İçeriğe atla

Todor Jivkov

Todor Jivkov
Bulgar Komünist Partisi
Merkez Komitesi Birinci Sekreteri
Görev süresi
4 Mart 1954 - 10 Aralık 1989
Yerine geldiğiVılko Çervenkov
Yerine gelenPetır Mladenov
Bulgaristan Devlet Konseyi Başkanı
Görev süresi
7 Temmuz 1971 - 17 Kasım 1989
Yerine geldiğiGeorgi Traykov (Ulusal Meclis Prezidyumu Başkanı olarak)
Yerine gelenPetır Mladenov
Bulgaristan Başbakanı
Görev süresi
19 Kasım 1962 - 7 Temmuz 1971
Yerine geldiğiAnton Yugov
Yerine gelenStanko Todorov
Kişisel bilgiler
Doğum Todor Hristov Jivkov
7 Eylül 1911(1911-09-07)[1]
Pravets, Bulgaristan Krallığı
Ölüm 5 Ağustos 1998 (86 yaşında)
Sofya, Bulgaristan[2]
Partisi Bulgar Komünist Partisi
Evlilik(ler) Mara Maleyeva
Çocuk(lar) Lyudmila, Vladimir
Mesleği Siyasetçi
Dini Ateist
Ödülleri Sovyetler Birliği Kahramanı
İmzası

Todor Hristov Jivkov (Bulgarca: Тодор Живков, 7 Eylül 1911 - 5 Ağustos 1998), 1954-1989 arasında Bulgar Komünist Partisi Merkez Komitesi Birinci Sekreteri ve 1971-1989 arasında Bulgaristan Başbakanı.[3][4]

Yaşamı

Bulgaristan'ın batısındaki Pravets kasabasında, yoksul bir köylü ailesinin çocuğu olarak dünyaya gelen Jivkov, gençlik yıllarını Sofya'da geçirdi. Genç yaşta Bulgaristan Komünist Partisi üyesi oldu. II. Dünya Savaşı sırasında Devrimci Halk Kurtuluş Ordusu olarak bilinen direniş hareketinin örgütlenmesinde görev aldı. Eylül 1944 sonra, Sofya polis gücünün başkanı oldu. 1945 yılında bir aday üyesi ve 1948 yılında tam üye olarak BCP Merkez Komitesi'ne seçildi. Savaştan sonra yönetim kademelerinde yükselerek, başta binlerce siyasi muhalifi tutuklayan Halk Milisleri'nin komutanlığı olmak üzere birçok önemli görevde bulundu. 1951'de Politbüro üyesi oldu. Mart 1954'te, Vılko Çervenkov'un yerine Merkez Komitesi birinci sekreterliğine getirilerek sosyalist ülkeler arasında en genç parti lideri oldu.

1962-1971 yılları arasında başbakan olarak olarak görev yapan Jivkov 1972'de Bulgaristan'ın yeni anayasasıyla oluşturulan Devlet Konseyi başkanlığına seçildi. 1965'te sosyalist bir ülkede ilk kez görülen muhalif parti üyeleriyle subayların önderliğindeki bir darbe girişimini önlemeyi başardı. Jivkov iç ve dış politikada Sovyet çizgisine sıkı sıkıya bağlı kaldı. Onun yönetiminde Bulgaristan'da sanayileşme aksamadan ilerledi ve halkın yaşam düzeyi büyük ölçüde yükseldi. Buna karşılık Jivkov yönetimi ülkedeki Türk azınlığa karşı zorla asimilasyon politikası uygulayarak 1989 baharında Türkiye'ye doğru büyük bir göç akınının başlamasına neden oldu. 1985’te Bulgarlaştırma politikasına girişmiştir. Türklerden isimlerini değiştirmeleri, Türkçe konuşmamaları ve ibadet etmekten vazgeçmelerini istemiştir.[5]

1989 sonbaharında Doğu Avrupa'yı saran demokratikleşme dalgası sonucunda Jivkov Kasım 1989'da bütün görevlerinden çekilmek zorunda kaldı. Ocak 1990'da tutuklandı. İki yıl sonra Hükümet fonlarını zimmete geçirmek suçundan 7 yıl hapis cezasına mahkûm oldu. Ancak bozulan sağlık durumu nedeniyle hapis cezası ev hapsine çevrildi. 1996'da Bulgar Yüksek Mahkemesi tarafından beraat ettirildi. 1998'de zatürreden öldü. Ölümü nedeniyle yeniden yargılanması için açılan davalar düştü.

