Borisov, 2009-2021 yılları arasında Bulgaristan Başbakanı olan Bulgar politikacı.

<span class="mw-page-title-main">Yane Sandanski</span> Makedon devrimci

Yane Ivanov Sandanski veya Jane Ivanov Sandanski Bulgaristan ve Kuzey Makedonya'da ulusal kahraman olarak tanınan bir devrimci. Başlangıçta Yüksek Makedon-Edirne Komitesi'ne (YMEK) katıldı, ancak daha sonra İç Makedon-Edirne Devrimci Örgütü'ne (İMDÖ) geçti. Serez bölgesinde İMDÖ'nün liderlerinden ve örgütün aşırı solcu kanadının başında yer aldı.

<span class="mw-page-title-main">Dame Gruev</span> Bulgar devrimci

Damyan Yovanov Gruev ya da bilinen kısa adıyla Dame Gruev, Osmanlı Makedonyası ve Trakyası'da Bulgar devrimci ve isyancı liderdi. İç Makedon Devrimci Örgütü'nün kurucuları arasındaydı. Makedon tarih yazımına göre, bir Makedonyalıydı.

Osmanlı döneminde Bulgaristan tarihi, Osmanlı İmparatorluğu'nun, 14. yüzyılın sonlarında İkinci Bulgar İmparatorluğu'nun dağılmasıyla birlikte ortaya çıkan daha küçük krallıkların fethinden başlayıp, 1878'de Bulgaristan'ın bağımsızlığına kadar yaklaşık 500 yıllık bir zamanı kapsamaktadır. 93 Harbi'nin sonuçları ile beraber, işlevsel olarak bağımsızlığını kazanan yarı bağımsız bir Bulgaristan Prensliği kurulmuştur. 1885'te Doğu Rumeli'yi içerisine alan özerk Bulgaristan Prensliği, 1908 senesinde bağımsızlığını ilan etmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Konstantin ve Frujin İsyanı</span>

Konstantin ve Fruzhin İsyanı, Osmanlı yönetimine karşı olan ilk Bulgar ayaklanmasıdır. 15. yüzyılın başlarında iki Bulgar soylu tarafından organize edildi ve bir Hristiyan koalisyonu tarafından desteklendi, ancak Bulgaristan'a bağımsızlık kazandıramadı.

<span class="mw-page-title-main">Aleksandır Buynov</span>

Aleksandır Buynov, Bujnov adlı bir Bulgar aktör ve İç Makedon-Edirne Devrimci Örgütü'nün Bulgar aktivistidir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.