Kaynakça

  1. ^ "Devrik diktatör Todor Jivkov anıldı". Al Jazeera Turk - Ortadoğu, Kafkasya, Balkanlar, Türkiye ve çevresindeki bölgeden son dakika haberleri ve analizler. 21 Eylül 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Eylül 2022. 
  2. ^ "Türkleri Bulgar yapan Todor Jivkov öldü - Son Dakika Haberleri Milliyet". www.milliyet.com.tr. 21 Eylül 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Eylül 2022. 
  3. ^ "TODOR JİVKOV: BULGARİSTA'DAKİ TÜRKLERİN İSİMLERİNİ DEĞİŞTİRMEDE BAŞARILI OLDUK!". 21 Eylül 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Eylül 2022. 
  4. ^ "Büyük göçün 30. yılı... Todor JIvkov'un acımasız zulmü | Köşe Yazıları". www.hurriyet.com.tr. 21 Eylül 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Eylül 2022. 
  5. ^ "Arşivlenmiş kopya". 29 Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Şubat 2011. 

Dış bağlantılar

Parti siyasi görevi
Önce gelen:
Vılko Çervenkov
Bulgar Komünist Partisi
Merkez Komitesi Birinci Sekreteri

1954–1989
Sonra gelen:
Petır Mladenov
Siyasi görevi
Önce gelen:
Georgi Traykov
(Ulusal Meclis Prezidyumu Başkanı olarak)
Bulgaristan Devlet Konseyi Başkanı
1971–1989
Sonra gelen:
Petır Mladenov
Önce gelen:
Anton Yugov
Bulgaristan Başbakanı
1962–1971
Sonra gelen:
Stanko Todorov

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Ahmed Doğan</span> Türk asıllı Bulgar siyasetçi

Ahmed Demir Doğan, Türk asıllı Bulgar siyasetçidir. Bulgaristan Türklerinin haklarını savunan Hak ve Özgürlükler Hareketi'nin kurucusu ve eski genel başkanı.

<span class="mw-page-title-main">Bulgaristan'ın illeri</span> Bulgaristan sınırları içerisinde yer alan şehirler ya da bölgeler

Bulgaristan, 1999'dan beri 28 ile bölünmüştür. 1987'den önce de 28 okruga bölünmüş olan ülke, 1999'a kadar 9 büyük ile bölünmüş olarak yönetiliyordu.

<span class="mw-page-title-main">Jelyu Jelev</span> Bulgaristanın ilk cumhurbaşkanı

Jelyu Mitev Jelev, 1990 ile 1997 yılları arasında Bulgaristan devlet başkanlığı yapmış olan Bulgar siyasetçidir. Bulgaristan'ın demokratik yollardan göreve gelen ilk devlet başkanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Bulgar Komünist Partisi</span> Bulgaristan Halk Cumhuriyetinin 1946-1990 arasında iktidar partisi

Bulgar Komünist Partisi Bulgaristan Halk Cumhuriyeti'nin 1946-1990 yılları arasında iktidardaki partisiydi. Vatan Cephesi'ne liderlik eden parti 1944 yılında II. Dünya Savaşı'nın sonuna doğru, Bulgar partizanlar hükûmeti devirmesi sonucu iktidara geldi.

<span class="mw-page-title-main">Bulgaristan-Türkiye ilişkileri</span>

Bulgaristan-Türkiye ilişkileri, Türkiye ile Bulgaristan'ın sürdürdüğü uluslararası politikaları içerir.

Belene Kampı ya da Belene Ölüm Kampı Bulgaristan'da Belene bölgesinde Tuna nehri kenarında II. Dünya Savaşı sonrasında rejim muhalifleri için kurulan toplama kampıdır.

<span class="mw-page-title-main">Bulgaristan Halk Cumhuriyeti</span> Bulgar Komünist Partisi tarafından yönetilen sosyalist cumhuriyet (1946-1990)

Bulgaristan Halk Cumhuriyeti, 1946 ile 1990 yılları arasında Bulgaristan'ın resmî adı.

<span class="mw-page-title-main">Georgi Traykov</span>

Georgi Traykov Girovski,, Bulgar politikacı.

<span class="mw-page-title-main">Andrey Lukanov</span> 40. Bulgaristan başbakanı

Andrey Karlov Lukanov, Bulgar politikacı ve Bulgaristan Halk Cumhuriyeti'nin son başbakanıydı.

Georgi (Grişa) Stançev Filipov, Bulgar Komünist Partisinin önde gelen bir üyesiydi.

<span class="mw-page-title-main">Stanko Todorov</span>

Stanko Todorov Georgiev, Bulgar komünist bir siyasetçiydi.

<span class="mw-page-title-main">Boyko Borisov</span> 50. Bulgaristan başbakanı

Boyko Metodiev Borisov, 2009-2021 yılları arasında Bulgaristan Başbakanı olan Bulgar politikacı.

1965 Bulgar darbesi girişimi, Bulgar Komünist Partisi yetkilileri ve Bulgar Halk Ordusu mensupları tarafından partinin önderliğini, özellikle de Genel Sekreter Todor Jivkov'u görevden alma girişimi. gerçekleşebilmesi için Nisan 1965'te darbe girişimi önlendi.

Yeniden Canlanma Süreci, Bulgaristan Türkleri ve diğer Müslüman etnik azınlık mensuplarına karşı uygulanan zorla asimilasyon politikasıdır.

Georgi Ivanov Atanasov, 1986-1990 yılları arasında Başbakan olarak görev yapan Bulgar Komünist Partisi'nin önde gelen bir üyesiydi. Atanasov muhalefete liderlik etmek için Petar Mladenov'a katılarak Todor Zhivkov'u Danıştay Başkanı olarak görevden alma hareketini destekledi.

<span class="mw-page-title-main">Todor Pavlof</span> 1878 doğumlu Makedon asıllı Osmanlı ve Bulgar siyasetçi

Todor Pavlof Efendi, Bulgar diplomattır, İç Makedon-Edirne Devrimci Örgütü'nün bir aktivistidir ve Bulgar Eksarhlığı'nda barış danışmanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Olimpiyat Oyunları'nda Bulgaristan</span>

Bulgaristan, Olimpiyat Oyunlarına ilk olarak 1896 Oyunlarının açılışında tek bir jimnastikçi ile katıldı. Ancak Charles Champaud, Sofya'da yaşayan bir İsviçre vatandaşı olduğu için, bazı kaynaklar onun bu katılımını İsviçre'ye bağlamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Bulgaristan-Hindistan ilişkileri</span>

Bulgaristan-Hindistan ilişkileri, Bulgaristan Cumhuriyeti ile Hindistan Cumhuriyeti devletleri arasında sürdürülen ikili ilişkilerdir.

"1989 göçü" veya "Büyük Göç" olarak da bilinen, resmi adıyla "Büyük Gezi", Bulgaristan Müslümanlarına karşı Bulgaristan Halk Cumhuriyeti'nin komünist hükûmeti tarafından 1989 yılında yapılan etnik temizlik idi. Mayıs ve Ağustos 1989 arasında Bulgaristan Müslümanlarından ve Bulgaristan Türklerinden 360.000 sınırı geçerek Türkiye'ye geçti. Aralık 1989 sonlarında, Bulgar Komünist Partisi Merkez Komitesi Genel Sekreteri Todor Jivkov'un istifasından bir ay sonra, yeni hükûmetin Bulgaristan Müslümanlarının ve Türklerinin haklarını geri verme sözü vermesiyle "Büyük Gezi" gerçek anlamda sona erdi. 1990 yılı sonuna gelindiğinde Bulgaristan Müslümanları ve Türklerinden 150.000 civarında kişi yurt dışından dönmüştü.

<span class="mw-page-title-main">Lyudmila Jivkova</span> Bulgar siyasetçi ve tarihçi (1942-1981)

Lyudmila Todorova Jivkova, kıdemli Bulgar Komünist Partisi ve Politbüro üyesi Bulgar siyasetçi. Bulgar komünist lider Todor Jivkov'un kızıydı ve öncelikle uluslararası alanda Bulgar sanatlarını ve kültürünü koruma ve tanıtma konusundaki ilgisiyle tanınıyordu. Jivkova, ezoterik Doğu dini ve maneviyatına olan ilgisi nedeniyle eski Doğu bloku içinde de tartışmalı bir figürdü.